Ηλεκτρονική κάρτα, η οποία θα αντικαταστήσει την άδεια διαμονής των μεταναστών που ζουν νόμιμα στην Ελλάδα, προωθεί το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής. Το νέο σύστημα αναμένεται να λειτουργήσει τον ερχόμενο Απρίλιο. Το σχέδιο αυτό ανακοίνωσε ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννης Μουζάλας, σε σημερινή εφ' όλης της ύλης συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο υπουργείο.
Την κάρτα, που θα περιλαμβάνει στοιχεία ταυτοποίησης και βιομετρικά δεδομένα του κατόχου, θα παραλαμβάνουν όσοι, είτε ανανεώνουν προϋπάρχουσα άδεια διαμονής, είτε θα εκδώσουν για πρώτη φορά άδεια διαμονής στη χώρα. Μέσω αυτής, το υπουργείο σκοπεύει να εκσυγχρονίσει το σύστημα χορήγησης αδειών διαμονής και να καταπολεμήσει περιπτώσεις πλαστογραφιών. Ο αναγκαίος εξοπλισμός έχει ήδη εγκατασταθεί στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, στις αρμόδιες διευθύνσεις αλλοδαπών. Η χρηματοδότηση του προγράμματος θα γίνει μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Διοικητική Μεταρρύθμιση» (ΕΣΠΑ 2007-2013).
Επίσης, όπως ανακοίνωσε ο κ. Μουζάλας, το υπουργείο θα προχωρήσει σε πλήρη καταγραφή, μέχρι το Πάσχα, όλων των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στη χώρα, έπειτα από το πρόσφατο κύμα μετανάστευσης, προκειμένου αυτοί να εφοδιαστούν με ηλεκτρονικές ταυτότητες, στις οποίες θα καταγράφονται το νομικό καθεστώς τους και πληροφορίες για τον τόπο διαμονής τους.
Σχετικά με το σχέδιο «ξεχειμωνιάσματος» των προσφύγων, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής διευκρίνισε, ότι στην ενδοχώρα δεν υπάρχει ούτε ένας πρόσφυγας που να μην μένει σε στεγασμένο χώρο και να μην έχει θέρμανση. Εξαίρεση αποτελούν 100 σκηνές της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στο Ελληνικό, οι οποίες, όπως διευκρίνισε ο ίδιος, είναι χειμερινού τύπου, με θέρμανση. Ωστόσο, το Ελληνικό, παραδέχτηκε ο κ. Μουζάλας, «παραμένει υποχρέωση, στην οποία δεν έχουμε ανταποκριθεί, αλλά τουλάχιστον δεν μένει κανείς στο κρύο».
Σήμερα λειτουργούν 36 δομές στην ενδοχώρα, από τις οποίες κάποια εργοστάσια, «τα πιο προβληματικά», θα κλείσουν τις ερχόμενες ημέρες. Στην πλειονότητα των δομών φιλοξενούνται 500 με 600 άτομα, με εξαίρεση τέσσερις, όπου διαμένουν 1.500 άτομα και δύο (Ελαιώνας και Σκαραμαγκάς), που φιλοξενούν 2.500 άτομα, «αλλά οι δομές αυτές είναι σε πολύ καλή κατάσταση». Μέσα στα κέντρα φιλοξενίας οι πρόσφυγες έχουν στέγαση, τουαλέτα και μπάνιο, φαγητό, πρωτοβάθμια περίθαλψη, κάνουν δραστηριότητες και τα παιδιά έχουν σταδιακά πρόσβαση στο σχολείο. Κακές χαρακτήρισε ο κ. Μουζάλας τις συνθήκες στη Μαλακάσα, όπου «κάνουμε τεράστια προσπάθεια, φέραμε σπιτάκια και τα ανακατασκευάσαμε», οπότε σε ένα μήνα υπολόγισε ότι θα γίνει ένα «αξιοπρεπές καμπ».
Επίσης, το υπουργείο προγραμματίζει μέχρι τον Απρίλιο να προκηρύξει 8.000 θέσεις φιλοξενίας σε διαμερίσματα, τις οποίες θα διαχειρίζεται η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Οι θέσεις αυτές θα προστεθούν στο πρόγραμμα των 20.000 ατόμων που υλοποιεί η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ. Ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα, κατά τον κ. Μουζάλα, υλοποιείται αυτές τις ημέρες «σε συνεργασία με τον δήμο Λιβαδειάς, όπου έχουν βρεθεί διαμερίσματα για τη φιλοξενία προσφύγων αντί για καμπ», ενώ αντίστοιχο θα είναι και το πρόγραμμα που θα ξεκινήσει από το νέο έτος στην Κρήτη.
