Δυο ντοκιμαντέρ, το ένα για τον Μανώλη Γλέζο, "Ο τελευταίος παρτιζάνος" και το άλλο για τον Μίκη Θεοδωράκη, "Ταξιδεύοντας με τον Μίκη", κυριαρχούν αυτή την εβδομάδα, ανάμεσα στις ακόμη δέκα καινούργιες ταινίες που παίζονται στους κινηματογράφους. Εξαιρετικού ενδιαφέροντος το δράμα του Παβλικόφσκι "Ψυχρός Πόλεμος" και συμπαθητικά τα φιλμ "Εντιμότατοι κλέφτες", με τον Μάικλ Κέιν και "Mandy" του Πάνου Κοσμάτου.
"Ο τελευταίος παρτιζάνος"
Ντοκιμαντέρ ελληνικής παραγωγής 2018, σε σκηνοθεσία του Ανδρέα Χατζηπατέρα.
Ο Μανώλης Γλέζος είναι ο τελευταίος εν ζωή λαϊκός ήρωας της χώρας μας, είναι ένας επαναστάτης κι ως εκ τούτου, ένας αιώνιος έφηβος, μια ασυμβίβαστη ψυχή, που, ωστόσο, έκανε ένα μοναδικό συμβιβασμό, αυτόν με το θάνατο από τα πρώτα του νιάτα. Ήταν τέτοιο το δέσιμο και η συνύπαρξη με το θάνατο που νομίζεις ότι γρήγορα έγιναν φίλοι. Άλλωστε δεν είναι λίγες οι φορές, πέρα από την κατοχή, που στρατοδικεία τον είχαν καταδικάσει "εις θάνατον". Σπάνια ψυχοσύνθεση απ' αυτές που συναντάς μόνο σε φημισμένους ήρωες, επαναστάτες, σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεν ήταν μόνο η ηρωική πράξη του στην κατοχή, για την οποία αποφεύγει να μιλήσει στο φιλμ. Ήταν ένας διαρκής αγώνας, με μάχες, δύσκολες ή αμφισβητούμενες επιλογές, λάθη, αλλά βάζοντας πάντα μπροστά τον άνθρωπο και ο ίδιος πάντα απέναντι από τις δυνάμεις του μίσους και του κακού. Ίσως γι' αυτό ακόμη και σήμερα παραμένει μπροστάρης, σπάνιο δείγμα ασυνθηκολόγητου ανθρώπου, ένα αγύριστο κεφάλι, που δεν κάνει πίσω στα πιστεύω του, όπως αυτά διαμορφώνονται ανάλογα με τις συνθήκες της ζωής, αλλά και τις ανάγκες του λαού, για τον οποίο συνεχίζει να πιστεύει ότι "αν του δώσεις πραγματική εξουσία μπορεί να μεγαλουργήσει".
Είναι μια προσωπικότητα, που σμιλεύτηκε σε δύσκολους καιρούς και σημαδεύτηκε από το "ΟΧΙ".
Όπως λέει και ο ίδιος στην αρχή του φιλμ, "όλη μου η ζωή βασίστηκε στο «Όχι» που μ' έμαθαν να λέω στο χωριό μου, την Απέρανθο. «Όχι» στις εντολές, «Όχι» στο οτιδήποτε".
Είναι μια εξαιρετικά δύσκολη περίπτωση να τον κινηματογραφήσεις, να βάλεις μπροστά από τον μύθο του Γλέζου, τον άνθρωπο Μανώλη. Εδώ, στο ντοκιμαντέρ "Ο τελευταίος παρτιζάνος" συναντιέται αυτή η μοναδική προσωπικότητα, ο θρυλικός ήρωας, που κατέβασε τη σβάστικα από τον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως το 1941, μαζί με τον Λάκη Σάντα, δίνοντας άλλη διάσταση στην αντίσταση, στέλνοντας το μήνυμα της ανυποταγής σε όλο τον κόσμο, με ένα νέο, ούτε 25 χρόνων παιδί, τον Ανδρέα Χατζηπατέρα, μεγαλωμένο στο εξωτερικό, σπουδαγμένο στη σχολή κινηματογράφου NYU της Νέας Υόρκης, που άρχισε να μαθαίνει την ιστορία του Μανώλη Γλέζου, μόλις, τρία χρόνια πριν.
Το ντοκιμαντέρ, αν και μερικές φορές δείχνει τη σχετική αμηχανία του δημιουργού του, καθώς, όπως είπε και ο ίδιος πέρασε από πολλά κύματα για να καταλήξει στη μορφή του (τελικά δεν στάθηκε αποκλειστικά ούτε στο πρωτοφανές γεγονός να πάει ένας 92χρονος ως Ευρωβουλευτής στις Βρυξέλλες, ούτε ευτυχώς σε μια έκδοση συνολικής βιογραφίας εγκυκλοπαιδικής μορφής), που δεν είναι άλλη από την προσέγγιση του ήρωα στην σημερινή καθημερινότητά του και απλώς φωτίζοντας ορισμένες στιγμές από τη μυθιστορηματική ζωή του. Βάζει την κάμερα απέναντί του, μιλά μαζί του και τον ακολουθεί στο σπίτι, στις συναντήσεις με απλό κόσμο και μαθητές σχολείων, στις μνήμες, στο ξεφύλλισμα των φωτογραφικών άλμπουμ, στην εκτέλεση του αδελφού του Νίκου από τους Γερμανούς στην Καισαριανή το '44 και στην τραγική μάνα τους, που για χρόνια δεν πίστευε ότι έχασε το γιο της και αγκάλιασε τα λείψανά του, όταν αυτά ήρθαν στο φως μετά από χρόνια. Εδώ είναι και η μοναδική στιγμή του Μανώλη Γλέζου που λυγάει, που αναγκάζεται να κρύψει τα δάκρυά του.
Στα θετικά αυτής της αξιέπαινης κινηματογραφικής άσκησης του Χατζηπατέρα, η άγνοιά του για ιστορικές λεπτομέρειες και η απόστασή του από γεγονότα και πολιτικές αντιπαραθέσεις ή η αποφυγή ενός υμνολογίου ή κριτικής από τρίτους, ιστορικούς, πολιτικούς ή ανθρώπους που "γνώρισαν" πράγματα και καταστάσεις.
Τελικώς τι σου μένει απ' αυτό το ντοκιμαντέρ; Μα, η μορφή και μόνο, ενός γέροντα, που δεν το έβαλε ποτέ κάτω, με ψυχή και καρδιά νέου, που παίζει με το νεαρό σκηνοθέτη, παίζει με την κάμερα, παίζει 95 χρόνια τώρα με τη ζωή και το θάνατο. Ο τελευταίος παρτιζάνος χωρίς εισαγωγικά.
"Ταξιδεύοντας με τον Μίκη"
("Dance Fight Love Die: With Mikis On the Road") Ντοκιμαντέρ ελληνογερμανικής παραγωγής του 2017, σε σκηνοθεσία του Αστέρη Κούτουλα.
Συναρπαστικό ντοκιμαντέρ, που αποτίει φόρο τιμής σε μια μορφή του πολιτισμού, τον Μίκη Θεοδωράκη, το οποίο ξεχειλίζει ευχάριστα, από μουσικές του κορυφαίου συνθέτη, ξεχωριστές εικόνες από συναυλίες του, σε όλο τον κόσμο, από την Ιερουσαλήμ, το Σύδνεϋ, μέχρι και τη Ζυρίχη, αλλά και μια προσπάθεια να συνοψίσει το μεγαλείο της προσωπικότητάς του. Δύσκολο εγχείρημα, όταν έχεις να μιλήσεις για έναν ποταμό έμπνευσης και δημιουργίας, έναν καλλιτέχνη, που έχει επηρεάσει γενιές και γενιές μουσικών, ανθρώπων της τέχνης και του πνεύματος. Και συνάμα θέλεις, όπως κάνει εδώ ο Αστέρης Κούτουλας, να παρεμβάλεις μια ταινία μυθοπλασίας, μία χορευτική αφήγηση, βασισμένη στις συνθέσεις του μουσουργού, επιλέγοντας να κάνει τα εύκολα δύσκολα.
