Είναι μια ιδιορρυθμία της γερμανικής πολιτικής: Αν και είναι το μεγάλο φαβορί για να γίνει ο επόμενος καγκελάριος, ο Φρίντριχ Μερτς αναμένεται να ζήσει μια νευρική εκλογική νύχτα, σύμφωνα με ανάλυση του Politico.
Για να μπορέσει να κρατηθεί στην εξουσία μετά τις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου, θα πρέπει να είναι σε θέση να σχηματίσει έναν συνασπισμό με τον οποίο θα μπορεί να συνεργαστεί. Για να γίνει αυτό, πρέπει να καταρρεύσουν τα μικρότερα κόμματα της Γερμανίας, και ορισμένα να υποφέρουν τόσο πολύ που δεν θα εκπροσωπηθούν καν στο κοινοβούλιο.
Ο Μερτς ήταν αρκετά ειλικρινής σχετικά με το ιδανικό σενάριο: Η κεντροδεξιά Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) πρέπει να τα πάει «τόσο καλά στις εκλογές» ώστε «να χρειάζεται μόνο ένας εταίρος συνασπισμού, σίγουρα όχι δύο», είχε δηλώσει πέρυσι.
Ακόμα καλύτερα, θα μπορούσε να επιλέξει με ποιον εταίρο του ενιαίου συνασπισμού θα συνεργαστεί, ώστε να μπορεί να τους στρέψει τον έναν εναντίον του άλλου.
«Θέλω να διασφαλίσω στρατηγικά ότι θα έχουμε τουλάχιστον δύο επιλογές - και χρειαζόμαστε μόνο μία», δήλωσε σε συζήτηση την Κυριακή. Όσο για το ποιες επιλογές, πρόσθεσε: «ενδεχομένως οι Σοσιαλδημοκράτες, ενδεχομένως οι Πράσινοι».
Φυσικά, η πολιτική σπάνια εξελίσσεται τόσο ξεκάθαρα.
Κατ' αρχάς, αν και το CDU και το αδελφό του κόμμα της Βαυαρίας, η Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CSU), σημειώνουν αξιοπρεπείς επιδόσεις στις δημοσκοπήσεις, μπορεί να μην τα πάνε τόσο καλά όσο θα ήθελαν.
«Το μεγάλο ερώτημα είναι γιατί το CDU δεν κερδίζει μεγαλύτερη υποστήριξη από αυτήν που έχει σήμερα;», δήλωσε ο Robert Grimm, διευθυντής πολιτικής και κοινωνικής έρευνας της εταιρείας δημοσκοπήσεων Ipsos στη Γερμανία. «Το 30% δεν είναι πολύ για το CDU».
Η πορεία του Μερτς δεν εξαρτάται μόνο από τις επιδόσεις του κόμματός του, ούτε καν από αυτές του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), το οποίο είναι σήμερα δεύτερο στις δημοσκοπήσεις, αλλά έχει αποκλειστεί ως εταίρος συνασπισμού από τα κυρίαρχα κόμματα της χώρας. Αντίθετα, εξαρτάται από το πόσα μικρότερα κόμματα θα κερδίσουν έδρες στην Μπούντεσταγκ.
Το συμπέρασμα: Όσο λιγότερα κόμματα μείνουν όρθια, τόσο το καλύτερο για την προοπτική συνασπισμού του Μερτς.
Ακολουθεί μια ματιά στις πιθανές τύχες των μικρότερων κομμάτων της Γερμανίας και πώς αυτό θα μπορούσε να καθορίσει την τύχη του επόμενου καγκελάριου.
Πέρα από το CDU του Μερτς, το AfD, το SPD και τους Πράσινους, τρία κόμματα δίνουν μάχη για την πολιτική τους ζωή. Το ακροαριστερό Die Linke, η αριστερή Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) και το φιλελεύθερο Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (FDP), το οποίο εισήλθε στην κυβέρνηση μετά τις εκλογές του 2021, συγκεντρώνουν όλα ποσοστά κοντά στο 5%, το όριο που χρειάζεται να φτάσουν για να εξασφαλίσουν έδρες στο κοινοβούλιο των 630 εδρών.
Εάν δεν τα καταφέρουν, οι διαθέσιμες έδρες τους θα κατανεμηθούν αναλογικά μεταξύ των κομμάτων που θα κερδίσουν εκπροσώπηση - ενισχύοντας έναν μελλοντικό κυβερνητικό συνασπισμό.
Με άλλα λόγια, λίγες ποσοστιαίες μονάδες θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά.
Επομένως, το βράδυ των εκλογών, η ομάδα του Μερτς δεν χρειάζεται μόνο μια νίκη του CDU/CSU, αλλά θα ελπίζω επίσης ότι τα κόμματα Die Linke, BSW και FDP θα υποστούν καταστροφικές απώλειες.
Καθοριστικές εκλογικές περιφέρειες
Την ημέρα των εκλογών, οι Γερμανοί έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν δύο φορές: μία για ένα κόμμα και μία για έναν υποψήφιο στην εκλογική τους περιφέρεια, ο οποίος μπορεί να κερδίσει ένα απευθείας εισιτήριο για την Μπούντεσταγκ, εάν είναι ο πρώτος σε ψήφους στην περιοχή.
Και οι δύο ψηφοφορίες προσφέρουν στα κόμματα μια διέξοδο στην Μπούντεσταγκ. Εάν ένα κόμμα συγκεντρώσει τουλάχιστον το 5% των ψήφων των κομμάτων, θα είναι μέσα ό,τι και να γίνει. Αν δεν φτάσει το 5%, αλλά κερδίσει τρεις άμεσες εντολές, κερδίζει το δικαίωμα σε ένα κομμάτι εδρών (αναλογικά με το ποσοστό του, ούτως ή άλλως). Αυτό το παραθυράκι έσωσε το Die Linke το 2021, όταν έπεσε κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα κάτω από το όριο του 5%, αλλά πέρασε χάρη στις τρεις έδρες που κέρδισε στις εκλογικές περιφέρειες.
Παρά τις ιστορικές επιτυχίες, ιδίως στην πρώην Ανατολική Γερμανία, η δημοτικότητα του Die Linke μειώθηκε στις πρόσφατες εκλογές. Σήμερα, το ακροαριστερό κόμμα, διάδοχος του Σοσιαλιστικού Ενιαίου Κόμματος που κυβέρνησε την πρώην Ανατολική Γερμανία, κινείται γύρω στο 5%, πράγμα που σημαίνει ότι η επιβίωσή του θα μπορούσε να εξαρτηθεί από την κατάκτηση τριών εδρών σε εκλογικές περιφέρειες και αυτή τη φορά.
Αλλά πρόκειται για μια δύσκολη αποστολή. Το 2021, το Die Linke κατάφερε να κερδίσει έδρες σε εκλογικές περιφέρειες χάρη σε έναν τεράστιο αριθμό ξεχωριστών ψήφων. Οι υποστηρικτές των Πρασίνων και των Σοσιαλιστών έδωσαν τις πρώτες ψήφους τους σε υποψήφιους της άκρας αριστεράς, επειδή ήθελαν να ενισχύσουν τις πιθανότητες ενός συνασπισμού που θα περιλάμβανε το Die Linke.
Τώρα, ωστόσο, «είναι ακριβώς το αντίθετο», δήλωσε ο Joachim Behnke, ειδικός στα εκλογικά συστήματα και καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Zeppelin στο Friedrichshafen. Αυτή τη φορά, οι ψηφοφόροι των Πρασίνων και των Σοσιαλδημοκρατών που θα μοιράσουν τις ψήφους τους μεταξύ των δύο κομμάτων «θα βλάψουν τις πιθανότητες του δικού τους κόμματος να είναι εταίρος συνασπισμού του CDU».
Μια πρόβλεψη του YouGov για τα αποτελέσματα της πρώτης ψηφοφορίας φαίνεται να επιβεβαιώνει αυτή την ανάλυση, υποδεικνύοντας ότι το Die Linke θα μπορούσε να κερδίσει μόλις δύο από τις τρεις εκλογικές περιφέρειες, όχι αρκετές για να ξεκλειδώσει την εκπροσώπηση.
Ακόμη, η ανάλυση του YouGov δείχνει επίσης ότι το Die Linke θα μπορούσε να χάσει το Berlin Lichtenberg, μια έδρα που το κόμμα κατέχει σταθερά από την ίδρυσή του το 2007, από το ακροδεξιό AfD. Ενώ το Die Linke είναι υποψήφιο για μια σειρά εδρών που βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού, σύμφωνα με την πρόβλεψη, θα είναι μια δύσκολη βραδιά.
