Για όλα τα θέματα που αφορούν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις μίλησε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ», είκοσι τέσσερις ώρες πριν από την άφιξή του στην Αθήνα, μη αφιστάμενος κατ' ελάχιστο από τις έωλες τουρκικές αξιώσεις.
Ο Τούρκος Πρόεδρος λίγες ώρες πριν την άφιξή του στην Αθήνα υπονομεύει το εντέχνως καλλιεργούμενο -για λόγους σκοπιμότητας- θετικό κλίμα, βάζοντας στο τραπέζι το σύνολο των αξιώσεων της Άγκυρας. Αυτό που λέει ο Τούρκος Πρόεδρος στον «Κύριακο φίλε μου», είναι να πάμε στη για αυτά που θέλεις εσύ (υφαλοκριπίδα) όμως να συμπεριληφθούν και αυτά που θέλω εγώ (διεκδικήσεις σε Αιγαίο και Ανατλικό Αιγαίο). Μια δήλωση που ουσιαστικά βάζει στο τραπέζι όλο το πακέτο των διεκδικήσεων.
Συγκεκριμένα, αναφερόμενος στο κατά πόσον είναι δυνατή η επίτευξη συμφωνίας για την παραπομπή του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας στο Διεθνές Δικαστήριο, ο κ. Ερντογάν στη συνέντευξή του, που έγινε με γραπτές ερωτήσεις και απαντήσεις, διατυπώνει τη θέση ότι σε μία πιθανή προσφυγή πρέπει να συμπεριληφθούν περισσότερα θέματα. «Υπάρχουν πολλά αλληλένδετα προβλήματα που πρέπει να λυθούν εκτός από την υφαλοκρηπίδα. Οταν προσφεύγουμε στη διεθνή δικαιοσύνη, δεν πρέπει να αφήνουμε κανένα πρόβλημα πίσω», επισημαίνει.
Παράλληλα προβάλλει τα γνωστά ότι προσβλέπει σε «μια νέα σελίδα» στη βάση της «αρχής “win-win”». «Κυριάκο φίλε μου, δεν σας απειλούμε αν δεν μας απειλήσετε», αναφέρει ο κ. Ερντογάν ότι θα πει στον Ελληνα πρωθυπουργό, προσθέτοντας ότι «δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα που δεν μπορούμε να λύσουμε μέσω του διαλόγου, στη βάση αμοιβαίας καλής θέλησης», τα οποία μ΄΄ονο καλές προθέσεις δε δείχνουν.
Ο κ. Ερντογάν λέει επίσης ότι η δήλωσή του «μπορεί να έρθουμε μια νύχτα ξαφνικά» αφορούσε «τρομοκρατικά στοιχεία που απειλούν την ασφάλεια της χώρας μας» και υπογραμμίζει ότι «η δομική ακεραιότητας της Αγίας Σοφίας δεν θα ζημιωθεί τόσο υλικά όσο και πνευματικά, και οι εικονογραφίες δεν θα μειωθούν και θα προστατευθούν».
Η συνέντευξη
Σημειώνεται ότι το κείμενο της συνέντευξης αποδίδεται όπως ακριβώς εστάλη από το γραφείο του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας.