Επίσης, ο σκηνοθέτης επιλέγει να φωτίσει μία σειρά από ιστορικές στιγμές της Ελλάδας, όπως αυτές της κατοχής, του εμφυλίου, της χούντας, ακόμη και των πρόσφατων ταραγμένων εποχών από τη σφοδρότατη οικονομική κρίση.
Ωστόσο, οι ωραιότερες στιγμές της ταινίας δεν είναι άλλες από εκείνες που ο Μίκης εξιστορεί προσωπικές μικρές ιστορίες, ειδικά αυτές από τα παιδικά του χρόνια, ενώ απολαυστικές είναι και οι σκηνές από προσωπικές του στιγμές, όταν ανάβει ένα πούρο, όταν χορεύει με τον Άντονι Κουίν κλπ.
Ο Αστέρης Κούτουλας έχοντας στη διάθεσή του ένα υλικό 600 ωρών, που τράβηξε ο ίδιος τα τελευταία 30 χρόνια, τελικά κατάφερε να υπενθυμίσει το τεράστιο μέγεθος του καλλιτέχνη, αλλά και τη ασυγκράτητη και εμβληματική μορφή του, που ακόμη και σήμερα μας εκπλήσσει. Πάντως, αν είχε 60 ώρες υλικού να διαχειριστεί ίσως να ήταν και πιο εύκολη η δουλειά του. Ίσως όμως να είχαμε και ένα πιο συμβατικό αποτέλεσμα, το οποίο, είναι φανερό, ήθελε να αποφύγει ο σκηνοθέτης.
"Ψυχρός Πόλεμος"
("Zimna wojna") Δραματική ταινία διεθνούς (Πολωνία, Γαλλία κ.ά.) συμπαραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία Πάβελ Παβλικόφσκι, με τους Τζοάνα Κούλιγκ, Τόμας Κοτ, Μπόρις Σικ, Αγκάτα Κουλέζα, Σεντρίκ Καν κα.
Η ασπρόμαυρη ταινία (βραβείο σκηνοθεσίας στο τελευταίο φεστιβάλ των Καννών) του ταλαντούχου και βιρτουόζου Παβλικόφσκι περιγράφει, μέσα από μια συναρπαστική ερωτική σχέση ενός ζευγαριού από την Πολωνία, μία ιστορική εποχή, καθοριστική για το μέλλον του πλανήτη, εκείνη του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και μιας διαφορετικής Ευρώπης, απ' αυτήν που ζούμε σήμερα.
Η ιστορία τους θα ξεκινήσει λίγο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και καταλήγει στα μέσα της δεκαετίας του '60. Ο σκηνοθέτης μεταφέρει όλη αυτή την παράλογη εποχή, γεμάτη από μικρές και μεγάλες τραγωδίες, μέσα από την ανεξάντλητη ιστορία αγάπης του ζευγαριού - χωρίς να απαλύνει τη γενικευμένη απανθρωπιά και τη σκληρότητα των καταστάσεων.
Στη μεταπολεμική Πολωνία, μια κοπέλα επιλέγεται να συμμετάσχει σε μια χορωδία παραδοσιακής μουσικής και γρήγορα γίνεται όργανο του καθεστώτος. Εκεί θα γνωρίσει και έναν μποέμ πιανίστα, που την ξεχωρίζει αμέσως για το χαρακτήρα και το ταλέντο της και θα τον ερωτευθεί παράφορα, όπως κι αυτός. Ο πιανίστας, παρότι ερωτευμένος, σχεδιάζει να φύγει μόνος για το Παρίσι, για να γίνει μέλος μιας ομάδας καλλιτεχνών, ενώ η κοπέλα του θα τον ακολουθήσει και θα προσπαθήσει να ζήσει μαζί του το όνειρο μιας άλλης ζωής.
