Την ώρα που οι Ηνωμένες Πολιτείες εντείνουν τις πιέσεις τους για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, απειλώντας ακόμα και με αποχώρηση από τις διαπραγματευτικές συνομιλίες, παραμένουν ασαφείς οι όροι του σχεδίου της κυβέρνησης Τραμπ στο οποίο οι εμπλεκόμενες πλευρές καλούνται να συμφωνήσουν.
Συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν στο Λονδίνο μεταξύ αξιωματούχων του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ουκρανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο ειδικός απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, κατευθύνεται προς τη Μόσχα για την τέταρτη συνάντησή του με τον πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν.
Ωστόσο, υπάρχει ελάχιστη σαφήνεια ως προς την κατεύθυνση αυτών των προσπαθειών ή για το αποτέλεσμά τους.
Μέχρι πρόσφατα, αρκετές λεπτομέρειες του αμερικανικού σχεδίου για τον τερματισμό των συγκρούσεων στην Ουκρανία είχαν δει το φως της δημοσιότητας.
Προέβλεπε άμεση, άνευ όρων κατάπαυση του πυρός διάρκειας 30 ημερών, η οποία θα ακολουθούνταν από μακροπρόθεσμες συνομιλίες για τη θέσπιση μιας μόνιμης διευθέτησης του πολέμου.
Η Ουκρανία συμφώνησε σε αυτό το σχέδιο και, υπό πίεση από τις ΗΠΑ, προχώρησε σε μια μεγάλη παραχώρηση: δεν θα απαιτούσε πλέον την παροχή μακροπρόθεσμων εγγυήσεων ασφάλειας πριν από την παύση των εχθροπραξιών.
Όμως η Ρωσία αρνήθηκε να συνεργαστεί, επιμένοντας ότι δεν μπορεί να υπάρξει τέλος στις εχθροπραξίες αν δεν ικανοποιηθούν μια σειρά από προϋποθέσεις.
Ειδικότερα, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν οι «βαθύτερες αιτίες» του πολέμου, δηλαδή οι φόβοι του για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και η ίδια η ύπαρξη της Ουκρανίας ως κυρίαρχου κράτους, η οποία κατά τον ίδιο συνιστά απειλή για την ασφάλεια της Ρωσίας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποδέχθηκαν το σκεπτικό αυτού του ρωσικού επιχειρήματος και πλέον έχουν εμπλακεί βαθιά στην επεξεργασία μιας πιθανής πρότασης για κατάπαυση του πυρός.
Τις τελευταίες ημέρες έχουν υπάρξει διάφορες διαρροές σχετικά με τις προθέσεις των ΗΠΑ, η ακρίβεια και εγκυρότητα των οποίων αμφισβητείται από διπλωματικούς κύκλους.
Ωστόσο, φαίνεται να υπάρχει ένα πλαίσιο το οποίο κινείται στις εξής γραμμές: η Ρωσία θα σταματήσει την εισβολή στα σημερινά όρια και θα εγκαταλείψει τις προσπάθειές της να καταλάβει τα υπόλοιπα τμήματα των τεσσάρων περιοχών της ανατολικής Ουκρανίας που δεν έχει ακόμη καταλάβει, δηλαδή το Λουχάνσκ, το Ντονέτσκ, τη Ζαπορίζια και τη Χερσώνα.
Σε αντάλλαγμα, οι ΗΠΑ θα αναγνώριζαν ντε φάκτο τον ρωσικό έλεγχο στις τέσσερις κατεχόμενες περιοχές.
Θα αναγνώριζαν επίσης την Κριμαία, η οποία προσαρτήθηκε παράνομα από τη Ρωσία το 2014 de jure ως ρωσικό έδαφος. Παράλληλα, οι ΗΠΑ θα διασφάλιζαν ότι η Ουκρανία θα παραιτηθεί από τις επιδιώξεις της για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Στο πλαίσιο αυτού του σχεδίου, ενδέχεται επίσης οι ΗΠΑ να αναλάβουν τον έλεγχο του επίμαχου πυρηνικού εργοστασίου της Ζαπορίζια, το οποίο βρίσκεται σήμερα υπό ρωσική κατοχή, και να τροφοδοτούν με ηλεκτρική ενέργεια και τα δύο μέρη της ουκρανικής επικράτειας.
Το αμερικανικό σχέδιο κατατίθεται υπό την απειλή των ΗΠΑ να αποχωρήσουν από τις διαπραγματεύσεις αν δεν υπάρξει άμεση συμφωνία, σύμφωνα με όσα έχουν διατυπώσει τόσο ο πρόεδρος Τραμπ όσο και ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.
Εκ πρώτης όψεως, η πρόταση αυτή φαίνεται απίθανο να τύχει αποδοχής.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι η Ουκρανία δεν πρόκειται ποτέ να αναγνωρίσει τη ρωσική κυριαρχία στην Κριμαία.
Ακόμη κι αν το ήθελε, δεν θα μπορούσε να το πράξει χωρίς τη διενέργεια δημοψηφίσματος του ουκρανικού λαού.
Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις έχουν επίσης καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να αποδεχθούν τη ρωσική κυριαρχία στην Κριμαία, καθώς κάτι τέτοιο θα παραβίαζε τις μεταπολεμικές αρχές του διεθνούς δικαίου που προβλέπουν ότι τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν δια της στρατιωτικής βίας.
Νομικοί εμπειρογνώμονες επισημαίνουν ότι υπάρχουν ακόμη και τεχνικά ζητήματα σχετικά με το αν οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να αναγνωρίσουν την Κριμαία ως ρωσικό έδαφος, εξαιτίας συγκεκριμένων νόμων που έχει θεσπίσει το Κογκρέσο των ΗΠΑ.
Ωστόσο, παρά τις δυσκολίες, δυτικοί διπλωμάτες δεν απορρίπτουν την πρόταση συνολικά. «Υπάρχει πεδίο διαπραγμάτευσης», αναφέρει ένας εξ αυτών. «Το ερώτημα είναι αν υπάρχει αρκετή εμπιστοσύνη μεταξύ των πλευρών για να προχωρήσουν», σημειώνουν, καθώς η πρόταση που έχει διαρρεύσει μέχρι στιγμής, έχει τεράστια κενά.
Δεν γίνεται καμία αναφορά σε απαγόρευση των δυτικών χωρών να συνεχίσουν να εξοπλίζουν την Ουκρανία, κάτι που στο παρελθόν αποτελούσε κόκκινη γραμμή για τη Ρωσία.
Ούτε γίνεται αναφορά στις ρωσικές απαιτήσεις για «αποστρατιωτικοποίηση» της Ουκρανίας, δηλαδή για ριζική μείωση των ενόπλων δυνάμεών της, που αποτελεί άλλο ένα πάγιο αίτημα της Μόσχας.
Σύμφωνα με την πρόταση, η Ουκρανία ίσως να μην μπορεί να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αλλά θα μπορούσε να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δεν φαίνεται να υπάρχει αντίρρηση για την ανάπτυξη ευρωπαϊκής «ειρηνευτικής δύναμης» στη δυτική Ουκρανία μετά από μια ενδεχόμενη κατάπαυση του πυρός, με στόχο την αποτροπή μελλοντικής ρωσικής επίθεσης.
Ωστόσο, παραμένει ασαφές αν οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να προσφέρουν εγγυήσεις στήριξης αυτής της ευρωπαϊκής δύναμης. Υπάρχει επίσης αβεβαιότητα σχετικά με το ποιες οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα αρθούν, πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις.
Όλα τα προηγούμενα δείχνουν ότι παραμένουν πολλές λεπτομέρειες ασαφείς και σε εκκρεμότητα.
Και όλες οι πλευρές φαίνεται να απέχουν πολύ μεταξύ τους.
Η Ουκρανία εξακολουθεί να ζητά άμεση και υπό όρους κατάπαυση του πυρός, και μετά συνομιλίες. Οι ΗΠΑ θέλουν μια γρήγορη νίκη. Και η Ρωσία επιδιώκει να εισέλθει σε λεπτομερείς διαπραγματεύσεις για μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία, διαδικασία που υπό φυσιολογικές συνθήκες διαρκεί μήνες, αν όχι χρόνια.
Υπάρχει μια παλιά ρωσική παροιμία που λέει, σημειώνει το BBC: «Τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί, μέχρι να συμφωνηθούν όλα». Αυτή τη στιγμή, φαίνεται πως οι δύο πλευρές απέχουν πολύ από αυτό.