Σαν σήμερα 6 Νοεμβρίου 1989 πέθανε η συγγραφέας της «Λωξάντρας»

 
Σαν σήμερα 6 Νοεμβρίου 1989 πέθανε η συγγραφέας της «Λωξάντρας»

Ενημερώθηκε: 06/11/16 - 17:39

Η Μαρία Ιορδανίδου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1897. Πατέρας της ήταν ο Νικολάκης Κριεζής, Υδραίος, που εργαζόταν ως μηχανικός του Αγγλικού Εμπορικού Ναυτικού. Η μητέρα της ονομαζόταν Ευφροσύνη Μάγκου και ήταν Πολίτισσα. Ο βίος της συγγραφέως αποδείχτηκε πολυκύμαντος κι επηρεάστηκε από μεγάλα ιστορικά γεγονότα της εποχής, αφού συχνά η συγγραφέας βρέθηκε στη δίνη τους.

Τα 4 πρώτα παιδικά της χρόνια η συγγραφέας τα πέρασε στην Πόλη. Στη συνέχεια έζησε με τους γονείς της στον Πειραιά επί 8 χρόνια, δηλαδή από το 1901 ώς το 1909, όταν η ίδια ήταν 4 έως 12 ετών. Το 1909 οι γονείς της χώρισαν και η Μαρία με τη μητέρα της ξαναγύρισε στην Πόλη.

ρχισε να φοιτά στο εκεί Αμερικανικό Κολλέγιο, όπου μεταξύ άλλων έβαλε τις βάσεις της γλωσσομάθειάς της.

Προσωπικές αναμνήσεις της συγγραφέως από τη ζωή της ώς το 1914 εμφανίζονται σε αρκετά κείμενά της, κυρίως όμως στο πρώτο της μυθιστόρημα, την περίφημη «Λωξάντρα». Πρόκειται για το μεγαλύτερο, και με αρκετή διαφορά από τα άλλα, κείμενό της. Κύριο πρόσωπο εδώ είναι η Λωξάντρα, μια Κωνσταντινοπολίτισσα πληθωρική και τρυφερή, με βαθιά αγάπη για τη ζωή και τυφλή εμπιστοσύνη σ' αυτήν και με την αγαθότητα των παλαιικών ανθρώπων. Μεγαλώνει προγονούς, παιδιά, ανίψια κι εγγόνια και καταλαμβάνει ως Εφέστια θεά το κέντρο της ζωής του σπιτιού, πλαισιωμένη από πλήθος συγγενών, φίλων, γειτόνων, μικροπωλητών, αλλά και κατοικίδιων ζώων.

Μαζί με τη Λωξάντρα όμως, ισότιμος πρωταγωνιστής του βιβλίου αναδεικνύεται και η ελληνική Κωνσταντινούπολη: τοποθεσίες, ιδρύματα, άνθρωποι, κυρίως λαϊκής ή μεσοαστικής προέλευσης, καθημερινή ζωή, φαγητά, γιορτές, επαγγέλματα, κοινωνικές σχέσεις, αντιλήψεις. Το καλοκαίρι του 1914, δύο χρόνια πριν αποφοιτήσει, προσκλήθηκε από ένα θείο της εγκατεστημένο στο Μπατούμι της Ρωσίας (σήμερα ανήκει στη Γεωργία), να πάει εκεί για διακοπές. Ατυχώς για την Ιορδανίδου, η μεσολάβηση του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου και της Σοβιετικής Επανάστασης την εγκλώβισαν τελικά, ύστερα από απίστευτες περιπέτειες, στη Σταυρούπολη του Καυκάσου.

Η Ιορδανίδου για να ζήσει παρέδιδε μαθήματα Αγγλικών, ενώ παράλληλα μάθαινε τη Ρωσική και φοιτούσε σε γυμνάσιο.

