Απογοήτευση, προδοσία και γεωπολιτική μοναξιά: έτσι βιώνει η Άγκυρα και ο Τύπος της σήμερα τη σιωπηλή αποστασιοποίηση των «τουρκικών αδελφών» της, που αντί να αναγνωρίσουν το ψευδοκράτος, όπως επιδίωκε εδώ και 2 χρόνια η Τουρκία, η μία χώρα μετά την άλλη στην Κεντρική Ασία ανοίγουν πρεσβείες στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Τρεις από τις χώρες-μέλη του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών, το Ουζμπεκιστάν, το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν επιλέγουν την επίσημα αναγνωρισμένη Λευκωσία για να ξεκινήσουν διπλωματικές επαφές, εξέλιξη που προκαλεί οξύτατες αντιδράσεις στην Τουρκία.,
Οργή για την «προδοσία»
Οι λέξεις που κυριαρχούν σήμερα στον τουρκικό τύπο μετά την είδηση ότι τρεις τουρκικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας —το Καζακστάν, το Τουρκμενιστάν και το Ουζμπεκιστάν— αναγνώρισαν επισήμως την Κυπριακή Δημοκρατία, διορίζοντας πρεσβευτές στη Λευκωσία είναι φιάσκο, απογοήτευση και εγκατάλειψη. Η είδηση αυτή δεν προκάλεσε απλώς διπλωματικό εκνευρισμό στην Άγκυρα, αλλά και επικοινωνιακή κατάρρευση στο εσωτερικό, με τα φιλο-αντιπολιτευτικά ΜΜΕ να μιλούν για «ταπείνωση» και στρατηγική αποτυχία της εξωτερικής πολιτικής του Ερντογάν.
«Πούλησαν τη (λεγόμενη) «τδβκ» για 12 δισ. ευρώ»
Η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα Τζουμχουριέτ συνοψίζει την οργή με τον χαρακτηριστικό τίτλο: «Πούλησαν την ΤΔΒΚ για 12 δισ. ευρώ». Η εφημερίδα αποδίδει την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από τις τρεις τουρκογενείς δημοκρατίες σε μια συμφωνία-ανταλλαγή με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία υπόσχεται επενδύσεις ύψους 12 δισεκατομμυρίων ευρώ με αντάλλαγμα την αναγνώριση της Λευκωσίας. Η εφημερίδα υπονοεί ξεκάθαρα ότι επρόκειτο για μια πράξη προδοσίας έναντι της Τουρκίας και του τουρκοκυπριακού πληθυσμού.
Η Τζουμχουριέτ καταγγέλλει ότι το φιάσκο αυτό είναι αποτέλεσμα της αποτυχημένης στρατηγικής του ΑΚΡ να επιβάλει διεθνώς την «ΤΔΒΚ» ως κρατική οντότητα μέσω του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών, στρατηγική που, όπως φαίνεται, κατέρρευσε οριστικά μπροστά στις οικονομικές υποσχέσεις της ΕΕ.
«Διπλό φιάσκο σε δύο μέρες»
Ακόμη πιο δηκτικός είναι ο τίτλος της επίσης αντιπολιτευόμενης εφημερίδας Μπιργκιούν: «Αυταρχισμός στο εσωτερικό και παράδοση στην εξωτερική πολιτική: Διπλό φιάσκο σε δύο μέρες». Η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα συνδέει την «πολιτική αποτυχία» στην Κύπρο με την ταυτόχρονη «στρατιωτική ήττα» της Τουρκίας στη Συρία, όπου ισραηλινή επίθεση έπληξε τουρκική βάση, χωρίς αντίδραση. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η αναγνώριση της Κύπρου από τα «αδελφά κράτη» είναι «μία από τις μεγαλύτερες ήττες της τουρκικής διπλωματίας των τελευταίων ετών».
Ο Τούρκος διπλωμάτης, Αϊντίν Σελτζέν επισημαίνει στην εφημερίδα: «Αντί να αναγνωρίζεται η Βόρεια Κύπρος, γίνονται βήματα αναγνώρισης της Νότιας Κύπρου», ενώ ο καθηγητής Μπερόβα Οζντεμίρ τονίζει ότι η συγκυρία αυτή θα έχει επιπτώσεις και στις επικείμενες ψευδοεκλογές στα Κατεχόμενα.
«Νέα διείσδυση της Ευρώπης στην Κεντρική Ασία»
Τα φιλο-κυβερνητικά ΜΜΕ Γενί Ακίτ και το Χαμπέρ7 ρίχνουν το βάρος σε αυτό που θεωρούν γεωπολιτική επιχείρηση αποδυνάμωσης του τουρκικού και ρωσικού ρόλου στην Κεντρική Ασία από την ΕΕ. Στα ρεπορτάζ τους περιγράφεται η σύνοδος κορυφής ΕΕ-Κεντρικής Ασίας στη Σαμαρκάνδη, όπου ανακοινώθηκε «πακέτο 12 δισ. ευρώ» για επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς, όπως ο Κεντρικός Διάδρομος (σύνδεση Κίνας-Ευρώπης μέσω Ασίας), οι πρώτες ύλες, η ψηφιακή συνδεσιμότητα και η πράσινη ενέργεια, ως «αντάλλαγμα» και «προσπάθεια εξουδετέρωσης» του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών και κατά συνέπεια της Τουρκίας από την ΕΕ.
