Ήταν 15 Δεκεμβρίου, όταν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών δήλωνε ότι οι εξαγγελίες Τσίπρα είναι ενάντια στη δανειακή σύμβαση. Λίγο μετά ακολούθησε η ανακοίνωση του προέδρου του Eurogroup ότι παγώνουν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.
Ο πανικός που ακολούθησε ήταν αναμενόμενος τόσο στην Αθήνα, όσο και στις Βρυξέλλες, καθώς τουλάχιστον τέσσερις υπουργοί Οικονομικών ήταν αντίθετοι με τις εξαγγελίες Ντάισελμπλουμ. Ηθελαν το θέμα να συζητηθεί πρώτα με τους θεσμούς, μετά στο EwG και μετά στο Eurogroup.
Ο κ. Ντάισελμπλουμ όμως αποφάσισε -μόνος(;)- να βγάλει την ανακοίνωση. Αυτό εξηγείται στο γεγονός ότι αν το κόμμα του κ. Ντάισελμπλουμ χάσει τις εκλογές τον Μάρτιο, ο ίδιος θα πρέπει να παραιτηθεί από τη θέση του προέδρου. Όμως, μια προϊστορία κάνει τον Ολλανδό υπουργό Οικονομικών να πιστεύει ότι θα παραμείνει, με τη βοήθεια του κ. Σόιμπλε.
Η περίπτωση Γιούνκερ
Όταν ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ έχασε το υπουργείο Οικονομικών του Λουξεμβούργου, οι υπουργοί του Eurogroup ψήφισαν να τον κρατήσουν ως πρόεδρο κατ’ εξαίρεση. Πολλοί ισχυρίζονται ότι επειδή ήταν ακόμα πρωθυπουργός, η φωτογραφική διάταξη δεν ήταν τόσο αντιφατική και έτσι ο κ. Γιούνκερ διατήρησε τα ηνία του Eurogroup.
Οι καλά γνωρίζοντες όμως ξέρουν ότι το Eurogroup μπορεί να κάνει αυτό που θέλει. Μόνο που τώρα, ο κ. Σόιμπλε σχεδιάζει να βάλει στη θέση του προέδρου τον Ισπανό υπουργό Οικονομικών Λουίς Ντε Γκίντος, που ήδη προεδρεύει της ομάδας του ΕΛΚ πριν από κάθε Eurogroup και ανέκαθεν ψήφιζε ό,τι ήθελε η Γερμανία.
Στο απόσπασμα η Ελλάδα
Από νωρίς υπήρχαν δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι το ταξίδι του πρωθυπουργού στο Βερολίνο δεν θα έφερνε τα πολυπόθητα αποτελέσματα και ότι η κ. Μέρκελ θα ακολουθούσε την πάγια τακτική λέγοντας ότι τα θέματα που μας αφορούν λύνονται στο Eurogroup. Όπως και έγινε.
Πηγή της Κομισιόν ανέφερε στο Euro2day.gr και προειδοποίησε για ακόμα μια σειρά από προκλήσεις που έρχονται:
Οι προκλήσεις
1. Αργά ή γρήγορα, η χώρα μας θα κληθεί να δείξει αλληλεγγύη και θα αναγκαστεί -υπό τις πιέσεις της Γερμανίας- να δεχθεί και άλλους πρόσφυγες, καθώς είναι πιθανή η «κατάρρευση» της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. Αν περιμένουμε ανταλλάγματα στο οικονομικό σκέλος, δεν πρόκειται να μας δοθούν, διαμηνύουν πηγές που γνωρίζουν.
2. Ο κ. Σόιμπλε αρχικά σχεδίαζε το σχέδιο Χ (Grexit) βάσει της λογικής της μακροχρόνιας παρεκτροπής μας από τους δημοσιονομικούς στόχους και την αδιαλλαξία Γερμανών βουλευτών -και του ιδίου- για γενναίο κούρεμα του χρέους. Τώρα όμως στο πλάνο του μπήκε και το προσφυγικό, που θεωρείται νούμερο ένα πρόβλημα για τη χώρα του. Αυτό τον σπρώχνει όλο και περισσότερο προς τη λογική όχι μόνο του Grexit, αλλά και της ανακατάταξης της Ευρώπης σε έναν «υγιή» πυρήνα με δορυφόρους τις υπόλοιπες χώρες.
3. Η Ανγκελα Μέρκελ ακούει αυτά που λέει ο κ. Σόιμπλε ενόψει των εκλογών, γι' αυτό και του πλέκει συχνά το εγκώμιο. Δεν πρόκειται να αντιπαρατεθεί, ούτε να τον παρακάμψει με πολιτικές αποφάσεις για την Ελλάδα. Εάν ο κ. Σόιμπλε αποφασίσει ότι η Ελλάδα θα «διαπραγματεύεται» με το ΔΝΤ, αυτό θα υποστηρίξει και η κ. Μέρκελ.
4. Τώρα που διάφοροι αξιωματούχοι έχουν αρχίσει δειλά δειλά να αναφέρουν τον Μάρτιο, ορισμένοι κύκλοι του Βερολίνου ήδη δείχνουν προς Ιούνιο, οπότε θα υπάρξει ανάγκη για ρευστό και αποπληρωμές ομολόγων και η Ελλάδα θα είναι -πάλι- με την πλάτη στον τοίχο. Εξέλιξη που θα αποτελούσε ακόμα μια προεκλογική νίκη για τον κ. Σόιμπλε.
