4 Ιανουαρίου 1943: Εκτελείται από τους Ναζί κατακτητές στην Αθήνα ο μεγαλύτερος σαμποτέρ των Συμμάχων στον Β’ ΠΠ, ο Ελληνοπολωνός Γεώργιος Ιβανώφ

 
4 Ιανουαρίου 1943: Εκτελείται από τους Ναζί κατακτητές στην Αθήνα ο μεγαλύτερος σαμποτέρ των Συμμάχων στον Β’ ΠΠ, ο Ελληνοπολωνός Γεώργιος Ιβανώφ

Ενημερώθηκε: 04/01/24 - 13:41

Του Λεωνίδα Σ. Μπλαβέρη

Στις 4 Ιανουαρίου 1943 εκτελείται από τους Ναζί κατακτητές στην Αθήνα, ο μεγαλύτερος σαμποτέρ των Συμμάχων στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (Β’ ΠΠ), ο Ελληνοπολωνός Γεώργιος (Γιέρτσι) Ιβανώφ, ο οποίος είχε γεννηθεί στις 14 Δεκεμβρίου 1911 στην κατεχόμενη από τους Ρώσους Βαρσοβία, με πατέρα τον Ρώσο Συνταγματάρχη του Τσαρικού Στρατού Κόμη Βλαδίμηρο Ιβανώφ και μητέρα την Πολωνέζα Λεονάρδα Σαΐνοβιτς.

Η μητέρα του χώρισε με τον πατέρα του και ξαναπαντρεύτηκε με τον Έλληνα, εκ Θεσσαλονίκης, έμπορο Ιωάννη Λαμπριανίδη, με τον οποίο όλοι μαζί εγκαταστάθηκαν το 1926 στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας.

Το 1928, ο νεαρός Ιβανώφ, ο οποίος μιλά απταίστως πολωνικά, ρωσικά, ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά, γράφεται στον Αθλητικό Σύλλογο «Ηρακλής» και εξελίσσεται σε έναν ταλαντούχο πολυαθλητή, διακρινόμενος ως ποδοσφαιριστής, πολίστας, πρωταθλητής στην κολύμβηση και την ιστιοπλοΐα.

Το 1934, στους Αγώνες Βορείου Ελλάδος που διεξήχθησαν στη Θεσσαλονίκη, ο Ιβανώφ κατέλαβε την πρώτη θέση στα 100 μέτρα ελεύθερο με τον εξαιρετικό για την εποχή χρόνο 1΄12΄΄.

Το 1936 κατέλαβε την πρώτη θέση στους Ιστιοπλοϊκούς Αγώνες του Θερμαϊκού μαζί με τον ετεροθαλή αδελφό του Αντώνιο Λαμπριανίδη.

Σπούδασε Μηχανική Γεωπονία στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης του Βελγίου, όπου συμμετέχοντας σε κολυμβητικούς αγώνες κατέρριψε το ρεκόρ Βελγίου στα 50 μέτρα ελεύθερο, και στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακό στο Ινστιτούτο Αποικιακής Γεωπονίας των Παρισίων.

Μετά το πέρας των σπουδών του, το 1939, επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη.

Το Σεπτέμβριο του 1939 ξεσπά ο Β’ΠΠ και η μία του πατρίδα, η Πολωνία ήταν το πρώτο θύμα των Ναζί. Όταν κατακτήθηκε και η Ελλάδα, ο Ιβανώφ διέφυγε στη Μέση Ανατολή εντασσόμενος στις εκεί δρώσες Πολωνικές Δυνάμεις, από όπου τον «εντόπισαν» οι Βρετανοί και τον στρατολόγησαν στη SOE για τη διενέργεια κατασκοπίας και δολιοφθορών στην κατεχόμενη Ευρώπη.

Στις 13 Οκτωβρίου 1941, στο πλαίσιο της συμμαχικής επιχειρήσεως Fleshpots για την ανάληψη δράσεως ως δολιοφθορέας, με κωδικό «Μόλμπυ» («033Β»), το αγγλικό υποβρύχιο HMS “Thunderbοlt” τον αποβίβασε σε μία ερημική ακτή μεταξύ Αγίου Ανδρέα και Νέας Μάκρης Αττικής, για συνεργασία με αντιστασιακές οργανώσεις των Αθηνών.

