H Λαύρα των Σπηλαίων στο Κίεβο, το πιο παλιό μοναστήρι των Ρως και το πιο σημαντικό για την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ανατολικής Ευρώπης, εξελίσσεται σε χώρο μιας άλλης αντιπαράθεσης με έντονα τα πολιτικά στοιχεία.
Η ουκρανική κυβέρνηση κατηγορεί τους μοναχούς που εγκαταβιούν σε αυτή ότι συνεργάζονται με τη Ρωσία και για τον λόγο αυτό έχει διατάξει την εκκενωσή του. Οι μοναχοί αρνούνται με αποτέλεσμα να υπάρχουν εντάσεις έξω από τη μονή με τη Μόσχα να ζητά την προστασία τους από τη διεθνή κοινότητα.
Την περασμένη εβδομάδα προσήχθη σε δίκη ο καθηγουμένος της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, Μητροπολίτης Βίσγκοροντ και Τσερνόμπιλ κ. Παύλος με το δικαστήριο να τον καταδικάζει σε φυλάκιση με δυνατότητα αποφυλάκισης με χρηματική εγγύηση 900.000 δολαρίων. Ο κ. Παύλος σε προηγούμενη απόφαση είχε καταδικαστεί σε κατ΄ οίκον περιορισμό.
Η εισαγγελία του Κιέβου κατηγορεί τον Μητροπολίτη Παύλο ότι «προέβη σε δηλώσεις, οι οποίες δικαιολογούσαν και αρνούνταν τις ενέργειες του κράτους - εισβολέα και προσέβαλε κατ’ επανάληψιν τα θρησκευτικά αισθήματα των Ουκρανών» . Τα «αποδεικτικά στοιχεία» ήταν υλικό υποκλοπών τηλεφωνημάτων των συνομιλιών του Μητροπολίτη, όπου (κατά το κατηγορητήριο) εκφράζει αμφιβολίες ως προς τη σκοπιμότητα πολέμου κατά της Ρωσίας.
Μάλιστα φέρεται να είχε πει ότι «Η Αμερική πολεμά τη Ρωσία μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό».
Ο Παύλος δεν αναγνώρισε την ενοχή του, ενώ προ της συνεδρίας κάλεσε τους πιστούς σε ανδρεία λέγοντας:
"Με κατηγορούν ότι δεν είμαι δήθεν Ουκρανός πολίτης, αν και έχω μια μόνον ιθαγένεια και ζω εδώ με τον λαό μου. Μου προσάπτουν ότι υποστηρίζω την επίθεση, αλλά δεν την υποστηρίζω. Με κατηγορούν ότι σπέρνω διχασμούς, όμως δε σπέρνω, αλλά αποκόπτω τα ζιζάνια, για τα οποία ο Σωτήρ Χριστός είπε ότι θα έρθουν νέοι κήρυκες, οι οποίοι θα διχάσουν τον κόσμο…
Όλα αυτά τα δέχομαι ως θέλημα του Θεού. Ο Θεός να με ενισχύσει να τα αντέξω όλα, ώστε να βλέπουν οι άνθρωποι και να μη σκανδαλίζονται όταν τους οδηγήσουν για βασανιστήρια, στο Συνέδριο για το όνομα του Χριστού. Σας παρακαλώ, να μείνετε στην πίστη, να μην υποκύψετε σε εκβιασμό, ο, τι και να λένε για το πρόσωπό μου, μην πιστεύετε, είναι ψέμα. Είμαι πιστός στον Προκαθήμενό μου, την αδελφότητα της Λαύρας και σε όλους σας».
Κατά τη διάρκεια της δίκης αναφέρθηκε στον προσωπικό και όχι δημόσιο χαρακτήρα των τηλεφωνικών του συνομιλιών.Ενώ, αμφιβολίες ως προς την αυθεντικότητα ορισμένων συνομιλιών, επισημαίνοντας ότι αγνοεί τους ανθρώπους, των οποίων οι φωνές ακούγονται στην ηχογράφηση.
Σχολιάζοντας την καταδικαστική απόφαση ο κ.Παύλος ανάφερε:
"Δεν συμφωνώ με την απόφαση. Η δικαστής έδειξε ότι της ασκούν πίεση άνθρωποι, οι οποίοι ενδιαφέρονται γι΄ αυτά. Όμως, τα δέχομαι ως θέλημα του Θεού. Το ποσό της εγγύησης είναι περισσότερο από 30 εκ. ρίβνα, ίσως μόνον ο εισαγγελέας δύναται να καταβάλει. Εγώ δε διαθέτω ένα τέτοιο ποσό, και κανείς δεν θα μου τα δώσει".
Μόλις έγινε γνωστή η απόφαση για τον ηγούμενο της Λαύρας ο Πατριάρχης Μόσχας κ. Κύριλλος απευθύνθηκε στους Προκαθημένους των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, σειρά θρησκευτικών ηγετών και εκπροσώπων διεθνών οργανισμών .
Ο Προκαθήμενος της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας απευθύνθηκε στους Προκαθημένους των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, τον Πάπα της Ρώμης Φραγκίσκο, τον Πατριάρχη της Κοπτικής Εκκλησίας Θεόδωρο Β΄, τον επικεφαλής της Αγγλικανικής Κοινότητας Αρχιεπίσκοπο Καντερβουρίας Τζάστιν Ουέλμπι, τον γενικό γραμματέα του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών Δρ. Τζέρι Πιλέι, τον γενικό γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, την γενικό γραμματέα του ΟΑΣΕ Χέλγκα Μαρία Σμιντ, την γενικό γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης Μαρία Πεϊτσίνοβιτς-Μπούριτς, τον ύπατο αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Φόλκερ Τιουρκ, τον διευθυντή του Γραφείου του ΟΑΣΕ για τους δημοκρατικούς θεσμούς και τα ανθρώπινα δικαιώματα Ματέο Μεκάτσι.
Ο Κύριλλος αναφερόμενος στη δικαστική τόνισε πως αυτή «ελήφθη στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων προσπαθειών της ουκρανικής κυβέρνησης να υφαρπάξει βιαίως και παρανόμως τη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου από την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Η εν λόγω ετυμηγορία του δικαστηρίου είναι άδικη και προφανώς υπαγορεύθηκε από την κυβέρνηση της Ουκρανίας, έχοντας σκοπό να εκφοβίσει τους πιστούς, να τους αναγκάσει να απαρνηθούν την υπεράσπιση της ελευθερίας τους να θρησκεύονται και τα ιερά κειμήλιά τους και αποτελεί μέρος μεγάλης κλίμακος διωγμών, που έχουν εξαπολύσει οι ουκρανικές Αρχές κατά της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας».