Δεκαπέντε χρόνια μετά την διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου (17.02.2008) ένα νεαρό αλβανο-σερβικό ζευγάρι παλεύει με τις αντιξοότητες, αλλά ζει ευτυχισμένο στην Πρίστινα .
Σε απόσταση αναπνοής από το πανεπιστήμιο της Πρίστινα η Σουζάνα Μ., 25 ετών, από το Νόβι Σαντ της Σερβίας και ο Γκεντ Σ., επίσης 25 ετών, από το Φεριζάι του Κοσσυφοπεδίου, στεγάζουν τον έρωτα τους σε ένα μικρό σπιτάκι. Είναι ζευγάρι εδώ και δύο χρόνια. Ο έρωτάς τους εξακολουθεί μέχρι σήμερα να είναι απαγορευμένος, σχεδόν το ίδιο και στις δύο χώρες. Γνωρίστηκαν το Μάιο του 2021 στο λιμάνι της Ριέκα στην Κροατία. Η Σουζάνα εργαζόταν ως σερβιτόρα για την καλοκαιρινή περίοδο, ο Γκεντ δούλευε σε οικοδομές. Καθώς η ίδια βρισκόταν με συναδέλφους της στην παραλία της Ριέκα, ο Γκέντ, λίγα βήματα πιο πέρα, της τράβηξε το βλέμμα. Θεώρησε πως ήταν ξεχωριστός. Από την πρώτη στιγμή ένιωσαν κάτι ο ένας για τον άλλο. Ο Γκεντ πήρε πρώτος το θάρρος και της ζήτησε να πάνε για ένα παγωτό.
Η Σουζάνα θυμάται: «Κανονικά δεν θα δεχόμουν ποτέ μια τέτοια πρόσκληση, γιατί έτσι με μεγάλωσαν οι γονείς μου, αλλά οι συνάδελφοί μου με πίεσαν να πάω». Από την αρχή ανακάλυψαν και οι δύο πως δεν ήταν προκατειλημμένοι αναφορικά με την εθνικότητα. Η Σουζάνα είναι μοναχοπαίδι από Σέρβους γονείς, που γεννήθηκε στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Μετά τους πολέμους στην πρώην Γιουγκοσλαβία η οικογένεια της μετακόμισε στο Νόβι Σαντ. Οι γονείς της ήθελαν να ζήσουν σε πολυεθνικό και πολυπολιτισμικό περιβάλλον. «Δεν είναι τυχαίο που με λένε Σουζάνα, οι γονείς μου δεν ήθελαν να μου δώσουν ένα τυπικά σερβικό όνομα», λέει η ίδια. Ο Γκεντ είναι ο δεύτερος γιός μιας αλβανικής οικογένειας στο Φεριζάι στο νότιο τμήμα του Κοσόβου. Από μικρή ηλικία είχε έρθει σε επαφή με άλλες εθνικότητες και θρησκείες, επειδή η οικογένειά του είχε φίλους από τη Βουλγαρία, όπως και μακρινούς συγγενείς, μη- μουσουλμάνους.
Επιφυλακτική η οικογένεια του Γκεντ
Ωστόσο ο Γκεντ θυμάται πως ο πατέρας του ήταν επιφυλακτικός, όταν ο γιός του μίλησε πρώτη φορά για τη Σουζάνα. Οι παραδοσιακές αλβανικές οικογένειες δεν δέχονται μη Αλβανούς συζύγους, ενώ ο πατέρας έχει πάντα τον πρώτο λόγο. Όποια επιφύλαξη υπήρχε, εξαφανίστηκε όταν γνώρισαν την Σουζάνα. Συνήθως η γνωριμία μεταξύ Αλβανών ανδρών και γυναικών στο Κοσσυφοπέδιο είναι διαφορετική. Κατά τις καλοκαιρινές και χειμερινές διακοπές νεαροί άνδρες από το Κοσσυφοπέδιο που ζουν στη διασπορά γυρνάνε «σπίτι» με γρήγορα αυτοκίνητα ώστε να εντυπωσιάσουν τα κορίτσια, να τις γνωρίσουν και ίσως να παντρευτούν.