5. Η ταύτιση απόψεων Σόιμπλε - Τόμσεν μπορεί όντως να φέρει σκληρά μέτρα για την Ελλάδα και ένα «μικρό» δάνειο από το ΔΝΤ δύο ετών, ύψους μέχρι και 6 δισ. ευρώ. Όλα αυτά πριν τις γερμανικές εκλογές, ώστε να μπορεί ο κ. Σόιμπλε να «απειλεί» στο Eurogroup ότι οποιαδήποτε «ανταρσία» συμπαθούντων χωρών-μελών θα περιέπλεκε τη γερμανική προεκλογική εκστρατεία. Έχοντας ως «σλόγκαν» ότι μόνο η Μέρκελ έχει απομείνει για να κρατά τα ηνία της ΕΕ, πολλές χώρες εκτιμά ότι θα κάνουν πίσω. Και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κ.κ. Ρέντσι και Ολάντ δεν θα βρίσκονται στη «σκηνή», η αντιπολίτευση αποδυναμώνεται.
4ο μνημόνιο προ των πυλών (;)
Πολλά έχουν γραφεί και πολλά έχουν λεχθεί για το τέταρτο μνημόνιο. Μια πιθανή δανειακή σύμβαση με το ΔΝΤ δεν είναι τέταρτη, αλλά η τρίτη συμπληρωματική σε αυτήν του ESM.
Η ίδια πηγή ανέφερε ότι κανένα άλλο μέτρο για το χρέος δεν θα συζητηθεί πριν το τέλος του προγράμματος. Επίσης, παρά τις παραχωρήσεις όλων των ελληνικών κυβερνήσεων, η πάγια άποψη παραμένει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να αφεθεί μόνη της.
Γι' αυτό το κοστούμι που ράβεται για το 2019 και μετά είναι η ένταξή μας στην προληπτική πιστωτική γραμμή «ECCL+» με ενισχυμένη επιτήρηση και παράλληλα σταδιακή έξοδο στις αγορές.
Η ECCL+
Πρόσφατα, ο Γιάνης Βαρουφάκης δήλωσε κάτι που αποδεικνύεται ορθό: ότι ήταν καθοριστική η στάση κύκλων της ΕΕ για την πτώση του Σαμαρά. Και αυτό γιατί ενώ ο ίδιος εξήγγειλε (όπως όφειλε) έξοδο από το μνημόνιο μέχρι το τέλος του 2014 και άμεση έξοδο από το ΔΝΤ (όπως είχε δικαίωμα να το κάνει άλλωστε), το περίφημο Washington Club είχε άλλες βλέψεις.
Είναι δεδομένο ότι η αυξημένη επιτήρηση του ECCL θα επιτρέπει προληπτική παρέμβαση του Eurogroup και την επιβολή μέτρων εάν θεωρήσει ότι η Ελλάδα τείνει να παρεκκλίνει από τους στόχους.
Το «άτυπο» σχέδιο της Κομισιόν
Η Κομισιόν και ο πρόεδρός της Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θεωρούν ότι η κατάσταση τείνει να τεθεί εκτός ελέγχου και να βαδίσει εκεί ακριβώς που τη θέλει ο κ. Σόιμπλε. Γι’ αυτό και ζητούν να πέσουν οι τόνοι.
Το σχέδιο που προωθεί με τρόπο η Κομισιόν είναι να παραμείνει το ΔΝΤ ως έχει μέχρι και μετά τις γερμανικές εκλογές και μετά η ίδια η Κομισιόν θα μπει μπροστά και θα πει ότι το ΔΝΤ δεν χρειάζεται πλέον, αφού παραμένει μόνο ένας χρόνος στο πρόγραμμα.
Ήδη η Γερμανία απορρίπτει τέτοια προοπτική
Όμως Γιούνκερ-Μοσκοβισί-Ντομπρόβσκις σε αυτό το θέμα βρίσκονται στην ίδια γραμμή, παρά το γεγονός ότι ο καθένας επικοινωνεί τις «ιδέες» του με διαφορετικό τρόπο [παρεμπιπτόντως, ο Ντομπρόβσκις σε συνέντευξή του χρησιμοποίησε τους όρους unnecessary (περιττή) και unhelpful (μη βοηθητική) και όχι τη λέξη «άχρηστη» (useless) για την κίνηση Τσίπρα].
Η Κομισιόν θα ήθελε να πέσουν οι τόνοι, να ροκανιστεί ο χρόνος (εάν δεν βρεθεί ενδιάμεσα λύση) και να φθάσουμε μετά τις γερμανικές εκλογές, όπου θα μπει στο τραπέζι η απομάκρυνση του ΔΝΤ, καθώς πλέον η ΕΕ έχει τα εργαλεία για να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε κρίση. Αυτή ήταν η πάγια θέση Γιούνκερ ακόμα και πριν αναλάβει τα ηνία της Κομισιόν.
Μια κίνηση πάντως του κ. Τσίπρα ήταν αρκετή για να εκνευρίσει τον κ. Γιούνκερ. Μετά τη συνέντευξη Τύπου της Πέμπτης στη Σύνοδο Κορυφής, και αφού η ώρα ήταν περασμένη, είχε κλειστεί ραντεβού μεταξύ του κ. Τσίπρα και του κ. Γιούνκερ.
Η κεντρική συνέντευξη Τύπου τελείωσε και ο πρόεδρος της Κομισιόν ανέμενε τον Έλληνα πρωθυπουργό να τελειώσει τη δική του. Όμως η συνέντευξη κράτησε πολύ, λόγω του μεγάλου όγκου των ερωτήσεων, με αποτέλεσμα ο κ. Γιούνκερ να αποχωρήσει εκνευρισμένος.