Δεν έχει κλείσει πενταετία στο τιμόνι της Αρχιεπισκοπής Αμερικής και ο κ. Ελπιδοφόρος έχει προκαλέσει αρχίσει να προκαλεί με τη στάση του τόσο τον Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, όσο και την ομογένεια και κατ΄ επέκταση την ελληνική κυβέρνηση.
Οι αποφάσεις του για αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της αρχιεπισκοπής, ο οποίος στηρίζεται κυρίως στο λαϊκό στοιχείο, προβληματίζουν τους πάντες. Σύμφωνα με τον «Εθνικό Κήρυκα» ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος αποκάλυψε κατά τη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στις 15 Νοεμβρίου 2023, πως η ελληνική κυβέρνηση του διαμήνυσε τη δυσφορία της για την πορεία των εκκλησιαστικών, ομογενειακών, εκπαιδευτικών και άλλων θεμάτων υπό τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο, διά της υφυπουργού Εξωτερικών κυρίας Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου.
Η κυρία Παπαδοπούλου δύο μέρες πριν είχε συνάντηση με τον κ. Βαρθολομαίο στο Φανάρι στον οποίο διαμήνυσε «ότι τα περιθώρια ανοχής για τον κ. Ελπιδοφόρο τελειώνουν γιατί τίθεται σε διακινδύνευση η ενότητα της Ομογένειας της Αμερικής. Η κατ’ ιδίαν συνάντηση, σύμφωνα με πηγές του Φαναρίου, ήταν μακράς διαρκείας και τέθηκαν θέματα τα οποία αφορούν στην πορεία των πραγμάτων και το μέλλον της Αρχιεπισκοπής και της Ομογένειας».
Ο κ. Ελπιδοφόρος από την πρώτη στιγμή επιχείρησε την αλλαγή του καταστατικού με το οποίο λειτουργούν οι μητροπόλεις επιδιώκοντας την κατάργηση της αυτονομίας των μητροπόλεων. Η προσπάθεια για αλλαγές πάγωσε από τον ίδιο τον Βαρθολομαίο όταν διαπίστωσε ότι οι αντιδράσεις ήταν ισχυρές εντός και εκτός Φαναρίου.
Από τις 11 Μαΐου του 2019 που εξελέγη αρχιεπίσκοπος Αμερικής ο Ελπιδοφόρος η ορθόδοξη Εκκλησία βρίσκεται σε διαρκή αναβρασμό, καθώς θέλει να αλλάξει τα πάντα στη διοίκηση αλλά και να δώσει ρόλο στις γυναίκες.
Οι προθέσεις του οι οποίες όμως δεν βρήκαν ανταπόκριση. Δύο δε μητροπολίτες , και λόγω των αντιδράσεων τιμωρήθηκαν, ο μεν με Νέας Ιερσέης Ευάγγελος με απομάκρυνση από τη μητρόπολη ο δε Βοστώνης Μεθόδιος με μικρής διάρκειας αργία.
Παρά τις αντιδράσεις ο κ. Ελπιδοφόρος άνοιξε το θέμα του Συντάγματος και παρά τις συχνές συναντήσεις σε ΗΠΑ και Φανάρι το θέμα δεν προχώρησε καθώς οι προτάσεις που κατέθεσε για αλλαγή στον τρόπο διοίκησης και του ρόλου των γυναικών δεν βρίσκουν υποστηρικτές ούτε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπως διαπιστώθηκε και στη συνάντηση στο Φανάρι του Αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου και των μελών της Ιεράς Συνόδου πριν από λίγες μέρες όπου μετά από διάλογο, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, διαπιστώθηκε η αναγκαιότητα περαιτέρω ωρίμανσης των προτεινόμενων τροποποιήσεων περί του κανονικού θεμελίου του διοικητικού σχήματος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής, σε συνδυασμό προς "την εν καιρώ γενησομένην διαρρύθμισιν των εσωτερικών ορίων αυτής επί εμπραγμάτου βάσεως”.
