Η καταιγίδα στην Αμερική μπορεί να κόπασε προσωρινά εν αναμονή της ορκωμοσίας του νέου προέδρου Τζο Μπάιντεν σε εννιά ημέρες, αλλά όλοι κατανοούν πλέον ότι «το τζίνι έχει βγει από το μπουκάλι".
Ο απερχόμενος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να «κόπηκε» από το Twitter και φυσικά δεν πρόκειται να… μονάσει! Θα συνεχίσει να κουνάει τα νήματα του Τραμπισμού όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και στο εσωτερικό του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, στο οποίο έχει δημιουργήσει βέβαια πολύ γερές προσβάσεις.
«Μπαίνουμε σε μια πολύ επικίνδυνη φάση, με περισσότερη βία, περισσότερη αντιπαράθεση» λέει η καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, Ρουθ Μπεν Γκάιατ, μιλώντας στο Der Spiegel.
«Η επίθεση στο Καπιτώλιο είναι το τρομακτικό αποτέλεσμα πολλών χρόνων συστηματικής προσπάθειας εκ μέρους του εθνικο-λαϊκιστή μεγιστάνα για την προώθηση της πόλωσης στην αμερικανική κοινωνία» γράφει η ισπανική El Pais.
Ο Τραμπ και οι ακροδεξιοί οπαδοί του «έγραψαν μία από τις πιο σκοτεινές σελίδες στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών εδώ και 150 χρόνια» λέει ο Ντάνιελ Ζίμπλατ, καθηγητής Κυβερνητικής στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. «Αλλά δεν νομίζω ότι αυτό θα είναι το τέλος… Δεδομένης αυτής της ευρείας υποστήριξης που απολαμβάνει -73 εκατομμύρια ψήφους πήρε στις εκλογές- σίγουρα δεν έχει τελειώσει ακόμη», προσθέτει ο Αμερικανός καθηγητής.
Για να μην υπάρχει αμφιβολία, τους ισχυρισμούς του Τραμπ για νοθεία στις εκλογές του Νοεμβρίου συμμερίζονται εκατομμύρια Ρεπουμπλικάνοι ψηφοφόροι. Δημοσκόπηση για το AP από την εταιρία VoteCast έδειξε ότι οι επτά στους 10 Ρεπουμπλικάνους ψηφοφόρους συμφωνούν με την άποψη Τραμπ ότι ο Μπάιντεν δεν είναι ο νόμιμα εκλεγμένος πρόεδρος.
Το αμερικανικό περιοδικό Nation στο κύριο άρθρο του προειδοποιεί μάλιστα ότι «καθώς ο Τζο Μπάιντεν αναλαμβάνει τα καθήκοντά του, η επιρροή της άκρας δεξιάς πιθανότατα θα αυξηθεί, υποκινώντας μεγαλύτερη βία όχι μόνο εναντίον της Αριστεράς αλλά και ευκαιριακά εναντίον της αστυνομίας και του κράτους. Ο δρόμος για την κρατική εξουσία που παρουσίασε η κυβέρνηση Τραμπ έχει κλείσει, οπότε η φασίζουσα δεξιά θα επιδιώξει τους πολιτικούς του στόχους με άλλα μέσα» γράφει το αμερικανικό περιοδικό.
Και δυστυχώς υπάρχει «καύσιμη ύλη». Όπως εύστοχα σημειώνει η El Pais «δεν πρέπει να σκεφτόμαστε μόνο τους ακροδεξιούς που εισέβαλαν στην κοινοβουλευτική αίθουσα, αλλά και τα εκατομμύρια των πολιτών που, χωρίς να φτάσουν σε τέτοια άκρα, έχουν χάσει την πίστη τους στη δημοκρατία, πιστεύοντας τα κραυγαλέα ψεύδη του Τραμπ».
Το ερώτημα είναι βέβαια αν ευθύνεται μόνο ο Τραμπ για αυτό ή αν υπάρχει ευθύνη και στα στελέχη του Ρεπουμπλικανικού κόμματος που σιωπούσαν, τα προηγούμενα χρόνια, αλλά σιωπούσαν.
Είτε από καιροσκοπισμό, είτε από δειλία. «Το επεισόδιο στο Καπιτώλιο ήταν στην πραγματικότητα το χρονικό του προαναγγελθέντος θανάτου της παλαιότερης, σύγχρονης δημοκρατίας στον κόσμο, επειδή ήταν εγγεγραμμένο στη λογική του Τραμπισμού από τη στιγμή της εκλογής του Τραμπ» γράφει η ισπανική La Vanguardia και προσθέτει: «Εδώ ευθύνεται και η δειλία των Ρεπουμπλικάνων ηγετών που δέχτηκαν τη θανατηφόρα αγκαλιά που τους προσέφερε ο Τραμπ, θέτοντας εκατομμύρια ψήφους στη διάθεσή του. Απλά, για να υπηρετήσουν τον Τραμπ».
H Washington Post επισημαίνει μάλιστα ότι με λίγες εξαιρέσεις «οι Ρεπουμπλικάνοι σιωπούν σε μεγάλο βαθμό σχετικά με τις συνέπειες της φονικής επίθεσης και τον ρόλο του Τραμπ στην υποκίνηση της».
Υποτακτικοί στον Τραμπ
«Ο Τραμπ έκανε τους Ρεπουμπλικάνους υποτακτικούς» λέει ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Βόννης, Γιόζεφ Μπραμ, ειδικός σε θέματα αμερικανικής πολιτικής. «Ο απερχόμενος πρόεδρος έκανε το κόμμα υποτακτικό στον εαυτό του και τον ακολούθησε στην άβυσσο που μόλις είδαμε. Πολλοί από τους Ρεπουμπλικάνους ηγέτες ,λόγω του καιροσκοπισμού τους, δεν τόλμησαν να αντιταχθούν στην τρέλα του, υποστηρίζοντας κιόλας την επίθεση στη δημοκρατία μέσω της εφόδου στο Καπιτώλιο» σημειώνει ο καθηγητής Μπραμ.
Αλλωστε, σύμφωνα με δημοσκόπηση του YouGov, το 45% των Ρεπουμπλικάνων ψηφοφόρων -σχεδόν ο ένας στους δύο δηλαδή- είδαν θετικά την τρομοκρατική επίθεση στο Καπιτώλιο. Αλλά και 138 Ρεπουμπλικάνοι βουλευτές και οκτώ γερουσιαστές, που εκπροσωπούν εκατομμύρια ψηφοφόρους, αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν την νίκη του Μπάιντεν στις εκλογές.
Ανάμεσά τους και ο γερουσιαστής του Τέξας, Τεντ Κρουζ που αν και εσωκομματικός αντίπαλος του Τραμπ όλα τα προηγούμενα χρόνια, δεν δίστασε να ταχθεί υπέρ της εφόδου. Ο Κρουζ επιδιώκει να είναι υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων για την αμερικανική προεδρία σε τέσσερα χρόνια και φυσικά προσβλέπει στην υποστήριξη και του ακροδεξιού όχλου που εισέβαλε στο Καπιτώλιο.
Για να μην αδικούμε όμως το σύνολο των παραδοσιακών στελεχών των Ρεπουμπλικάνων θα πρέπει να θυμήσουμε ότι «μερικά στελέχη του κόμματος αρνήθηκαν να στηρίξουν τον Τραμπ από την αρχή, συγκροτώντας το κίνημα «Ποτέ Τραμπ» μεταξύ των αντιφρονούντων συντηρητικών» όπως γράφει το περιοδικό Time.
«Περισσότεροι από 50 Ρεπουμπλικάνοι-μέλη του Κογκρέσου έχουν αποσυρθεί από τότε που ανέλαβε ο Τραμπ. Οι περισσότεροι αντικαταστάθηκαν από νεότερα μέλη των Τραμπιστών - το …μέλλον του κόμματος» σημειώνει το αμερικανικό περιοδικό.
Και τώρα, μετά την αποχώρηση του Τραμπ από την προεδρία,όλοι περιμένουν να δουν σε ποια κατεύθυνση θα κινηθεί το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, που παραδοσιακά, χωρίζεται σε τρεις πτέρυγες:
- Τους μετριοπαθείς συντηρητικούς που υποστηρίζουν την τάξη, τη σταθερότητα και το κράτος δικαίου, την αξιοπρέπεια, τις χριστιανικές αξίες και δίνουν προσοχή στη δημοσιονομική πειθαρχία.
- Η δεύτερη πτέρυγα είναι οι Τραμπιστές που χαρακτηρίζονται από ένα μείγμα δημαγωγίας, θράσους, χειραγώγησης και απειλών.
- Η τρίτη ομάδα περιλαμβάνει τους τυχοδιώκτες που ακολουθούν όποιον ηγέτη εμφανίζεται επιτυχημένος και με προοπτικές.
Πως θα πορευτούν οι τρεις κομματικές πτέρυγες; Θα βρουν κοινό τόπο σύμπλευσης;
Αναμφίβολα, ο Τραμπ περιφρονούσε ανέκαθεν τους παραδοσιακούς Ρεπουμπλικάνους. «Ηταν το αντίθετο ενός μετριοπαθούς συντηρητικού πολιτικού. Περιφρονούσε και περιφρονεί την αστική τάξη και η θρησκευτικότητα του αρχίζει και τελειώνει μόνο στη Βίβλο» γράφει η Die Zeit και διερωτάται: «Θα καταφέρει ο Τραμπ να διαλύσει και τους Ρεπουμπλικάνους;».
«Ίδιαίτερα ανησυχητικό σημάδι είναι η προθυμία των περισσότερων Ρεπουμπλικάνων βουλευτών να ακολουθήσουν το δικτατορικό μονοπάτι του Τραμπ, ο οποίος ζήτησε από τη φασιστική οργάνωση Proud Boys και άλλους ένοπλους λευκούς εθνικιστές κακοποιούς να συμμετάσχουν σε «άγριες διαμαρτυρίες» την ημέρα που το Κογκρέσο θα επικύρωνε τα αποτελέσματα των εκλογών» λέει ο Αμερικανός καθηγητής στο πανεπιστήμιο Μάντισον του Ουϊσκόνσιν, Αντριου Λέβιν.
«Σε τελική ανάλυση, προσθέτει, ο Τραμπισμός δεν μοιάζει πολύ με κανέναν από τους διαβόλους που γνωρίσαμε– όπως ο «Ρεϊγκανισμός» ή ο «Κλιντονισμός». Δεν είναι μια ολοκληρωμένη ή επιμέρους ιδεολογία, αν και μπορεί να περιλαμβάνει ακροδεξιές και ρατσιστικές θέσεις. Και παρόλο που η λατρεία της προσωπικότητας έχει συνενωθεί γύρω από τον ίδιο τον Τραμπ, ο Τραμπισμός δεν έχει καμία σχέση με τη σκέψη του Τραμπ. Οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του Τραμπ δεν πρόκειται να κρυφτούν στο σκοτάδι από όπου ήρθαν. Ούτε πρόκειται να γίνουν μια «σιωπηλή πλειοψηφία», εκτιμά ο καθηγητής Λέβιν.
Όπως γράφουν ο καθηγητής Ζίμπλατ και ο επίσης συνάδελφός του στο Χάρβαρντ, Στίβεν Λεβίντσκι στο βιβλίο τους με τίτλο: «Πώς οι Δημοκρατίες πεθαίνουν - Τι αποκαλύπτει η ιστορία για το μέλλον», στις χώρες της Δύσης «είναι πλέον σπάνια τα στρατιωτικά πραξικοπήματα και άλλες βίαιες ενέργειες για την κατάληψη της εξουσίας, καθώς σχεδόν παντού διεξάγονται τακτικά εκλογές. Όμως οι δημοκρατίες εξακολουθούν να πεθαίνουν, αλλά με άλλα μέσα…».
Θα διασπάσει το Ρεπουμπλικανικό κόμμα;
Το κρίσιμο ερώτημα για πολλούς Αμερικανούς αναλυτές είναι αν ο Τραμπ θα αποχωρήσει από το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, ιδρύοντας ένα άλλο υπερ-συντηρητικό κίνημα, με το οποίο θα επιχειρήσει να δώσει τη δική του διάσταση στο πολιτικό παιγνίδι.
Μπορεί άλλωστε «οι επαγγελματίες της πολιτικής να αρχίσουν να τρέχουν μακριά από το βυθισμένο πλοίο» όπως λέει ο κορυφαίος Ρεπουμπλικάνος εκλογολόγος Φρανκ Λουτζ, αλλά «οι υποστηρικτές του Τραμπ δεν τον έχουν εγκαταλείψει, και πραγματικά θέλουν να πολεμήσουν γι` αυτόν…Εχει γίνει η φωνή του Θεού για δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους, και θα τον ακολουθήσουν ως στα άκρα της γης» προσθέτει.
Θα μπορούσε δηλαδή ο απερχόμενος Πρόεδρος να γίνει ο «νεκροθάφτης» του «Grand Old Party»,όπως ονομάζεται το Ρεπουμπλικανικό κόμμα; «Ο Τραμπ σίγουρα θα έχει κατά κάποιο τρόπο πρόσβαση σε αυτά τα 73 εκατομμύρια που τον ψήφισαν. Είναι πολύ πιθανό να συνεχίσει το δικό του κίνημα» γράφει ο Guardian.
«Ποτέ δεν είδε ,άλλωστε, τον εαυτό του ως Ρεπουμπλικάνο. Πριν τέσσερα χρόνια, στην εναρκτήρια ομιλία του ως πρόεδρος στο Κογκρέσο, είχε ρίξει ηχηρά «χαστούκια» και στα δύο κόμματα ,λέγοντας: «Προδώσατε τον αμερικανικό λαό, το κίνημά μου».
Ο καθηγητής Ντάνιελ Ζίμπλατ λέει «ότι το στρατόπεδο Τραμπ είναι το αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας στρατηγικής ,εστιασμένης σε εθνικιστικά ζητήματα και στη δυσαρέσκεια της λευκής Χριστιανικής Αμερικής για πολλά χρόνια , μιας στρατηγικής πολύ επιτυχημένης. Ο Τραμπ κατάφερε τα προηγούμενα χρόνια να “κλέψει” από τους παραδοσιακούς Ρεπουμπλικάνους την προεδρία και μερικές φορές και την πλειοψηφία στο Κογκρέσο. Γι` αυτόν ο πειρασμός είναι μεγάλος για να συνεχίσει. Φυσικά, εναπόκειται στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα να αποσυνδεθεί εντελώς από αυτήν την καταστροφική φιγούρα και να ξανακερδίσει την ιστορία του».
«Γι` αυτό είναι ευχάριστο που ορισμένοι σημαντικοί Ρεπουμπλικάνοι, όπως ο ηγέτης τους στη Γερουσία, Μιτς μακ Κόνελ, απομακρύνονται από τον Τραμπ» τονίζει ο καθηγητής Ζίμπλατ.
Φοβάται πάντως ότι το Ρεπουμπλικανικό κόμμα «δύσκολα θα απογαλακτιστεί από τον Τραμπισμό. Η ιδεολογία του λευκού εθνικισμού θα μπορούσε να γίνει πιο ορατή και ισχυρή. Στο παρελθόν, αυτό θα ήταν εντελώς απαράδεκτο για τους περισσότερους Αμερικανούς πολίτες .Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα πρέπει να ξεφύγει από τον Τραμπισμό, για να παραμείνει και η δημοκρατία σταθερή. Αλλά νομίζω ότι δεν έχει ακόμα τη δύναμη να το κάνει», σημειώνει ο Ζίμπλατ.
Αλλωστε,σε δύο χρόνια διεξάγονται οι ενδιάμεσες εκλογές για την ανανέωση της Βουλής και του ενός τρίτου της Γερουσίας και οι περισσότεροι Ρεπουμπλικάνοι -μέλη του Κογκρέσου «είναι αιχμάλωτοι της εκλογικής βάσης του Τραμπ» λέει ο καθηγητής Λέβιν και προσθέτει: «Εδώ δεν υπάρχει καμία ιδεολογία ή πραγματική πίστη στην υπόθεση του Τραμπ. Απλώς ,υπάρχει μόνο φόβος και αγώνας των μελών του Κογκρέσου για την …επανεκλογή τους»!
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα «Δημοκρατία»