– Κύριε Πρόεδρε, πρόσφατα μιλήσατε για μια «νέα σελίδα» στις τουρκο-ελληνικές σχέσεις και μια φόρμουλα «win-win» που θα λύσει τις διαφορές. Τι ακριβώς εννοείτε με αυτό;
– H Ελλάδα είναι γειτονική μας χώρα και θα παραμένουμε πάντα γείτονες. Μοιραζόμαστε την ίδια γεωγραφία, την ίδια θάλασσα. Αναπνέουμε τον ίδιο αέρα. Είμαστε αλληλένδετοι από το παρελθόν μας. Υπάρχουν πολλά ζητήματα που δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να επιλύσουμε μεταξύ μας. Αυτό οι δύο χώρες το γνωρίζουμε. Ωστόσο, εξαρτάται από εμάς εάν θα επιτρέψουμε σε αυτά τα προβλήματα να προκαλέσουν εντάσεις και διαφωνίες μεταξύ των κυβερνήσεων και των λαών μας. Υπό αυτή την έννοια, μίλησα για μια «νέα σελίδα» στις σχέσεις μας και την αρχή του «win-win». Η αντίληψη «win-win» βρίσκεται ήδη στον πυρήνα της προσέγγισης της Τουρκίας στις διεθνείς σχέσεις και τη διπλωματία. Εάν οι διαφορές αντιμετωπιστούν ήπια, μέσω του διαλόγου και βρεθεί κοινό έδαφος, είναι προς όφελος όλων. Πρόσφατα, αποκτήσαμε καλή δυναμική στη διαμόρφωση των σχέσεών μας με την Ελλάδα στο πλαίσιο αυτής της αντίληψης. Αναβιώσαμε διμερείς μηχανισμούς που ήταν αδρανείς εδώ και πολύ καιρό. Τα κανάλια διαλόγου μας είναι ανοιχτά και λειτουργούν σε όλα τα επίπεδα. Οι αμοιβαίες επισκέψεις είναι πυκνές. Εχουμε τη βούληση, στη βάση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης να αναπτύξουμε τη συνεργασία μας σε πολλούς τομείς σημαντικούς για τις χώρες και την περιοχή μας. Τώρα, ευθύνη και των δύο μερών είναι να εδραιώσουν, να θεσμοθετήσουν και να προωθήσουν αυτήν την αντίληψη. Νομίζω ότι την ίδια βούληση έχει και ο κύριος Μητσοτάκης. Η Διακήρυξη Φιλικών Σχέσεων και Καλής Γειτονίας, που ελπίζουμε να υπογράψουμε στην Αθήνα στις 7 Δεκεμβρίου, θα καταγράψει επίσης ξεκάθαρα αυτήν την κοινή πρόθεση.
Η Ελλάδα δεν είναι εχθρός μας, αλλά πολύτιμο μέλος της Συμμαχίας στην οποία είμαστε μέλη. Επιπλέον, είμαστε γείτονες, πρέπει να σεβόμαστε αμοιβαία τα δικαιώματα και τα ζωτικά συμφέροντα ο ένας του άλλου.
– Οι δύο χώρες έχουν περάσει μια πολύ τεταμένη περίοδο, μάλιστα το 2020 έφθασαν και στα πρόθυρα στρατιωτικής σύγκρουσης. Εσείς και ο πρωθυπουργός κύριος Μητσοτάκης ήσασταν στην εξουσία τότε και είστε στην εξουσία και τώρα. Τι άλλαξε; Τι θα πείτε στον κ. Μητσοτάκη κατά τη συνάντησή σας στην Αθήνα;
– Ρωτήσατε τι άλλαξε. Πραγματικά από πλευράς μας δεν έχει αλλάξει τίποτα. Ποτέ δεν είδαμε τη γειτονική Ελλάδα ως εχθρό ή αντίπαλο. Οπως όλες οι χώρες, έτσι κι εμείς χρειαζόμαστε φίλους και όχι εχθρούς. Λέω συχνά πως πιστεύουμε ότι δεν έχουμε προβλήματα με τους γείτονές μας, και ειδικά με την Ελλάδα, που δεν μπορούν να ξεπεραστούν. Νομίζω ότι αυτό που άλλαξε πρόσφατα είναι ότι η ελληνική πλευρά έχει αναθεωρήσει την οπτική της απέναντί μας και άρχισε να κατανοεί ότι είμαστε ένα έθνος που δεν θα αρνηθεί ποτέ τη χείρα φιλίας που θα του απλωθεί. Ετσι όπως πάντα, απαντάμε κατάλληλα, χωρίς δισταγμό σε όσους εποφθαλμιούν την ασφάλεια του λαού μας, την εδαφική μας ακεραιότητα και τα εθνικά μας συμφέροντα, έτσι είμαστε και πάντα ανοιχτοί στην προώθηση της συνεργασίας και της φιλίας. Πιστεύω ότι ο κύριος Μητσοτάκης αυτό το αντιλαμβάνεται και βλέπει ότι ειλικρινά επιθυμούμε να ξεπεράσουμε τα προβλήματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και να προχωρήσουμε περαιτέρω τις σχέσεις μας. Παρατηρώ επίσης στον ίδιο μια προσέγγιση παρόμοια με τη δική μας και αυτό είναι ευχάριστο. Ρωτήσατε τι θα έλεγα στον κύριο Μητσοτάκη. Θα του πω το εξής: Κυριάκο φίλε μου, δεν σας απειλούμε αν δεν μας απειλήσετε. Ας ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο χωρών μας. Ας αυξήσουμε τη διμερή συνεργασία σε κάθε τομέα, στην οικονομία, το εμπόριο, τις μεταφορές, την ενέργεια, την υγεία, την τεχνολογία, την εκπαίδευση, στα θέματα που αφορούν τη νεολαία. Ας δείξουμε αμοιβαία φροντίδα και μέριμνα στην ιστορική και πολιτιστική περιουσία των χωρών μας. Είτε πρόκειται για τα θέματα στο Αιγαίο, είτε για την κοινή καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης, είτε για τα συνεχιζόμενα προβλήματα της τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα που δεν μπορούμε να λύσουμε μέσω του διαλόγου, στη βάση της αμοιβαίας καλής θέλησης. Πρώτα από όλα, οι λαοί μας έδωσαν ισχυρή στήριξη και στις δύο κυβερνήσεις στις εκλογές που έγιναν φέτος και στις δύο χώρες. Με αυτή τη στήριξη, τόσο εμείς όσο και ο κύριος Μητσοτάκης είμαστε σε θέση να κάνουμε δυνατά και εποικοδομητικά βήματα.
– Πιστεύετε ότι η Τουρκία και η Ελλάδα μπορούν να συμφωνήσουν στην παραπομπή του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας στο Διεθνές Δικαστήριο; Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι θα συνεχιστούν τα υπάρχοντα «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο, ακόμη κι αν τα θεμελιώδη προβλήματα δεν επιλυθούν στο άμεσο μέλλον;
– Oπως είπα, πιστεύω ότι τα προβλήματα θα επιλυθούν στο πλαίσιο του διαλόγου και της καλής θέλησης. Φυσικά, υπάρχουν πολλά αλληλένδετα προβλήματα που πρέπει να λυθούν εκτός από την υφαλοκρηπίδα. Πρέπει να τα εξετάσουμε ως ένα σύνολο. Δεν είναι σωστή η επιλεκτική προσέγγιση. Να μιλάμε για ορισμένα θέματα και να μη μιλάμε για κάποια άλλα. Γιατί είναι όλα αλληλένδετα. Οταν προσφεύγουμε στη διεθνή δικαιοσύνη, δεν πρέπει να αφήνουμε κανένα πρόβλημα πίσω. Πάνω από όλα όμως πρέπει να μιλάμε για όλα μας τα προβλήματα με γενναιότητα και να κατευθύνουμε σωστά την κοινή μας γνώμη. Εδώ η βούλησή μας για επίλυση των προβλημάτων θα είναι εξαιρετικά καθοριστική. Η δική μας θέληση είναι ισχυρή. Κοιτάζοντας τις προσπάθειές μας για την επίλυση των συγκρούσεων στο περιβάλλον μας και την ικανότητά μας να διατηρούμε τις αποστάσεις, μπορείτε να δείτε την αντίληψη της Τουρκίας και τις δυνατότητές της να επιλύει τα ζητήματα ειρηνικά. Η ειλικρίνεια και το κάλεσμά μας είναι ξεκάθαρα. Πιστεύω ότι εάν η Ελλάδα υιοθετήσει μια παρόμοια προσέγγιση, κλειστή σε εξωτερικές παρεμβάσεις, μπορούμε να κάνουμε μια καλή αρχή προς την οικοδόμηση ενός ειρηνικού μέλλοντος για τις χώρες μας.