«Η Ευρώπη μιλά με χρήμα, η Τουρκία με ευχές»
Το κοινό νήμα στα τουρκικά δημοσιεύματα είναι η αίσθηση προδοσίας και η ήττα μιας τουρκικής γεωπολιτικής φαντασίωσης: ότι τα τουρκικά κράτη της Κεντρικής Ασίας θα ακολουθούν την Άγκυρα με βάση την εθνική και πολιτισμική συγγένεια. Αντίθετα, όπως σχολιάζει δηκτικά η Μπιργκιούν, «οι χώρες της Κεντρικής Ασίας κινούνται βάσει των δικών τους συμφερόντων». Και όπως αποδεικνύεται, αυτά τα συμφέροντα εξυπηρετούνται από την ΕΕ —όχι από την Τουρκία.
Το «τουρκικό έθνος» που ονειρεύτηκε η Άγκυρα μέσα από τον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών, διαρρηγνύεται από το πραγματιστικό δίλημμα: επενδύσεις ή απομόνωση. Και η Λευκωσία, μέσω της ΕΕ, αποδεικνύεται εξαιρετικά ικανή στο να κεφαλαιοποιεί αυτό το δίλημμα.
Πατέρας «Γαλάζιας Πατρίδας»: Το χειρότερο είναι...
Από τις αντιδράσεις η πιο ηχηρή θεωρείται εκείνη του αντιναυάρχου εν αποστρατεία Τζεμ Γκιουρντενίζ, εμπνευστή του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας». Ο Γκιουρντενίζ έκανε λόγο για «γεωπολιτική τύφλωση» και δεν έκρυψε την απογοήτευσή του για την αποτυχία της Άγκυρας να αποτρέψει τις κινήσεις των τριών κρατών.
«Το χειρότερο», τονίζει ο Γκιουρντενίζ, «είναι ότι η Τουρκία δεν κατάφερε να εξηγήσει σε αυτά τα κράτη αυτό το μεγάλο λάθος με όρους θαλάσσιας γεωπολιτικής». Για τον ίδιο, το πρόβλημα δεν είναι μόνο διπλωματικό, αλλά αγγίζει τον πυρήνα της τουρκικής στρατηγικής στην Ανατολική Μεσόγειο. Θεωρεί ότι τα τουρκικά κράτη της Κασπίας Θάλασσας όφειλαν να κατανοήσουν τη σημασία της «ΤΔΒΚ» ως «θαλάσσιας πύλης» του τουρκικού κόσμου προς τη Μεσόγειο.
Ο αντιναύαρχος εν αποστρατεία προειδοποίησε ότι στην ίδια κατεύθυνση ενδέχεται να κινηθεί και το Αζερμπαϊτζάν, κάτι που «θα σήμαινε την πλήρη αποτυχία της τουρκικής διπλωματίας» στον τουρκόφωνο χώρο.
Με μια συναισθηματικά φορτισμένη ανάρτηση στον λογαριασμό του στο X ο Γκιουρντενίζ περιέγραψε το σκηνικό ως εξής: «Δύο συγγενικά κράτη, το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν, που έχουν πλούσιους ενεργειακούς πόρους, υπόσχονται να μην αναγνωρίσουν την ΤΔΒΚ έναντι οικονομικής βοήθειας. Είναι αδύνατο να κατανοήσει κανείς αυτή τη στάση».
Εξελίξεις που στριμώχνουν τον Ερντογάν: Η Κύπρος έρχεται πιο κοντά στη Συρία, χώρες ανοίγουν πρεσβείες στη Λευκωσία
Η Άγκυρα παρακολουθεί αδρανής -μέχρι στιγμής- τις «αδελφές» τουρκικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας, στις οποίες στηρίζει την ιδεολογία του παντουρανισμού και που υποτίθεται συνιστούν το γεωπολιτικό της «τόξο», να ανοίγουν η μία μετά την άλλη πρεσβείες στην Κυπριακή Δημοκρατία και να αγνοούν πλήρως τα Κατεχόμενα, υπονομεύοντας έτσι στην πράξη και το τουρκικό αφήγημα περί «δύο κρατών» στο νησί.
Η πολιτική ανάλυση χαρακτηρίζει τις εξελίξεις σοβαρό πλήγμα για την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης ΑΚΡ και «διπλωματικό άδειασμα της Άγκυρας από τον ίδιο τον τουρκικό κόσμο».
Όπως χαρακτηριστικά γράφει η ιστοσελίδα Sol Haber, η Άγκυρα, που προσπαθεί να προβάλει τον εαυτό της ως ηγέτιδα δύναμη του "τουρκικού κόσμου", βλέπει τώρα τις ίδιες χώρες να διαμορφώνουν ανεξάρτητες διπλωματικές στρατηγικές, κόντρα στα τουρκικά γεωπολιτικά συμφέροντα.
Η αμηχανία γίνεται ενόχληση όταν προστίθεται και η προσέγγιση της Συρίας με τη Λευκωσία. Η νέα ηγεσία της Δαμασκού ξεκίνησε επαφές με την Κυπριακή Δημοκρατία, αναγνωρίζοντας εμμέσως την κρατική της υπόσταση και ανοίγοντας δίαυλο διαλόγου.
Η ΕΕ στο παρασκήνιο
Οι χώρες της Κεντρικής Ασίας είδαν την Κύπρο ως «πύλη επαφής» με τις Βρυξέλλες. Η «φορολογική βελτιστοποίηση» και οι υποσχόμενες επενδύσεις λειτούργησαν ως επιταχυντές μιας νέας πραγματικότητας.
Από τη μια η διπλωματική αναγνώριση από τις χώρες της Κεντρικής Ασίας και από την άλλη η εξομάλυνση των σχέσεων με τη Συρία διαμορφώνουν έναν νέο χάρτη στην Ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με την τουρκική πολιτική ανάλυση.
Πηγή: sigmalive.com