4 Οκτωβρίου 1919: Η απελευθέρωση της Ξάνθης

 
4 Οκτωβρίου 1919: Η απελευθέρωση της Ξάνθης

Ενημερώθηκε: 04/10/24 - 20:09

Του Λεωνίδα Σ. Μπλαβέρη

Στις 4 Οκτωβρίου 1919 ο Ελληνικός Στρατός εισέρχεται στην Ξάνθη, για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρόνια, ενσωματώνοντάς της οριστικώς στη χώρα, με μία μικρή διακοπή στη διάρκεια της Κατοχής από τις δυνάμεις του Άξονος (1941-44), όπου η περιοχή (η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη, εκτός του Έβρου, που παρέμεινε υπό Γερμανικό έλεγχο) κατελήφθη εκ νέου από τους Βούλγαρους!

Στις 7 Νοεμβρίου 1912, στη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου (1912-13), η Ξάνθη κατελήφθη από τους Βουλγάρους, τότε συμμάχους της Ελλάδος και των άλλων Χριστιανικών χωρών της Βαλκανικής εναντίον της Οθωμανικής Τουρκίας.

Στις 13 Ιουλίου 1913, στη διάρκεια του Β’ Βαλκανικού Πολέμου, όπου Ελλάδα και Βουλγαρία βρέθηκαν αντίπαλες, ο Ελληνικός Στρατός εισήλθε για πρώτη φορά και κατέλαβε την Ξάνθη.

Στις 10 Αυγούστου 1913, με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, όλη η Δυτική Θράκη, δηλαδή η μεταξύ των ποταμών Νέστου και Έβρου περιοχή, δόθηκε εκ νέου στη Βουλγαρία, που πέτυχε έτσι τον βασικό στρατηγικό της σκοπό, την έξοδο στο Αιγαίο, αρχίζοντας ταυτοχρόνως μια εντατική και βίαιη πολιτική εκβουλγαρισμού της περιοχής, γεγονός που προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις τόσο από τους Μουσουλμάνους όσο και τους υπόλοιπους Χριστιανούς, ελληνικής καταγωγής, που μειοψηφούσαν στην περιοχή.

Στις 29 Σεπτεμβρίου 1913, με τη Συνθήκη της Κωνσταντινουπόλεως, η Δυτική Θράκη κατοχυρώθηκε στη Βουλγαρία.

Στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, Ελλάδα και Βουλγαρία βρέθηκαν και πάλι σε αντίπαλα στρατόπεδα, ενώ με τη νίκη των δυνάμεων της «Αντάντ», στα οποία συμπεριλαμβανόταν και η Ελλάς, στις 18 Ιανουαρίου 1919, ξεκίνησε τις εργασίες η Διάσκεψη της Ειρήνης στη Γαλλική πρωτεύουσα. Σε αυτήν, την Ελλάδα εκπροσωπούσε ο πρωθυπουργός, Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος, μεταξύ άλλων, ζήτησε την ένωση της Δυτικής (Βουλγαροκρατούμενης) και της Ανατολικής (Τουρκοκρατούμενης) Θράκης με την Ελλάδα.

Στις 6 Σεπτεμβρίου 1919, και ενώ η Θράκη τελούσε υπό Διασυμμαχικό έλεγχο, το Ανώτατο Συμμαχικό Συμβούλιο αποφάσισε όπως παραχωρήσει ολόκληρη τη Θράκη στην Ελλάδα, με ταυτόχρονη παραχώρηση εξόδου στο Αιγαίο στη Βουλγαρία.

Την προαναφερθείσα συμμαχική απόφαση ανέλαβε να φέρει σε πέρας ο Σιοικητής των Συμμαχικών Δυνάμεων του Μακεδονικού Μετώπου στη διάρκεια του Α’ΠΠ, Γάλλος στρατηγός Φρανσέ Ντ’ Εσπερέ, ο οποίος με τη σειρά του έδωσε εντολή στον Υποστράτηγο Σαρλ Σαρπί να υλοποιήσει την απόφαση στην πράξη, εποπτεύοντας με τις δυνάμεις του την απρόσκοπτη είσοδο των Ελληνικών δυνάμεων στη (Δυτική) Θράκη, με πρώτο σταθμό την Ξάνθη.