– Η δήλωση που κάνατε, περισσότερες από μία φορές, «Μπορεί να έρθουμε μια νύχτα ξαφνικά», προκάλεσε σε πολλούς Ελληνες το αίσθημα ότι απειλούνται. Πώς θα τους απαντούσατε για το αν αυτή η δήλωση εξακολουθεί να ισχύει;
– Oπως μόλις ανέφερα, μόνο αυτοί που μας απειλούν πρέπει να μας φοβούνται. Είπαμε ότι θα έρθουμε μια νύχτα ξαφνικά στα τρομοκρατικά στοιχεία που απειλούν την ασφάλεια της χώρας μας και κάναμε αυτό που έπρεπε. Καταστρέψαμε και θα καταστρέψουμε τις εστίες της τρομοκρατίας. Αυτή ήταν πάντα η απάντηση που έλαβαν από εμάς όσοι αμφισβητούν την εδαφική μας ακεραιότητα, την ενότητα και ομόνοια, και αυτό δεν θα αλλάξει ούτε από εδώ και στο εξής. Η υπεράσπιση της πατρίδας μας και η διατήρηση της ειρήνης του έθνους μας είναι το πιο φυσικό μας δικαίωμα και κανείς δεν πρέπει να έχει καμία αμφιβολία ότι θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε αυτό το δικαίωμα στο έπακρο εναντίον όλων των τρομοκρατικών κέντρων.
Η Ελλάδα δεν είναι εχθρός μας, αλλά πολύτιμο μέλος της Συμμαχίας στην οποία είμαστε μέλη. Επιπλέον, είμαστε γείτονες, θα παραμείνουμε γείτονες, πρέπει να σεβόμαστε αμοιβαία τα δικαιώματα και τα ζωτικά συμφέροντα ο ένας του άλλου. Ο ελληνικός λαός, με τον οποίο ζούμε μαζί εδώ και αιώνες, γνωρίζει καλά πόσο στοργικοί είμαστε όταν απλώνουμε το χέρι φιλίας. Γνωρίζει πολύ καλά την ανοχή και την ειλικρίνεια στην κουλτούρα μας. Θέλουμε να ενισχύσουμε τις σχέσεις μας στη βάση της αμοιβαίας κατανόησης και να ζήσουμε ειρηνικά σε αυτή τη γεωγραφία. Είμαστε μια χώρα που έχει αποδείξει πολλές φορές ότι όταν το λέμε αυτό δεν το λέμε για να πούμε απλά κάτι. Τα μέσα της Δύσης προσπαθούν να διαστρεβλώσουν τα λόγια μου.
– Πιστεύετε ότι υπάρχουν αποθέματα ενέργειας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο; Πώς μπορούν να διεξαχθούν αυτές οι έρευνες εάν οι δύο χώρες δεν μπορούν να συμφωνήσουν για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας;
– Το αν υπάρχουν ή όχι αποθέματα είναι ένα ζήτημα που μπορεί να διαπιστωθεί ως αποτέλεσμα επιστημονικής έρευνας και όχι ως αποτέλεσμα της προσωπικής μου άποψης. Από ό,τι βλέπουμε, έχουν γίνει και γίνονται ελπιδοφόρες μελέτες όσον αφορά αυτό το θέμα. Η Μεσόγειος και το Αιγαίο είναι πλούσιες σε φυσικούς πόρους λεκάνες. Στην τρέχουσα διεθνή συγκυρία, η διασφάλιση και η διατήρηση της ενεργειακής ασφάλειας από στρατηγική άποψη έχει καταστεί βασικό ζήτημα. Υπό αυτή την έννοια, ειδικά στη Μεσόγειο υπάρχουν δυνατότητες και ευκαιρίες για συνεργασία. Η αξιολόγηση των δυνατοτήτων μιας τέτοιας συνεργασίας μπορεί να συμβάλει τόσο στην ενεργειακή ασφάλεια των χωρών της περιοχής όσο και στην επίλυση πολιτικών ζητημάτων. Από την άλλη, προσπάθειες πολιτικής εκμετάλλευσης των εν λόγω δυνατοτήτων επιφέρουν επίσης τον κίνδυνο να μην είναι δυνατή η χρήση αυτών των πόρων. Πιστεύουμε ότι η ενέργεια είναι στοιχείο συνεργασίας και κοινού κέρδους μεταξύ όλων των χωρών και κοινωνιών και θέλουμε να επιλύσουμε τις διαφορές μέσω του διαλόγου. Προτιμούμε τη συνεργασία και είμαστε έτοιμοι γι’ αυτή. Για τον λόγο αυτό είχα προτείνει δύο φορές τη διοργάνωση ενός περιεκτικού συνεδρίου σχετικά με τις ευκαιρίες στην Ανατολική Μεσόγειο. Δυστυχώς, στην αρχή η Ε.Ε. παρέμεινε σιωπηλή ως προς αυτή την πρόταση. Η σιωπή δεν λύνει προβλήματα. Ομοίως, η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου είχε προτείνει κοινή επεξεργασία αποθεμάτων και κατανομή των εσόδων, έως ότου επιτευχθεί συνολική λύση στο νησί. Εμείς υποστηρίζουμε αυτή την πρόταση. Ενώ κι άλλες χώρες της περιοχής κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, γιατί οι δύο πλευρές στο νησί να μην μπορούν να συνεργαστούν; Υπάρχουν πολλά θέματα για τα οποία μπορούμε να συνεργαστούμε και στο Αιγαίο. Ολα είναι για την ειρήνη και την ευημερία των λαών, αλλά και των μελλοντικών μας γενεών.
– Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί προκάλεσε ένα σοκ σε πολλούς στην Ελλάδα και τη Δύση. Γιατί πήρατε αυτή την απόφαση; Πρόκειται να ξαναλειτουργήσει σύντομα η Θεολογική Σχολή της Χάλκης;
– Θα ήθελα να εκφράσω ότι η Δημοκρατία της Τουρκίας, η οποία ιδρύθηκε στη βάση της ανοχής και του εναγκαλισμού διαφορετικών πολιτισμών, διατηρεί ουσιαστικά ένα σύστημα που μεταφέρει τόσο τους θεσμούς των βακουφιών όσο και τα δικαιώματα και τη νομοθεσία που τα αφορά στο μέλλον. Το καθεστώς του βακουφιού που ανήκει το Τζαμί Αγιά Σοφιά Κεμπίρ διατηρείται και ισχύει ακόμη και σήμερα. Η ιδιοκτησία της Αγίας Σοφίας, που ανήκει στο Ιδρυμα Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ, με σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, χρησιμοποιείται σύμφωνα με τον σκοπό για τον οποίο αφιερώθηκε. Στην Ιδρυτική Πράξη, που αποτελεί το καταστατικό του Ιδρύματος Αγία Σοφία, το οποίο, όπως κάθε ίδρυμα, έχει το προνόμιο ασυλίας, εγγυάται ότι η δομική ακεραιότητα του Τζαμιού της Αγίας Σοφίας δεν θα ζημιωθεί τόσο υλικά όσο και πνευματικά και ότι οι εικονογραφίες και πάσης φύσεως στοιχεία τέχνης δεν θα μειωθούν και θα προστατευθούν. Προστατεύουμε αυτόν τον διακεκριμένο ναό με μια σχολαστικότητα και σεβασμό που σπάνια παρατηρείται στην ανθρώπινη Ιστορία και δίνουμε τη δυνατότητα σε όλη την ανθρωπότητα να επωφεληθεί υλικά και πνευματικά από αυτό το υπέροχο μνημείο. Οι προσπάθειες υλοποίησης και συντήρησης των τελευταίων 570 ετών είναι απόδειξη της σχολαστικής προσέγγισης του κράτους μας στο θέμα σε κάθε περίοδο της Ιστορίας. Τώρα, ξεκινήσαμε τις μεγαλύτερες, μετά τις εργασίες συντήρησης που πραγματοποιήθηκαν κατά την εποχή του Μιμάρ Σινάν, ολιστικές εργασίες στο Τζαμί Αγιά Σοφιά Κεμπίρ. Το Τζαμί της Αγίας Σοφίας, ως σύμβολο ειρήνης και ανεκτικότητας, θα συνεχίσει να είναι ανοιχτό σε επισκέπτες όλων των θρησκειών και των πεποιθήσεων.
