Ο Φρίντριχ Μερτς, επικεφαλής του γερμανικού συντηρητικού κόμματος των Χριστιανοδημοκρατών, CDU, επικρατέστερος υποψήφιος για την καγκελαρία, προέβη σε μία κίνηση υψηλού ρίσκου. Πολλοί πλέον στη χώρα κάνουν λόγο για «αυτογκόλ» της αντιπολίτευσης υπό την ηγεσία του, ενόψει των πρόωρων εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου.
Μόλις μερικές εβδομάδες πριν από τις πρόωρες κάλπες, ο Μερτς, επέλεξε να επιδείξει την απόλυτη αφοσίωσή του στην υπόσχεση να πατάξει τη μετανάστευση με κάθε τρόπο. Ακόμη και αν αυτό σημαίνει σπάσιμο της πολιτικής απομόνωσης της Ακροδεξιάς, για πρώτη φορά μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένα γερμανικό ταμπού.
Το συνέδριο του κόμματος, σήμερα Δευτέρα, επρόκειτο να αποτελέσει «τελετή στέψης» για τον υποψήφιο καγκελάριο στη διάρκεια της οποίας θα υιοθετούνταν επίσης «πρόγραμμα» για τις πρώτες εβδομάδες μετά τις εκλογές. Πλέον, με τον κόσμο στους δρόμους εναντίον του, ο ηγέτης του κόμματος των Συντηρητικών ελπίζει απλά να επικρατήσει ψυχραιμία, αναφέρει χαρακτηριστικά το Spiegel.
Το «τείχος ασφαλείας»
Ο Μερτς και το κόμμα του επιχείρησαν την περασμένη εβδομάδα να περάσουν από το κοινοβούλιο σειρά σκληρών μέτρων για τους αιτούντες άσυλο με την υποστήριξη της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), πλήττοντας το «τείχος ασφαλείας» απέναντι στην Ακροδεξιά.
Η προσπάθειά τους, από τη θέση της αντιπολίτευσης, απέτυχε, αλλά ο Μερτς υποστήριξε ότι η ψηφοφορία στο κοινοβούλιο ήταν χρήσιμη και αποκαλυπτική για τις θέσεις των κομμάτων στο ζήτημα της μετανάστευσης.
«Πότε θα έπρεπε να συμβεί αυτό, αν όχι τρεις εβδομάδες πριν από τις ομοσπονδιακές εκλογές;», ανέφερε ο Μερτς απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου το Σαββατοκύριακο.
«Τώρα όλα είναι στο φως», ανέφερε, προσθέτοντας: «Τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να είναι καλύτερα».
Ωστόσο, η Ακροδεξιά φαίνεται πως θα μπορούσε να αντλήσει περισσότερα οφέλη από τις κινήσεις του σε σχέσή με τον ίδιο και το CDU.
Ταπεινωτική ήττα
Το αντιμεταναστευτικό «τσουνάμι» έχει εκτινάξει τα ποσοστά της Ακροδεξιάς σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η προσπάθεια των Συντηρητικών να κρατήσουν σε «καραντίνα» τα aκροδεξιά κόμματα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα σε σειρά χωρών, από την Αυστρία μέχρι την Ολλανδία.
Ο Μερτς θεώρησε ότι η Γερμανία δεν θα έπρεπε να αποτελέσει εξαίρεση, παρά το παρελθόν της και εκτίμησε ότι το συντηρητικό κόμμα του οποίου ηγείται θα μπορούσε να αντλήσει οφέλη, εκμεταλλευόμενος την ευρύτερη δεξιόστροφη τάση.
Ωστόσο, πολλοί στη χώρα αποδείχθηκε ότι έχουν αντίθετη άποψη, όπως φάνηκε από τις οργισμένες αντιδράσεις στην προσπάθειά του, για πρώτη φορά στη μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας, να περάσει μη δεσμευτική πρόταση, με την υποστήριξη της Ακροδεξιάς, για την απαγόρευση εισόδου στους αιτούντες άσυλο.
Την Παρασκευή, οι Συντηρητικοί υπό τον Μερτς επανήλθαν στο κοινοβούλιο, φέρνοντας την πρόταση με τη μορφή νομοσχεδίου, ωστόσο αυτή τη φορά απέτυχαν, παρά τη σχεδόν ομόφωνη υποστήριξη του AfD. Ηταν μία ταπεινωτική ήττα για το φαβορί των εκλογών.
Ανοιξαν οι «πύλες της κόλασης»
Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν σε πολλές πόλεις στη χώρα το Σαββατοκύριακο για να διαμαρτυρηθούν.
«Ο Μερτς δεν μπορεί πλέον να θεωρείται αξιόπιστος», δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς. Ο Ρόμπερτ Χάμπεκ, υποψήφιος καγκελάριος των Πρασίνων, ανέφερε πως με την αλλαγή πλεύσης του, ο Μερτς ουσιαστικά έθεσε τον εαυτό του εκτός «κούρσας» και «αποκλείστηκε» από την καγκελαρία.
Υψηλόβαθμα στελέχη του κεντροαριστερού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), κατηγόρησαν τον Μερτς ότι άνοιξε «τις πύλες της κόλασης», υπενθυμίζοντας τα διδάγματα της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης της Γερμανίας του 1920, λίγο πριν από τη ναζιστική κυριαρχία. Η δημοκρατία απέτυχε λόγω «της έλλειψης ενότητας εκ μέρους των δημοκρατών», ανέφεραν.
Ο Μερτς επανέλαβε τη δέσμευσή του ότι δεν θα συνεργαστεί με το AfD και επιδιώκει μόνο να περάσει μέτρα υπέρ των πολιτών, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του το ποιος θα τα υποστηρίξει.
Σε αντίθεση με άλλους συντηρητικούς ηγέτες στην Ευρώπη, ο Μερτς δεσμεύτηκε να μην συγκυβερνήσει με την Ακροδεξιά.
Αν τηρήσει τον λόγο του, θα πρέπει να συνεργαστεί για να κυβερνήσει με κάποιο από τα κεντροαριστερά κόμματα, τα οποία όμως έχει εξοργίσει με την τακτική του.
Για να σταματήσει η άνοδος του AfD, υποστηρίζει ο Μερτς, τα κυρίαρχα κόμματα, όπως το δικό του, θα πρέπει να λάβει δραστικά μέτρα για να περιορίσουν τη μετανάστευση. Αν τα κεντροαριστερά κόμματα δεν τον υποστηρίξουν σε αυτή την κατεύθυνση, τονίζει, τότε θα προχωρήσει με τη βοήθεια της Ακροδεξιάς.
Ωστόσο, πολλοί είναι οι συντηρητικοί βουλευτές που διαχωρίζουν τη θέση τους από τη γραμμή του.
Το «ναυάγιο» του Μερτς
Ο Μερτς έχει σημαντική υποστήριξη στο κόμμα του, ωστόσο παρέμβαση της Ανγκελα Μέρκελ, την περασμένη εβδομάδα, αποκάλυψε από διαφωνίες έως και σχίσμα στις τάξεις των Συντηρητικών.
Η πρώην καγκελάριος του CDU χαρακτήρισε «λάθος» ενδεχόμενη αποδοχή της υποστήριξης του AfD από πλευράς Μερτς.
Επιπλέον, την Παρασκευή, 12 συντηρητικοί βουλευτές αρνήθηκαν να ψηφίσουν το νομοσχέδιο για τη μετανάστευση που προσπάθησε να περάσει ο Μερτς με την υποστήριξη του AfD, οδηγώντας την προσπάθεια σε κοινοβουλευτικό ναυάγιο.
Οι Χριστιανοδημοκράτες προειδοποιούν κατά των συγκρίσεων με τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης και υπερασπίζονται την ψηφοφορία της περασμένης εβδομάδας, ωστόσο άλλοι περιγράφουν την κατάσταση ως «φασιστική» ή «συγκρίσιμη με τη Ρωσία του Πούτιν», σύμφωνα με το Spiegel.
Παρά την ήττα του, ο Μερτς θεωρείται απίθανο, αν και όχι αδύνατο να αλλάξει πορεία. Εχοντας πάρει απότομη δεξιά στροφή από τότε που ανέλαβε το τιμόνι το 2022, έχει επιδιώξει με πολλούς τρόπους να αναιρέσει την κληρονομιά της Μέρκελ, της οποίας η πολιτική για τους πρόσφυγες, όπως εκτιμά, οδήγησε εξαρχής στην άνοδο του AfD.
Το συνέδριο του CDU στο Βερολίνο, σήμερα Δευτέρα, μπορεί να αναδείξει περισσότερες εσωτερικές διαφωνίες, αλλά ο Μερτς επιμένει να πιέζει.
Στο συνέδριο, θα επιδιώξει το κόμμα του να ψηφίσει για τις πολιτικές που θα εφαρμοστούν αν κερδίσει τις εκλογές, μεταξύ των οποίων, τα μέτρα για τη μετανάστευση που υποστήριξε το AfD στο κοινοβούλιο την περασμένη εβδομάδα.
Ο Μερτς εκτιμά ότι η αντιμεταναστευτική του τακτική θα φέρει τελικά περισσότερους ψηφοφόρους στη συντηρητική συμμαχία, η οποία σήμερα συγκεντρώνει ποσοστό 30%. Ωστόσο, τα ποσοστά του εμφανίζονται στις δημοσκοπήσεις καθηλωμένα ή με τάση προς τα κάτω.
Το AfD, αντίθετα, φέρεται να βρίσκεται στη δεύτερη θέση με 21% και ενισχύει τις δυνάμεις του τις τελευταίες εβδομάδες.
Στο τέλος, ο Μερτς ενδέχεται να χάσει ψήφους, τόσο από τους Κεντρώους που απωθούνται από τη δεξιά στροφή, όσο και από τους πιο Δεξιούς που θεωρούν ότι οι αντιμεταναστευτικές υποσχέσεις του δεν θα είναι εφικτές σε μελλοντική συγκυβέρνηση με το SPD ή τους Πράσινους.
Το AfD από την πλευρά του, εκμεταλλεύτηκε την αποτυχία του να περάσει το νομοσχέδιο για τη μετανάστευση την Παρασκευή, παρά την ακροδεξιά στήριξη. Αποδείχθηκε ότι οι συντηρητικοί δεν είναι σε θέση να φέρουν πραγματική αλλαγή και αποκαλύφθηκε η αδυναμία τους, σχολίασαν στελέχη του κόμματος.
«Αυτό ήταν το τέλος της πορείας του Φρίντριχ Μερτς προς την καγκελαρία», δήλωσε χαρακτηριστικά η Αλις Βάιντελ, υποψήφια καγκελάριος του AfD, μετά την ψηφοφορία. «Μόνο με την Εναλλακτική για τη Γερμανία μπορεί να υπάρξει στροφή στο μεταναστευτικό και πραγματική πολιτική αλλαγή», πρόσθεσε.
Με πληροφορίες από Reuters, Spiegel, Politico, μέσω kathimerini.gr