Ο Ρίσι Σουνάκ είναι και επισήμως πρωθυπουργός της Βρετανίας -ο πέμπτος μέσα σε έξι χρόνια- μετά τη συνάντησή του με τον βασιλιά Κάρολο Γ' στο παλάτι του Μπάκιγχαμ.
Σε ομιλία του έξω από το γραφείο του στην Ντάουνινγκ Στριτ, ο Σούνακ είπε πως διορίστηκε εν μέρει για να διορθώσει τα λάθη που έγιναν από την προκάτοχό του Λιζ Τρας και προειδοποίησε πως η χώρα βρίσκεται ενώπιον δύσκολων αποφάσεων προκειμένου να ξεπεράσει μια "βαθιά οικονομική κρίση".
Ο Σούνακ είναι ο πρώτος μη λευκός, ο πρώτος Βρετανο-Ασιάτης και ο πρώτος Ινδουιστής που ηγείται του Ηνωμένου Βασιλείου. Είναι ταυτόχρονα και ο νεότερος πρωθυπουργός τα τελευταία 200 χρόνια στη Βρετανία
Η άφιξή του στη Ντάουνινγκ Στριτ σηματοδοτεί μια ήρεμη επανάσταση: ο Ρίσι Σούνακ γίνεται ο πρώτος έγχρωμος, ινδουιστής πρωθυπουργός της Βρετανίας, η οποία επί χρόνια κυβερνούσε την Ινδία όπως και πολλές χώρες στην Αφρική.
Η ανάδειξή του Σούνακ στη πρωθυπουργία χθες Δευτέρα συνέπεσε με την έναρξη της ινδουιστικής γιορτής Ντιβάλι, της γιορτής των φώτων. Ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι τον συνεχάρη και εξέφρασε την επιθυμία να ενισχυθούν περαιτέρω οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Στον μεγαλύτερο ινδουιστικό ναό του Λονδίνου, στο Νίσντεν, η νίκη του Σούνακ βρισκόταν στο μυαλό όλων όσοι είχαν συγκεντρωθεί για το Ντιβάλι. «Είναι μια μεγάλη ημέρα για την ινδική κοινότητα», σχολίασε ο οικονομικός αναλυτής Κίρταν Πατέλ.
Εισέρχεται στην Ντάουνινγκ Στριτ σε μια στιγμή κρίσης για το κόμμα του και τη χώρα, αφού η σύντομη θητεία της Λιζ Τρας βύθισε τη Βρετανία σε ακόμη μεγαλύτερη οικονομική αναταραχή.
Ο νέος πρωθυπουργός
Για πολλούς ήταν υπέρμετρα τεχνοκράτης, για κάποιους άλλους άτολμος, για ορισμένους υπερβολικά ατσαλάκωτος. Το περασμένο καλοκαίρι ηττήθηκε από τη Λιζ Τρας στην κούρσα για την Ντάουνινγκ Στριτ, όμως τώρα πήρε τη ρεβάνς: συνέτριψε τον ανταγωνισμό και ετοιμάζεται να γίνει ο πρώτος μη λευκός πρωθυπουργός της Βρετανίας.
Ακόμη και η απόπειρα «ολικής επαναφοράς» του Μπόρις Τζόνσον, ενός πολιτικού «οδοστρωτήρα» δεν μπόρεσε να τον σταματήσει. Ο 42χρονος πρώην υπουργός Οικονομικών και πρώην στέλεχος της τράπεζας Goldman Sachs αυτή τη φορά πήρε με το μέρος του τους περισσότερους βουλευτές του κυβερνώντος Συντηρητικού κόμματος, κάνοντας μια εκστρατεία-αστραπή χωρίς καν να πει ούτε μια λέξη δημοσίως. Περιορίστηκε να ανακοινώσει την υποψηφιότητά του με μια λιτή ανάρτηση στο Twitter.
Εν μέσω της κοινωνικοοικονομικής κρίσης, που επιδεινώθηκε από τη θύελλα την οποία προκάλεσε η οικονομική πολιτική της εφήμερης Λιζ Τρας, ο Σούνακ προσγειώθηκε στην Ντάουνινγκ Στριτ, με την αξιοπιστία του στα ύψη. Το καλοκαίρι είχε προειδοποιήσει τους Συντηρητικούς ότι το οικονομικό πρόγραμμα της Τρας ισοδυναμούσε με «παραμύθι» και ότι οι μαζικές φοροελαφρύνσεις θα εκτόξευαν το κόστος δανεισμού. Ο γιος των Ινδών μεταναστών, που ακολούθησε μια πορεία χαρακτηριστική της βρετανικής ελίτ, φάνηκε μάλιστα «υπερβολικά κεντρώος» για τα μέλη του κόμματος.
