Στις 7 Απριλίου 1945 έχουμε την τελευταία μάχη για το μεγαλύτερο θωρηκτό του κόσμου, το γιαπωνέζικο “Yamato” στη διάρκεια της επιχειρήσεως “Ten Go” (ή «Ναυμαχία της Ανατολικής Θάλασσας της Κίνας»), της τελευταίας μεγάλης ναυτικής επιχειρήσεως του Αυτοκρατορικού Ναυτικού στο θέατρο των επιχειρήσεων του Ειρηνικού, σε μία προσπάθεια να αναστρέψει την αμερικανική πλημμυρίδα που πλησίαζε πλέον τα κύρια νησιά της Μητροπολιτικής Ιαπωνίας, που όμως δεν είχε τελικώς κανένα θετικό γι’ αυτούς αποτέλεσμα.
Τον Απρίλιο του 1945, το θωρηκτό “Yamato” ήταν το μεγαλύτερο πολεμικό πλοίο παγκοσμίως και μαζί με άλλα εννέα πολεμικά πλοία απέπλευσαν από ιαπωνικά λιμάνια για μία αποστολή αυτοκτονίας. Να εμπλακούν με το Συμμαχικό στόλο που βρισκόταν στα νερά της Οκινάβα, να τον αντιμετωπίσουν προκαλώντας του όσο το δυνατόν μεγαλύτερες απώλειες, ούτως ώστε να επηρεαστεί υπέρ αυτών η τελική μάχη πάνω στο νησί της Οκινάβα.
Όμως οι ιαπωνικές δυνάμεις δέχτηκαν επίθεση από αμερικανικά αεροσκάφη, που απονηώνονταν από τα αεροπλανοφόρα του αμερικανικού Στόλου και υπέστησαν σοβαρότατες απώλειες, μεταξύ των οποίων το ίδιο το “Yamato” και άλλα πέντε σκάφη που βυθίστηκαν!
Η αεροναυμαχία αυτή στην Ανατολική Θάλασσα της Κίνας κατέδειξε για άλλη μία φορά, αφενός την πλήρη αεροπορική κυριαρχία των Αμερικανών, και αφετέρου το ότι είχε παρέλθει ανεπιστρεπτί η εποχή της κυριαρχίας των θωρηκτών και των άλλων μεγάλων σκαφών επιφανείας, αν αυτά δεν υποστηρίζονταν επαρκώς από φίλιες αεροπορικές δυνάμεις. Από ιαπωνικής πλευράς κατεδείχθη για μία ακόμαη φορά η φιλοπατρία των Ιαπώνων και η θέλησή τους να πολεμήσουν ως το τέλος (κυριολεκτικώς) για την Πατρίδα και τον Αυτοκράτορά τους γεγονός που ενέβαλε σε σοβαρό προβληματισμό την ηγεσία των Συμμάχων, ιδίως των Αμερικανών, αναφορικώς με το πως πρόκειται να πολεμήσουν οι Ιάπωνες υπερασπιζόμενοι το ίδιο το Μητροπολιτικό τους έδαφος!
Ήδη από τις 1 Απριλίου 1945, οι Σύμμαχοι είχαν πραγματοποιήσει απόβαση στον Οκινάουα. Όταν ενόψει της επικείμενης τότε αποβάσεως οι ιαπωνική ηγεσία πραγματοποίησε σύσκεψη υπό τον Αυτοκράτορα Χιροχίτο για εξέταση της καταστάσεως, η στρατιωτική ηγεσία ανακοίνωσε στον Αυτοκράτορα ότι ο Στρατός θα αντιμετώπιζε την κατάσταση και με εκτεταμένη χρήση τακτικών Καμικάζε. Σημειωτέον ότι τότε δεν υπήρχε ξεχωριστός Αεροπορικός Κλάδος στις Ιαπωνικές Ένοπλες Δυνάμεις, αλλά Αεροπορία Στρατού και Ναυτικού αντιστοίχως. Τότε ο Χιροχίτο απάντησε με μία ερώτηση: «Και το Ναυτικό τι πρόκειται να κάνει;»
Η ηγεσία του Ναυτικού το εξέλαβε αυτό ως προσβολή για το Ναυτικό και γι’ αυτό ξεκίνησε να σχεδιάζει μία ναυτική αποστολή αυτοκτονίας, με πλοία επιφανείας, και αεροσκάφη του Ναυτικού, εναντίον του Αμερικανικού Στόλου γύρο από τα νερά της Οκινάουα!
Τότε ενεπλάκη στα σχέδια το “Yamato”,το μεγαλύτερο σκάφος επιφανείας του κόσμου, με τη συνοδεία του, με αποστολή να πάνε στις ακτές του νησιού, όπου θα χρησιμοποιούνταν ως … «παράκτιο πυροβολικό», εναντίον του Αμερικανικού στόλου, μέχρις ότου να καταστραφούν, όμως στην πραγματικότητα αυτό δεν ήταν έτοιμο για να αποπλεύσει εξ αιτίας σοβαρών κατασκευαστικών (και άλλων) προβλημάτων.
Οι Αμερικανοί παρακολουθούσαν όλες τις προετοιμασίες των Ιαπώνων, καθώς είχαν «σπάσει» τον μυστικό κώδικα επικοινωνιών του ιαπωνικού Αυτοκρατορικού Ναυτικού. Έτσι ο Αμερικανός Ναύαρχος Σπρούανς Διοικητής του 5ου Στόλου, διέταξε τις δυνάμεις του να είναι έτοιμες (6 Απριλίου 1945/00:30) για την ιαπωνική επίθεση προτού το “Yamato” και η συνοδεία του αποπλεύσει.
Στις 16:00 της 6 Απριλίου 1945, το “Yamato” με τον Ναύαρχο Ίτο στη γέφυρά του, απέπλευσε συνοδευόμενο από ένα ελαφρύ καταδρομικό και οκτώ αντιτορπιλλικά, παρακολουθούμε4να από δύο αμερικανικά υποβρύχια εν καταδύσει!
Στις 11:30, η ιαπωνική δύναμη εντοπίστηκε από δύο αμερικανικές αερακάτους όταν το “Yamato” έβαλε την πρώτη ομοβροντία του με τα τεράστια πυροβόλα του των 460 mm (18.1 in) της πρώρας του εναντίον του αμερικανικού στόλου, χωρίς επιτυχία.
Οι Αμερικανοί απονήωσαν τότε από τα αεροπλανοφόρα τους μαχητικά αεροσκάφη για να προσβάλλουν την ιαπωνική Μοίρα. Συνολικώς βρέθηκαν στον αέρα 386 αμερικανικά αεροσκάφη διαφόρων τύπων, από 15 συνολικώς αεροπλανοφόρα. Η ποιοτική διαφορά μεταξύ των δύο δυνάμεων ήταν τεράστια! Ο Ναύαρχος Σπρούανς διέταξε τον Αντιναύαρχο Ντέγιο (Deyo) να συγκροτήσει μία ναυτική δύναμη αποτελούμενη από έξι ταχέα θωρηκτά, επτά καταδρομικά και 21 αντιτορπιλλικά και να σπεύσει για την εν επιφανεία σύγκρουση με την ιαπωνική ναυτική Μοίρα του “Yamato” στην περίπτωση που δεν είχαν αποτέλεσμα οι αεροπορικές επιθέσεις εναντίον του.
Στις 12:32 το πρώτο κύμα αμερικανικών αεροσκαφών εντοπίστηκε από τους οπτήρες της ιαπωνικής Μοίρας. Στις 12:34, το θωρηκτό “Yamato” άνοιξε πυρ με τον κύριο και τον βοηθητικό του οπλισμό, καθώς και το σύνολο των 150 (!) αντιαεροπορικών όπλων που μετέφερε, πλέοντας ελίγδην (ζιγκ-ζαγκ) και αυξάνοντας την ταχύτητά του στους 24 κόμβους!
Στις 12:46, μία τορπίλλη χτύπησε το “Yahagi” στο μηχανοστάσιο και το ακινητοποίησε με αποτέλεσμα να δεχτεί στη συνέχεια έξι ακόμα τορπίλλε και 12 βόμβες από τα αεροσκάφη. Το αντιτορπιλλικό “Isokaze” στην προσπάθειά του να πλευρίσει το ακινητοποιημένο “Yahagi” και να πάρει μέρος του πληρώματός του, χτυπήθηκε καίρια, και στις 14:05 αναποδογύρισε και βυθίστηκε! Με τη σειρά του το “Yamato” χτυπήθηκε με δύο διατρητικές βόμβες και μία τορπίλλη, ενώ και τα αντιτορπιλλικά “Hamakaze” και “Suzutsuki” δέχτηκαν σοβαρότατα πλήγματα από τα αεροσκάφη και αργότερα το πρώτο εξ αυτών βυθίστηκε.
Μεταξύ 13:20 και 14:15, οι Αμερικανοί εκτόξευσαν ακόμα δύο κύματα μαχητικών από τα αεροπλανοφόρα τους επικεντρωνόμενοι πλέον στο “Yamato”, που ως τότε είχε πληγεί από οκτώ τορπίλλες και 15 βόμβες και παρόλα αυτά συνέχιζε να πλέει και να μάχεται! Όμως του είχαν προκαλέσει σοβαρότατες βλάβες και τα Α/Α όπλα του δεν διευθύνονταν υπό κεντρικό έλεγχο, αλλά δρούσαν χειροκίνητα και ανεξάρτητα το ένα από τα υπόλοιπα!
Η αντίστροφη μέτρηση για τη βύθισή του είχε ξεκινήσει. Η ταχύτητα του θωρηκτού είχε πέσει πλέον στους 10 κόμβους, όταν επέπεσε επ’ αυτού και ένα τέταρτο κύμα 110 αμερικανικών αεροσκαφών! Είκοσι τορπιλλοπλάνα Avenger έριξαν τις τορπίλλες τους εναντίον του “Yamato”
Στις 14:02, το πλοίο ήταν ουσιαστικώς ακυβέρνητο και ανίκανο να πολεμήσει. Ο Ναύαρχος Ίτο τότε διέταξε την ακύρωση της αποστολής “Ten Go” και την άμεση εγκατάλειψη του σκάφους. Ο Ίτο μαζί με τον κυβερνήτη του “Yamato”, Πλοίαρχο Κοσάκου Αρούγκα, αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν το σκάφος τους. Παρά τη διαταγή εγκαταλήψεώς του, το σκάφος ανετράπη παγιδεύοντας εκατοντάδες από το πλήρωμά του στα σπλάχνα του, ενώ οι Αμερικανοί συνέχιζαν τις εναντίον του επιθέσεις.
Στις 14:20, το “Yamato” ανετράπη τελείως και άρχισε να βυθίζεται ενώ στις 14:23, ξαφνικά ανατινάχτηκε με μία τόσο δυνατή έκρηξη που ακούστηκε 200 χιλιόμετρα μακριά στην ιαπωνική πόλη της Καγκοσίμα, στέλνοντας ένα «μανιτάρι» στον ουρανό ύψους 20.000 ποδών (6,100 μέτρων)!
Τα τρία γιαπωνέζικα αντιτορπιλλικά που δεν βυθίστηκαν (“Fuyutsuki”, “Yukikaze”, “Hatsushimo”) διέσωσαν 280 επιζώντες από το ναυάγιο του “Yamato” από ένα πλήρωμα περίπου 3.000 ναυτικών, καθώς και άλλους 555 επιζώντες από το “Yahagi” από ένα πλήρωμα 1.000 ανδρών και μόλις 800 επιζώντες ναυτικούς από τα υπόλοιπα αντιτορπιλλικά που βυθίστηκαν. Συνολικώς οι ιαπωνικές απώλειες ανήλθαν μεταξύ 3.700 και 4.250 ανδρών!
Από αμερικανικής πλευράς απολέσθηκαν 10 μαχητικά που κατερρίφθησαν από το ιαπωνικό Α/Α πυρ και οι πιλότοι τους σώθηκαν όλοι (εκτός από 12) από τα αμερικανικά υδροπλάνα που πραγματοποιούσαν αποστολές ερεύνης – διασώσεως.
Υπήρξαν καταγγελίες από Ιάπωνες διασωθέντες ότι πιλότοι αμερικανικών αεροσκαφών πολυβολούσαν Ιάπωνες ναυαγούς στο νερό, αλλά και μαρτυρίες άλλων ότι οι Αμερικανοί σταματούσαν να επιχειρούν όταν τα αντιτορπιλλικά μάζευαν Ιάπωνες ναυαγούς από το νερό!