Ο κ. Ελπιδοφόρος τάχθηκε υπέρ της περαιτέρω συμμετοχής των γυναικών και των κοριτσιών στη ζωή της σύγχρονης Εκκλησίας όπως για παράδειγμα στις Λειτουργικές Ακολουθίες, σε ενοριακές κοινότητες και στις θερινές κατασκηνώσεις της Αρχιεπισκοπής.
Η θέση αυτή ίσως να γινόταν αποδεκτή εάν δεν υπήρχαν και οι άλλες προτάσεις που αφορούν τη διοίκηση. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Εθνικού Κήρυκα», ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος προσπαθούσε να επιβάλλει να μνημονεύεται στις Ακολουθίες ισχυριζόμενος πως έτσι διασφαλίζεται η ενότητα της Αρχιεπισκοπής. Στόχευε στην απομείωση των υπαρχόντων Μητροπόλεων και τη δημιουργία «Περιφερειών» και τον τεχνηέντως εξοστρακισμό των Μητροπολιτών. Ήθελε ακόμα να ιδρύσει «Περιφέρειες» εντός των ορίων των Μητροπόλεων, να διορίσει βοηθούς Επισκόπους οι οποίοι θα είχαν την αναφορά τους στον ίδιον κι όχι στον τοπικό Μητροπολίτη, αποδυναμώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις Μητροπόλεις και τους Μητροπολίτες.
Τα μέλη της Ιεράς Συνόδου της Αρχιεπισκοπής Αμερικής στη συνάντηση εξέφρασαν τις αντιρρήσεις τους επί των προτάσεων του Ελπιδοφόρου, ενώ έχει γραφεί ότι και ο Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος Εμμανουήλ, ο οποίος έχει οριστεί και πρόεδρος της μεικτής επιτροπής για το Καταστατικό, έχει αντιρρήσεις, καθώς και ο Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας Νικήτας.
Το κλίμα για τον κ. Ελπιδοφόρο δεν είναι το καλύτερο, ενώ πληθαίνουν οι φωνές που του καταλογίζουν έλλειψη θεολογίας.
Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της καθηγήτριάς του στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Δέσπως Λιάλιου, η οποία σε συνέντευξή της στον «Εθνικό Κήρυκα», τόνισε πως «αν ο κ. Ελπιδοφόρος βγήκε αγράμματος, μαζί και υπερφίαλος, όπως διαβάζω, θα πω και πάλι, είναι δική του ευθύνη, όπως και δική του ευθύνη ότι δεν πλούτισε το θεολογικό και εκκλησιαστικό του καταρτισμό (17 χρόνια μέσα στο Φανάρι!) και εκθέτει τη θέση του με τους απίθανους αυτοσχεδιασμούς του αδόκιμου λόγου και τις ανόητες πράξεις του και τις ενέργειες ενός φαιδρού εντυπωσιασμού, που δεν στηρίζεται πουθενά. Καλύτερα να μην ομιλεί και να μην πράττει τίποτα».
Η Αρχιεπισκοπή Αμερικής
Το 1922 η Αρχιεπισκοπή Αμερικής η οποία υπάγονταν μέχρι τότε στην Εκκλησία της Ελλάδος πέρασε στη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Με την εκλογή του Πατριάρχη Βαρθολομαίου η μεγαλύτερη Εκκλησία των αποδήμων ήρθε δυναμικά στο προσκήνιο .Ο κ. Βαρθολομαίος σε μια προσπάθεια να σπάσει αυγά ζήτησε την παραίτηση του μακαριστού Ιάκωβου, ενός ιεράρχη που είχε διαγράψει μια σημαντική πορεία υπέρ των αποδήμων, της Ελλάδος αλλά και των δικαιωμάτων των μαύρων στην Αμερική ως συνοδοιπόρος του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Το 1996 το Φανάρι επιλέγει για τη θέση του Αρχιεπισκόπου τον τότε μητροπολίτη Ιταλίας Σπυρίδωνα. Ο Σπυρίδων προσπάθησε να δημιουργήσει ένα «αρχιεπισκοπικοκεντρικό» σύστημα διοίκησης αλλά ήταν τέτοιες οι αντιδράσεις από τους ομογενείς που αναγκάστηκε σε παραίτηση.