Τα μέλη του κόμματος δεν έχουν αυτήν τη φορά λόγο στην εκλογή του ηγέτη. Η ιστορία άλλωστε, τον δικαίωσε και πλέον η δημοσιονομική σύνεσή του καθησυχάζει.
Ένδειξη της ισχυροποίησής του, έπειτα από σχεδόν δύο μήνες σιγής, κατάφερε να πάρει με το μέρος του τους περισσότερους υποστηρικτές του Τζόνσον. Άθλος, για κάποιον που έφερε το στίγμα του «προδότη»: ήταν εκείνος που στις αρχές Ιουλίου αποχώρησε πρώτος από την κυβέρνηση, ακολουθούμενος από καμιά 60αριά συναδέλφους του, οδηγώντας τον «BoJo» στην παραίτηση, έπειτα από αλλεπάλληλα σκάνδαλα.
Η επιτυχία του Ρίσι Σούνακ είναι το αποκορύφωμα μιας μετεωρικής ανέλιξης στους κόλπους του Συντηρητικού κόμματος. Εξελέγη βουλευτής στο Γιορκσάιρ της βόρειας Αγγλίας το 2015 και πέντε χρόνια αργότερα, στα 39 του, τού ανατέθηκε το υπουργείο Οικονομικών.
Ποιοι θα είναι οι υπουργοί του
Ταυτόχρονα με την επισημοποίηση της ανάληψης της πρωθυπουργίας του Ρ. Σούνακ αρχίζει να αποκρυσταλώνεται η εικόνα του νέου υπουργικού συμβουλίου, με κάποιες βεβαιότητες και αρκετές ακόμη θέσεις ανοικτές, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του βρετανικού Τύπου.
Η κυριότερη βεβαιότητα για το υπουργικό συμβούλιο του κ. Σούνακ αφορά στον υπουργό Οικονομικών, τον Τζέρεμι Χαντ, που παραμένει στη θέση του από την οποία, παρότι είχε τη Λιζ Τρας για πρωθυπουργό, κατάφερε να κατευνάσει τις ανησυχίες των αγορών και να σταθεροποιήσει τη στερλίνα.
Βέβαιη θεωρείται και η συμμετοχή του στενού συμμάχου του κ. Σούνακ στην κυβέρνηση, του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης Ντόμινικ Ράαμπ, και μάλιστα με κορυφαίο χαρτοφυλάκιο. Θέση κοντά του στο τραπέζι του υπουργικού συμβουλίου αναμένεται να έχουν οι Μαρκ Χάρπερ, Μελ Στράιντ και Όλιβερ Ντάουντεν, όλοι πρώην αξιωματούχοι των Τόρις, όχι όμως στη θέση του υπουργού Εσωτερικών την οποία αναμένεται να διατηρήσει ο Γκραντ Σαπς.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ανθυποψήφια του κ. Σούνακ στην τριήμερη διαδικασία ανάδειξης του νέου πρωθυπουργού, Πένι Μόρντοντ, θα εξαργυρώσει κατά κάποιον τρόπο την απόσυρσή της την τελευταία στιγμή τη Δευτέρα με μια θέση στο υπουργικό συμβούλιο – και λέγεται ότι της έχει προταθεί ήδη το υπουργείο Εξωτερικών.
Η θέση του υπουργού Άμυνας είναι ιδιαιτέρως σημαντική λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, και το γεγονός ότι ο Μπεν Γουάλας απέφυγε να εμπλακεί στην εκλογή πρωθυπουργού τόσο το καλοκαίρι όσο και τον Οκτώβριο ίσως τον κρατήσει στη θέση αυτή, αν και η Sun τον φέρει εκτός κυβέρνησης το πρωί της Τρίτης. Κατ’ άλλους ο κ. Γουάλας αποτελεί τη χρυσή εφεδρεία των Συντηρητικών.
Ειδικά για τον κ. Γουάλας, λέγεται ότι η επιμονή του να δαπανάται το 3% του κρατικού προϋπολογισμού υπέρ της άμυνας είναι προβληματική για τον κ. Σούνακ.
Άλλα ονόματα που θεωρείται πιθανό να φιγουράρουν στη λίστα υπουργών του κ. Σούνακ είναι η Σουέλα Μπράβερμαν, η τελευταία υπουργός που αποχώρησε απο την κυβέρνηση Τρας, η Κέμι Μπάντενοχ και ο βετεράνος Μάικλ Γκόουβ.
Από την άλλη αναμένεται να βρεθούν εκτός κυβέρνησης στελέχη που στήριξαν τον Μπόρις Τζόνσον, όπως ο Τζέικομπ Ρις-Μογκ, αλλά και η κοινοβουλευτική γραμματέας Γουέντι Μόρτον.