Ο επικεφαλής των οικονομικών Συμβούλων του Τραμπ Κένιν Χάσετ διαρρέει πως παγώνουν οι δασμοί προς όλους για 90 ημέρες εκτός από την Κίνα, ενώ λίγο νωρίτερα, το «ναι» του Πεκίνου σε διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τους δασμούς οδήγησε τη Wall Street σε ένα απίθανο «γύρισμα» από τις βαριές απώλειες στα μεγάλη κέρδη μέσα σε λίγα λεπτά.
Ωστόσο, η διαρροή από τον Χάσετ που ακολούθησε - και την οποία διαψεύδει ο Λευκός Οίκος - οδήγησε σε νέα πτώση τους χρηματιστηριακούς δείκτες, όπως και την τιμή του πετρελαίου.
Βαριά λαβωμένες οι χρηματοπιστωτικές αγορές και την Δευτέρα απόρροια των σαρωτικών δασμών που επέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ. Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική αγορά υπέστη σφοδρό πλήγμα τη Δευτέρα, με τις απώλειες να φτάνουν τα 9,5 τρισεκατομμύρια δολάρια μέσα σε τρεις συνεδριάσεις.
Η Wall Street άνοιξε με βαριές απώλειες 1600 μονάδων , ενώ ο δείκτης μεταβλητότητας VIX εκτινάχθηκε πάνω από τις 50 μονάδες. Ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 υποχωρεί κατά 5,14 %, ενώ στην Ασία καταγράφηκε η χειρότερη συνεδρίαση από την κρίση του 2008. Τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα και το γεν ενισχύθηκαν, καθώς οι επενδυτές αναζητούν ασφαλή καταφύγια.
Με την ελεύθερη πτώση των διεθνών αγορών συντονίζεται και το ελληνικό χρηματιστήριο, το οποίο «κατακρημνίζεται» σε επίπεδα που συνιστούν τεχνική διόρθωση. Δηλαδή, ο Γενικός Δείκτης υποχωρεί πλέον περισσότερο από -10% σε σχέση με το υψηλό έτους (1.750 μονάδες), ενώ σε περίπτωση περαιτέρω διολίσθησης προς το -20%, θα μιλάμε για bear market.
Οι επενδυτές αυξάνουν τις προσδοκίες τους για επιθετική μείωση επιτοκίων από τη Federal Reserve, προεξοφλώντας το ισοδύναμο πέντε μειώσεων κατά 0,25 ποσοστιαίες μονάδες εντός του 2025. Τα προθεσμιακά συμβόλαια υποδεικνύουν ακόμη και πιθανότητα 40% για έκτακτη μείωση επιτοκίου πριν από τη συνεδρίαση του Μαΐου, καθώς η κρίση εντείνεται.
Πανικός σε όλο τον πλανήτη
«Το κλίμα είναι “πουλάμε τώρα, ρωτάμε μετά”», δήλωσε ο Στέφαν Κέμπερ της BNP Paribas Wealth Management. «Η αγορά αναζητά το σημείο μέγιστης πίεσης που θα αναγκάσει τον Τραμπ ή/και τη Fed να κάνουν πίσω». Ο πανικός εξαπλώθηκε σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Η Tesla βούλιαξε έως και 10% μετά από μείωση τιμής στόχου από την Wedbush, ενώ Apple, Amazon και Citigroup έχασαν περί το 5%.
Ο DAX της Γερμανίας σημείωσε βουτιά 10% πριν ανακάμψει, ενώ ο Stoxx 600 έφτασε σε χαμηλά από τον Δεκέμβριο του 2023. Ακόμα και οι αμυντικές μετοχές –οι κερδισμένες του 2025– ρευστοποιήθηκαν μαζικά.
Στην Ασία, ο Hang Seng υποχώρησε 13%, ενώ η Νότια Κορέα διέκοψε προσωρινά τις εντολές προγραμματισμένων πωλήσεων. Το Πεκίνο εξετάζει μέτρα σταθεροποίησης και επιτάχυνσης της δημοσιονομικής τόνωσης, με στόχο την ανάσχεση της πτώσης.