"Mandy"
("Mandy") Περιπετειώδες θρίλερ αμερικανικής παραγωγής 2018, σε σκηνοθεσία Πάνος Κοσμάτος, με τους Νίκολας Κέιτζ, Άντρεα Ράιζμπορο, Λάινους Ρόουτς κ.ά.
Αγωνιώδες θρίλερ, με όλα τα απαραίτητα στοιχεία του είδους, που θα αρέσει στους φανατικούς λάτρεις του, από τον Πάνο Κοσμάτο, που δεν είναι άλλος από το γιο του γνωστού Έλληνα κινηματογραφιστή, γεννημένου στη Φλωρεντία και με καριέρα στην Αμερική, Τζορτζ Κοσμάτος, ο οποίος έκανε μερικές πετυχημένες εμπορικά περιπέτειες και το εξαιρετικό γουέστερν "Tombstone".
Το "Mandy", στο οποίο πρωταγωνιστεί και δεν είναι κακός, όπως μας έχει συνηθίσει και -η αλήθεια είναι- μας έχει κουράσει, ο Νίκολας Κέιτζ, τον οποίο προστατεύει, θα 'λεγε κανείς, από τη γνωστή μανιέρα του και την υπερβολή, τόσο ο σκηνοθέτης όσο και το σενάριο.
Ένα σχετικά περιθωριακό ζευγάρι, που έχει επιλέξει να ζει γαλήνια στο δάσος, στο καταφύγιό του, δέχεται μία ανελέητη επίθεση από μία παρανοϊκή θρησκευτική σέκτα, στην οποία αφεντικό είναι ένας τρελαμένος σαδιστής. Ο άνδρας καταφέρνει να επιβιώσει από την επίθεση και ξεκινά ένα μανιασμένο ανθρωποκυνηγητό για να εκδικηθεί.
"Η νύχτα με τις μάσκες"
("Halloween") Ταινία τρόμου αμερικανικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία του Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν, με τους Τζέιμι Λι Κέρτις, Τζούντι Γκριρ, Άντι Μάτιτσακ, Γουίλ Πάτον κ.ά.
Αν δεν έχει χαθεί ο λογαριασμός, πρόκειται για τη δέκατη συνέχεια της πρώτης "κλασικής" του είδους ταινίας, που είχε γυρίσει πριν από 40 χρόνια ο τρομερός και φοβερός εκείνη την εποχή Τζον Κάρπεντερ ("Ο σταθμός 13 δέχεται επίθεση", "Κριστίν", "Ομίχλη", "Απόδραση από τη Νέα Υόρκη" κλπ), με την Τζέιμι Λι Κέρτις, η οποία είναι και η πρωταγωνίστρια του Γκριν αν και έπιασε τα 60 -χαράς το κουράγιο της.
Ο σκηνοθέτης πιάνει το νήμα της ιστορίας από εκεί που σταμάτησε ο Κάρπεντερ, το 1978 και επιχειρεί με σεβασμό στο πρωτότυπο φιλμ να ανανεώσει τη μυθολογία της "Νύχτας με τις μάσκες". Δεν το καταφέρνει πάντα και σίγουρα δεν μπορεί να δώσει την ατμόσφαιρα εκείνης της ταινίας, αλλά σίγουρα οι φαν του είδους θα μείνουν ικανοποιημένοι. Άλλωστε η γενιά που πήγαινε σινεμά το 1978 έχει μάλλον αποσυρθεί στο σαλόνι του σπιτιού και το πιθανότερο έχει αλλάξει και γούστα.
