Τον παραλληλισμό ότι «η Πολεμική Αεροπορία θα στηριχθεί ξανά σε εσάς, όπως τότε με τα F-4, για να την οδηγήσετε στο μέλλον και στον κόσμο των αεροσκαφών της 5ης και πλέον γενιάς» επισήμανε ο Αρχηγός ΓΕΑ Αντιπτέραρχος (Ι) Δημοσθένης Γρηγοριάδης, στον χαιρετισμό που απηύθηνε χθες το απόγευμα, στη διάρκεια της επετειακής εκδηλώσεως για τη συμπλήρωση 50 ετών υπηρεσίας των μαχητικών αεροσκαφών F-4E Phantom II στην υπηρεσία της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ), που πραγματοποιήθηκε στην 117 Πτέρυγα Μάχης (117ΠΜ) στην Αεροπορική Βάση Ανδραβίδος.
Ως γνωστόν, στην προαναφερθείσα τελετή παραβρέθηκαν ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Νίκος Δένδιας, οι Αρχηγοί ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Δημήτριος Χούπης, Τακτικής Αεροπορίας Αντιπτέραρχος (Ι) Παναγιώτης Γεωργακόπουλος, ο Υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Ανδρέας Νικολόπουλος, η βουλευτής Νομού Ηλείας κα Διονυσία Ζήσιμου Αυγερινοπούλου, ο Πρέσβης της Ελλάδος στο Λονδίνο, κ. Ιωάννης Τσαούσης συνοδευόμενος από τον πατέρα του, Αντιπτέραρχο (Ι) ε.α. Βασίλειο Τσαούση, τον αρχαιότερο εν ζωή σήμερα Διοικητή της 117 ΠΜ, ο σημερινός Διοικητής της 117 ΠΜ Σμήναρχος (Ι) Χρήστος Σπυρόπουλος, ανώτατοι αξιωματικοί της ΠΑ, διατελέσαντες Διοικητές Μονάδων που υπηρέτησαν αεροσκάφη F/RF-4, οι τοπικές πολιτειακές και θρησκευτικές Αρχές, επίτιμοι Αρχηγοί, αντιπροσωπείες των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, καθώς και το εν ενεργεία και εν αποστρατεία προσωπικό που είχε υπηρετήσει στα αεροσκάφη F/RF-4.
Τα πιο σημαντικά σημεία της ομιλίας του Αρχηγού ΓΕΑ είναι τα εξής:
- «Η έλευση των F-4 το 1974 έβαλε τα θεμέλια στο σύγχρονο οικοδόμημα της ΠΑ, ενώ η απόκτηση των αεροσκαφών F-16 και Μ-2000, αλλά και η πρόσφατη των RAFALE και η δρομολογημένη προμήθεια των F-35, απογείωσε την ΠΑ, την ανέβασε και συνεχίζει να την ανεβάζει ακόμα πιο ψηλά».
- «Τα αεροσκάφη των δύο πρώτων προγραμμάτων του «Ικάρου της Ειρήνης» αποτέλεσαν δύο άνευ προηγουμένου μαζικές και μεγάλης έκτασης αγορές της ΠΑ, μέχρι εκείνη τη στιγμή, εισάγοντάς την στο κλαμπ των κατόχων των πλέον σύγχρονων αεροσκαφών 2ης γενιάς. Το F-4 ήταν ένα υπερσύγχρονο για την εποχή αεροσκάφος και, παν’ απ’ όλα, δοκιμασμένο στα πεδία των μαχών του Βιετνάμ. Μπορούσε με την ίδια επιτυχία να αναλάβει αποστολές αναχαίτισης, Δίωξης/ Βομβαρδισμού και τακτικής αναγνώρισης».
