Στις 22 Οκτωβρίου του 1991, 32 χρόνια πριν η ορθοδοξία απέκτησε τον ηγέτη της σε μια δύσκολη περίοδο για το Οικουμενικό Πατριαρχείο αλλά και την παγκόσμια ορθοδοξία που τότε ζούσαν σε περίοδο αναταραχής λόγω της κατάρρευσης των σοσιαλιστικών καθεστώτων.
Ο κ. Βαρθολομαίος ήταν αυτός που εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης και διάδοχος του μακαριστού Δημήτριου και αυτός που άλλαξε την ιστορία της Εκκλησίας και ο οποίος με τις παρεμβάσεις του κατέστη παγκόσμιο σύμβολο.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, κατά κόσμον Δημήτριος, γεννήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 1940 στους Αγίους Θεοδώρους της Ίμβρου. Γονείς του ήταν ο Χρήστος και η Μερόπη Αρχοντώνη. Αφού ολοκλήρωσε την πρωτοβάθμια εκπαίδευση στο δημοτικό σχολείο των Αγίων Θεοδώρων, ο έφηβος πλέον Δημήτριος μετέβη στην Κωνσταντινούπολη για να φοιτήσει στο Ζωγράφειο Γυμνάσιο-Λύκειο. Στη συνέχεια, ξεκίνησε τις πανεπιστημιακές του σπουδές, φοιτώντας κατά σειρά στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, στο Ινστιτούτο Ανατολικών Σπουδών του Γρηγοριανού Πανεπιστημίου της Ρώμης, το Οικουμενικό Ινστιτούτο του Bossey (Ελβετία) και το Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο, καταθέτοντας διατριβή η οποία είχε τον τίτλο «Περὶ τὴν κωδικοποίησιν τῶν ἱερῶν κανόνων καὶ τῶν κανονικῶν Διατάξεων ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ».
Χειροτονήθηκε διάκονος το 1961, λαμβάνοντας το όνομα Βαρθολομαίος, και οχτώ χρόνια αργότερα, το 1969, πρεσβύτερος. Γρήγορα ακολούθησε και η χειροτονία του σε μητροπολίτη Φιλαδελφείας, τα Χριστούγεννα του 1973. Τον Ιανουάριο του 1990 εξελέγη Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος, διαδεχόμενος τον εκδημούντα μητροπολίτη Μελίτωνα.
Στις 22 Οκτωβρίου 1991 εξελέγη ως ο «270ος διάδοχος του Αποστόλου Ανδρέου, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης».
Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος με τις παρεμβάσεις του και τις κινήσεις του συνέβαλλε στην εξάπλωση των Ορθοδόξων Εκκλησιών σχεδόν σε όλο τον πλανήτη, όντας ο πνευματικός ποιμένας για περισσότερους από 300 εκατομμύρια Ορθοδόξους, ενώ έχει αφιερώσει τη ζωή του και στον αγώνα για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
Τριάντα δύο χρόνια αργότερα, ο 270ος διάδοχος του Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου, ιδρυτού της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, έχει αφήσει το στίγμα του με τον πλέον επιδραστικό τρόπο στην Παγκόσμια Ορθοδοξία.