Η υπόθεση απλοϊκή, σαράντα χρόνια μετά από τον τρόμο και το αίμα που σκόρπισε ο μασκοφόρος ψυχοπαθής Μάικλ Μάγερς, ο οποίος βρίσκεται, με ισόβια φυλακισμένος σε ψυχιατρική κλινική, η φρίκη επιστρέφει. Μία σατανική τύχη θα τον φέρει και πάλι να τρέχει πίσω από την Λόρι, την κοπέλα, που γλύτωσε απ' εκείνη τη σφαγή και ζει περιμένοντας να αποδώσει δικαιοσύνη...
«Οι εντιμότατοι κλέφτες"
("King of thieves") Περιπέτεια βρετανικής παραγωγής 2018, σε σκηνοθεσία Τζέιμς Μαρς, με τους Μάικλ Κέιν, Τζιμ Μπρόουντμπεντ, Τομ Κόρτνεϊ, Πολ Γουάιτχαουζ, Μάικλ Γκαμπόν, Ρέι Γουίνστοουν κ.ά.
Και μόνο η ύπαρξη του Μάικλ Κέιν είναι ένας λόγος που θα τραβήξει την προσοχή των κινηματογραφόφιλων και θα φέρει τα όποια εισιτήρια σε αυτή την περιπέτεια τρίτης ηλικίας, που μπορεί να έχει όλα τα απαραίτητα συστατικά (Λονδίνο, μία αληθινή όσο και απίστευτη ιστορία, μια υπερφιλόδοξη ληστεία, υπέροχους γοητευτικούς βετεράνους κακοποιούς, ίντριγκα και αγωνία) αλλά δείχνει βαριά και χωρίς τον απαραίτητο ρυθμό. Πάντως, είναι μια ταινία που μπορείς να περάσεις δυο ανέμελες ώρες, χωρίς πολλές απαιτήσεις και με μπόνους ακόμη μία εμφάνιση του Μάικλ Κέιν, αλλά και των ηθοποιών που παίζουν δίπλα του, άξιοι εκπρόσωποι της βρετανικής σχολής.
Μία παρέα ηλικιωμένων κακοποιών του Λονδίνου, αποφασίζουν να ληστέψουν το θησαυροφυλάκιο της Χάτον Γκάρντεν του Λονδίνου, όπου φυλάσσονται τα πολύτιμα εμπορεύματά τους τα κοσμηματοπωλεία της περιοχής. Με τη βοήθεια ενός νεαρού, ειδικού στα ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας, καταφέρνουν να αρπάξουν λεία αξίας πολλών εκατομμυρίων. Όμως, τα προβλήματα ξεκινούν αμέσως μετά όταν θα πρέπει να γίνει η μοιρασιά και εισβάλει η απληστία, αλλά και οι παλιές αντιζηλίες και οι διαφορές που είχαν μεταξύ τους.
"Τυφλό σημείο"
("Blindspotting") Κοινωνική περιπέτεια αμερικανικής παραγωγής 2018, σε σκηνοθεσία του Κάρλος Λόπεζ Εστράδα, με τους Νταβίντ Ντιγκς και Ραφαέλ Κασάλ.
Περιπέτεια, που συνδυάζει το αντιρατσιστικό δράμα, την κοινωνική κριτική, με τις χιουμοριστικές στιγμές, σε σωστές δόσεις και καλομονταρισμένα, αλλά χωρίς να διαθέτει κάτι το ξεχωριστό. Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από δυο φίλους, ενός μαύρου που είχε κάνει φυλακή και είναι μάρτυρας μιας δολοφονίας ενός ανθρώπου από αστυνομικό κι ενός λευκού που συμπεριφέρεται σαν ράπερ και έχοντας άγνοια κινδύνου κάνει ότι μπορεί για να μπει στη φυλακή.
