Ύστερα από 20 χρόνια στην εξουσία, ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εμφανίζεται πιο αποδυναμωμένος από ποτέ. Σε ανάλυσή της η γαλλική εφημερίδα «Liberation» εξηγεί γιατί είναι η πρώτη φορά που ο αρχηγός του κυβερνώντος AKP βρίσκεται σε τόσο δυσμενή θέση ενώ ταυτόχρονα παραθέτει τις συγκυρίερς και τους λόγους που έχουν χαρίσει ένα πλεονέκτημα στον αρχηγό της αντιπολίτευσης.
Η «συνταγή» του δεν λειτουργεί πλέον και ο υποψήφιος της ενωμένης αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, θα μπορούσε να «αρπάξει» την προεδρία στις εκλογές της 14ης Μαΐου.
Οι Τούρκοι στο εξωτερικό ξεκίνησαν από χθες να ψηφίζουν, με τη διαδικασία να ολοκληρώνεται στις 8 Μαΐου, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε άρθρο της η γαλλική εφημερίδα.
Ωστόσο, ένα απρόοπτο γεγονός, η ξαφνική αδιαθεσία του Ερντογάν την Τρίτη, στη διάρκεια τηλεοπτικής του συνέντευξης, έφερε τα πάνω- κάτω στην προεκλογική εκστρατεία της χώρας.
«Θα ξεκουραστώ σήμερα στο σπίτι κατόπιν συμβουλής των γιατρών», έγραψε ο σουλτάνος στο Twitter, αφού ακύρωσε τρεις δημόσιες ομιλίες του που είχαν προγραμματιστεί για την Τετάρτη στην κεντρική Ανατολία.
Την προηγούμενη μέρα, ο Ερντογάν, ο οποίος διεκδικεί για τρίτη φορά τον προεδρικό θώκο, αναγκάστηκε να διακόψει μια «on air» τηλεοπτική συνέντευξη.
Επιστρέφοντας στο πλατό, με 90 λεπτά καθυστέρηση, ζήτησε συγγνώμη από τους δημοσιογράφους, επικαλούμενος στομαχικό πρόβλημα. Είναι γεγονός ότι είχε δώσει τρεις ομιλίες την ίδια μέρα κι ότι στα 69 του χρόνια, μπορεί να τον κούρασαν οι απαιτήσεις της προεκλογικής εκστρατείας.
Οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν στην Τουρκία, στις 14 Μαΐου, είναι καθοριστικές για τον Ερντογάν αλλά και για το κόμμα του «AKP», ύστερα από 20 χρόνια στην ηγεσία της χώρας.
«Οι εκλογές πραγματοποιούνται σε ένα πολύ δύσκολο πλαίσιο», σύμφωνα με τον Γερμανό βουλευτή των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), Φρανκ Σβάμπε.
Ο Γερμανός Σοσιαλδημοκράτης είναι επικεφαλής των παρατηρητών του Συμβουλίου της Ευρώπης, μια κοινοβουλευτικής αντιπροσωπείας που θα κληθεί να παρακολουθήσει την εκλογική διαδικασία της 14ης Μαίου.
Επιστρέφοντας από μια αποστολή στην Τουρκία για να προετοιμάσει το έδαφος ενόψει των εκλογών, διερωτάται για «τις συνέπειες που θα έχει στην κάλπη ο σεισμός της 6ης Φεβρουαρίου, η κατάσταση της δημοκρατίας, η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το κράτος δικαίου» στη χώρα. Επιπλέον, ανησυχεί κυρίως για την ελευθερία του Τύπου και «τη δυνατότητα των πολιτικών κομμάτων να ενεργούν ελεύθερα και να κάνουν μία δίκαιη προεκλογική εκστρατεία».
Η κατάσταση, όπως επισημαίνει, παραπέμπει σε εκλογές που «δεν είναι όπως τις θέλουμε», τονίζει.
Ο κουρασμένος Ερντογάν και το πλεονέκτημα του Κιλιντσάρογλου
Η τουρκική αντιπολίτευση, πάντως, έχει τον... καιρό με το μέρος της. Το πλαίσιο έχει αλλάξει σημαντικά σε σύγκριση με προηγούμενες φορές.
Αυτό συμβαίνει διότι απέναντι από τον Ερντογάν βρίσκεται ένας υποψήφιος που υποστηρίζεται από έξι κόμματα με πολύ διαφορετικές τάσεις, οι οποίες όμως έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους.
Ο 74χρονος Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, επικεφαλής του κεντροαριστερού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, είναι ο κυρίαρχος αυτού του συνασπισμού, ο οποίος εκτείνεται από την εθνικιστική δεξιά έως τα πρώην στελέχη που ανήκαν στο κόμμα του Ερντογάν.
Αυτοί οι ετερόκλητοι σχηματισμοί εξασφαλίζουν - σε λεκτικό τουλάχιστον επίπεδο - την αρμονία: «Κόμμα Ευτυχίας», «Καλό Κόμμα», «Δημοκρατικό Κόμμα», «Κόμμα του Μέλλοντος» του πρώην πρωθυπουργού της χώρας, Αχμέτ Νταβούτογλου και «Κόμμα Δημοκρατίας και Προόδου» του Αλί Μπαμπατζάν, άλλο ένα πρώην ανώτατο στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος «ΑΚΡ».
Αυτή η «Εθνική Συμμαχία» υπό τον Κιλιντσάρογλου έχει λάβει κυρίως την υποστήριξη του φιλοκουρδικού κόμματος «HDP», το οποίο δεν παρουσιάζει υποψήφιο για την προεδρία παρά το γεγονός ότι αντιπροσωπεύει περίπου το 10% του εκλογικού σώματος.
«Η ένωση μιας ευρείας και καλά οργανωμένης αντιπολίτευσης σίγουρα λειτουργεί σε βάρος του Ερντογάν», εκτιμά ο Μπαιράμ Μπαλτσί, ερευνητής στο Ινστιτούτο «Ceri Sciences-Po», ειδικός σε τουρκικά θέματα, και προσθέτει:
«Πάνω απ' όλα, επωφελείται από τη δυσαρέσκεια των πολιτών και την προφανή αγανάκτησή τους από τον Τούρκο πρόεδρο».
«Ο Κιλιντσάρογλου δεν είναι χαρισματικός αλλά...»
«Ακόμη και το γεγονός ότι ο Κεμάλ Κιλιντσάρογλου δεν είναι χαρισματικός, λειτουργεί προς όφελός του και συνάδει πλέον με τις ανάγκες της τουρκικής γνώμης που δεν θέλει πλέον έναν ισχυρό άνδρα που να παρενοχλεί τα πλήθη και να παρουσιάζεται ως σωτήρας του έθνους», υποστηρίζει ο Μπαϊράμ Μπαλγκί, πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Ανατολικών Σπουδών στην Κωνσταντινούπολη.
«Πέρα από την φθορά της εξουσίας και την κούραση από τις υπερβολές, ο Ερντογάν έχασε αρκετές δυνάμεις που του εξασφάλισαν την επιτυχία», προσθέτει.
Λόγω, δε, της κατρακύλας της τουρκικής λίρας και του πληθωρισμού, η εκλογική βάση του κυβερνώντος κόμματος πλήττεται σφοδρά.
«Το δεύτερο μειονέκτημα προέρχεται από την αλλαγή του πλαισίου ασφαλείας που υπηρετούσε τον Ερντογάν τα τελευταία χρόνια», υπογραμμίζει ο Μπαϊράμ Μπαλγκί.
Το συριακό και ο φονικός σεισμός
Τα πνεύματα στη Συρία ηρέμησαν κάπως όπως και μειώθηκαν οι αιματηρές επιθέσεις του PKK και του Ισλαμικού Κράτους στο τουρκικό έδαφος.
Ωστόσο, ο προστατευτικός ρόλος του Ερντογάν δεν φαίνεται πλέον ουσιαστικός.
Ειδικά από τη στιγμή που το PKK έχει ανακοινώσει, κατ' εξαίρεση, ότι δεν θα πραγματοποιήσει επιθέσεις κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για να μην το εκμεταλλευτεί ο Ερντογάν και αφυπνίσει την εχθρότητα κατά των Κούρδων στο εκλογικό του σώμα.
Το άλλο αγκάθι στην προεκλογική εκστρατεία του Εντογάν είναι ο φονικός σεισμός που άφησε πίσω του 50.000 νεκρούς, όπως και οι κακής ποιότητας κατασκευές, κάτι για το οποίο ο κόσμος εγκάλεσε από την πρώτη στιγμή την τουρκική κυβέρνηση.
Όλες αυτές οι δυσκολίες μειώνουν τις πιθανότητες του Ερντογάν να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές...