To 2020 ήταν για την Εκκλησία μία από τις πλέον δύσκολες χρονιές η οποία σημαδεύτηκε από απώλειες, συγκρούσεις και εντάσεις ,λόγω κορωνοϊού , αλλά και από δοκιμασίες που ανέδειξαν αδυναμίες και διαφορετικές θεολογικές προσεγγίσεις σε θέματα πίστης και όχι μόνο.
Στην αρχή της χρονιάς και μέχρι να ξεσπάσει η πανδημία , κυριάρχησε η κόντρα Φαναρίου -Μόσχας με αφορμή το ουκρανικό. Μία κόντρα στην οποία ενεπλάκησαν Ρωσία, Αμερική, το Φανάρι και έμμεσα και η Εκκλησία της Ελλάδος αλλά και άλλες Εκκλησίες, όπως της Σερβίας, των Ιεροσολύμων και της Κύπρου.
Η Εκκλησιαστική διπλωματία οργίασε στα Βαλκάνια, όπου η Μόσχα μέσω της Σερβίας επιχείρησε να κυριαρχήσει στον χώρο, την ώρα που Σκόπια, Μαυροβούνιο και Κόσοβο συγκρούονται με φόντο την αυτοκεφαλία. Και ενώ στην περίπτωση της Ουκρανίας Κρεμλίνο και Λευκός Οίκος συγκρούονται για την αυτοκεφαλία, στα Βαλκάνια υπάρχει συναίνεση, προς το παρόν ,ως προς την αλλαγή των εκκλησιαστικών συνόρων.
Στο εσωτερικό έγινε μια προσπάθεια για μία ακόμη φορά για την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Αυτή τη φορά όλα ξεκίνησαν από μηδενική βάση, με καλή διάθεση και από τις δύο πλευρές, αλλά ακόμη δεν έχει προχωρήσει κάτι.
Ο κορονοϊός
Από τον Μάρτιο αρχίζει ο μεγάλος Γολγοθάς.Τo θέμα που κυριαρχεί είναι ο κορωνοϊός και η αντιμετώπιση του προβλήματος.
Οι ναοί κλείνουν και ακολουθούν εντάσεις και συγκρούσεις στο εσωτερικό της Εκκλησίας.
Η Σύνοδος χωρίζεται στα δύο. Από τη μία Ιεράρχες όπως ο Κερκύρας, ο Αιτωλίας, ο Κυθήρων αντιδρούν εντονότατα, αλλά και πολλοί άλλοι οι οποίοι βλέπουν πίσω από το κλείσιμο των ναών μία Εκκλησία σε διωγμό.
Από την άλλη ο Αρχιεπίσκοπος αλλά και Μητροπολίτες όπως οι Αλεξανδρουπόλεως, Δημητριάδος, Μεσσηνίας, Σύρου, οι οποίοι τάσσονται υπέρ των μέτρων και υπέρ της στήριξης της κυβέρνησης.
Στην επικαιρότητα έρχεται και το θέμα της Θείας Κοινωνίας για το οποίο υπάρχει πλήρης ταύτιση των μελών της Συνόδου, η οποία θέτει ως κόκκινη γραμμή την αλλαγή του τρόπου μετάδοσής της.
Οι πιστοί όλο αυτό το διάστημα είναι διχασμένοι και πολλοί αντιδρούν έντονα. Η ένταση κορυφώνεται όταν ανακοινώνεται ότι ο εορτασμός του Πάσχα θα γίνει χωρίς πιστούς και χωρίς την τήρηση των εθίμων σε όλη τη χώρα.
Μετά το Πάσχα ακολουθεί το άνοιγμα των ναών με αυστηρά μέτρα και στην ουσία χωρίς πιστούς. Στο μεταξύ σοβαρά είναι τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν ναοί, μοναστήρια και κατ’ επέκταση και οι Μητροπόλεις, λόγω της μη παρουσίας των πιστών στις εκκλησίες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να περιοριστούν οι κοινωνικές δράσεις σε όλη τη χώρα και κυρίως στις μεγάλες πόλεις.
Απαγορεύονται τα πανηγύρια και οι επισκέψεις σε προσκυνήματα, ενώ αρχίζουν να καταγράφονται και πολλά κρούσματα στις τάξεις της Εκκλησίας και στο Αγιο Ορος. Το γεγονός αυτό προβληματίζει την Ιεραρχία, η οποία επιμένει στην τήρηση των μέτρων.
Η Αγία Σοφία
Και ενώ αυτά συμβαίνουν με τον κορωνοϊό, το καλοκαίρι κυριαρχεί εντός και εκτός Ελλάδος το θέμα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τέμενος, με τον ίδιο τον Ερντογάν να προσεύχεται για πρώτη φορά αγνοώντας επιδεικτικά τις διαμαρτυρίες από Αμερική, Ευρώπη και UNESCO αλλά και επιστημονικούς φορείς. Η Μόσχα απλώς παρακολουθούσε και χαρακτήρισε την απόφαση του Ερντογάν εσωτερική, προκαλώντας την οργή στον ορθόδοξο κόσμο.
Και ενώ φούντωναν οι αντιδράσεις, ο Τούρκος πρόεδρος μετέτρεψε σε τζαμί και την ιστορική Μονή της Χώρας.
Παρά τις εντάσεις για την Αγιά Σοφιά, ο κορωνοϊός και πάλι κυριαρχεί παντού. Τα μέτρα γίνονται πιο αυστηρά για τους ναούς. Τα κρούσματα μεταξύ κληρικών αυξάνονται δραματικά και η κατάσταση μυρίζει μπαρούτι.
Μεγάλες απώλειες για την Εκκλησία
Η κατάσταση ξεφεύγει και η κυβέρνηση παίρνει και πάλι μέτρα.
Η Εκκλησία θρηνεί σημαντικές απώλειες .Οι μητροπολίτες Λαγκαδά Iωάννης, Καστορίας Σεραφείμ και ο πρώην Τρίκκης Αλέξιος χάνουν την μάχη με τον κορωνοϊό. Μαζί με αυτούς πολλοί μοναχοί και μοναχές αλλά και απλοί ιερείς δεν τα καταφέρνουν.
Η ορθοδοξία δυστυχώς θρηνεί επίσης την απώλεια του Πατριάρχη Σερβίας Ειρηναίου και του μητροπολίτη Μαυροβουνίου Αμφιλόχιου.
Ο χρόνος κλείνει, με την πανδημία να κυριαρχεί στην επικαιρότητα και με την κυβέρνηση και τη Σύνοδο να συμφωνούν ότι κατά τη διάρκεια των γιορτών λίγοι θα είναι οι πιστοί οι οποίοι θα παρακολουθήσουν τις Θείες Λειτουργίες, και μάλιστα με αυστηρά μέτρα.
Ωστόσο, το μεγάλο θέμα για την Εκκλησία είναι το εμβόλιο. Η πλειοψηφία των Ιεραρχών είναι υπέρ αλλά υπάρχουν και φωνές όπως του Κυθήρων που αντιστέκονται.