Διαίρει και βασίλευε
Σε μια εξέλιξη που θα μπορούσε να βοηθήσει τον Μερτς, το εκλογικό σώμα του Die Linke έχει «αιμορραγήσει» κάπως προς την αριστερή Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ (BSW), η οποία μπορεί να δυσκολευτεί να πιάσει το εκλογικό όριο.
Είναι η πρώτη φορά που το φιλικό προς τη Ρωσία κόμμα, το οποίο αποσχίστηκε από το Die Linke στα τέλη του 2023, μπαίνει στην κούρσα για την κατάληψη εδρών της Μπούντεσταγκ.
Η συμμαχία αναδείχθηκε το 2024, κερδίζοντας έξι έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Αλλά σύμφωνα με την πρόβλεψη του YouGov, κανένας από τους υποψηφίους του δεν προβλέπεται να έρθει στην πρώτη ή έστω στη δεύτερη θέση σε καμία από τις 299 εκλογικές περιφέρειες της Γερμανίας, και οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν το BSW στο 5% - που σημαίνει ότι είναι επικίνδυνα κοντά στο να μην καταφέρει να μπει στην Μπούντεσταγκ.
«Δεν είναι μια σαφής τάση, αλλά το BSW είναι σίγουρα πιο αδύναμο από ό,τι περιμέναμε», δήλωσε ο Behnke.
Άσπονδοι φίλοι
Από πολιτική άποψη, το φιλελεύθερο Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (FDP) του Κρίστιαν Λίντνερ θα μπορούσε να είναι ο αγαπημένος εταίρος συνασπισμού του Μερτς, αν ήταν αρκετά ισχυρό για να επιτύχει πλειοψηφία μεταξύ τους. Δυστυχώς όμως, οι προοπτικές του κόμματος είναι δυσοίωνες και έτσι βγήκαν τα μαχαίρια.
Στις προηγούμενες εκλογές, το CDU/CSU και το FDP συνεργάστηκαν για να ενθαρρύνουν τους ψηφοφόρους να μοιράσουν τις ψήφους τους. Αλλά αυτή τη φορά, ο Λίντνερ και ο Μερτς έκαναν όλο και πιο πικρόχολες προσπάθειες να μαζέψουν τους αναποφάσιστους συντηρητικούς ψηφοφόρους. Μια έρευνα της Ipsos δείχνει ότι οι φιλελεύθεροι θα μπορούσαν να χάσουν ένα σημαντικό ποσοστό των πρώην ψηφοφόρων τους από τους συντηρητικούς του Μερτς, δίνοντάς του έτσι ενδεχομένως τον συνασπισμό που θέλει.
Ο Μερτς προειδοποίησε ότι η ψήφος στο FDP θα είναι εν τέλει μια χαμένη ψήφος. Εάν το κόμμα λάβει το 4% των ψήφων, είπε, αυτό το «4% είναι πάρα πολλά για το FDP και 4% λιγότερα» για το CDU/CSU.
Τα πράγματα φαίνονται αισιόδοξα για την Μερτς.
Όπως και το νεοσύστατο BSW, οι φιλελεύθεροι δεν έχουν πραγματικούς διεκδικητές για άμεση εντολή. Η τελευταία φορά που κέρδισαν την πρώτη ψήφο σε μια εκλογική περιφέρεια ήταν το 1990, και εκείνη η εκλογική περιφέρεια δεν υπάρχει πλέον.
Το FDP στοχεύει σε κομματικές ψήφους. Ιστορικά έχει καταφέρει να έχει ευρεία υποστήριξη από όλη τη χώρα και κατά την περσινή επιτυχημένη του πορεία, ιδιαίτερα στη νοτιοδυτική περιοχή, το κόμμα συγκέντρωσε το 11,4% των ψήφων.
Αλλά από τότε που ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς «απέλυσε» τον Λίντνερ, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για τις πρόωρες εκλογές, το FDP συγκεντρώνει ποσοστό γύρω στο 4%. Τώρα κινδυνεύει με καταστροφική πτώση από μέλος του κυβερνητικού συνασπισμού σε απόντα της Bundestag.
Πηγή: skai.gr