Την προαναφερθείσα ειλημμένη Συμμαχική απόφαση ο Στρατηγός Σαρπί γνωστοποίησε στους κατοίκους της περιοχής με δίγλωσση ανακοίνωσή του. στα ελληνικά και στα τουρκικά, συνιστώντας τους ταυτοχρόνως τάξη και ησυχία, υποσχόμενος την πλήρη προστασία τους.

Το βράδυ της 3ης Οκτωβρίου 1919, ένα τάγμα Πεζικού και μια ημιλαρχία Ιππικού της ΙΧ (9ης) Μεραρχίας Πεζικού του Ελληνικού Στρατού, με επικεφαλής τον τότε Ταγματάρχη Πεζικού Μπενούκα, είχε στρατοπεδεύσει στα περίχωρα της Ξάνθης, περιμένοντας την επίσημη παράδοση της πόλεως που ήταν προγραμματισμένη για την επόμενη μέρα.

Στις 4 Οκτωβρίου 1919, στις 11:00, έφθασε στην Ξάνθη επιβαίνων ειδικής αμαξοστοιχίας, ο Διοικητής της ΙΧ Μεραρχίας Υποστράτηγος Γεώργιος Λεοναρδόπουλος με το επιτελείο του, μέσα σε ενθουσιώδεις εκδηλώσεις από τον τοπικό μουσουλμανικό και χριστιανικό πληθυσμό, που είχε υποφέρει από τη βαρβαρότητα των Βουλγάρων. Ταυτοχρόνως με την άφιξη του Μεράρχου στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Ξάνθης άρχισε και η είσοδος του Ελληνικού Στρατού στην Ξάνθη με το Απόσπασμα Μπενούκα. .

Μπροστά στην έδρα του Συμμαχικού Στρατηγείου, τμήμα Σενεγαλέζων στρατιωτών του Γαλλικού Στρατού, δυνάμεως Λόχου Πεζικού, απέδιδε τιμές στον Ελληνικό Στρατό, υπό τις ζητωκραυγές του ενθουσιώδους πλήθους, ενώ στην παρέλαση που ακολούθησε προπορευόταν η Στρατιωτική Μουσική της ΙΧ Μεραρχίας και ακολουθούσαν οι άνδρες του Αποσπάσματος Μπενούκα.

Στην προσφώνησή του ο Μέραρχος Υποστράτηγος Λεοναρδόπουλος τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι ο Ελληνικός Στρατός ήλθε στη Θράκη ως ελευθερωτής και επιδίωξή του είναι να εξασφαλίσει την τάξη, τη ζωή και την περιουσία όλων των κατοίκων της περιοχής, ανεξαρτήτως φυλής, εθνικότητας και θρησκεύματος, μη παραλείποντας να ευχαριστήσει τη Γαλλία, και υμνολογώντας τον Ελευθέριο Βενιζέλο, για τις προσπάθειές του απελευθερώσεως της Θράκης.

Ακολούθως, ο Υποστράτηγος Λεοναρδόπουλος, ο οποίος λίγα χρόνια αργότερα ήτο εκ των πρωταγωνιστών αποτυχημένου φιλοβενιζελικού στρατιωτικού Κινήματος, μετέβη στο δημαρχείο της Ξάνθης, όπου τον υποδέχτηκε ο πρώην Δήμαρχος Ταρίφ Εφένδης, καθώς ο Βούλγαρος Δήμαρχος είχε αποχωρήσει μαζί με τις αποχωρούσες Βουλγαρικές δυνάμεις συναποκομίζοντας μαζί του μεγάλες ποσότητες από πλιάτσικο που είχε διενεργήσει σε βάρος επιφανών Ξανθιωτών.

Στις 5 Οκτωβρίου 1919, επομένη της εισόδου του Ελληνικού Στρατού στην Ξάνθη, ο Γαλλικός Στρατός αναχώρησε με προορισμό την Γκιουμουλτζίνα (Κομοτηνή), για να αντικατασταθούν και εκεί αμέσως μετά από τον Ελληνικό Στρατό, ενώ στις 27 Νοεμβρίου 1919, υπογράφηκε η συνθήκη του Νεϊγί, με την οποία οριστικοποιήθηκε επισήμως η παραίτηση της Βουλγαρίας από τη Θράκη και η παρουσία της πλέον στα γνωστά (και σημερινά) ελληνοβουλγαρικά σύνορα.

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