Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση αποτελούν τα αποτελεσματικότερα όπλα κατά του γυναικολογικού καρκίνου υπογραμμίζουν συνεχώς οι επιστήμονες, ωστόσο οι Ελληνίδες δεν φαίνεται να πείθονται, καθώς σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία μόλις το 35% υποβάλλεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα στην απλή και ταυτόχρονα σωτήρια προληπτική εξέταση, Τεστ Παπ.
«Οι Ελληνίδες, δεν διακρίνονται για την προσήλωση τους σε απλές προληπτικές εξετάσεις», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Χειρουργός Γυναικολόγος Ογκολόγος, Επιστημονικός Υπεύθυνος του Γυναικολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου «'Αγιος Σάββας» Δημήτριος Παπαθεοδώρου, με αφορμή την 4η Φεβρουαρίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά του καρκίνου. Ευθύνες, σημειώνει, φέρει και η Πολιτεία, καθώς δεν υπάρχει κεντρικός στρατηγικός σχεδιασμός και εθνική προσπάθεια ενημέρωσης του πληθυσμού. Προσθέτει ότι οι επιστήμονες δεν θα «κουραστούμε να υπογραμμίζουμε ότι η πρόληψη σώζει ζωές» και επικαλείται τον πατέρα της ιατρικής τον Ιπποκράτη: «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν».
Ο κ. Παπαθεοδώρου αναφέρει ότι χώρες που διαθέτουν προγράμματα προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας - κάτι που η Ελλάδα δεν έχει - όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Αυστραλία, κατόρθωσαν να περιορίσουν τον αριθμό των περιπτώσεων του καρκίνου του τραχήλου μήτρας σε πολύ χαμηλούς αριθμούς μέσα σε διάστημα ολίγων ετών. «'Αλλες χώρες το πέτυχαν, σίγουρα μπορούμε και εμείς», τονίζει.
Γυναικολογικός καρκίνος
Ο γυναικολογικός καρκίνος αφορά πέραν του καρκίνου του μαστού και τα κακοήθη νεοπλάσματα των ωοθηκών, των σαλπίγγων, του ενδομητρίου, του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου και του αιδοίου. Ο κ. Παπαθεοδώρου απαντά στα ερωτήματα για τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά αυτών των νοσημάτων, πόσο συχνά συμβαίνουν και αν έχει συντελεστεί πρόοδος στην αντιμετώπιση και τη θεραπεία τους.
Καρκίνος του τραχήλου-Αποτελεσματικό όπλο ο εμβολιασμός
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, λέει ο κ. Παπαθεοδώρου, είναι ο μοναδικός γυναικολογικός καρκίνος που μπορεί σήμερα να προληφθεί σε ποσοστά που αγγίζουν το 100%. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στις κυτταρικές αλλαγές που προκαλεί ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων. Έτσι, ο εμβολιασμός έναντι του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus - HPV) ως μέθοδος πρωτογενούς πρόληψης, είναι αυτή τη στιγμή το πιο αποτελεσματικό όπλο εναντίον της εμφάνισης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ακόμα όμως και στις περιπτώσεις που ο εμβολιασμός δεν είναι δυνατός μια τακτική παρακολούθηση με τη δοκιμασία (τεστ) Παπανικολάου μπορεί να ανιχνεύσει προκαρκινικές αλλοιώσεις πριν αυτές εξελιχθούν σε διηθητική νόσο και να δοθεί η ανάλογη θεραπεία.
Καρκίνος ενδομητρίου
Ο καρκίνος του ενδομητρίου, συνεχίζει ο Επιστημονικός Υπεύθυνος του Γυναικολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου «'Αγιος Σάββας», είναι μια νόσος της εμμηνοπαυσιακής περιόδου στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων. Δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη μέθοδος πρόληψης. Είναι όμως εξαιρετικά σημαντικό όλες οι γυναίκες που διανύουν την 6η και 7η δεκαετία της ζωής τους να γνωρίζουν τους πλέον σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου, όπως είναι ο διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση και η παχυσαρκία. Μία έγκαιρη αναφορά στο γυναικολόγο για την ύπαρξη έστω και ενός μεμονωμένου επεισοδίου μετεμμηνοπαυσιακής κολπικής αιμόρροιας είναι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αρκετή για την έγκαιρη διάγνωση της νόσου σε πολύ αρχικό στάδιο.
Ωοθήκες-Σάλπιγγες
Στα κακοήθη νεοπλάσματα των ωοθηκών και των σαλπίγγων η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση είναι αρκετά δύσκολη στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, τονίζει. Η νόσος πολλές φορές εξελίσσεται «σιωπηλά» χωρίς ειδικά συμπτώματα. Όμως υπάρχουν κάποιες πληθυσμιακές ομάδες που διατρέχουν ένα αυξημένο ρίσκο εκδήλωσης της νόσου. Γυναίκες που νόσησαν σε ηλικία μικρότερη των 40 ετών από καρκίνο του μαστού ή γυναίκες που είχαν έναν πρώτου βαθμού συγγενή με καρκίνο των ωοθηκών σε νεαρή ηλικία οφείλουν να γνωρίζουν τον αυξημένο σχετικό κίνδυνο. Συνεπώς πρέπει να ελέγχονται σε τακτά χρονικά διαστήματα ή ακόμα και να προχωρήσουν σε προληπτική αφαίρεση των ωοθηκών και των σαλπίγγων υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις όπως για παράδειγμα αν φέρουν μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA 1 & 2 και εφόσον φυσικά έχουν ολοκληρώσει την οικογένεια τους.
Διαχείριση των περιστατικών
Βασικά συστατικά της ορθής πολιτικής απέναντι στην αντιμετώπιση του γυναικολογικού καρκίνου, υπογραμμίζει, στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παπαθεοδώρου, δεν είναι μόνο η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση. Η διαχείριση του κάθε περιστατικού πολλές φορές εξατομικεύεται. Ο εξειδικευμένος Χειρουργός Γυναικολόγος-Ογκολόγος είναι αυτός που διαθέτει την απαραίτητη εκπαίδευση και κλινική εμπειρία για υποδείξει το πλάνο αντιμετώπισης και συνεπώς να εξασφαλίσει το μέγιστο δυνατό όφελος για την ασθενή του.