Πόσο χαμηλά μπορεί να φτάσει ο S&P 500;
Οι αναλυτές της Wall Street σπεύδουν να αναθεωρήσουν τις προβλέψεις τους. Ο Τζον Στόλτσφους της Oppenheimer μείωσε τον στόχο για τον S&P 500 από τις 7.100 στις 5.950 μονάδες, προειδοποιώντας για «επίπεδα αβεβαιότητας που οι επενδυτές δυσκολεύονται να διαχειριστούν». Η εκτίμησή του εξακολουθεί να προβλέπει ανάκαμψη 17% αργότερα μέσα στο έτος. Πιο απαισιόδοξη, η Λόρι Καλβασίνα της RBC Capital Markets εκτίμησε ότι αν η ύφεση τιμολογηθεί πλήρως, ο S&P 500 θα μπορούσε να κατρακυλήσει ως τις 4.200 μονάδες, δηλαδή πτώση 17% από το κλείσιμο της Παρασκευής.
Σύγχυση στην αγορά συναλλάγματος
Στη Σιγκαπούρη, ο συναλλαγματικός trader Μινγκζέ Γου της StoneX περιέγραψε την κατάσταση ως ασφυκτική, με τις ρευστότητες να εξαφανίζονται και τις θέσεις να πιέζονται. «Οι επενδυτές προσπαθούν να “διαβάσουν τα φύλλα του τσαγιού” όσον αφορά τις κινήσεις του Τραμπ, αλλά είναι αδύνατο να προβλέψουν τί θα κάνει. Ο κόσμος φοβάται πραγματικά», είπε χαρακτηριστικά.
Ο δείκτης MSCI Asia Pacific Index κατρακύλησε έως και 7,9%, το μεγαλύτερο ποσοστό από τον Οκτώβριο του 2008 σε ενδοημερήσια βάση, αφού ο Τραμπ έβγαλε προκλητικό τόνο σχετικά με την πολιτική των δασμών του. Ο Αμερικανός πρόεδρος είπε στους δημοσιογράφους το βράδυ της Κυριακής να «ξεχάσουν τις αγορές για ένα δευτερόλεπτο».
«Δεν θέλω να πέσει τίποτα, αλλά μερικές φορές πρέπει να παίρνεις φάρμακα για να διορθώσεις κάτι», δήλωσε ο Τραμπ.
Οι ανησυχίες των επενδυτών κορυφώθηκαν καθώς οι παρατηρήσεις του Τραμπ κατέστησαν σαφές ότι, σε αντίθεση με προηγούμενες οικονομικές κρίσεις, η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν τρέχει να τους σώσει και η Κίνα δήλωσε την Παρασκευή ότι θα επιβάλει δασμούς στις ΗΠΑ. Καθώς η αναταραχή συνεχιζόταν, ορισμένοι που βρίσκονται κοντά στον Τραμπ τον προέτρεψαν να επανεξετάσει τα σχέδιά του ενόψει της προθεσμίας της 9ης Απριλίου για την έναρξη ισχύος των αμοιβαίων δασμών.
«Πιστεύω ακράδαντα ότι το να ξεκινήσουμε δασμούς στις 9 Απριλίου εναντίον όλου του κόσμου -με μαζική υπέρβαση αυτών που μας χρεώνουν- είναι λάθος», έγραψε ο δισεκατομμυριούχος Μπιλ Άκμαν, ιδρυτής του hedge fund Pershing Square και βασικός υποστηρικτής του Τραμπ, σε ανάρτησή του στο X. Ο Άκμαν είπε ότι ο Τραμπ δεν είναι «αλάνθαστος» και ζήτησε αναστολή 90 ημερών για τους δασμούς.
«Δεν είναι αυτό που ψηφίσαμε», ανέφερε σε ξεχωριστή ανάρτηση.
Με την ελπίδα για μια υποχώρηση υπό την ηγεσία της Ουάσινγκτον να εξανεμίζεται, οι αγορές και οι αξιωματούχοι παρακολουθούσαν την αντίδραση του Πεκίνου, με τις εικασίες να αυξάνονται ότι η Κίνα θα μπορούσε να υποτιμήσει επιθετικά το γουάν μετά την παρουσίαση από την κυβέρνηση του προέδρου Σι Τζινπίνγκ των ανταποδοτικών δασμών 34% στα αμερικανικά προϊόντα την περασμένη εβδομάδα.