Ο Βαρθολομαίος προκειμένου να κατευνάσει τα πνεύματα επέλεξε για Αρχιεπίσκοπο Αμερικής τον Δημήτριο, ένα πρόσωπο χαμηλών τόνων και ικανό θεολόγο, ο οποίος έφερε την ειρήνη στους κόλπους της ομογένειας.
Παρά την πετυχημένη πορεία του ο Βαρθολομαίος αποφάσισε να φέρει κάτι πιο φρέσκο στην ηγεσία της Εκκλησίας των ΗΠΑ. Ήταν τότε που ο Ελπιδοφόρος, μητροπολίτης Προύσσης από το 2011, νέος και με φιλοδοξίες ιεράρχης ήθελε να κάνει το μεγάλο άλμα προς την Αμερική. Αν και πολλοί τον είχαν χρήσει διάδοχο του Βαρθολομαίου, ο ίδιος και οι συνεργάτες του άσκησαν την επιρροή τους για την προώθησή του στις ΗΠΑ. Χρειάστηκαν πολλές προσπάθειες για να παραιτηθεί ο Δημήτριος, ο οποίος τελικά πείστηκε να ανοίξει τον δρόμο στη νέα γενιά. Το 2019 ο Ελπιδοφόρος εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος Αμερικής.
Το 2021 ο Ελπιδοφόρος πήγε στα εγκαίνια του «σπιτιού της Τουρκίας» στη Νέα Υόρκη καλεσμένος του Ερντογάν, γεγονός που εκνεύρισε τον τότε πρωθυπουργό Μητσοτάκη.
Το κλίμα όμως για τον νέο αρχιεπίσκοπο είχε αρχίσει να «χαλάει». Προσπάθησε να ελέγξει τα πάντα. Επί της ουσίας ήθελε η αρχιεπισκοπή να έχει υπό τον έλεγχό της το σύνολο των ενοριών και των ιδρυμάτων και προσπάθησε να αλλάξει το καταστατικό λειτουργίας της Αρχιεπισκοπής.
Ο Ελπιδοφόρος και η διαδοχή Βαρθολομαίου
Ο 56χρονος Ελπιδοφόρος (κατά κόσμον Ιωάννης Λαμπρινιάδης) γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη, ήταν το ανερχόμενο αστέρι του Φαναρίου και προορίζονταν για διάδοχος του Βαρθολομαίου. Η πορεία του όμως δεν ήταν ανάλογη. Ο πατριάρχης δεν είδε με καλό μάτι τις φιλοδοξίες του, ούτε το γεγονός ότι προσπαθούσε να δημιουργήσει το δικό του δίκτυο με βοήθεια και από Ελλάδα.
Τον εξέλεξε μητροπολίτη Προύσσης, στην ουσία των παραγκώνισε επιλέγοντας να στηριχτεί στον Γαλλίας Εμμανουήλ και τον Πριγκηποννήσων Δημήτριο. Στη συνέχεια τον προώθησε στην Αμερική προσβλέποντας στην αναθέρμανση των σχέσεων με την ομογένεια. Κάτι τέτοιο δεν επετεύχθη και σήμερα απειλείται να έχει την ίδια τύχη με τον προκατοχό του Σπυρίδωνα ο οποίος τέσσερα χρόνια μετά την εκλογή του στην αρχιεπισκοπή Αμερικής αναγκάστηκε σε παραίτηση και σήμερα είναι σχολάζων και ζει στην Πορτογαλία! Ο Ελπιδοφόρος έχει ακόμη πολλά περιθώρια ελιγμών. Αυτό που φαίνεται να έχει χάσει (ίσως οριστικά) είναι το τρένο της διαδοχής του Βαρθολομαίου…