Οσο για τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, όλα τα ιδιωτικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα στη χώρα μας κρατικοποιήθηκαν το 1971 με απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου μας. Η απόφαση αυτή δεν αφορά μόνο τη Θεολογική Σχολή, αλλά όλα τα ιδιωτικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει επίσημο ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο οποίο μπορεί να μεταφερθεί η Θεολογική Σχολή, δεν είχε νομική υπόσταση και οι δραστηριότητές της έχουν σταματήσει. Στην πραγματικότητα, σήμερα η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης είναι δυνατή μόνο ως αποτέλεσμα συνολικών νομοθετικών αλλαγών. Από την άλλη πλευρά, το Πατριαρχείο του Φενέρ, ??δεν ήταν θετικό για την επανέναρξη της εκπαίδευσης της Σχολής υπό την αιγίδα ενός κρατικού πανεπιστημίου, υπαγόμενου στη νομοθεσία του Συμβουλίου Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Αντιτιθέμενοι στη γενοκτονία στη Γάζα, υπερασπιζόμαστε και τις θεμελιώδεις αξίες της δυτικής κοινωνίας. Στη Γάζα παραβιάζονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των ανθρώπων όλων των ηλικιών.
– Οι μεταναστευτικές ροές στο Αιγαίο είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα εδώ και πολλά χρόνια. Μπορούν οι δύο χώρες να συνεργαστούν άμεσα για την αντιμετώπιση και τον έλεγχο αυτού του προβλήματος; Μπορεί η Ε.Ε. να παίξει κάποιον ρόλο;
– Παρατηρούμε μια σημαντική αύξηση στις μεταναστευτικές κινήσεις σε όλο τον κόσμο λόγω τόσο της πολιτικής αστάθειας όσο και λόγω διαφορετικών ανησυχιών. Δυστυχώς, αυξάνονται επίσης ραγδαία οι εγκληματικές δομές που επωφελούνται από τις αναζητήσεις των ανθρώπων και κερδίζουν σοβαρά εισοδήματα. Οπως λέγαμε πάντα, αυτή η κατάσταση δεν είναι ένα ζήτημα που τα κράτη μπορούν να ξεπεράσουν μόνα τους. Εξάλλου, η παράτυπη μετανάστευση είναι μια κοινή πρόκληση και απαιτεί κοινές προσπάθειες.
Οπως είναι φυσικό, ως χώρα, συνεχίζουμε τις έντονες προσπάθειές μας στον αγώνα μας ενάντια στην παράτυπη μετανάστευση. Είναι σημαντικό η Ε.Ε. να στηρίζει τη χώρα μας σ’ αυτό το θέμα. Ως αποτέλεσμα, είναι απαραίτητο να ληφθούν κοινά μέτρα τα οποία προβλέπουν ίσο καταμερισμό βαρών και ευθυνών για την πρόληψη της μετανάστευσης στην πηγή της. Αυτό δεν πρέπει να το περιορίσουμε μόνο στη συνεργασία Τουρκίας – Ελλάδας ή σε μεταναστευτικά κινήματα στο Αιγαίο? είναι ένας αγώνας εξαιρετικά μεγάλης κλίμακας που απαιτεί τη συμμετοχή ολόκληρης της διεθνούς κοινότητας. Ημασταν πάντα ανοιχτοί στην ειλικρινή συνεργασία σ’ αυτό το θέμα και συνεχίζουμε να είμαστε. Επιπλέον, το θέμα της μετανάστευσης είναι ένα πρόβλημα που δεν θα εκλείψει από την παγκόσμια ατζέντα ακόμη κι αν τελειώσουν οι πόλεμοι. Μία από τις αρνητικές συνέπειες της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής είναι και η κλιματική μετανάστευση και υπάρχουν προβλέψεις ότι αυτή θα αυξηθεί στο μέλλον. Ως εκ τούτου, απέναντι σ’ αυτό το πρόβλημα πρέπει να παραγάγουμε μόνιμες λύσεις και λειτουργικούς μηχανισμούς. Πρέπει να συλλογιστούμε αυτό το ζήτημα με μια ολιστική προσέγγιση και να συζητήσουμε φόρμουλες που λύνουν προβλήματα.
