Στις 26 Οκτωβρίου, η Αθήνα θα φιλοξενήσει τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Σε αυτήν τη σημαντική συνάντηση, θα γίνει η επίσημη ανακοίνωση των αποφάσεων όχι μόνο για τα επιτόκια του ευρώ, αλλά και για ένα ιστορικό εγχείρημα που σηματοδοτεί μια νέα εποχή στην ιστορία της Ευρωζώνης – την έκδοση του ψηφιακού ευρώ.
Το σημαντικό αυτό βήμα αναμένεται να πραγματοποιηθεί πιθανότατα το 2025, ενισχύοντας την τεχνολογική εξέλιξη της νομισματικής πραγματικότητας. Αρχικά, ο σχεδιασμός προέβλεπε το ψηφιακό ευρώ να εισαχθεί το 2022, αλλά αναβλήθηκε για να δοθεί ο χρόνος για περαιτέρω προετοιμασία και δοκιμές. Το ψηφιακό ευρώ δεν θααντικαταστήσει το υφιστάμενο νόμισμα ούτε τη χρήση των μετρητών. Θα αποτελεί μια εναλλακτική για τις πληρωμές, παρέχοντας μια πιο σύγχρονη μορφή διακίνησης χρημάτων αφού θα λειτουργεί ως ηλεκτρονικό μέσο πληρωμών, παρόμοιο με τις πιστωτικές κάρτες ή τα ψηφιακά πορτοφόλια και θα είναι διαθέσιμο μέσω των κινητών τηλεφώνων ή άλλων ηλεκτρονικών συσκευών.
Ο Μπάμπης Αγγελετόπουλος, Αντιπρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της Whitetip Investments επισημαίνει στο thepressroom.gr «Adapt or die θα μπορούσε να είναι το σύνθημα της ΕΚΤ στο εναρκτήριο λάκτισμα του ψηφιακού ευρώ που θα δοθεί στην Αθήνα στις 26 Οκτωβρίου. Η λειτουργία ενός ψηφιακού πορτοφολιού, το 2025, το οποίο θα “φορτίζεται” από τραπεζικούς λογαριασμούς, χωρίς με τον τρόπο αυτό να αποκλείεται το τραπεζικό σύστημα, αποτελεί μία σωστή προσαρμογή του δεινοσαυρικού ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος στις απαιτήσεις του σήμερα».
Παράλληλα, οι συναλλαγές θα εκτελούνται με μεγαλύτερη ταχύτητα και ασφάλεια καθώς το ψηφιακό ευρώ θα έχειτην εγγύηση της κεντρικής τράπεζας. Η ΕΚΤ εργάζεται προσεκτικά πάνω στο σχέδιο του ψηφιακού ευρώ, ώστε να αποφευχθεί η κερδοσκοπία που παρατηρείται σε άλλα ψηφιακά νομίσματα, γι' αυτό τον λόγο θα είναι ελεγχόμενη η ποσότητα που θα διατίθεται στην αγορά. Αυτός ο έλεγχος θα αποτρέπει την υπερβολική εκροή καταθέσεων από τις εμπορικές τράπεζες.
Για να δούμε ένα παράδειγμα από τον κόσμο, η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας δημιούργησε το ψηφιακό Yuan. Στόχος είναι να καινοτομήσει και να ανταγωνιστεί το δολάριο των Ηνωμένων Πολιτειών, με την πρόθεση να μειώσει την εξάρτηση της χώρας από το δολάριο. Εντούτοις, η επιτυχία της εισαγωγής του ψηφιακού Yuan έχει αντιμετωπίσειερωτήματα, ιδίως σχετικά με το απόρρητο των δεδομένων. Επιπλέον, υπάρχουν ερωτηματικά σχετικά με το κατά πόσο θα καταφέρει να εδραιωθεί σε διεθνές επίπεδο, καιπιθανότατα η χρήση του θα περιοριστεί στην εσωτερική αγορά της Κίνας. Ενώ σε κάποιες περιοχές του πλανήτη το στοίχημα είναι η εναρμόνιση των νομισμάτων με την ψηφιακή εποχή, σε κάποιες άλλες το στοίχημα είναι το λανσάρισμα ενός νέου νομίσματος.
Όλο και πιο κοντά στην ιδέα κοινού νομίσματος έρχονται οι BRICS
Η ιδέα για ένα κοινό νόμισμα θα συζητηθεί στην ετήσια διάσκεψη κορυφής των BRICS στις 22- 24 Αυγούστου 2023. Στόχος των χωρών αυτών είναι να αυξήσουν την οικονομική τους συνεργασία και να ενισχύσουν την παρουσία τους στην παγκόσμια οικονομία. Οι χώρες των BRICS στοχεύουν στην μείωση της εξάρτησης από το δολάριο στον τομέα των διεθνών πληρωμών, με μεγάλο μέρος αυτής της προσπάθειας να επικεντρώνεται στηναπό-δολαριοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας. Αυτό αντικατοπτρίζει μια επιθυμία να διαμορφωθεί ένα πιο ισορροπημένο νομισματικό τοπίο, με μείωση τουκυριαρχικού ρόλου του δολαρίου αλλά και γενικότερα της Δύσης, ιδίως μετά την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία λόγω της εισβολής της στην Ουκρανία.
«H προσπάθεια της Ρωσίας για τη δημιουργία ενός κοινού νομίσματος των BRICS μοιάζει κάτι πολύ μακρινό, στα όρια του ανέφικτου. Οικονομίες τέτοιου μεγέθους σαν της Κίνας, της Ινδίας, της Βραζιλίας αλλά και της Ρωσίας είναι σχεδόν αδύνατο να αποτάξουν το δικαίωμά τους να καθορίζουν την δική τους νομισματική πολιτική», επισημαίνει ο κ.Αγγελετόπουλος.
Εικάζεται ότι το νόμισμα θα στηρίζεται στον χρυσό. Ο χρυσός έχει ιστορικά θεωρηθεί ως ασφαλές αποθεματικό κατά τη διάρκεια περιόδων οικονομικής αβεβαιότητας.Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού, υπάρχειαυξημένη αγορά χρυσού από διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των BRICS. Η αύξηση αυτή μπορεί να δείχνει την προσπάθεια αυτών των χωρών να αυξήσουν τα αποθέματα χρυσού τους, πιθανότατα για την προετοιμασία νομισματικών αλλαγών. Ωστόσο οι διαφορετικές οικονομικές και νομισματικές πραγματικότητες ανάμεσα στις χώρες του BRICS έχουν δημιουργήσει προκλήσεις και δυσκολίες στην επίτευξη μιας τέτοιας συμφωνίας. Σύμφωνα με τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Νότιας Αφρικής, «ένα κοινό νόμισμα απαιτεί τραπεζική ένωση, δημοσιονομική και μακροοικονομική σύγκλιση». Πράγματι κάτι ανάλογο, πρέπει να γίνει με τις τεράστιες διεργασίες μεταξύ των ευρωπαϊκών οικονομιών που προηγήθηκαν από την καθιέρωση του ευρώ.
*Η Δάφνη Γρηγοριάδη είναι Οικονομική Αναλύτρια.