«Αυτή είναι η πιο ευμετάβλητη αγορά που έχω βιώσει ποτέ μετά την επιδημία του Covid και βρισκόμαστε μόλις στην αρχή της θητείας του Τραμπ», δήλωσε ο Κεν Τσουνγκ, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής νομισμάτων στην Ασία της Mizuho Bank Ltd. στο Χονγκ Κονγκ. Είπε ότι δέχεται τηλεφωνήματα σχετικά με την αντίδραση της Κίνας, αλλά δήλωσε ότι «είναι αδύνατο να δώσουμε μια ακριβή απάντηση αυτή τη στιγμή, δεδομένου του τρόπου με τον οποίο τα πράγματα κινούνται ταχύτατα».
Ενώ οι Κινέζοι αξιωματούχοι έχουν θέσει ως προτεραιότητα ένα σταθερό νόμισμα, οι αναλυτές στοιχηματίζουν ότι οι κινήσεις των ΗΠΑ θα τους αναγκάσουν να αναθεωρήσουν. Ένα ασθενέστερο γουάν θα έκανε τα κινεζικά προϊόντα φθηνότερα στο εξωτερικό, αντισταθμίζοντας μέρος των επιπτώσεων των δασμών του Τραμπ, και θα έκανε πιο δαπανηρό για τους ντόπιους καταναλωτές να αγοράζουν αμερικανικά προϊόντα.
Μια υποτίμηση θα είχε όμως κόστος, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου φυγής κεφαλαίων. Το υπεράκτιο γουάν υποχώρησε κατά 0,3%.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Κίνας συζήτησαν κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου μέτρα για τη σταθεροποίηση της οικονομίας και των αγορών, συμπεριλαμβανομένου του αν θα επιταχύνουν τα σχέδια για την απελευθέρωση κινήτρων για την ενίσχυση της κατανάλωσης, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα.
Πέρα από την Κίνα, το ευρύ sell off τροφοδότησε τους ήδη αυξημένους φόβους για μια παγκόσμια ύφεση και αύξησε τις προσδοκίες ότι η Fed θα προσπαθήσει να αντιδράσει, ακόμη και αν η πιθανότητα στασιμοπληθωρισμού που πυροδοτείται από τους δασμούς θα καθιστούσε περίπλοκο κάτι τέτοιο.
Οι επενδυτές συσσωρεύονταν στα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, στέλνοντας την απόδοση του διετούς ομολόγου στο 3,43%, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2022. Οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων αναφοράς – ένα μέτρο που αναφέρεται συχνά από αξιωματούχους της κυβέρνησης Τραμπ – υποχώρησαν έως και 13 μονάδες βάσης στην Ασία τη Δευτέρα στο 3,87%.
Όλα αυτά συνέβαλαν στο να ωθήσουν την TD Securities να ενωθεί με την Goldman Sachs Group Inc. και την UBS Global Wealth Management στην προώθηση των προσδοκιών τους για χαλάρωση από τη Fed, φτάνοντας στο σημείο να πει ότι η απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου θα μπορούσε να πέσει στο 3% φέτος.
«Αποδίδουμε 50% πιθανότητες για ύφεση στις ΗΠΑ», έγραψαν οι στρατηγικοί αναλυτές της TD, συμπεριλαμβανομένου του Όσκαρ Μουνιόζ, σε σημείωμα της 6ης Απριλίου. Πρόσθεσαν ότι επισπεύδουν τις προσδοκίες τους για μείωση των επιτοκίων της Fed για τον Ιούνιο από τον Ιούλιο, «και τώρα προβλέπουν ότι η Επιτροπή θα χαλαρώνει τα επιτόκια σε κάθε συνεδρίαση μέχρι τον Μάιο του 2026», μεταδίδει το Bloomberg.
Μιλώντας την Κυριακή, ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε ότι δεν υπάρχει «κανένας λόγος» να τιμολογηθεί η ύφεση.
«Έχουμε αυτές τις βραχυπρόθεσμες αντιδράσεις της αγοράς κατά καιρούς», δήλωσε ο Μπέσεντ. «Η αγορά υποτιμά σταθερά τον Ντόναλντ Τραμπ».