Ο Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, με καταγωγή από το χωριό των Αγίων Θεοδώρων Ιμβρου, σε αυτή τη μακρά πορεία του στον Οικουμενικό Θρόνο, είδε πολλούς στόχους του να πραγματοποιούνται και την ακτινοβολία του Οικουμενικού Πατριαρχείου να απλώνεται σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Από την πρώτη στιγμή ο Οικουμενικός Πατριάρχης ανέδειξε με τις παρεμβάσεις του στην κοινή γνώμη, το ζήτημα για την προστασία του πλανήτη γη. Διοργάνωσε σειρά συνεδρίων για οικοσυστήματα που δοκιμάζονται από την Μαύρη Θάλασσα έως τον Αμαζόνιο, και από τον Βόρειο Πόλο έως το Αιγαίο, αλλά ακόμα και σε συνέδρια που αφορούν σε πιο μικρά οικοσυστήματα όπως του Σαρωνικού, υπό το πρίσμα πως ένα μικροκλίμα επηρεάζει τους ανθρώπους. Εχει κάνει παρεμβάσεις, σε διεθνή φόρα με πρωταρχικό ζήτημα τον σεβασμό στην δημιουργία του Θεού, μέρος της οποίας είναι το περιβάλλον, στο οποίο ο άνθρωπος δεν είναι κυρίαρχος άλλα άμεσα εξαρτώμενος από το φυσικό του περιβάλλον. Το μήνυμα είναι «προστατεύστε τη δημιουργία του Θεού». Δεν μπορεί ο άνθρωπος χωρίς τη φύση πρέπει να τη σεβόμαστε συνηθίζει να λέει ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
Παράλληλα ανέδειξε σε όλα τα επίπεδα τον διάλογο μεταξύ διαφόρων λαών, τον διάλογο μεταξύ διαφορετικών θρησκειών, μεταξύ Χριστιανών και μεταξύ Ορθοδόξων. Ο Διάλογος είναι το βασικό μέσο για την επίτευξη ειρηνικής συνύπαρξης ανθρώπων, πιστεύει ο κ. Βαρθολομαίος.
Σε Διορθόδοξο επίπεδο ο Οικουμενικός Πατριάρχης συγκαλεί πολλές συνάξεις και συναντήσεις Προκαθημένων με αποκορύφωμα την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Κρήτη το 2016.
Προχώρησε τον διάλογο σε διαχριστιανικό επίπεδο στο πλαίσιο επίσημου διαλόγου με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αλλά και διμερών διαλόγων με άλλες χριστιανικές Εκκλησίες και ομολογίες. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης εργάζεται συστηματικά για την προσέγγιση και την συνεργασία των Χριστιανών πάνω σε ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος , όπως η κοινωνία και το περιβάλλον. Ενώ ταξίδευσε σε όλον τον κόσμο και συναντάται με Προκαθημένους άλλων Εκκλησιών, οι οποίοι επίσης τον επισκέπτονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Ανάδειξη του ρόλου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, μέσα στον Πανορθόδοξο χώρο με πιο σημαντική πρόσφατη στιγμή την εκχώρηση του Τόμου Αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας. Κατά τη διαδικασία αυτή, το Οικουμενικό Πατριαρχείο άσκησε τα ιστορικά του προνόμια που του επιφόρτισαν αποφάσεις Οικουμενικών Συνόδων αλλά και η παράδοση της Εκκλησίας , όπως διαχρονικά διαμορφώθηκε μέσα στους αιώνες. Αλλωστε, παρά την όψιμη αντίδραση της Μόσχας δεν είναι η πρώτη φορά που το Οικουμενικό Πατριαρχείο άσκησε τα δικαιώματά του και εκχώρησε Αυτοκεφαλία σε μία τοπική Εκκλησία αλλά αυτό συνέβη κατά το πρόσφατο και απώτατο παρελθόν με όλες τις νεότερες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες που έλαβαν την Αυτοκεφαλία τους από τον Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπως μεταξύ άλλων η Ρωσία, η Σερβία, η Βουλγαρία , Ρουμανία, η Εκκλησία της Ελλάδος, η Αλβανία κ.α.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος χορήγησε Αυτοκεφαλία στην Εκκλησία της Τσεχίας και της Σλοβακίας το 1998 και προχώρησε στην ανασυγκρότηση της Εκκλησίας της Αλβανίας το 1992. Επίσης μερίμνησε για την ενίσχυση των Επαρχιών του Θρόνου σε όλο τον κόσμο δημιουργώντας νέες Μητροπόλεις , όπως Χογκ Κογκ, Μεξικό , Αργεντινή Καναδά επιλέγοντας ικανούς και δυναμικούς Ιεράρχες.
Δυστυχώς, τα δύο τελευταία χρόνια με αφορμή την αυτοκεφαλία της Ουκρανίας έχει έρθει σε πλήρη ρήξη με τον Μόσχας Κύριλλο αλλά και τους Πατριάρχες Σερβίας, Βουλγαρίας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων.