Αξιωματούχοι και διπλωμάτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης διερευνούν ένα νέο σχέδιο για την παράκαμψη του σταθερού βέτο της Ουγγαρίας όσον αφορά τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, η οποία έχει συσσωρεύσει μια εξαιρετική καθυστέρηση ύψους 6,6 δισεκατομμυρίων ευρώ και έχει γίνει τεράστια πηγή απογοήτευσης στις Βρυξέλλες.
Το σχέδιο, που βρίσκεται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο, θα περιλαμβάνει την τροποποίηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Ειρήνης (ΕΜΕ, EPF), του εκτός προϋπολογισμού εργαλείου που χρησιμοποιεί το μπλοκ για τη μερική επιστροφή των χρημάτων στα κράτη - μέλη για τα όπλα και τα πυρομαχικά που έχουν δωρηθεί στο Κίεβο.
Η κύρια ιδέα που βρίσκεται στο τραπέζι είναι να επιτραπεί στα κράτη - μέλη να καταβάλλουν οικονομικές συνεισφορές στο EPF σε εθελοντική βάση, αντί για υποχρεωτική.
Σύμφωνα με αξιωματούχους και διπλωμάτες, οι οποίοι μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας για να συζητήσουν ελεύθερα το σχέδιο, η μετάβαση από υποχρεωτική σε εθελοντική θα ήταν αποδεκτή από τη Βουδαπέστη, καθώς θα την απάλλασσε από το να συνεισφέρει στο κοινό ταμείο και να στηρίξει την αντίσταση της Ουκρανίας κατά των εισβολέων ρωσικών στρατευμάτων.
Ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν έχει επανειλημμένα καταγγείλει τις προμήθειες στρατιωτικού εξοπλισμού της ΕΕ ως "φιλοπόλεμη πολιτική". Το αμφιλεγόμενο ταξίδι του στη Μόσχα τον Ιούλιο καταγγέλθηκε ως "αποστολή κατευνασμού" και πράξη απιστίας.
"Η ιδέα πίσω από αυτή την πρόταση είναι ότι κανείς δεν μπορεί να την εμποδίσει", δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ΕΕ. "Αυτή η δόση του EPF, η οποία ανέρχεται σε 6,6 δισεκατομμύρια ευρώ, έχει μπλοκαριστεί εδώ και ενάμιση χρόνο. Είναι πολύς χρόνος, πολλά χρήματα και υπονομεύει την υποστήριξή μας προς την Ουκρανία".
Ωστόσο, η μετατροπή του EPF σε εθελοντικό εργαλείο θα μπορούσε να αποβεί μπούμερανγκ, προειδοποίησαν διπλωμάτες, διότι θα μπορούσε να δημιουργήσει επικίνδυνο προηγούμενο και να αποδυναμώσει το ενιαίο μέτωπο της ΕΕ κατά του Κρεμλίνου, το οποίο μέχρι στιγμής βασίζεται στη φιλοσοφία "όλοι βοηθάμε".
Για ορισμένες χώρες, ένα EPF à la carte θα μπορούσε να αποδειχθεί δύσκολο να περάσει από τα εθνικά κοινοβούλια.
Η μεταρρύθμιση "εγείρει μια σειρά από ερωτήματα σχετικά με τις αλυσιδωτές επιπτώσεις, τη λειτουργία του μέσου μακροπρόθεσμα", δήλωσε διπλωμάτης. "Δημιουργεί επίσης μια σειρά δημοσιονομικών ζητημάτων για τα κράτη - μέλη, δεδομένου ότι δεν είναι πλέον υποχρεωτική εισφορά".
Ο πρόωρος χαρακτήρας του σχεδίου υποδηλώνει ότι θα χρειαστούν περισσότεροι εσωτερικοί προβληματισμοί και διαπραγματεύσεις προτού ανακοινωθεί το συμπέρασμα. Η αλλαγή της εισφοράς στο EPF θα απαιτούσε την ομόφωνη υποστήριξη και των 27 κρατών - μελών.
Δεν είναι σαφές πόσα από τα 6,6 δισ. ευρώ θα αποδεσμευτούν, δεδομένου ότι η συνεισφορά της Ουγγαρίας, και ενδεχομένως άλλων κρατών - μελών, ίσως να αφαιρεθεί.
Η προτεινόμενη αναθεώρηση δεν σημαίνει ότι οι ηγέτες θα εγκαταλείψουν το αρχικό σχέδιο: να αναγκάσουν τον Όρμπαν να άρει το βέτο του και να συνεχίσουν τις επιστροφές στο πλαίσιο του ισχύοντος EPF, αν και η Βουδαπέστη δεν έχει κάνει καμία ένδειξη ότι αυτό θα συμβεί σύντομα. Αν μη τι άλλο, η νέα ένταση μεταξύ του Όρμπαν και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υποδηλώνει ότι τα πράγματα θα παραμείνουν αμετάβλητα.
Το ουγγρικό βέτο χρονολογείται από τον Μάιο του 2023, όταν η υπηρεσία καταπολέμησης της διαφθοράς της Ουκρανίας έβαλε την ουγγρική OTP Bank στη μαύρη λίστα ως "διεθνή χορηγό πολέμου".
Ο χαρακτηρισμός εξόργισε την κυβέρνηση Όρμπαν και προκάλεσε μια διαμάχη μεταξύ Βουδαπέστης και Κιέβου, με τις Βρυξέλλες να βρίσκονται αμήχανα στη μέση.
Η OTP Bank αφαιρέθηκε τελικά από τον κατάλογο, αλλά η Ουγγαρία διατήρησε σταθερά το βέτο της, υποστηρίζοντας ότι χρειαζόταν "άνευ όρων" εγγυήσεις ότι αυτό δεν θα επαναληφθεί. Η στάση αυτή δημιούργησε τελικά μια καθυστέρηση 6,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, την οποία οι πρωτεύουσες προσπάθησαν να αντισταθμίσουν με διμερείς συνεισφορές έναντι του Κιέβου.
Τον περασμένο Ιούλιο, ο Ύπατος Εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ παραδέχθηκε ότι έχει "χάσει την ελπίδα" πως ο Όρμπαν θα υποχωρήσει και χαρακτήρισε το αδιέξοδο ως "καθαρά ντροπιαστικό".
Πηγή: eurnews.com