Εορτολόγιο - Βίοι Αγίων: Σήμερα, 22 Νοεμβρίου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη των Αποστόλων Ονησίμου, Φιλήμονος επισκόπου Γάζης, Απφίας, Αρχίππου. Ιερομαρτύρων Κλήμεντος αρχιεπισκόπου Βουλγαρίας, του θαυματουργού και Σισινίου. Μαρτύρων Βαλλεριανού, Κικιλίας και Τιβουρτίου . Στεφάνου, Μάρκου και Μάρκου. Ευφημίας, Χριστοφόρου, Θαλελαίου και Ανθίμου. Αγαπίου του Καππαδόκου, Αγαπίωνος, Θαδδαίου, Μαξίμου του δεσμοφύλακος, Μένιγνος του κναφέως και Προκοπίου του Παλαιστίνου. Οσίων Αββά, Καλλίστου και Μιχαήλ δουκός, του Ρώσου.
Γιορτάζουν οι : Βαλέριος, Βαλεριανός, Βαλέρια, Βαλεριάνα, Σεσίλια, Κεκίλια, Κικίλια, Φιλήμων, Φιλημονή, Ιάκωβος, Ιακωβίνα.
Ο άγιος Κλήμης και οι Σλαύοι
Ο Άγιος Κλήμης της Αχρίδας ήταν μεσαιωνικός Βούλγαρος άγιος, λόγιος, συγγραφέας και διαφωτιστής των Σλάβων. Ήταν ένας από τους πιο εξέχοντες μαθητές των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου και συνδέεται συχνά με τη δημιουργία του Γλαγολιτικού και Κυριλλικού αλφαβήτου, και ειδικά με την διαδοσή τους μεταξύ των εκχριστιανισμένων Σλάβων. Ήταν ο ιδρυτής της Λογοτεχνικής Σχολής Οχρίδας και θεωρείται προστάτης της παιδείας και της γλώσσας από κάποιους Σλάβους. Θεωρείται ότι είναι ο πρώτος επίσκοπος της Ορθόδοξης Βουλγαρικής Εκκλησίας, ένας από τους επτά Αποστόλους της Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας, ο προστάτης της Βόρειας Μακεδονίας, της πόλης της Οχρίδας και της «Μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας» (εκκλησίας της Βόρειας Μακεδονίας-μη αναγνωρισμένης από το σύνολο των Ορθοδόξων Εκκλησιών).
Σύμφωνα με την βίο του από τον Θεοφύλακτο της Οχρίδας, ο Κλήμης ήξερε την ζωή του Μεθοδίου όπως κανένας άλλος. Γι' αυτό οι περισσότεροι μελετητές πιστεύουν ότι γεννήθηκε στη Βυζαντινή αυτοκρατορία στην περιοχή όπου ο Μεθόδιος υπηρέτησε κατά τη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας, δηλαδή, ότι ήταν Σλάβος από τη Νότιο Μακεδονία.Σύμφωνα με άλλους, η περιοχή της Νότιας Μακεδονίας, όπου γεννήθηκε, ήταν τότε μέρος της Βουλγαρίας. Η Σύντομη Ζωή του Αγίου Κλήμεντος από τον Θεοφύλακτο της Οχρίδας μαρτυρεί την Σλαβική του καταγωγή, και τον καλεί ο πρώτος επίσκοπος, ο οποίος συνήθιζε να κηρύττει στη βουλγαρική γλώσσα, ενώ «Ο Θρύλος της Οχρίδας», γραμμένος από τον Δημήτριο Χωματηνό τον αποκαλεί Βούλγαρο, ο οποίος γεννήθηκε κάπου στη Μακεδονία. Γι' αυτόν τον λόγο κάποιοι μελετητές τον ονομάζουν Βούλγαρο Σλάβο.
Μια περιθωριακή άποψη για την καταγωγή του λέει ο Κλήμης γεννήθηκε στη Μεγάλη Μοραβία (σημερινή Σλοβακία και Τσεχία). Αυτή η άποψη βασίζεται στην λεξικογραφική ανάλυση των έργων του Κλήμεντος.
Η ακριβής ημερομηνία γέννησής του είναι άγνωστη. Πιθανότατα πήγε με τον Μεθόδιο νέος, ακολουθώντας τον αργότερα στο μοναστήρι στο όρος Όλυμπος στη Μυσία της Μικράς Ασίας.
Ο Κλήμης συμμετείχε στην αποστολή των Κυρίλλου και Μεθοδίου στη Μεγάλη Μοραβία. Μετά το θάνατο του Κυρίλλου, ο Κλήμης συνόδευεσε τον Μεθόδιο στο ταξίδι του από τη Ρώμη στην Παννονία και τη Μεγάλη Μοραβία. Μετά το θάνατο του Μεθοδίου το 885, ο Κλήμης ηγήθηκε του αγώνα κατά των γερμανών κληρικών στη Μεγάλη Μοραβία, μαζί με τον Γκόραζντ. Αφού πέρασε κάποιο χρονικό διάστημα στη φυλακή, απελάθηκε από την Μεγάλη Μοραβία και το 885 ή 886 έφτασε τα σύνορα της Βουλγαρίας, μαζί με τον Ναούμ της Πρεσλάβας, τον Αγγελάριο και, ενδεχομένως, τον Γκόραζντ (σύμφωνα με άλλες πηγές, ο Γκόραζντ ήταν ήδη νεκρός τότε). Στη συνέχεια, οι τέσσερεις από αυτούς είχαν σταλεί στη βουλγαρική πρωτεύουσα της Πλίσκας όπου είχαν ανατεθεί από τον Βόριδα Α΄ της Βουλγαρίας να διδάξουν τους μέλλοντες κληρικούς του κράτους στη Σλαβική γλώσσα.
Μετά την υιοθέτηση του Χριστιανισμού το 865, οι θρησκευτικές τελετές στη Βουλγαρία τελούνταν στα Ελληνικά από κληρικούς που αποστέλλονταν από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Φοβούμενος αυξανόμενη επιρροή του Βυζαντίου και αποδυνάμωση του κράτους, ο Βόρις είδε την υιοθέτηση της Παλαιάς Σλαβικής γλώσσας ως έναν τρόπο να διατηρηθεί η πολιτική ανεξαρτησία και η σταθερότητα της Βουλγαρίας. Με αυτήν την άποψη, ο Μπόρις έκανε μεταρρυθμίσεις για τη δημιουργία δύο λογοτεχνικών ακαδημιών όπου η θεολογία θα διδασκόταν στη Σλαβική. Το πρώτο από τα σχολεία θα ιδρύθονταν στην πρωτεύουσα, Πλίσκα, και το δεύτερο στην περιοχή της Κουτμιτσέβιτσα.
Σύμφωνα με την βίο του από τον Θεοφύλακτο της Αχρίδας, ενώ ο Ναούμ έμεινε στην Πλίσκα εργαζόμενος για την ίδρυση της Λογοτεχνικής Σχολής Πλίσκας, στον Κλήμεντα ανατέθηκε από τον Μπόρις να οργανώσει την διδασκαλία της θεολογίας σε μελλοντικούς κληρικούς στην Παλαία Εκκλησιαστική Σλαβονική στο νοτιοδυτικό τμήμα της Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας, στην περιοχή τότε γνωστή ως Κουτμιτσέβιτσα. Για μια περίοδο επτά ετών (μεταξύ 886 και 893) ο Κλήμης δίδαξε περίπου 3.500 μαθητές στην Σλαβική γλώσσα και το Γλαγολιτικό αλφάβητο. Το 893 χειροτονήθηκε αρχιεπίσκοπος της Ντρεμβίκα (Βελίκα), που βρίσκεται επίσης στην Κουτμιτσέβιτσα. Μετά το θάνατό του το 916 θάφτηκε στο μοναστήρι του, τον Άγιο Παντελεήμονα, στην Οχρίδα.
Ο Άγιος Κλήμης της Αχρίδας ήταν ένας από τους πιο παραγωγικούς και σημαντικούς συγγραφείς στην Παλαιά Εκκλησιαστική Σλαβονική. Θεωρείται πως συνέγραψε την Παννονική Αγιογραφία του Αγίου Κυρίλλου και Αγίου Μεθοδίου. Ο Κλήμης επίσης μετέφρασε το Πεντηκοστάριο, που περιέχει τους εκκλησιαστικούς ύμνους της περιόδου από την Κυριακή του Πάσχα έως την Πεντηκοστή, και πιστεύεται ότι είναι ο συγγραφέας της Αγίας Υπηρεσίας και του Βίου του Αγίου Κλήμεντος Ρώμης, καθώς και της παλαιότερης λειτουργίας αφιερωμένη στον Άγιο Κυρίλλου και τον Άγιο Μεθόδιο. Η εφεύρεση του το κυριλλικού αλφαβήτου επίσης συνήθως αποδίδεται σε αυτόν, αν και το αλφάβητο είναι πιο πιθανό να έχει δημιουργηθεί στην Λογοτεχνική Σχολή της Πρεσλάβας, στις αρχές του 10ου αιώνα.
Το πρώτο σύγχρονο βουλγαρικό πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο της Σόφιας, είχε το όνομα Κλήμης μετά την ίδρυσή του το 1888. Η Μακεδονική Εθνική και Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη, που ιδρύθηκε στις 23 Νοεμβρίου του 1944, επίσης, φέρει το όνομά του. Το Πανεπιστήμιο στο Μοναστήρι (Βόρεια Μακεδονία), που ιδρύθηκε το 1979, πήρε το όνομά του από τον Κλήμεντα, όπως επίσης και η βουλγαρική επιστημονική βάση, Άγιος Κλήμης της Αχρίδας στην Νήσο Λίβινγκστον στα Νότια Σέτλαντ Νησιά της Ανταρκτικής.
Τον Νοέμβριο του 2008, η «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία» δώρισε μέρος των λειψάνων του Κλήμεντος στην Ορθόδοξη Βουλγαρική Εκκλησία, ως ένδειξη καλής θέλησης.