Αγαπητοί, βρισκόμαστε μπροστά σε άλλη μια τραγική στιγμή, όπου ανάμεσα στις ποικίλες αντιδράσεις, ο καθείς γύρω τριγύρω καλείται να πετάξει για ακόμα μία φορά το μακρύ του και το κοντό του.
Mε αφορμή ένα τραγικό φονικό χωρίς προηγούμενο, θεωρούμε πως βρισκόμαστε για ακόμα μία φορά μπροστά στο φαινόμενο που αποκαλούμε τα τελευταία χρόνια «bullying». Είναι όμως έτσι; Ή, έστω, είναι μόνον έτσι;
Ένα 14χρονο παιδί της ελληνικής επαρχίας σκοτώνει με κουζινομάχαιρο τον συνομήλικο φίλο του. Του κόβει το λαιμό με ένα όπλο το οποίο δεν κουβαλούσε πάνω του, λέει, δεν το βρήκε τριγύρω, μα πήγε και το έφερε από το σπίτι λέγοντας στο θύμα του «περίμενε, έρχομαι να τα βρούμε».
Πάρα πολλά θα μπορούσαμε να πούμε ήδη μέχρι εδώ. Αλλά δεν θα πούμε τίποτα, πρώτον διότι δεν είμαστε αρμόδιοι και δεύτερον διότι δεν είμαστε ειδικοί. Αφήστε που δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ακόμα επακριβώς κι επίσημα τι έχει συμβεί και λεχθεί. Ίσως και να μην μάθουμε ποτέ.
Τι άλλο μαθαίνουμε ως τώρα; Ότι έχουμε να κάνουμε με ένα αγόρι με «παραπανίσια κιλά», με «αργή εκφορά λόγου», το οποίο αποκαλούσαν «γκαγκά», που «του άρεσε να σκοτώνει ζώα», ο οποίος έκοψε το λαιμό ενός «εκ των ελαχίστων φίλων του», είκοσι μόλις μέτρα μακριά από το σπίτι του.
Η ηδονή των μίντια, δηλαδή! Και αίμα –και μάλιστα εφηβικό- και ελληνική επαρχία και τρακτέρ και μπούλινγκ και «άτιμη κενωνία ψεύτρα» και τα λοιπά.
Η χαρά των μεσημεριανάδικων, των ειδησεογραφικών βαμπίρ και της κάθε κουτσομπόλας κοινωνίας που δεν κοιτά τα μούτρα της, μα κρίνει τα μούτρα των άλλων πιστεύοντας πως διαφέρουν.
Φυσικά αρχίζουν οι καθιερωμένοι καυγάδες για το ποιος φταίει. Για το αν το φταίξιμο είναι συλλογικό ή ατομικό.
Ποιος φταίει λοιπόν; Η οικογένεια; Το σχολείο; Τα μνημόνια; Η κυβέρνηση; Οι πρώην κυβερνήσεις; Το «Σύστημα»; Ο καπιταλισμός; Η κληρονομικότητα; Η κακιά η ώρα;
Κι όλα αυτά ενώ ένας τάφος σκάβεται, ένα κελί ανοίγει και πολλά σπίτια κλείνουν. Ολοένα και συχνότερα συμβαίνει αυτό –το έχουμε παρατηρήσει;
Διαφωνούμε και λογομαχούμε εκ του ασφαλούς, επειδή για μια ακόμα φορά δεν βρισκόμαστε, εμείς ή δικοί μας άνθρωποι, στην θέση ούτε του θύτη ούτε του θύματος. Για την ακρίβεια, ούτε του άμεσου θύτη ούτε του άμεσου θύματος (...)
Με αφορμή, λοιπόν, το χωρίς προηγούμενο φονικό στην Πιερία, και αντί να απαντήσουμε στα διάφορα ερωτήματα ως φωτεινοί παντογνώστες που (δεν) είμαστε, προτείνω να προσθέσουμε μερικά επιπλέον ερωτήματα, ίσως φαινομενικά άσχετα μεταξύ τους:
- Ποιος θεωρεί πως το θύμα και ο θύτης είναι πάντα διαφορετικά πρόσωπα;
- Υπάρχουν καλοί και κακοί άνθρωποι ή καλές και κακές πράξεις;
- Θα υπήρχαν στερεότυπα, εάν δεν υπήρχε τυποποίηση στα πάντα; Ένα κουμπάκι είναι όλα –τσακ! Και προσοχή: Ένα συγκεκριμένο κουμπάκι, όχι το διπλανό, το αποκάτω ή το αποπάνω...
- Ο φασισμός θα έβρισκε πάτημα, εάν δεν υπήρχαν τόσα στερεότυπα και δεν δημιουργούνταν συνέχεια καινούργια, αντί να εξαλείφονται τα παλαιά;
- Τι πρέπει να γίνει για να καταλάβουμε πως όλες οι λέξεις πάνε ζευγαράκι; Π.χ. αιτία-αποτέλεσμα, δικαίωμα-υποχρέωση, σωστό-λάθος και πάει λέγοντας.
- Ως πότε οι αμαρτίες των γονέων θα παιδεύουσι τα τέκνα;
- Η εκπαίδευση μπορεί να προλάβει κάτι; Έστω κάτι από τα όσα συμβαίνουν...
- Εξακολουθούν τόσοι πολλοί να θεωρούν ακόμα πως η εισαγωγή ψυχολόγων και ειδικών εκπαιδευτικών στα σχολεία, με συγκεκριμένες αρμοδιότητες και δικαιοδοσία, αποτελεί «ρουφιανιά» και εν δυνάμει «καταστρατήγηση προσωπικών δεδομένων»;
- Θα εξακολουθήσει για πολύ η διαφήμιση, προώθηση και άδεια κυκλοφορίας ψηφιακών παιχνιδιών που ενθαρρύνουν τα παιδιά και τους νέους να περνούν άπειρες ώρες μπροστά σε μια οθόνη διαστρεβλώνοντας έναν εγκέφαλο που ακόμα δεν έχει ωριμάσει, εξουδετερώνοντας φανταστικούς αντιπάλους, εξοικειώνοντάς τα με την ωμή βία και ωθώντας τους σε πράξεις μίμησης, κούφια η ώρα που τ' ακούει, μα έλα που το ακούει;
(και όλο αυτό το μακελειό των παιχνιδιών, προκειμένου να μαζευτούν πόντοι και να περάσουν στο επόμενο επίπεδο...ε, κι άμα δεν τα καταφέρουν, κάνουν ένα "delete" και ξανά από την αρχή. Είμαστε σίγουροι πως είναι γενικά κατανοητό πως στην πραγματική ζωή, ναι μεν μπορείς να κάνεις "delete", μα οι συνέπειες των ως τα τώρα πράξεών σου σε ακολουθούν στον αιώνα των αιώνων;)
- Όταν αποκαλείς το παιδί σου «βλαμένο», γιατί έχεις την απαίτηση να το σεβαστούν οι υπόλοιποι; και
- Ποιος πιστεύει πως η σκόνη δεν πνίγει, ακόμα και κάτω από το χαλί;
Στους δύο τρίτος δεν χωρεί, λέει η παροιμία.
Αυτό μπορεί να ισχύει στα ζευγάρια (σε κάποια τουλάχιστον), όμως σε όλα τα υπόλοιπα υπάρχουν τρεις:
Αυτός που κάνει κάτι σε κάποιον άλλον, εκείνος που αποδέχεται και υφίσταται αυτός που ο άλλος του κάνει, και όλοι οι υπόλοιποι που δεν αντιδρούν σε όσα κάνει ο ένας και υφίσταται ο άλλος.
Γιατί, αν αντιδρούσε κάποιος απ' όλους, τίποτα δεν θα γινότανε, αδέρφια!
Τελειώνοντας, ας κάνουμε τριών λεπτών σιγή:
Ένα για το θύμα, ένα για το θύτη και ένα για τις μελλοντικές πράξεις ολονών μας.