Σχετικά με τα ασυνόδευτα παιδιά ο κ. Μουζάλας επανέλαβε ότι «το θέμα παραμένει μεγάλη αδυναμία», ωστόσο δημιουργούνται πάνω από 100 νέες θέσεις το μήνα. Ο κ. Μουζάλας εκτίμησε ότι ως το Πάσχα το ζήτημα θα έχει τακτοποιηθεί.
Εξάλλου, το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής προγραμματίζει μέχρι τον ερχόμενο Μάρτιο να καταργήσει το συσσίτιο στις δομές φιλοξενίας, να εγκαταστήσει κουζίνες σε κάθε σπίτι και να παρέχει μετρητά στους διαμένοντες στις δομές. Το πρόγραμμα διανομής μετρητών «θα πρέπει να έρθει σε αρμονία με τις εθνικές πολιτικές, για παράδειγμα τα μετρητά δεν μπορούν να υπερβαίνουν ανά οικογένεια το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα που ισχύει για τους Έλληνες», όπως παρατήρησε ο υπουργός.
Νέοι χώροι στα νησιά
Από την άλλη πλευρά στα νησιά, όπου «υπάρχει υπερπληθυσμός», ο κ. Μουζάλας επισήμανε ότι «εδώ και τρεις μήνες εντείναμε την προσπάθεια και μεταφέραμε ευάλωτους και ασυνόδευτα». «Αυτό γίνεται με ήπιο τρόπο και σιγά- σιγά έχουν μεταφερθεί μερικές χιλιάδες στην ενδοχώρα». Επίσης, η κυβέρνηση έχει θέσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Τουρκία το αίτημα να μεταφέρονται μετανάστες υπό κράτηση στην ενδοχώρα και από εκεί να επιστρέφονται, αλλά «μέχρι στιγμής δεν έχουμε θετική απάντηση».
Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι πρέπει να βελτιωθούν οι συνθήκες στα νησιά «και αυτή είναι η κυβερνητική πρόταση, την οποία η τοπική αυτοδιοίκηση απέρριψε, αλλά θα την εφαρμόσουμε». «Σκοπεύουμε, στα νησιά, είτε να φτιάξουμε μικρούς χώρους, καινούριους με διώροφα σπιτάκια, είτε να επεκτείνουμε τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις», είπε.
Εξάλλου, στα νησιά η κυβέρνηση θα δημιουργήσει χώρους κράτησης για 100 έως 200 άτομα. «Τα κέντρα αυτά είναι απαραίτητα και για να διευκολυνθούν οι διαδικασίες ασύλου», παρατήρησε ο υπουργός και διευκρίνισε: «Εμείς δεν προτείνουμε όποιος μπαίνει παράτυπα στη χώρα να κρατείται. Θέλουμε χώρους κράτησης στα νησιά, ώστε να μπορούν να κρατηθούν κάποιοι, επειδή είναι παραβατικοί ή επειδή οι υπηρεσίες Ασύλου κρίνουν ότι η εξέταση του αιτήματός τους πρέπει να γίνει υπό κράτηση».
Το άσυλο «παραμένει η αχίλλειος πτέρνα μας» παραδέχτηκε ο κ. Μουζάλας, καθώς «είμαστε πίσω από τις ανάγκες και προσπαθούμε πολύ με προσλήψεις και νέους μηχανισμούς να καλύψουμε τις ανάγκες». Ωστόσο, εξήγησε ότι η κυβέρνηση παρέλαβε μια Υπηρεσία Ασύλου με 213 υπαλλήλους, οι οποίοι σήμερα ανέρχονται σε 617, ενώ οι χειριστές ασύλου από τις 10 Ιανουαρίου θα ανέρχονται σε 100.
Καθυστερήσεις εντοπίζει ο κ. Μουζάλας και στις δευτεροβάθμιες επιτροπές ασύλου, οι οποίες έχουν αυξηθεί από 7 σε 14. «Χρειάζεται χρόνος μέχρι να ομογενοποιηθούν και να αρχίσουν να δουλεύουν. Αποδεχόμαστε ότι υπάρχουν δυσκολίες. Είμαστε πίσω από τις ανάγκες και πρέπει να δούμε αν θα χρειαστεί να δημιουργηθούν και άλλες επιτροπές», συμπλήρωσε.
Εβδομαδιαίος έλεγχος επιδημιών
Στον τομέα της υγείας ο υπουργός σχολίασε ότι «έχουν γίνει τεράστια βήματα», το κυριότερο από τα οποία είναι «ότι έχουμε εμβολιάσει όλα τα παιδιά και συνεχίζεται ο δεύτερος και τρίτος γύρος των εμβολιασμών». Επίσης, τους τελευταίους μήνες «γίνεται εβδομαδιαίος έλεγχος, όπου υπάρχουν πρόσφυγες και μετανάστες, ώστε να προλάβουμε πιθανές επιδημίες και αρρώστιες».