Αμέσως, συγκροτεί αντιστασιακή ομάδα με μέλη, μεταξύ άλλων, τους αξιωματικούς των υποβρυχίων Υποπλοίαρχο Ιωάννη Κοντόπουλο και Αρχικελευστή Βασίλειο Μαλλιόπουλο, τους αδελφούς Δημήτριο και Κωνσταντίνο Γιαννάτο και τη φοιτήτρια Χημικού Γαβριέλλα Μαλλιοπούλου. Επίσης, συνεργάζεται με δύο κορυφαίες μορφές της Ελληνικής Εθνικής Αντιστάσεως, τη Λέλα Καραγιάννη, στην οποία θα δώσει ασύρματο, που μετέφερε με μυθιστορηματικό τρόπο η συνεργάτηςτου Γ.Μαλλιοπούλου, μέσα σε νεκροφόρα, όπου αυτή παρίστανε τη… «νεκρή» και είχε τον ασύρματο κάτω από τα πόδια της (!), και τον Υποσμηναγό Κώστα Περρίκο.

Στις 19 Δεκεμβρίου 1941, ο Ιβανώφ συλλαμβάνεται για πρώτη φορά, μετά από προδοσία του παιδικού του φίλου Κωνσταντίνου Πάντου, από τους Γερμανούς, από τους οποίους κατόρθωσε να αποδράσει, επικηρυσσόμενος έναντι 500.000 δραχμών και στις 29 Δεκεμβρίου αφίσες με τη φωτογραφία του τοιχοκολλήθηκαν σε όλη την πρωτεύουσα. Τότε η Ηρωίδα Λ.Καραγιάννη του πρόσφερε ασφαλές καταφύγιο για να γλυτώσει την καταδίωξη.

Την άνοιξη του 1942, ο Ιβανώφ προσελήφθη στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά με το ψευδώνυμο «Κυριάκος Παρίσσης», ενώ το καλοκαίρι του 1942 συνεργάστηκε με την ομάδα των αδελφών Γιαννάτου για την ανατίναξη των καυσίμων του αεροδρομίου Δεκελείας στο Τατόϊ, που βρισκόταν φυσικά σε χρήση από τους Γερμανούς.

Το σαμποτάζ που πραγματοποίησε στο εργοστάσιο του Μαλτσινιώτη στους πρόποδες του Υμηττού, μετέπειτα ΠΥΡΚΑΛ, νυν ΕΑΣ, όπου τότε επισκευάζονταν κινητήρες γερμανικών αεροσκαφών και κατασκευάζονταν πυρομαχικά, θεωρείται ως το μεγαλύτερο σαμποτάζ στην κατεχόμενη Ευρώπη, καθώς οδήγησε στη δολιοφθορά εκατοντάδων κινητήρων, που εμφάνιζαν μετά τη βλάβη στον αέρα, πετώντας προς τη Λιβύη και το «Αφρικα Κορπ» του Ρόμμελ, ενώ πολλά αεροσκάφη δεν τα κατάφεραν και έπεσαν κάπου στη Μεσόγειο.

Στις 14 Μαρτίου 1942, μετά από σαμποτάζ του, καθώς τοποθέτησε «χελώνα» (υποβρύχια νάρκη που «γατζωνόταν» στα ύφαλα του σκάφους) βυθίστηκε αύτανδρο το γερμανικό υποβρύχιο U-133, στα ανοικτά της Αιγίνης, αμέσως μετά τον απόλπου του από το Ναύσταθμο Σαλαμίνος. Το σαμποτάζ το εκτέλεσε μόνος του και όπως λέγεται για να μη γίνει αντιληπτός πήγε κολυμπώντας από το Σκαραμαγκά στη Σαλαμίνα! Αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος που είχε «προσληφθεί» στα Ναυπηγεία του Σκαραμαγκά!

Για την όλη δράση του ο Ιβανώφ επικηρύσσεται από τους Γερμανούς με αστρονομικά – για την εποχή – ποσά και τη δυνατότητα να το ποσό της αμοιβής να εισπραχθεί σε τρόφιμα.

Στις 8 Σεπτεμβρίου 1942 ακολούθησε η δεύτερη σύλληψή του μετά από νέα προδοσία, καθώς το ποσό της επικηρύξεώς του είχε ανέλθει στα 2 εκ. δραχμές! Συνελήφθη, βασανίστηκε, δεν «έσπασε» και οδηγήθηκε ενώπιον του Γερμανικού Στρατοδικείου, όπου η θαρραλέα στάση του προκάλεσε τον θαυμασμό μεν των Γερμανών Στρατοδικών, αλλά και την καταδίκη του σε θάνατο στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.