Ανοίγοντας εκ νέου μετά από διακοπές, ο χρηματιστηριακός δείκτης της Ταϊβάν σημείωσε πτώση έως και 9,8%, τη μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ και τον έβαλε σε τροχιά bear market.
Οι μετοχές της Nintendo Co. και της Sony Group Corp. υποχώρησαν περισσότερο από 10%. Η Νότια Κορέα σταμάτησε επίσης για λίγο τις εντολές πώλησης για τις συναλλαγές του προγράμματος, ενώ το 5ετές κρατικό CDS της χώρας διευρύνθηκε περισσότερο από την έναρξη της πανδημίας.
Πέρα από την πτώση του πετρελαίου, οι αγορές εμπορευμάτων παρουσίασαν κάποια ασυνήθιστη μεταβλητότητα. Ο χαλκός βυθίστηκε αρχικά κατά 7,7% στο Λονδίνο πριν ανακάμψει και διαπραγματευτεί 3,6% υψηλότερα. Το ασήμι επίσης γύρισε από μια βαθιά, αρχική απώλεια για να διαπραγματευτεί στη συνέχεια ξανά στο πράσινο.
Σε αναβρασμό η Νοτιοανατολική Ασία
Στη Νοτιοανατολική Ασία, όπου οι χώρες έχουν περάσει χρόνια ενισχύοντας τους εμπορικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ, καθώς οι εταιρείες μετακινούν τις αλυσίδες εφοδιασμού από την Κίνα, συνειδητοποίησαν ότι χρειάζονται περισσότερα.
Οι ηγέτες του Βιετνάμ και της Μαλαισίας επικοινώνησαν τηλεφωνικά για να συζητήσουν τον τρόπο αντίδρασης στους αμερικανικούς δασμούς, με τον πρωθυπουργό της Μαλαισίας Anwar Ibrahim να λέει ότι η περιοχή χρειάζεται ένα ενιαίο μέτωπο. Οι χώρες της Ένωσης Κρατών Νοτιοανατολικής Ασίας -μια συλλογική ομάδα δέκα χωρών- είναι μεταξύ εκείνων που πλήττονται περισσότερο από τους αμερικανικούς δασμούς.
«Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι αυτός ο γύρος σαρωτικών δασμών μπορεί να είναι μόνο η αρχή μεγαλύτερων προκλήσεων που έρχονται», δήλωσε ο Anwar. Αλλά προσέφερε λίγες λεπτομέρειες σχετικά με τα μέτρα που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν.
Στην καρδιά της κεντρικής επιχειρηματικής περιοχής της Σιγκαπούρης, ο διαπραγματευτής νομισμάτων Mingze Wu στην εταιρεία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών StoneX δήλωσε ότι παρακολουθούσε τις συναλλαγές να συμπιέζονται και τη ρευστότητα να εξατμίζεται.
Εντείνονται οι φόβοι
«Οι επενδυτές προσπαθούν να «διαβάσουν» τις κινήσεις τον Τραμπ και όλους τους κινδύνους αντιποίνων, αλλά αυτό είναι αδύνατο», δήλωσε. «Ο κόσμος είναι πραγματικά φοβισμένος».
Οι κινήσεις του χρηματιστηρίου έδειξαν ότι οι αναλυτές δεν είχαν ακόμη συνυπολογίσει έναν εκτεταμένο παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο στις προβλέψεις τους για τα εταιρικά κέρδη. Ορισμένοι στρατηγικοί μελετούν τώρα σενάρια για bear market και κάνουν συγκρίσεις που φτάνουν μέχρι το κραχ του 1987 που έμεινε στην ιστορία ως «Μαύρη Δευτέρα».
Ωστόσο, αν όλα αυτά ωθούν την ομάδα Τραμπ να επανεξετάσει την προθεσμία για τους δασμούς αυτής της εβδομάδας, παραμένει άγνωστο.
«Οι δασμοί έρχονται», δήλωσε ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ την Κυριακή στην εκπομπή Face the Nation του CBS, προσθέτοντας ότι ο Τραμπ «το ανακοίνωσε και δεν αστειευόταν».