Ο Γκεντ όμως δεν έχει αυτή τη νοοτροπία, ενώ δεν έχει καν αμάξι. «Έμαθα να παρατηρώ αν ένας άνθρωπος είναι καλός ή όχι και ποιος είναι ο χαρακτήρας του. Αυτό και μόνο αυτό είναι σημαντικό για μένα», λέει. Στα χρόνια της Γιουγκοσλαβίας, οι γάμοι μεταξύ Αλβανών και Σέρβων δεν ήταν εντελώς ασυνήθιστο γεγονός, καθώς τα θρησκευτικά και εθνοτικά εμπόδια είχαν ως επί το πλείστον καταργηθεί. Σήμερα κάτι τέτοιο δεν υφίσταται. Τα δύο κράτη δεν αναγνωρίζουν ούτε έγγραφα από την άλλη πλευρά, όπως για παράδειγμα πτυχία.
Η άνοδος του Μιλόσεβιτς στην εξουσία
Η συμφορά ξεκίνησε όταν, από τα μέσα της δεκαετίας του '80, ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς έγινε ολοένα και πιο ισχυρός στη Σερβία και τελικά αναδείχθηκε πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας. Ο ίδιος ακολουθούσε όλο και σαφέστερα εθνικιστική και αντιαλβανική πολιτική, περιόρισε τα δικαιώματα του αλβανικού πληθυσμού και τελικά κατήργησε το καθεστώς αυτονομίας της επαρχίας του Κοσσυφοπεδίου και της Μετοχίας, η οποία τότε ανήκε στη Σερβία. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, οι αυξανόμενες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις σερβικές αρχές σε βάρος των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου κατέληξαν στον πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου το 1998/99. Αν και ο πόλεμος έληξε πριν από 23 χρόνια, οι σχέσεις των δύο βαλκανικών χωρών είναι ένα καζάνι που βράζει.
«Θέλουμε τα παιδιά μας να βλέπουν τον εαυτό τους ως ανθρώπους»
Η Σουζάνα και ο Γκεντ δεν δέχονται τΙς πολιτικές υπερβολές και τις κοινωνικές προκαταλήψεις. «Δεν έχουμε καν τηλεόραση, επειδή δεν μπορούμε να διακρίνουμε την προπαγάνδα από τις ειδήσεις» αναφέρει η Σουζάνα. Σήμερα ο Γκεντ συνεχίζει να εργάζεται στον κατασκευαστικό τομέα ενώ η Σουζάνα σπουδάζει στο τμήμα Βαλκανικών Σπουδών. Στη κοινή τους ζωή το ζευγάρι έχει ακόμα πολλούς φίλους από το παρελθόν, καθώς λίγοι ήταν αυτοί που απομακρύνθηκαν όταν έμαθαν για τη σχέση τους. Παρ' όλα αυτά η Σουζάνα είναι προσεκτική στην καθημερινότητά της. Δεν γνωρίζει ακόμη αλβανικά και μιλάει αγγλικά όταν για παράδειγμα ψωνίζει. «Μέχρι τώρα δεν έχω αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα» δηλώνει. Ο Γκεντ όμως φοβάται τη δυσαρέσκεια της οικογένειάς του, εάν η σχέση τους δημοσιοποιηθεί. Για αυτό δεν αναφέρουν δημόσια ότι είναι αλβανο-σερβικό ζευγάρι, ούτε θέλουν να δημοσιοποιηθούν τα επώνυμα τους.
Στο μικρό διαμέρισμά τους στην Πριστίνα το ζευγάρι ζει ευτυχισμένο. Ονειρεύονται να αποκτήσουν πολλά παιδιά και να κάνουν μια μεγάλη οικογένεια. Είναι σημαντικό για αυτούς τα παιδιά τους να μεγαλώσουν τρίγλωσσα μαθαίνοντας από μικρά την αλβανική, τη σερβική και την αγγλική γλώσσα. «Δεν θέλουμε τα παιδιά μας να ταυτίζονται με κανένα έθνος ή εθνοτική ομάδα», εξομολογούνται. «Θέλουμε να βλέπουν τον εαυτό τους ως ανθρώπους».