- «Το μεγάλο πλεονέκτημα όμως και αυτό που έκανε τη διαφορά ήταν το γεγονός ότι ποτέ άλλοτε στην ιστορία της ΠΑ, δεν εκπαιδεύτηκαν μαζικά τόσοι πολλοί, 36 Ιπτάμενοι και 100 Τεχνικοί, απευθείας στις ΗΠΑ, προκειμένου να πλαισιώσουν το νέο αεροσκάφος. Αυτή ήταν ουσιαστικά και η ειδοποιός διαφορά καθώς οι άνθρωποι αυτοί έφεραν νέα νοοτροπία, κουλτούρα και δυναμική στην ΠΑ προς μια νέα εποχή». «Τα μαχητικά Phantom «…μοιραία σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος της εθνικής προσπάθειας για την αντιμετώπιση της τουρκικής παραβατικότητας, αρχικά στην κρίση της Κύπρου το 1974 και αργότερα το 1987 με το ωκεανογραφικό πλοίο ‘ΣΙΣΜΙΚ’ αλλά και στην κρίση των Ιμίων το 1996. Πρόσφατα, κατά την κρίση του καλοκαιριού του 2020 και εκεί που κανείς δεν το περίμενε, με τις άοκνες και ενσυνείδητες προσπάθειες των ανθρώπων αυτής της Μονάδας, επιτεύχθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα να καταστούν ετοιμοπόλεμα 19 αεροσκάφη, αδιανόητο για πολλούς, δίνοντας για άλλη μια φορά το παρών σε ένα ακόμα ραντεβού της ιστορίας».
- «Ταυτόχρονα, θέλω να αποτίσω φόρο τιμής στους 24 νεκρούς αεροπόρους μας, που «υπέρ πατρίδος» έδωσαν ότι πολυτιμότερο είχαν. Τους χρωστάμε πολλά, τους τιμούμε και δεν τους ξεχνούμε. Η θυσία τους, όπως και τόσων άλλων αεροπόρων, είναι ο φάρος και η πηγή έμπνευσής για την περαιτέρω πορεία μας ως ΠΑ. Είμαι σίγουρος ότι μας παρακολουθούν από εκεί ψηλά και είναι περήφανοι για το έργο των διαδόχων τους, όπως είμαστε κι εμείς γι’ αυτούς».
- «Στο πλαίσιο αυτό, πολύ σύντομα, θα ξεκινήσουν οι εργασίες για την αναβάθμιση της 117 ΠΜ και δεν θα αργήσει να έρθει ο καιρός που από αυτές εδώ τις πίστες και τα καταφύγια των αεροσκαφών δεν θα επιχειρούν πλέον τα θρυλικά PHANTOM αλλά τα πλέον σύγχρονα αεροσκάφη του κόσμου, τα F-35. Για άλλη μια φορά, αυτή η Μονάδα και οι άνθρωποί της έχουν ένα νέο ραντεβού με την ιστορία».
- «Η ΠΑ θα στηριχθεί ξανά σε εσάς, όπως τότε με τα F-4, για να την οδηγήσετε στο μέλλον και στον κόσμο των αεροσκαφών της 5ης και πλέον γενιάς. Σε αυτή την πορεία προς το μέλλον, η εμπειρία και οι γνώσεις που έχουν αποκτηθεί από τη χρήση των F-4 θα παίξουν καταλυτικό ρόλο και θα αποτελέσουν μια σταθερή βάση για την υπέρβαση και αυτής της πρόκλησης. Άλλωστε γνωρίζω καλά ότι στα δύσκολα δεν λυγίσατε ποτέ».
«Η έλευση των F-4 το 1974 έβαλε τα θεμέλια στο σύγχρονο οικοδόμημα της ΠΑ, ενώ η απόκτηση των αεροσκαφών F-16 και Μ-2000, αλλά και η πρόσφατη των RAFALE και η δρομολογημένη προμήθεια των F-35, απογείωσε την ΠΑ, την ανέβασε και συνεχίζει να την ανεβάζει ακόμα πιο ψηλά».
