Η επιστροφή Τραμπ στο Λευκό Οίκο προκάλεσε νευρικότητα στην Ευρώπη από την πρώτη στιγμή εν μέσω μίας ταραχώδους περιόδου.
Ο απρόβλεπτος νέος αμερικανός πρόεδρος έχει αναφερθεί στο ενδεχόμενο επιβολής νέων δασμών για τα ευρωπαϊκά προϊόντα που εισάγονται και παράλληλα έχει ζητήσει από την Ευρώπη να αναλάβει μεγαλύτερο μερίδιο στον τομέα της άμυνας. Το σίγουρο είναι ότι η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε σταυροδρόμι και καλείται να επαναπροσδιοριστεί και να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις της.
Γιατί ο Τραμπ αποτελεί αστάθμητο παράγοντα των διεθνών εξελίξεων
Αναλυτές το τελευταίο διάστημα στις εκτιμήσεις τους για τα διεθνή θέματα και τις εξελίξεις που πρόκειται να έχουν τους επόμενους μήνες, αναφέρονται διαρκώς στον αστάθμητο παράγοντα Tραμπ. Γιατί, ωστόσο, αποτελεί αστάθμητο παράγοντα ο νέος αμερικανός πρόεδρος αν και είναι η δεύτερη θητεία του στην προεδρία των ΗΠΑ.
«Διότι έχουν αλλάξει πάρα πολλά δεδομένα από την προηγούμενη θητεία του. Πρώτον, έχει μεγαλώσει ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ με ότι συνεπάγεται αυτό», εξηγεί στο euronews ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πολιτικών Ιδρυμάτων, Παναγιώτης Κακολύρης. «Κατά δεύτερον, έχει περάσει αυτή η περίοδος της μεγάλης τοξικότητας από την προηγούμενη ήττα του και την κατάληψης στο Καπιτώλιο και το γεγονός ότι στη συνέχεια κινδύνευσε, διώχθηκε και κινδύνεψε ακόμα και να φυλακιστεί. Αυτό έχει επιδράσει πάρα πολύ και στον ίδιο ψυχολογικά θα μπορούσαμε να πούμε και έχει δημιουργήσει μια άλλου είδους τοξικότητα στην αμερικανική κοινή γνώμη και δη στο ακροατήριο του Ντόναλντ», προσθέτει.
Οι ευρωατλαντικές σχέσεις
Μια «διπλωματική απομάκρυνση» των ΗΠΑ από τον ευρωπαϊκό χώρο για την οποία πιθανολογούν διάφοροι αναλυτές μετά την εκλογή Τραμπ, θα μπορούσε να αφήσει την Ευρώπη μόνη της σε μια ιδιαίτερα δύσκολη και ταραχώδη περίοδο αλλά από την άλλη θα μπορούσε φέρνοντας την προ των ευθυνών της να την βοηθήσει να συσπειρωθεί, να την αναγκάσει να λάβει περισσότερο ουσιαστικές και έγκαιρες αποφάσεις. Εκείνο που αμφισβητείται είναι το αν η Ευρώπη είναι έτοιμη για κάτι τέτοιο σε μια χρονική συγκυρία που το μπλοκ φαίνεται διχασμένο για μία σειρά θεμάτων. Που αφήνει όμως αυτό τις ευρωατλαντικές σχέσεις;
Εάν αρχίσουμε να βλέπουμε ότι η στρατηγική τοποθέτηση των ΗΠΑ είναι εντελώς διαφορετική από αυτή της Ευρώπης, εάν αρχίσουμε να βλέπουμε μία διαφορά στην αξιακή αντιμετώπιση των πραγμάτων, το ιστορικό βάθος δεν αρκεί από μόνο του προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ευρωατλαντικές σχέσεις θα παραμείνουν όσο στενές είναι αυτή τη στιγμή
Παναγιώτης Κακολύρης αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πολιτικών Ιδρυμάτων
«Θα πρέπει να πούμε ότι οι ευρωατλαντικές σχέσεις έχουν μεγάλο ιστορικό βάθος, έχουν μια στρατηγική διάσταση και έχουν και ένα κοινό αξιακό υπόβαθρο. Αυτά είναι πολύ στέρεα, θα σας έλεγα, για να αλλάξουν από τη μία μέρα στην άλλη», τονίζει ο κ. Κακολύρης, υπογραμμίζοντας, ωστόσο, ότι «εάν αρχίσουμε να βλέπουμε μία σταδιακή αλλαγή σε κάποιους από αυτούς τους παράγοντες, δηλαδή αν αρχίσουμε να βλέπουμε ότι η στρατηγική τοποθέτηση των Ηνωμένων Πολιτειών είναι εντελώς διαφορετική από αυτή της Ευρώπης, εάν αρχίσουμε να βλέπουμε μία διαφορά στην αξιακή αντιμετώπιση των πραγμάτων, το ιστορικό βάθος δεν αρκεί από μόνο του προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ευρωατλαντικές σχέσεις θα παραμείνουν όσο στενές είναι αυτή τη στιγμή. Άρα, τι χρειάζεται να κάνει η Ευρώπη; Χρειάζεται να έχει έναν ρεαλισμό απέναντι στα δεδομένα, τα οποία πραγματικά αλλάζουν και αυτό. Δεν μπορούμε να κάνουμε εκπτώσεις σε αυτό, ούτε μπορούμε να επηρεάσουμε πάρα πολύ. Τα δεδομένα αλλάζουν. Το δεύτερο το οποίο χρειάζεται είναι να είμαστε αποφασιστικοί απέναντι στις αλλαγές, να ξέρουμε ποιες είναι οι δικές μας αξίες, ποια είναι η δική μας στρατηγική που εμείς πατάμε προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι θα προασπίσουμε τα κοινά μας ευρωπαϊκά συμφέροντα στα νέα δεδομένα τα οποία δημιουργούνται».