Στις 4 Ιανουαρίου 1943, ξημερώματα, ο Ιβανώφ, μαζί με τους συνεργάτες του, τους Ιωάννη Κοντόπουλο, Δημήτριο Γιαννάτο και Βασίλειο Μαλλιόπουλο, οδηγούνται στην Καισαριανή για εκτέλεση. Αποχαιρετά τους συγκρατούμενούς του φωνάζοντας: «Γειά σας λεβέντες, ζήτω η Ελλάς». Κατά την εκεί μετάβασή τους προσπαθεί να δραπετεύσει για άλλη μία φορά από το φορτηγό που τους μεταφέρει, αλλά γίνεται αντιληπτός από τους Γερμανούς, που τον πυροβολούν. Τραυματίζεται στο πόδι και συλλαμβάνεται εκ νέου. Τραυματισμένο τον οδηγούς στο Σκοπευτήριο, όπου επειδή λόγω του τραύματος δεν μπορεί να σταθεί όρθιος τον δένουν σε ένα στύλο και τον εκτελούν, μαζί με τους συντρόφους του. Πριν πέσει νεκρός φώναξε στα ελληνικά: «Ζήτω η Ελλάς! Ζήτω η Πολωνία!». Ο τάφος του Ηρωα βρίσκεται στο Γ' Νεκροταφείο Αθηνών με την επιγραφή: «Έπεσε υπέρ της Ελευθερίας»

Στις 5 Δεκεμβρίου 1944, Άγγλος αξιωματικός μετέφερε και παρέδωσε προσωπικώς στη Μητέρα του Ήρωος, προσωπική επιστολή του Στρατάρχη Χάραλντ

Αλεξάντερ, Διοικητή όλων των Συμμαχικών Δυνάμεων στη Μεσόγειο, με την οποία εκφράζονταν οι ευχαριστίες και ο θαυμασμός των Συμμάχων για τα όσα πέτυχε ο Γεώργιος Ιβανώφ.

Στις 30 Μαρτίου 1945, η εξόριστη πολωνική κυβέρνηση του Λονδίνου, του απένειμε τον Ανώτατο Πολεμικό Σταυρό “VIRTUTI MILITARI” «εις αναγνώρισιν των εξαιρετικών πολεμικών πράξεων στον τομέα της πληροφορίας και της κατασκοπείας στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Ελλάδα».

Στις 5 Μαρτίου 1962, η Βρετανική Κυβέρνηση του απένειμε το «Πολεμικό Βρετανικό Μετάλλιο του Βασιλέως Γεωργίου του 6ου» για τη συμμετοχή του στον πόλεμο στην Παλαιστίνη υπηρετώντας στις Πολωνικές Ένοπλες Δυνάμεις, υπό τις διαταγές της Βρετανικής Διοικήσεως την περίοδο 8 Μαΐου – 25 Ιουνίου 1941.

Στις 25 Μαΐου 1976, ο Έλλην Υπουργός Εθνικής Αμύνης Ευάγγελος Αβέρωφ – Τοσίτσας του απένειμε το Ανώτατο Πολεμικό Παράσημο της χώρας, το «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας»” επειδή «…ούτος προσέφερε πολυτίμους υπηρεσίας εις την συμμαχικήν υπόθεσιν κατά τον Β’ ΠΠ και διά του εξαιρετικού θάρρους και της απαραμίλλου τόλμης του κατήγαγε καίρια πλήγματα κατά των εν Ελλάδι στρατευμάτων της εχθρικής κατοχής, συλληφθείς και εκτελεσθείς τελικώς υπό αυτών».

Ο Σύλλογός του, ο Γυμναστικός Σύλλογος «Ηρακλής» Θεσσαλονίκης τιμώντας την Μνήμη του Ήρωος καθιέρωσε από το 1953 ετήσιους Πανελλήνιους Κολυμβητικούς Αγώνες, τα «Ιβανώφεια», ενώ ονόμασε το κλειστό γήπεδο μπάσκετ και βόλλεϋ του Συλλόγου «Ιβανώφειο» ενώ στην είσοδό του υπάρχει και η προτομή του.

Στις 30 Οκτωβρίου 1985, στην επέτειο απελευθερώσεως της Θεσσαλονίκης από τους Γερμανούς πραγματοποιήθηκε η τελετή των αποκαλυπτηρίων του ανδριάντος του Γεωργίου Ιβανώφ, ύψους χωρίς το βάθρο 2,40 μέτρων, προσφορά του πολωνικού λαού στην πόλη της Θεσσαλονίκης.

Στη Βαρσοβία, και σε άλλες πόλεις της Πολωνίας, πολλοί δρόμοι φέρουν το όνομά του καθώς επίσης και σχολεία και προσκοπικές ομάδες, ενώ στο σπίτι που γεννήθηκε στη Βαρσοβία, σε μια από τις ωραιότερες και κεντρικότερες λεωφόρους της πολωνικής πρωτεύουσας, στη Νόβι Σβιάτ 43, τοποθετήθηκε μια χάλκινη πινακίδα μεγάλων διαστάσεων με το κείμενο: «EΔΩ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο ΓΙΕΖΥ ΙΒΑΝΩΦ ΣΑΪΝΟΒΙΤΣ, ΠΟΛΩΝΟΣ ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ. ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΙΤΛΕΡΙΚΟΥΣ ΣΤΙΣ 4.1.1943 ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ. ΘΥΣΙΑΣΕ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΩΝΙΑΣ».

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