«Τα αεροσκάφη των δύο πρώτων προγραμμάτων του «Ικάρου της Ειρήνης» αποτέλεσαν δύο άνευ προηγουμένου μαζικές και μεγάλης έκτασης αγορές της ΠΑ, μέχρι εκείνη τη στιγμή, εισάγοντάς την στο κλαμπ των κατόχων των πλέον σύγχρονων αεροσκαφών 2ης γενιάς. Το F-4 ήταν ένα υπερσύγχρονο για την εποχή αεροσκάφος και, παν’ απ’ όλα, δοκιμασμένο στα πεδία των μαχών του Βιετνάμ. Μπορούσε με την ίδια επιτυχία να αναλάβει αποστολές αναχαίτισης, Δίωξης/ Βομβαρδισμού και τακτικής αναγνώρισης».
«Το μεγάλο πλεονέκτημα όμως και αυτό που έκανε τη διαφορά ήταν το γεγονός ότι ποτέ άλλοτε στην ιστορία της ΠΑ, δεν εκπαιδεύτηκαν μαζικά τόσοι πολλοί, 36 Ιπτάμενοι και 100 Τεχνικοί, απευθείας στις ΗΠΑ, προκειμένου να πλαισιώσουν το νέο αεροσκάφος. Αυτή ήταν ουσιαστικά και η ειδοποιός διαφορά καθώς οι άνθρωποι αυτοί έφεραν νέα νοοτροπία, κουλτούρα και δυναμική στην ΠΑ προς μια νέα εποχή». «Τα μαχητικά Phantom «…μοιραία σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος της εθνικής προσπάθειας για την αντιμετώπιση της τουρκικής παραβατικότητας, αρχικά στην κρίση της Κύπρου το 1974 και αργότερα το 1987 με το ωκεανογραφικό πλοίο ‘ΣΙΣΜΙΚ’ αλλά και στην κρίση των Ιμίων το 1996. Πρόσφατα, κατά την κρίση του καλοκαιριού του 2020 και εκεί που κανείς δεν το περίμενε, με τις άοκνες και ενσυνείδητες προσπάθειες των ανθρώπων αυτής της Μονάδας, επιτεύχθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα να καταστούν ετοιμοπόλεμα 19 αεροσκάφη, αδιανόητο για πολλούς, δίνοντας για άλλη μια φορά το παρών σε ένα ακόμα ραντεβού της ιστορίας».
«Ταυτόχρονα, θέλω να αποτίσω φόρο τιμής στους 24 νεκρούς αεροπόρους μας, που «υπέρ πατρίδος» έδωσαν ότι πολυτιμότερο είχαν. Τους χρωστάμε πολλά, τους τιμούμε και δεν τους ξεχνούμε. Η θυσία τους, όπως και τόσων άλλων αεροπόρων, είναι ο φάρος και η πηγή έμπνευσής για την περαιτέρω πορεία μας ως ΠΑ. Είμαι σίγουρος ότι μας παρακολουθούν από εκεί ψηλά και είναι περήφανοι για το έργο των διαδόχων τους, όπως είμαστε κι εμείς γι’ αυτούς».
«Στο πλαίσιο αυτό, πολύ σύντομα, θα ξεκινήσουν οι εργασίες για την αναβάθμιση της 117 ΠΜ και δεν θα αργήσει να έρθει ο καιρός που από αυτές εδώ τις πίστες και τα καταφύγια των αεροσκαφών δεν θα επιχειρούν πλέον τα θρυλικά PHANTOM αλλά τα πλέον σύγχρονα αεροσκάφη του κόσμου, τα F-35. Για άλλη μια φορά, αυτή η Μονάδα και οι άνθρωποί της έχουν ένα νέο ραντεβού με την ιστορία».
«Η ΠΑ θα στηριχθεί ξανά σε εσάς, όπως τότε με τα F-4, για να την οδηγήσετε στο μέλλον και στον κόσμο των αεροσκαφών της 5ης και πλέον γενιάς. Σε αυτή την πορεία προς το μέλλον, η εμπειρία και οι γνώσεις που έχουν αποκτηθεί από τη χρήση των F-4 θα παίξουν καταλυτικό ρόλο και θα αποτελέσουν μια σταθερή βάση για την υπέρβαση και αυτής της πρόκλησης. Άλλωστε γνωρίζω καλά ότι στα δύσκολα δεν λυγίσατε ποτέ».
Iστορία των μαχητικών F/RF-4E Phantom II της ΠΑ
(Όλα τα ιστορικά στοιχεία προέρχονται από την επίσημη ιστοσελίδα της ΠΑ)
Το μαχητικό F-4E Phantom II είναι διθέσιο, δικινητήριο μαχητικό πολλαπλού ρόλου, αμερικάνικης κατασκευής, με τα πρώτα F-4 να βγαίνουν από τη γραμμή παραγωγής το 1963.
«Το 1972 παραγγέλθηκαν για την ΠΑ 36 αεροσκάφη F-4E (Πρόγραμμα “Peace Icarus I”). Τα αεροσκάφη αυτά εξόπλισαν δυο πολεμικές μοίρες, την 338 Μοίρα Δίωξης/Βομβαρδισμού (338 ΜΔ/Β) και την 339 Μοίρα Παντός Καιρού (339 ΜΠΚ).
Τα πρώτα έξι F-4E Phantom προσγειώθηκαν στην 117 ΠΜ την Παρασκευή 5 Απριλίου 1974. Το πρώτο που προσγειώθηκε ήταν αυτό με αύξοντα αριθμό της USAF “72-01500”. Το 1977, η ΠΑ παράγγειλε επιπλέον 18 αεροσκάφη F-4E και 6 αναγνωριστικά αεροσκάφη RF-4E αναβαθμίζοντας την ποιότητα καθώς και τον στόλο των φωτοαναγνωριστικών αεροσκαφών που διέθετε μέχρι τότε.
Το 1990, στο πλαίσιο μείωσης των αμυντικών δαπανών, η USAF προχώρησε σε μείωση του στόλου των αεροσκαφών της και έτσι παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα, 28 αεροσκάφη F-4E της Εθνοφρουράς της Ιντιάνα με την ονομασία “Southeastern Regional Agreement” (SRA). Tα αεροσκάφη αυτά είχαν αναβαθμιστεί πρόσφατα και διέθεταν το προηγμένο σύστημα βομβαρδισμού και ναυτιλίας “Navigation & Weapons Delivery System” (NWDS) καθιστώντας τα σχεδόν εφάμιλλα, σε δυνατότητες προσβολής επίγειων στόχων, με αεροσκάφη τρίτης γενιάς. Τα αεροσκάφη αυτά εντάχθηκαν στην 338 ΜΔ/Β.
Στα τέλη του 1997, και μετά από 23 χρόνια υπηρεσίας στην ΠΑ, αποφασίστηκε η αναβάθμιση των αεροσκαφών που αγοράστηκαν στο πλαίσιο των προγραμμάτων “Peace Icarus I” και “Peace Icarus IΙ”. Η αναβάθμιση προέβλεπε τη δομική ενίσχυση των αεροσκαφών και για την ποιοτική αναβάθμιση των ηλεκτρονικών τους.
Στόχος ήταν η εφαρμογή ενός προγράμματος “Structure Life Extension Program” (SLEP) στα 72 F-4E/RF-4E που είχαν απομείνει σε υπηρεσία και η αναβάθμιση των μαχητικών ικανοτήτων “Avionics Upgrade Program” (AUP) 39 F-4 (29 αεροσκαφών “Ρeace Ιcarus Ι” και 10 “Ρeace Ιcarus ΙΙ”). Τον Δεκέμβριο του 1998, υπογράφηκε η σύμβαση μεταξύ της Γερμανικής Αεροδιαστημικής Βιομηχανίας (DASA) και της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ).
Η αναβάθμιση των ηλεκτρονικών περιλάμβανε την εγκατάσταση του σύγχρονου Radar AN/APG-65 GR, νέου υπολογιστή αποστολής, ΗUD, έγχρωμων οθόνων πολλαπλής λειτουργίας, GΡS/ΙΝS, ΙFF Ιnterrogator, ασύρματου V/UΗF, υψομέτρου-Radar, καταγραφέα εικόνας-βίντεο κα. Οι αλλαγές αυτές επέτρεψαν τη δυνατότητα μεταφοράς πυραύλων ΑΙΜ-120 AMRAAM καθώς και άλλων προηγμένων όπλων αέρος/εδάφους.
Το συνολικό κόστος του προγράμματος ανήλθε σε 315 εκατομμύρια δολάρια και μετά την ολοκλήρωση τα αναβαθμισμένα αεροσκάφη έλαβαν τον τίτλο F-4E “Peace Icarus 2000” (PI2000). Το πρωτότυπο αναβαθμισμένο F-4Ε πέταξε στις 28 Απριλίου 1999.
Την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2002, στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ στην Τανάγρα, πραγματοποιήθηκε η τελετή παράδοσης στην ΠΑ του πρώτου αεροσκάφους παραγωγής του προγράμματος, με αριθμό σειράς “01507”, ενώ ήδη στην 117 ΠΜ βρίσκονταν άλλα τρία αναβαθμισμένα αεροσκάφη, μεταξύ των οποίων και το αρχικό με την επωνυμία “Ρrincess of Andraνida” (s/n “01523”).
Με τα νέα δεδομένα η ΠΑ προχώρησε σε αναδιοργάνωση του στόλου των F-4 συγκεντρώνοντας όλα τα αεροσκάφη των προγραμμάτων PI I/II στην Ανδραβίδα. Τα SRA ενσωματώθηκαν το 1997 στην 337 Μοίρα Παντός Καιρού, πετώντας με ρόλο αναχαίτισης μέχρι τις 27 Δεκεμβρίου 2005 οπότε και αποσύρθηκαν».
Αναφορικώς με την φωτοαναγνωριστική έκδοση του αεροσκάφους, την RF-4E, που από το 2017 έχουν αποσυρθεί από την ενεργό υπηρεσία της ΠΑ, στην επίσημη ιστοσελίδα της αναγράφονται τα εξής:
«Το RF-4E αποτελεί παραλλαγή του μαχητικού F-4E και διαφοροποιείται από αυτό ως προς τις φωτομηχανές που φέρει στο ρύγχος με δυνατότητα παρατήρησης προς τα πλάγια και προς τα πίσω. Από τις τέσσερις διαφορετικού τύπου κάμερες που μπορούν να μεταφερθούν σίγουρα τις πιο εντυπωσιακές δυνατότητες έχει η κάμερα τύπου LOROP KS-127A, η οποία έχει τη δυνατότητα λήψης φωτογραφιών από ύψος 35.000 ποδιών. Διατίθεται επίσης και το σύστημα αναγνώρισης υπερύθρων AAD-5, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μέρα και νύχτα.
Σε αντίθεση με το παλαιότερο δόγμα φωτοαναγνώρισης της USAF της εποχής του πολέμου του Βιετνάμ, που συνοψιζόταν στο σλόγκαν “Alone, Unarmed, Unafraid” (= «Μόνος, Άοπλος, Άφοβος»), τα ελληνικά RF-4E φέρουν οπλισμό και συσκευές αυτοπροστασίας. Μπορούν να επιχειρούν σε ύψη από ελάχιστα μέχρι 40.000 πόδια ανάλογα με το είδος αποστολής.
Κυριότερη αποστολή του είναι η αναγνώριση πριν και μετά την προσβολή ενός στόχου. Στη δεύτερη περίπτωση η αποστολή ονομάζεται BDA (Battle Damage Assessment) και η επιτυχία της είναι καίριος παράγοντας για το σχεδιασμό επιχειρήσεων Δ/Β.
Η ολοκλήρωση της παραλαβής οκτώ καινούργιων RF-4E το 1980 αναβάθμισε κατακόρυφα τις δυνατότητες αναγνώρισης της ΠΑ. Ο μικρός αριθμός τους συμπληρώθηκε το 1993 από 27 μεταχειρισμένα RF-4E από δυτικογερμανικά αποθέματα. Τα RF-4E Phantom επιχειρούσαν από την 348ΜΤΑ της 110ΠΜ έως την 5η Μαΐου 2017, οπότε και αποσύρθηκαν
