Τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν βοηθήσει μέχρι στιγμής την πρόεδρο της Κομισιόν να σχηματίσει ένα ισορροπημένο Κολέγιο των Επιτρόπων ως προς την εκπροσώπηση των φύλων, ενώ δεν έχει μείνει και πολύς χρόνος στη Φον ντερ Λάιεν για να ζυγίσει σωστά τα πράγματα ώστε οι νέοι Επίτροποι να εγκριθούν από το Ευρωκοινοβούλιο.
Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχουν επισήμως προθεσμία έως την Παρασκευή (30 Αυγούστου) για να υποβάλουν τις υποψηφιότητές τους για Ευρωπαίους Επιτρόπους, ενώ μόνο τρεις χώρες -το Βέλγιο, η Βουλγαρία και η Ιταλία- έχουν απομείνει, μέχρι τη δημοσίευση του άρθρου, να ανακοινώσουν τις υποψηφιότητές τους
Ωστόσο, παρά την υπόσχεση της Φον ντερ Λάιεν να σχηματίσει μια Επιτροπή με ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων, μόνο επτά από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ έχουν προτείνει γυναίκα υποψήφια.
Και με το νέο σώμα των επιτρόπων της και τα αντίστοιχα χαρτοφυλάκια τους να πρόκειται να παρουσιαστούν στους επικεφαλής των πολιτικών ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 11 Σεπτεμβρίου, ο χρόνος για να γίνουν αλλαγές εξαντλείται, δήλωσαν κοινοβουλευτικές πηγές στο Euractiv.
Μια διαφορετική θέση εξουσίας
Από αυτή την εβδομάδα, η Φον ντερ Λάιεν έχει αρχίσει να παίρνει συνεντεύξεις από τον κάθε ένα υποοψήφιο ξεχωριστά για να διασφαλίσει ότι η νέα σύνθεση της Κομισιόν θα περάσει τον κοινοβουλευτικό έλεγχο, θα ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες των εθνικών κυβερνήσεων και θα είναι σύμφωνη με το δικό της όραμα.
Αλλά η έλλειψη γυναικών στη φαρέτρα των επιλογών, η οποία, όπως δήλωσαν κοινοβουλευτικές πηγές στο Euractiv, ανησυχεί ιδιαίτερα τους Πράσινους και τους Σοσιαλιστές, καθώς και το γεγονός ότι οι εσωτερικοί κανονισμοί του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απαιτούν να λαμβάνει σοβαρά υπόψιν το gender balance στον έλεγχο που ασκεί, αναμένεται να είναι δυσκολέψουν πολύ το έργο της Προέδρου.
Όταν εξελέγη για πρώτη φορά Πρόεδρος πριν από πέντε χρόνια, τα κράτη μέλη ακολούθησαν σε μεγάλο βαθμό την έκκλησή της για δύο ή τουλάχιστον περισσότερες γυναίκες υποψήφιες, αλλά το αίτημά της αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό αυτή τη φορά.
Η δύναμή της τότε προερχόταν κυρίως από το γεγονός ότι η Φον ντερ Λάιεν είχε την υποστήριξη των δύο μεγαλύτερων κρατών μελών του μπλοκ, της Γερμανίας και της Γαλλίας, όπως υποστηρίζουν οι πηγές.
Αυτή τη φορά, δεν διαθέτει αρκετή δύναμη για να προβάλλει αιτήματα χωρίς να μπορεί να βασίζεται στην ισχυρή εντολή αυτών των δυνάμεων για να την υποστηρίξει.
Μια άλλη προειδοποίηση, σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζουν τη διαδικασία, είναι ότι είναι πιθανό να αποφύγει να ζητήσει από τις πρωτεύουσες να υποβάλουν ένα άλλο, πρόσθετο γυναικείο όνομα, καθώς αυτό θα «έκαιγε» κάποιες από αυτές σε πολιτικό επίπεδο.
Ενώ το καθήκον θα είναι να προσαρμόσει τα χαρτοφυλάκια στις φιλοδοξίες των εθνικών κυβερνήσεων, η Φον ντερ Λάιεν θα πρέπει επίσης να προσπαθήσει να ικανοποιήσει τις πολιτικές οικογένειες, παρά τη διαφαινόμενη κυριαρχία των διορισμένων από το ΕΛΚ επιτρόπων στο νέο εκτελεστικό όργανο.
Για να ορκιστεί η νέα ομάδα της Κομισιόν, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να δώσει τη σφραγίδα έγκρισής του, και ως εκ τούτοι οι ευρωβουλευτές εξετάζουν προσεκτικά τις γνώσεις των υποψήφιων επιτρόπων στον τομέα πολιτικής για τον οποίο θα είναι υπεύθυνοι.
Θεωρητικά, υποτίθεται ότι είναι «τυφλοί» από κομματικά κριτήρια, σε αντίθεση με τις κυβερνήσεις που τους διορίζουν. Ωστόσο, η προηγούμενη θητεία έδειξε πώς αρκετές χώρες -όπως η Ουγγαρία, η Πολωνία ή η Γαλλία- έπαιξαν, σε κάποιο βαθμό, ένα παιχνίδι εξουσίας με τα χαρτοφυλάκιά τους.
Ενώ εξυπηρετεί τις επιθυμίες των μεγαλύτερων κρατών μελών της ΕΕ και των υποστηρικτών τους, η κατανομή των χαρτοφυλακίων βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια μόνο της Φον ντερ Λάιεν.
Το Euractiv αντιλαμβάνεται επίσης ότι ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι θα συμμετάσχει στη διάσκεψη των προέδρων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 5 Σεπτεμβρίου, όπου πρόκειται να παρουσιάσει την πολυαναμενόμενη έκθεσή του για την ανταγωνιστικότητα, η οποία αναμένεται να επηρεάσει τη δομή των μελλοντικών οικονομικών χαρτοφυλακίων της Κομισιόν.
Τα χρονοδιαγράμματα ενδέχεται να αλλάξουν
Στην απίθανη περίπτωση που όλοι οι υποψήφιοι επίτροποι επιβιώσουν από τη διαδικασία ακρόασης, το νέο Σώμα των Επιτρόπων θα μπορούσε να αναλάβει τα καθήκοντά του ήδη από την 1η Νοεμβρίου.
Ωστόσο, εάν απορριφθεί τουλάχιστον ένας υποψήφιος, η ημερομηνία θα μετατεθεί για την 1η Δεκεμβρίου, και στη χειρότερη περίπτωση, εάν προκύψουν περαιτέρω ανησυχίες σχετικά με τους υποψηφίους, η νέα Επιτροπή θα πρέπει να περιμένει μέχρι την 1η Ιανουαρίου για να αναλάβει τα νέα της καθήκοντα.
Σε πιο πρόσφατες διαδικασίες επιλογής, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει απορρίψει δύο έως τρεις επιτρόπους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ακρόασης. Το 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέρριψε τους υποψηφίους της Ουγγαρίας, της Γαλλίας και της Ρουμανίας.
Οι Ευρωβουλευτές ακονίζουν τα μαχαίρια τους
Οι κοινοβουλευτικές ακροάσεις αναμένεται να ξεκινήσουν την τρίτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου και θα περιλαμβάνουν τρία στοιχεία: εξέταση των δηλώσεων συμφερόντων των υποψήφιων επιτρόπων, υποβολή γραπτών ερωτήσεων και διεξαγωγή κοινής ακρόασης από την ή τις επιτροπές που είναι αρμόδιες για τα αντίστοιχα χαρτοφυλάκια.
Πρώτον, η επιτροπή νομικών υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα εξετάσει τις προσωπικές δηλώσεις των υποψήφιων επιτρόπων και θα εξετάσει τα προσωπικά οικονομικά των υποψηφίων για ενδείξεις σύγκρουσης συμφερόντων. Το 2019, οι υποψηφιότητες της Ουγγαρίας και της Ρουμανίας δεν πέρασαν σε αυτό το πρώτο εμπόδιο.
Παράλληλα με την εξονυχιστική έρευνα των προσωπικών οικονομικών των υποψηφίων, κάθε επιτροπή που αντιστοιχεί στα χαρτοφυλάκια των νέων επιτρόπων θα ετοιμάζει γραπτές ερωτήσεις.
Οι απαντήσεις θα καθοδηγήσουν τη γραμμή των ερωτήσεων των Ευρωβουλευτών όταν οι υποψήφιοι εμφανιστούν ενώπιον της αντίστοιχης επιτροπής για τρίωρες συνεδριάσεις. Εκεί, οι ευρωβουλευτές εναλλάσσονται για να εξετάσουν τους μελλοντικούς επιτρόπους σχετικά με την εμπειρία τους και τις γνώσεις τους πάνω στο χαρτοφυλάκιό τους. Όπου οι πολιτικές αρμοδιότητες επικαλύπτονται, θα συμμετέχουν πολλές επιτροπές.
Οι περισσότερες πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναθέτουν στους βοηθούς των αντίστοιχων γραμματειών τους τη σύνταξη ερωτήσεων για τους ευρωβουλευτές. Ενώ οι ευρωβουλευτές ξεχωριστά υποβάλλουν τελικά τις ερωτήσεις, οι συντονιστές των ομάδων διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην διαμόρφωση της κατεύθυνσης των ερωτήσεων κατά τη διάρκεια των ακροάσεων.
Μετά τις συχνά χρονοβόρες ερωτήσεις, οι Ευρωβουλευτές συνεδριάζουν εκ νέου για να αποφασίσουν αν θα επιβεβαιώσουν ή θα απορρίψουν έναν υποψήφιο. Σε αυτή την περίπτωση, η χώρα πρέπει να υποδείξει άλλο πρόσωπο για τη θέση.
Μόλις το Ευρωκοινοβούλιο δώσει το πράσινο φως και στους 26 υποψήφιους επιτρόπους, με εξαίρεση την ίδια τη Φον ντερ Λάιεν, το νέο Σώμα των Επιτρόπων θα τεθεί σε ψηφοφορία στην ολομέλεια.
Όπως ακριβώς και τον Ιούνιο, θα χρειαστεί την έγκριση των μισών ευρωβουλευτών, δηλαδή 361, προτού ξεκινήσει τις εργασίες της η νέα Επιτροπή.
Ο δρόμος προς τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Βασικές ημερομηνίες
- 31 Αυγούστου: Προθεσμία για τα κράτη μέλη της ΕΕ να προτείνουν υποψηφίους.
- 11 Σεπτεμβρίου: Η Φον ντερ Λάιεν παρουσιάζει την ομάδα και τα χαρτοφυλάκια που έχει ορίσει για την Επιτροπή.
- Από τις 23 Σεπτεμβρίου: Οι κοινοβουλευτικές ακροάσεις αναμένεται να ξεκινήσουν μια εβδομάδα μετά την πρώτη συνεδρίαση της ολομέλειας της θητείας.
Πηγή: euractiv.gr