"Hunter Killer"
("Hunter Killer") Περιπέτεια αμερικανικής, βρετανικής, κινεζικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία του Ντόνοβαν Μαρς, με τους Τζέραρντ Μπάτλερ, Γκάρι Όλτμαν κ.ά.
Ακόμη μία μιλιταριστική υπερπαραγωγή του γνωστού μοτίβου Αμερικανοί ήρωες που θέλουν να σώσουν τον κόσμο, μέσα από υποβρύχια και άλλα υπερόπλα. Μια ταινία, που δύσκολα μπορείς να καταλάβεις γιατί δόθηκαν τόσα χρήματα γι' αυτήν και γιατί κάποιος θα πάει να δει κάτι που έχει δει ήδη σε πολλές παραλλαγές και με ακόμη καλύτερους πρωταγωνιστές από τον, κατά τ' άλλα συμπαθή, Τζέραρντ Μπάτλερ. Εντάξει, για τη συμμετοχή του πρόσφατα βραβευμένου με Όσκαρ πρώτου ρόλου, Γκάρι Όλτμαν ίσως να ισχύει και το ότι αυτή η ζωή έχει πολλά έξοδα.
Ο κυβερνήτης ενός αμερικανικού υποβρυχίου αποστέλλεται εντός των ρωσικών υδάτων για να σώσει τον εκλεγμένο Ρώσο πρόεδρο, καθώς έχει ξεσπάσει στρατιωτικό πραξικόπημα από ακραίους εθνικιστές. Θα ακολουθήσει ο κακός χαμός και φυσικά το υποθαλάσσιο ιππικό θα τα καταφέρει..
Δεν λέω έχει λίγη πλάκα, είναι χορταστικό σαν ένα τεράστιο χάμπουργκερ με απ' όλα, αλλά στο τέλος όπως πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις, λες γιατί έκανες το λάθος και το έφαγες..
"Η Διαπαιδαγώγηση της Κάμερον Ποστ"
("The miseducation of Cameron Post") Κοινωνικό δράμα αμερικανικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία της Ντέζιρε Άκαβαν, με τους Κλόι Γκρέις Μορέτς, Τζον Γκάλαγκερ Τζ., Σάσα Λέιν, Τζένιφερ Ελ κ.ά.
Ταινία, για την ανοχή και τη σημασία του να είσαι ο εαυτός σου, βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο της Έμιλι Ντάνφορθ, που απέσπασε το Μεγάλο Βραβείο στο Φεστιβάλ του Σάντανς.
Η Κάμερον Ποστ είναι, φαινομενικά, το πρότυπο της μαθήτριας λυκείου. Αλλά, όταν την πιάνουν στα πράσα με μία συμμαθήτριά της στο πίσω κάθισμα ενός αυτοκινήτου τη βραδιά του σχολικού χορού, την στέλνουν σε ένα κέντρο επαναπροσδιορισμού και θεραπείας για έφηβους που «πάσχουν» από ερωτική έλξη για άτομα του ίδιου φύλου. Στο κέντρο, η Κάμερον υπόκειται σε εξωπραγματική πειθαρχία, αμφίβολες μεθόδους «απo-ομοφυλοποίησης» και τραγούδια Χριστιανικής Ροκ. Όμως, ταυτόχρονα θα έχει τη δυνατότητα να βρεθεί με άτομα που της μοιάζουν και που πρέπει να αντιμετωπίσουν τη σκληρή πραγματικότητα.
"Ο Γκρινιάρης"
("Here Comes the Grump") Ταινία κινουμένων σχεδίων μεξικανοβρετανικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία του Αντρές Κουτουριέρ.
Παιδική ταινία κινουμένων σχεδίων με ήρωα ένα αγόρι που βρίσκεται σε έναν περίεργο κόσμο, όπου ο πανούργος μάγος Γκρινιάρης έχει ρίξει το ξόρκι του και το γέλιο ανήκει στο παρελθόν. Η ταινία προβάλλεται μεταγλωττισμένη.