Για γεωπολιτικές αντιπαλότητες που επισκιάζουν τις προοπτικές πλήρους αξιοποίησης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Aνατολική Μεσόγειο κάνει λόγο δημοσίευμα των Financial Times.
Η βρετανική εφημερίδα εστιάζει αρχικά στην προοπτική που ανοίγει για την Αίγυπτο το κοίτασμα Ζορ, για να συμπληρώσει ότι Ισραήλ και Κύπρος «βλέπουν παρόμοια δυναμική να τερματίσουν την εξάρτησή τους από τις ενεργειακές εισαγωγές και να παραγάγουν οικονομικό κέρδος εξάγοντας πλεονασματικά αποθέματα».
Όπως σημειώνεται, η προοπτική μίας μεγάλης πηγής φυσικού αερίου στο κατώφλι της Ευρώπης μοιάζει στρατηγικά ελκυστική την ώρα που τα αποθέματα στη Βόρεια Θάλασσα μειώνονται και η περιοχή φοβάται την ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία.
«Παρόλα αυτά, η ανάπτυξη των κοιτασμάτων της Aνατολικής Μεσογείου δεν είναι διόλου απλή, εξαιτίας του κοκτέιλ πολιτικών ρίσκων και αντιπαλοτήτων μεταξύ των ενδιαφερομένων χωρών», επισημαίνει το δημοσίευμα.
Όπως λέει ένας ειδικός σε θέματα ενεργειακής ασφάλειας από το King’s College του Λονδίνου, πέρα από τις δραματικές αλλαγές στο πολιτικό και οικονομικό κλίμα της περιοχής, τα αποθέματα υδρογονανθράκων μπορούν να εντείνουν διενέξεις δεκαετιών και να δημιουργήσουν νέες εντάσεις.
Παράλληλα δε, επισημαίνονται και οι οικονομικές δυσκολίες στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων, καθώς η παγκόσμια αγορά έχει κατακλυστεί από φθηνό αέριο από τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και αλλού. Σε αντίθεση με την Αίγυπτο, σημειώνεται, Ισραήλ και Κύπρος θα πρέπει να εξάγουν το αέριο τους αν θέλουν να δουν οικονομικό κέρδος. «Τα εμπόδια είναι εμπορικά όσο και πολιτικά», αναφέρει άλλος αναλυτής.
Το ίδιο δύσκολο με τον εντοπισμό και την ανάπτυξη των κοιτασμάτων, συνεχίζει το δημοσίευμα, θα είναι η δημιουργία διαδρομών εξαγωγής του αερίου στις διεθνείς αγορές.
Σημειώνεται αρχικά ότι έχει υπογραφεί μία προκαταρκτική συμφωνία μεταξύ Ισραήλ, Ιταλίας, Κύπρου και Ελλάδας για αγωγό που έχει ως χρονικό στόχο κατασκευής το 2025. Ωστόσο, με μήκος 2.000 χιλιομέτρων σε βάθος έως και 3 χιλιομέτρων πολλοί ειδικοί αμφισβητούν τη βιωσιμότητα του σχεδίου.
Μία φθηνότερη λύση θα ήταν ένας αγωγός μέσω Τουρκίας, αναφέρει η εφημερίδα, η οποία επισημαίνει ωστόσο τις πολιτικές δυσκολίες που έχει η Τουρκία όχι μόνο με την Κύπρο, αλλά και με το Ισραήλ, όπως και το Ισραήλ με τη Συρία και τον Λίβανο, από τα ύδατα των οποίων θα έπρεπε να περάσει ο αγωγός.
Ένας από τους αναλυτές που μιλούν στην εφημερίδα αναφέρει ότι ο αγωγός θα μπορούσε να αποτελέσει κομμάτι της τελικής συμφωνίας λύσης του Κυπριακού, μία προοπτική που ο συντάκτης χαρακτηρίζει «αβέβαιη» μετά από την κατάληξη της Διάσκεψης για την Κύπρο.
Για την ώρα, προσθέτει η εφημερίδα, οι υδρογονάνθρακες μοιάζουν πιο πιθανό να πυροδοτήσουν εντάσεις, με αναφορά στις τουρκικές αντιδράσεις για τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ και την ανάπτυξη τουρκικού σεισμογραφικού σκάφους βορείως της Κύπρου να δείχνει την επιθυμία της Άγκυρας να διεκδικήσει μερίδιο από τα κοιτάσματα.
«Αναλυτές αμφισβητούν το κατά πόσο οι εταιρείες ενέργειας θα δεσμεύσουν τα δισεκατομμύρια δολάρια που χρειάζονται για να αναπτυχθεί το κυπριακό αέριο στην απουσία συμφωνίας απομάκρυνσης των πολιτικών ρίσκων. Το Άφροδίτη’ είναι ακόμα υποαναπτυγμένο έξι χρόνια μετά από την ανακάλυψη», σχολιάζει η εφημερίδα.
Προσθέτει, τέλος, σε ό,τι αφορά την Κύπρο, πως ίσως μαζί με το Ισραήλ οι δύο χώρες θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τις μονάδες υγροποίησης αερίου στην Αίγυπτο, κάτι που και έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει χαρακτηρίσει ως την πιο «ρεαλιστική» επιλογή.
«Τα κίνητρα για συνεργασία είναι ισχυρά, αλλά το ίδιο είναι επίσης και οι φραγμοί. Ενώ η Αίγυπτος δρέπει τα οφέλη του Ζορ, οι γείτονές της αντιμετωπίζουν δύσκολες επιλογές εάν θέλουν να ξεκλειδώσουν την πλήρη ενεργειακή δυναμική μίας περιοχής που έχει ανακατέψει εμπόριο και σύγκρουση επί χιλιετίες», καταλήγει το δημοσίευμα των Financial Times.