«Στο Δουβλίνο διαβλέπουμε παλιά λάθη»
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου είναι κατά τον κ. Μουζάλα «ισορροπημένη, αν και δεν είναι αυτό που θα θέλαμε». «Στις νέες αναγνώσεις του Δουβλίνου διαβλέπουμε τα παλιά λάθη», εκτίμησε ο υπουργός, καθώς «είναι ένας μηχανισμός ανίκανος να αντιμετωπίσει τις ροές και μόλις γίνει η μεγάλη ροή καταπίπτει».
Η ελληνική κυβέρνηση παρενέβη, συνέχισε ο ίδιος, «για να κόψει τη διάθεση κάποιων χωρών, όπως της Ουγγαρίας, να μας επιστρέψει υπέρογκους αριθμούς. Έτσι η Επιτροπή κατέληξε ότι όποιος περάσει μετά τις 15 Μαρτίου, αυτός, υπό προϋποθέσεις, επιστρέφεται. Αυτό έχει μια ισορροπία».
Επίσης, η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να φτιάξει ένα μέτωπο «με άλλες χώρες πρώτης υποδοχής, όπως η Ιταλία, η Μάλτα και η Βουλγαρία, ώστε να διεμβολίσουμε όσο γίνεται τα άδικα σημεία του Δουβλίνου».
Τα άδικα αυτά σημεία, σύμφωνα με τον υπουργό είναι: ότι θα πρέπει το κράτος να δεχτεί το 150% των ατόμων που οι υπηρεσίες του μπορούν να δεχτούν, κάτι που «οδηγεί σε κατάρρευση των υπηρεσιών ασύλου οποιουδήποτε κράτους», ότι αναθέτουν στο κράτος πρώτης υποδοχής να εξετάσει όλους όσους ήρθαν στη χώρα για το αν έχουν δικαίωμα να καταθέσουν αίτημα ασύλου, ότι διατηρείται το δικαίωμα επιστροφών για πολλά χρόνια και ότι ο Κανονισμός δυσκολεύει τις συνθήκες επανένωσης των οικογενειών.
Μητρώο ΜΚΟ
Και οι αλληλέγγυοι θα μπορούν να εγγραφούν στο μητρώο των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που το υπουργείο δημιουργεί, διευκρίνισε ο κ. Μουζάλας. «Η κυβέρνηση επιθυμεί οι αλληλέγγυοι να παραμένουν, αλλά οργανωμένα στα καμπ και χωρίς αλληλοκάλυψη», πρόσθεσε.
Σχετικά με τη συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία και τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις ο υπουργός επισήμανε ότι «είναι αλήθεια ότι είχαμε μεγάλες δυσκολίες στη συνεργασία μας με την Ύπατη Αρμοστεία και τις ΜΚΟ. Πλέον υπάρχει μεγάλη βελτίωση, μάθαμε να δουλεύουμε μαζί. Αν τα λεφτά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δίνονταν σε εμάς το αποτέλεσμα θα ήταν πιο γρήγορο. Είναι όμως η πρώτη φορά που οι ΜΚΟ καλούνται να δουλέψουν σε μέρη στην Ευρώπη, όπου υπάρχει οργανωμένο κράτος. Γίνεται ένα πείραμα, από το οποίο μαθαίνουμε και οι δύο».
Ασυνόδευτες... νύφες
Ο κ. Μουζάλας περιέγραψε ένα νέο φαινόμενο που εμφανίζεται στην Ελλάδα, τις «ασυνόδευτες νύφες», όπως το χαρακτήρισε. Πρόκειται για ανήλικα κορίτσια που έχουν παντρευτεί ενήλικους πρόσφυγες και μετανάστες. Τα ζευγάρια αυτά δεν γίνονται δεκτά από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης «γιατί ο γάμος τους δεν αναγνωρίζεται». Εξαίρεση αποτελεί η Ιρλανδία, όπου τους δέχονται «αλλά λένε ότι ο άνδρας θα πρέπει να περάσει δικαστήριο για βιασμό γιατί η γυναίκα είναι ανήλικη». Την ίδια ώρα τα κορίτσια δεν μπορούν να γίνουν δεκτά ούτε ως ασυνόδευτα ανήλικα, γιατί έφτασαν στην Ελλάδα συνοδευόμενες από τον άνδρα τους. Σήμερα υπάρχουν 70 τέτοιες περιπτώσεις στην Ελλάδα. Όπως σχολίασε ο κ. Μουζάλας, «στην Ευρώπη το ίδιο που χρησιμοποιούν σαν πρόσχημα για να μην πάρουν το ζευγάρι, το χρησιμοποιούν σαν πρόσχημα για να μην δεχτούν ούτε την κοπέλα. Έχει φοβερή πολυπλοκότητα το θέμα αυτό και είναι απίστευτο το πώς τα πολιτισμικά μας μοντέλα μπλέκονται».