Στις 12 Οκτωβρίου 1944, οι Γερμανοί αποχωρούν από την Αθήνα, αφού πρώτα υπέστειλαν και πήραν μαζί τους τη μισητή σημαία με τη σβάστικα, που επί 3,5 χρόνια «μόλυνε» τον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως και ολόκληρη τη χώρα, κατέθεσαν στεφάνι στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου, και έφυγαν δια παντός από την ελληνική πρωτεύουσα χωρίς μάχη και καταστροφές, σε αντίθεση με την αποχώρησή τους από τον Πειραιά, όπου και φονική μάχη έγινε και τεράστιες καταστροφές στην πόλη και στις υποδομές της.
Οι προετοιμασίες για την αποχώρηση των Γερμανών είχαν ξεκινήσει από την προηγούμενη 11 Οκτωβρίου 1944, αλλά οι καθοριστικής σημασίας επαφές και συνομιλίες, αρκετές μέρες πιο νωρίς.
Στην Αθήνα, οι Γερμανοί συσκευάζουν και παραλαμβάνουν μαζί τους ό,τι υλικό μπορούσε να μεταφερθεί ενώ προέβησαν μόνο στην καταστροφή της τότε τηλεφωνικής υπηρεσίας, αποκόπτοντας έτσι τις επικοινωνίες των Αθηνών με την υπόλοιπη Ελλάδα, χωρίς όμως οποιεσδήποτε άλλες καταστροφές στην πρωτεύουσα!
Αυτό έγινε, μετά από σχετική απόφαση του Γερμανού στρατιωτικού διοικητή Βαλκανίων όπως η πρωτεύουσα κηρυχθεί σε «ανοχύρωτη πόλη» και ακολούθως ο κύριος όγκος των δυνάμεών τους υπό το στρατηγό Felmy να αποχωρήσει προς βορρά και την πρώην Γιουγκοσλαβία.
Στο σημείο αυτό να σημειώσουμε ότι ο προελαύνων από την Ανατολή προς τη Δύση «Κόκκινος Στρατός» της Σοβιετικής Ενώσεως, είχε απελευθερώσει ήδη από τον Αύγουστο του 1944 τόσο τη Ρουμανία, όσο και τη Βουλγαρία, και οι στρατιές του Στρατάρχη Τομπούλχιν είχαν φτάσει μέχρι τα σύνορα Βουλγαρίας – Ρουμανίας στη Θράκη (από τον Αύγουστο του 1944 επαναλαμβάνουμε) και ΕΚΕΙ σταμάτησαν. Δεν έκαναν ούτε ένα βήμα στην ελληνική επικράτεια, ούτε να φτάσουν στο Αιγαίο που ήταν λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα, ούτε να ενωθούν με το υπό κομμουνιστικό έλεγχο ΕΛΑΣ που δρούσε στην περιοχή. Το «μήνυμα» βεβαίως ήταν απολύτως σαφές ότι η Σοβιετική Ένωση θα τηρούσε τα συμπεφωνημένα στη σύνοδο των τριών Μεγάλων, που είχαν «χωρίσει» τον κόσμο σε σφαίρες επιρροής. Απλώς κάποιοι στην Ελλάδα δεν το πήραν είδηση ούτε τότε ούτε και πολύ αργότερα.
Τότε όμως, από τα τέλη Αυγούστου 1944 ως τις 12 Οκτωβρίου 1944 που έφυγαν οι Γερμανοί από την Αθήνα χωρίς μάχη και από την υπόλοιπη Ελλάδα επίσης σε «ατουφέκιστη» υποχώρηση, οι Γερμανοί είχαν και ακόμα κρατούσαν με τα δόντια τη Γιουγκοσλαβία ως τη μοναδική δίοδο ανοικτή για να μην εγκλωβιστούν οι δυνάμεις τους στο άκρο της Βαλκανικής.
Την επόμενη, 12 Οκτωβρίου 1944, η γερμανική οπισθοφυλακή θα προβεί, ως προελέχθη, στην υποστολή της ναζιστικής σημαίας από την Ακρόπολη, στην κατάθεση στεφανιού στον Άγνωστο Στρατιώτη και στην εν συνεχεία αποχώρησή τους προς τα βόρεια.
Η μέρα της απελευθερώσεως των Αθηνών περιγράφεται με συγκλονιστικό τρόπο στο βιβλίο «Το Χρονικό της Σκλαβιάς» του Χρήστου Ζαλόκωστα (Σημ.: Η ορθογραφία και η σύνταξη είναι του βιβλίου): «... Οι Γερμανοί μολύνουν ακόμη τον τόπο, ωστόσο το κέντρο των Αθηνών έχει πλημμυρήσει από σημαίες, από πέλαγος ανθρώπων που σαλεύουν πέρα δώθε ανάμεσα σε τοίχους μπογιατισμένους καλωσορίσματα για τους Συμμάχους, γεμάτα αγγλικές ανορθογραφίες. Και έξαφνα, δέκα παρά τέταρτο, αρχίζουν δια μιάς οι καμπάνες των εκκλησιών να λαλούν χαρμόσυνα: κατεβάζουν από την Ακρόπολη την παντιέρα του Χίτλερ. Ένα τμήμα της Βέρμαχτ με κάσκες καταθέτει στεφάνι στον Άγνωστο κι απομακρύνεται για πάντα. Οι Έλληνες τους κοιτάζουν με βουρκωμένα μάτια ... Πρώτη σκέψη του πλήθους είναι να πάη στο Μνημείο του Αγνώστου, να ποδοπατήση το στεφάνι των Γερμανών. Εκεί έγινε τότε κάτι συγκινητικό: ολόκληρο εκείνο το παράταιρο μάζωμα γονάτισε σαν ένας άνθρωπος και έμεινε γονατιστό και σιωπηλό κάμποσα λεπτά μπροστά στον Τάφο, δείχνοντας με αυτή την αυθόρμητη κίνηση την ευγνωμοσύνη του στους ήρωες που θυσίασαν τη ζωή τους για την Ελευθερία...».
Με τον τρόπο αυτό και μετά από 1624 ημέρες σκληρής Κατοχής η Αθήνα απελευθερώνεται από τα Γερμανικά στρατεύματα. Έκτοτε η μέρα αυτή της 12ης Οκτωβρίου 1944 θεωρείται ως η επίσημη λήξη της Κατοχής και – συμβολικώς – η επέτειος απελευθερώσεως της χώρας, καθώς διάφορες άλλες περιοχές της απελευθερώθηκαν άλλες ημερομηνίες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 10 Οκτωβρίου 1944 οι Βρετανοί ξεκίνησαν την επιχείρηση “Manna”, που έλαβε την επωνυμία της από το «Μάννα» που ήλθε εξ ουρανού και έθρεψε τους Εβραίους, συμφώνως με την Παλαιά Διαθήκη, καθώς η επιχείρηση αυτή αποσκοπούσε στην άμεση μεταφορά εφοδίων και ανθρωπιστικής βοήθειας πρωτίστως για τον λιμοκτονούντα λαό της Αττικής. Μαζί θα ήταν και χερσαίες δυνάμεις, μεγέθους ταξιαρχίας με επικεφαλής τον Ταξίαρχο CHV Pritchard και αποστολή την διασφάλιση των Αθηνών από τυχόν ενέργειες των Γερμανών, αλλά και την εξασφάλιση του νόμου, της τάξεως, των εφοδίων και την παράδοσή τους στις αρμόδιες ελληνικές αρχές που και αυτές ήταν καθ’ οδόν.
Στο πλαίσιο αυτής της επιχειρήσεως, στις 12 Οκτωβρίου 1944, το 4ο Τάγμα Βρετανών Αλεξιπτωτιστών έπεσε με αλεξίπτωτα στην Πάχη Μεγάρων, αλλά λόγω των επικρατουσών δυσμενών καιρικών συνθηκών, υπέστη σοβαρές απώλειες. Το 4ο Τάγμα Αλεξιπτωτιστών ακολουθούσε τους υποχωρούντες Γερμανούς στο δρομολόγιό τους Λαμία – Λάρισα – Κοζάνη, χωρίς να συγκρούεται μαζί τους, καθώς ήταν καταφανώς μικρότερης δυνάμεως και ισχύος, ενώ το 6ο Τάγμα Αλεξιπτωτιστών της Ταξιαρχίας παρέμεινε στην Αθήνα και την Αττική, ενώ το τρίτο τάγμα του Σχηματισμό, το 5ο Τάγμα Αλεξιπτωτιστών έφτασε ατμοπλοϊκώς στη Θεσσαλονίκη το Νοέμβριο με την ίδια αποστολή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτήν τη σκοτεινή περίοδο των 3,5 ετών Κατοχής, η Ελλάδα υπήρξε η μόνη κατακτημένη χώρα από όλη την Ευρώπη που δεν απέστειλε ούτε ένα «στρατιώτη-εθελοντή» να πολεμήσει στο πλευρό των Γερμανών στο Ανατολικό μέτωπο, καθώς επίσης και εργάτες στα γερμανικά εργοστάσια. Επίσης η ανατίναξη των γραφείων της προδοτικής ΕΣΠΟ στην Ομόνοια υπήρξε το μεγαλύτερο ως την ώρα που έγινε σαμποτάζ στην κατεχόμενη Ευρώπη, μέσα σε πόλη!
Υπήρξε η ενεργός αντίσταση του Ελληνικού λαού στην ύπαιθρο και στις πόλεις, καθώς και η σύγκρουση με τις δυνάμεις του Άξονα στο πλευρό των Συμμάχων στην ξηρά, στη θάλασσα και στον αέρα στη Μέση Ανατολή, στη Μεσόγειο, στην Ιταλία, στα Βαλκάνια!
Το τίμημα όμως που πλήρωσε η χώρα και ο Ελληνικός λαός υπήρξε βαρύτατο! Περισσότεροι από 800.000 άτομα, το 11% του συνολικού πληθυσμού, της χώρας, έχασαν τη ζωή τους σε συγκρούσεις με τις κατοχικές δυνάμεις, από πείνα, εκτελέσεις, κακουχίες κλπ. Πραγματικώς, πολύ λίγες χώρες στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου έχουν να επιδείξουν τόσες απώλειες ...
Το δυστύχημα για την Ελλάδα και τους Έλληνες ήταν ότι η χαρά, η ευφορία και η ενότητα του Ελληνικού λαού για την απελευθέρωσή του, κράτησε πολύ λίγο, καθώς σε λιγότερο από ένα τρίμηνο μία νέα καταιγίδα θα ξεσπούσε, πολύ χειρότερη από την τριπλή κατοχή και μάλιστα ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο οι Σύμμαχοι εξακολουθούσαν να πολεμούν τις δυνάμεις του Άξονα (ή όσες είχαν απομείνει πλέον από αυτόν). Ο φοβερός Εμφύλιος με τη Μάχη των Αθηνών, τα λεγόμενα «Δεκεμβριανά».