Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι απέκρουσαν ορισμένες από τις προτάσεις των ΗΠΑ σχετικά με το πώς θα τελειώσει ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία, κάνοντας αντιπροτάσεις σε θέματα από το εδαφικό μέχρι τις κυρώσεις, σύμφωνα με τα πλήρη κείμενα των προτάσεων που είδε το Reuters και τα επικαλείται σε ρεπορτάζ του.
Οι προτάσεις που προέκυψαν από τις συνομιλίες μεταξύ Αμερικανών, Ευρωπαίων και Ουκρανών αξιωματούχων στο Παρίσι στις 17 Απριλίου και στο Λονδίνο στις 23 Απριλίου αποκαλύπτουν τις εσωτερικές διεργασίες της υπό εξέλιξη διαμεσολαβητικής διπλωματίας (shuttle diplomacy) καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει ένα γρήγορο τέλος στον πόλεμο.
Τα βασικά πεδία διαφορών στα δύο κείμενα αφορούν τη σειρά της επίλυσης θεμάτων σχετικά με το εδαφικό, την άρση των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, τις εγγυήσεις ασφαλείας και το μέγεθος του ουκρανικού στρατού.
Ενώ ορισμένες από τις αποκλίσεις έχουν τονιστεί από πηγές που πρόσκεινται στις συνομιλίες, τα έγγραφα που είδε το Reuters παρουσιάζουν για πρώτη φορά τις διαφορές με πλήρεις και σαφείς λεπτομέρειες.
Το πρώτο κείμενο αποτυπώνει τις προτάσεις που μετέφερε ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ Στιβ Γουίτκοφ σε Ευρωπαίους αξιωματούχους στο Παρίσι οι οποίοι με τη σειρά τους τις διαβίβασαν στους Ουκρανούς, σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στις συνομιλίες. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο είπε πως οι προτάσεις είναι ένα «αδρό πλαίσιο» προκειμένου να ταυτοποιηθούν οι διαφορές μεταξύ των πλευρών.
Το δεύτερο κείμενο προέκυψε μία εβδομάδα αργότερα από συνομιλίες ανάμεσα σε Ουκρανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους στο Λονδίνο και έχει δοθεί στην αμερικανική πλευρά, δήλωσαν οι πηγές.
Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε χθες, Πέμπτη, πως πιστεύει ότι ένα έγγραφο με τις προτάσεις που προέκυψαν από τις συνομιλίες στο Λονδίνο βρίσκεται τώρα στο γραφείο του Τραμπ.
Η διπλωματία είναι η πιο συντονισμένη προσπάθεια να σταματήσουν οι μάχες μετά τους πρώτους μήνες της εισβολής της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022. Οι δυνάμεις της Μόσχας ελέγχουν τώρα σχεδόν το ένα πέμπτο της Ουκρανίας.
Στο εδαφικό, οι προτάσεις του Γουίτκοφ καλούν για αναγνώριση de jure από τις ΗΠΑ του ελέγχου της Ρωσίας στην Κριμαία, την ουκρανική χερσόνησο την οποία κατέλαβε και προσάρτησε η Μόσχα το 2014, συν την de facto αναγνώριση σε περιοχές της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας που ελέγχουν οι δυνάμεις της Μόσχας.
Αντίθετα, το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο διαφέρει ως προς το ότι αναφέρεται σε λεπτομερείς συζητήσεις για το εδαφικό μετά την επίτευξη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, χωρίς να γίνεται καμία αναφορά στο κείμενο για αναγνώριση ρωσικού ελέγχου σε οποιαδήποτε ουκρανική περιφέρεια.
Σχετικά με την ασφάλεια της Ουκρανίας μακροπρόθεσμα, το έγγραφο του Γουίτκοφ αναφέρει πως η Ουκρανία θα έχει μια «στιβαρή εγγύηση ασφαλείας» με ευρωπαϊκές και άλλες χώρες να ενεργούν ως εγγυήτριες δυνάμεις. Δεν αναφέρει περισσότερα για αυτό αλλά λέει πως το Κίεβο δεν θα επιδιώξει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Το άλλο έγγραφο είναι πιο ειδικό, αναφέροντας ότι δεν θα υπάρχουν όρια στις ουκρανικές δυνάμεις και κανένας περιορισμός όσον αφορά τη στάθμευση στρατιωτικών δυνάμεων συμμάχων της Ουκρανίας στο ουκρανικό έδαφος – μια διάταξη που είναι πιθανό να ενοχλήσει τη Μόσχα.
Προτείνει στιβαρές εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο μεταξύ άλλων και από τις Ηνωμένες Πολιτείες με μια «συμφωνία τύπου Άρθρου 5», μια αναφορά στη ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής του ΝΑΤΟ.
Σχετικά με οικονομικά μέτρα, οι προτάσεις του Γουίτκοφ αναφέρουν πως οι κυρώσεις που εφαρμόζονται σε βάρος της Ρωσίας από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 θα αρθούν στο πλαίσιο της υπό συζήτηση συμφωνίας.
Οι αντιπροτάσεις αναφέρουν πως θα υπάρξει «σταδιακή ελάφρυνση των κυρώσεων μετά την επίτευξη βιώσιμης ειρήνης» και ότι οι κυρώσεις μπορεί να επανέλθουν αν η Ρωσία παραβιάσει τους όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο προτείνει επίσης η Ουκρανία να λάβει οικονομική αποζημίωση για τις καταστροφές που προκάλεσε ο πόλεμος από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό που έχουν δεσμευθεί. Το κείμενο του Γουίτκοφ αναφέρει μόνο πως η Ουκρανία θα αποζημιωθεί οικονομικά, χωρίς να αναφέρει από πού θα προέλθουν τα χρήματα.