– Εχετε επικρίνει πολύ τη Δύση και το Ισραήλ σχετικά με το ζήτημα της Γάζας. Η Τουρκία είναι επίσης μέλος του ΝΑΤΟ και στρατηγικός εταίρος πολλών δυτικών χωρών. Πολλοί άνθρωποι ρωτούν, «ανήκει η Τουρκία στη Δύση;». Πώς απαντάτε σ’ αυτή την ερώτηση;
– Η Τουρκία μπήκε στο ΝΑΤΟ μαζί με την Ελλάδα πριν από 71 χρόνια. Οπως γνωρίζετε, το κριτήριο για να είσαι Δυτικός ή Ευρωπαίος δεν είναι η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Επιπλέον, στο πλαίσιο των σχέσεων με την Ε.Ε., που χρονολογούνται από το 1963, είμαστε μια χώρα που βρίσκεται στην ίδια Τελωνειακή Ενωση και έχει καθεστώς υποψηφιότητας. Στην κατεύθυνση αυτή, η Τουρκία, με τη δημοκρατική της δομή και τις αξίες που υπερασπίζεται, έχει ένα εξαιρετικά ευρύ κοινό έδαφος με τις χώρες-μέλη της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Είναι επίσης ιδρυτικό μέλος πολλών λεγόμενων δυτικών διεθνών οργανισμών και ιδιαίτερα του ΟΗΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ημασταν πάντα η φωνή της ευθυδικίας, της δικαιοσύνης και της συνείδησης στις διεθνείς σχέσεις. Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη που πορευόμαστε στις διεθνείς εξελίξεις, ο κύριος στόχος μας είναι να βρισκόμαστε στη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Η αντίδραση της Τουρκίας στην αδικία και την απάνθρωπη μεταχείριση που υφίσταται ο παλαιστινιακός λαός, καθώς και το γεγονός ότι δεν αποφεύγουμε να επικρίνουμε το Ισραήλ για τις ενέργειές του, που παραβιάζουν σαφώς το διεθνές δίκαιο, το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αποτελούν τη φυσική απαίτηση αυτού του στόχου. Λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές δυτικές χώρες τηρούν όλο και περισσότερο παρόμοιες θέσεις σήμερα, η εκπλήρωση μιας τέτοιας ηθικής υποχρέωσης από την πλευρά της Τουρκίας στο θέμα της Παλαιστίνης δεν μπορεί να θέτει προς αμφισβήτηση το αν «ανήκει στη Δύση» ή όχι. Αντί να συζητάμε για τον προσανατολισμό και τη θέση της Τουρκίας, αυτό που πρέπει να εξετασθεί είναι το γεγονός ότι ορισμένες δυτικές χώρες μπορεί μερικές φορές να αγνοήσουν τις αξίες που υπερασπίζονται σθεναρά. Η σιωπή για τη βαρβαρότητα στη Γάζα είναι το πιο ζωντανό παράδειγμα σε αυτό. Στην πραγματικότητα, αντιτιθέμενοι στη γενοκτονία στη Γάζα υπερασπιζόμαστε και τις θεμελιώδεις αξίες της δυτικής κοινωνίας. Στη Γάζα παραβιάζονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των ανθρώπων όλων των ηλικιών, ακόμη και των μωρών που είναι στην κούνια. Σιωπή απέναντι στην κατάφωρη καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η συστηματική κατάληψη των εδαφών και των κατοικιών των ανθρώπων, η αδιαφορία για τα δικαιώματα ιδιοκτησίας των ανθρώπων και αφαίρεση του δικαιώματος των Παλαιστινίων να καθορίσουν το μέλλον τους, όλα αυτά πού βρίσκονται στις αξίες του δυτικού πολιτισμού; Είναι συμβατοί με τις δυτικές αξίες οι βομβαρδισμοί σε νοσοκομεία, τα χτυπήματα σε σχολεία, καταυλισμούς προσφύγων, αγορών και οι δολοφονίες αμάχων; Το να λένε στους ανθρώπους στη Γάζα να «πάνε νότια» και να ρίχνουν βόμβες σε όσους κατευθύνθηκαν προς τα εκεί, είναι μια στάση που υιοθετεί η Δύση; Τώρα ρωτάω, η Τουρκία ή οι χώρες που με σκοπιμότητα σιωπούν για όλα αυτά ανήκουν στη Δύση;
Πηγή: kathimerini.gr