Αθήνα-Λευκωσία-Ουάσινγκτον
Οι σχέσεις Αθήνας-Ουάσινγκτον καταγράφουν ιστορικό υψηλό τα τελευταία χρόνια με το ενδιαφέρον των Αμερικανών να εκφράζεται έμπρακτα στις περιπτώσεις της Αλεξανδρούπολης και της Σούδας.
Ο νέος πρόεδρος πρότεινε την τοποθέτηση του ελληνικής καταγωγής από τη Χίο και την Καστοριά Μάικλ Κράτσιος ως Βοηθού του προέδρου για θέματα Επιστήμης και Τεχνολογίας και ως Διευθυντή του Γραφείου Πολιτικής για την Επιστήμη και την Τεχνολογία στον Λευκό Οίκο. Η υποψηφιότητα του Κράτσιος στη θέση του Διευθυντή θα πρέπει να εγκριθεί από τη Γερουσία. Επιπλέον, ο πρόεδρος Τραμπ πρότεινε ως Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για τη διαχείριση και τους πόρους, τον επίσης ελληνικής καταγωγής Μάικλ Ρίγας. Παράλληλα, στον τομέα της άμυνας, όπως αναφέρει το Reuters, η Αθήνα έχει συντάξει ένα 10ετές σχέδιο αγορών πολλών δισεκατομμυρίων που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την απόκτηση έως και 40 νέων μαχητικών αεροσκαφών F-35 από τις ΗΠΑ. Κατά συνέπεια, φαίνεται πολύ απομακρυσμένο το ενδεχόμενο αυτή τη στιγμή να παρουσιάστουν στο άμεσο μέλλον σύννεφα πάνω από αυτή τη σχέση.
Και η Κύπρος όμως ενισχύει τους δεσμούς της με την Ουάσινγκτον, πετυχαίνοντας μια ιστορική εξέλιξη. Ο Τζο Μπάιντεν, λίγο πριν φύγει από την εξουσία υπέγραψε προεδρική απόφαση με την οποία η Κύπρος εντάσσεται σε τρία αμυντικά προγράμματα των ΗΠΑ. Πρόκειται για το πρόγραμμα Διεθνών Πωλήσεων Στρατιωτικού Υλικού (FMS), το πρόγραμμα παροχής Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού (EDA) καθώς και διάφορα προγράμματα για εκπαίδευση και εξοπλισμό στις δυνάμεις ασφαλείας ξένων χωρών.
Για μια «ιστορικής σημασίας εξέλιξη» η οποία επιβεβαιώνει τη στρατηγική αξία της Κύπρου στην ευρύτερη γεωπολιτική σκακιέρα, ενώ παράλληλα εκπέμπει ισχυρά πολιτικά μηνύματα για την εμβάθυνση της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ Κύπρου και ΗΠΑ, έκανε κάνει λόγο η Λευκωσία.
Πόσο εύκολο είναι λοιπόν να αλλάξουν πρόσημο αυτές οι σχέσεις;
«Δεν μπορεί να είναι κανένας αφοριστικός σε αυτό. Στην απάντηση αυτού του ερωτήματος, διότι όπως είπαμε και στην αρχή, υπάρχουν απρόβλεπτοι παράγοντες που πρέπει να αναλύσουμε. Ωστόσο, αν πρέπει να κάνουμε μία βάσιμη υπόθεση είναι ότι η Ελλάδα με τις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πολύ δεμένες στρατηγικές σχέσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επενδύσει πάρα πολύ στην Ελλάδα μετά από μία μακρά περίοδο όπου η Τουρκία ήταν εντελώς απρόβλεπτη και δεν υπήρχε συνεννόηση στο διεθνές πεδίο και εκείνη τη στιγμή η Ελλάδα έκανε τη σωστή κίνηση να μπορέσει να εμφανιστεί ως ο αξιόπιστος σύμμαχος και εταίρος. Αυτό λοιπόν το έχουμε κερδίσει και πιστεύω ότι θα είναι ένα εφόδιο στο να διασφαλίσουμε τα δικά μας εθνικά συμφέροντα την επόμενη περίοδο», θεωρεί ο Παναγιώτης Κακολύρης.
Πηγή: euronews.gr