Οι περιστάσεις δεν της επέτρεψαν να τελειώσει το σχολείο, η γλωσσομάθεια όμως, που εξ ανάγκης απέκτησε στις δύσκολες συνθήκες της νεότητάς της (γνώριζε καλά τουλάχιστον 3 γλώσσες), τη βοήθησε πολύπλευρα σε όλη την υπόλοιπη ζωή της.

Το 1919, έπειτα από 5 ολόκληρα χρόνια αναγκαστικής παραμονής στη Ρωσία, κατάφερε με πολλές ταλαιπωρίες να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν πια 22 ετών.

Το 1919 που επέστρεψε στην Πόλη και εργάστηκε σε αμερικανική εμπορική εταιρεία. Το 1920 πήρε μετάθεση για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου,όπου ήρθε σε επαφή με τους πνευματικούς κύκλους, έγινε μέλος του κομμουνιστικού κόμματος Αιγύπτου και το 1923 παντρεύτηκε τον εκπαιδευτικό Ιορδάνη Ιορδανίδη. Μετά το γάμο της εγκαταστάθηκε με το σύζυγο και τη μητέρα της στην Αθήνα, όπου εργάστηκε στην πρεσβεία της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1931 χώρισε από τον Ιορδανίδη, με τον οποίο είχε στο μεταξύ αποκτήσει δυο παιδιά. Το 1939 απολύθηκε από την πρεσβεία και ξανάρχισε να ασχολείται με τα μαθήματα ξένων γλωσσών. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής καταστράφηκε το σπίτι της και η ίδια διώχτηκε και κλείστηκε σε διάφορα στρατόπεδα. Συνεργάστηκε με το περιοδικό έντυπο του Κ.Κ.Ε. Μόρφωση ως μεταφράστρια.

Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε σε ηλικία εξήντα πέντε χρόνων με την έκδοση του μυθιστορήματος Λωξάντρα. Τιμήθηκε για το έργο της με το Χρυσό Σταυρό και το Οφφίκιο της Αρχόντισσας του Οικουμενικού Θρόνου από το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης (1978). Έργα της μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες.

Η Μαρία Ιορδανίδου ανήκει στους έλληνες πεζογράφους της μεσοπολεμικής περιόδου, ειδικότερα στους λογοτέχνες εκείνους που αγαπήθηκαν από το αναγνωστικό κοινό -έργα της με κύριο παράδειγμα τη Λωξάντρα μεταφέρθηκαν και στην τηλεόραση- και αγνοήθηκαν από την κριτική.

Βασικά χαρακτηριστικά του έργου της είναι το αυτοβιογραφικό στοιχείο που κυριαρχεί ολοένα και εντονότερα κατά τη διάρκεια της λογοτεχνικής διαδρομής της, η αμέλειά της για μια συστηματική κατανομή του αφηγηματικού υλικού της και η αμεσότητα, ακρίβεια και φυσικότητα του λόγου της

Η συγγραφέας εξέδωσε πέντε μυθιστορήματα: «Λωξάντρα» (1963), «Διακοπές στον Καύκασο» (1965), «Σαν τα τρελά πουλιά» (1978), «Στου κύκλου τα γυρίσματα» (1979) και «Η αυλή μας» (1981).

Τα έργα της γνώρισαν μεγάλη εκδοτική επιτυχία. Βραβεύτηκε το 1978 από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως με τον Χρυσό Σταυρό και το Οφίκιο της Αρχόντισσας του Οικουμενικού Θρόνου. Πέθανε στις 6 Νοεμβρίου του 1989 και κηδεύτηκε στο νεκροταφείο της Νέας Σμύρνης.

Πηγές: ΕΡΤ - ΕΚΕΒΙ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Τσίπρας: Να ολοκληρώσουμε τάχιστα την 2η αξιολόγηση

ΗΠΑ Προεδρικές Εκλογές: Αλλάζουν όλα μετά από νέα δημοσκόπηση!