Μήνυμα στην Άγκυρα ότι αυτή η εταιρική σχέση Ελλάδας-Ισραήλ έχει γερά θεμέλια και δεν είναι πρόσκαιρη, στέλνει η έγκυρη ισραηλινή ιστοσελίδα Jerusalem Post με αφορμή την πρόσφατη αμυντική συμφωνία των δύο χωρών για την ίδρυση και λειτουργία Σχολή Πτήσεων στην Καλαμάτα από την Elbit Systems.
Σύμφωνα με τον αρθρογράφο, Χερμπ Κέινον, η συμφωνία αυτή ενδυναμώνει ακόμα περισσότερο τις ήδη στενές σχέσεις που έχουν αναπτύξει Ελλάδα και Ισραήλ τα τελευταία χρόνια.
Αναλυτικά το ενδιαφέρον άρθρο της Jerusalem Post έχει ως εξής:
«Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, καθώς το Ισραήλ αντιμετώπιζε σοβαρές λειψυδρία, προτάθηκαν πολλές ιδέες για να βοηθήσουν στην επίλυση του προβλήματος, με την πιο δημιουργική να είναι η εισαγωγή νερού από την Τουρκία.
Και στις αρχές του 2004, μετά από διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν περίπου τέσσερα χρόνια, η Ιερουσαλήμ και η Άγκυρα - τις πρώτες μέρες της βασιλείας του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν - υπέγραψαν συμφωνία για την εισαγωγή ενός δισεκατομμυρίου κυβικών μέτρων νερού από τον ποταμό Μαναβγκάτ της Τουρκίας.
Μεταξύ των τρόπων που προτάθηκαν για τη μεταφορά του ύδατος ήταν η σύνδεση τεράστιων μπαλονιών από καουτσούκ και η μεταφορά τους στο Ασκελον, η μεταφορά του σε ειδικά διαμορφωμένα δεξαμενόπλοια ή η κατασκευή αγωγού.
Παρόλο που η εισαγωγή του νερού ήταν πολύ πιο ακριβή από άλλες επιλογές στο τραπέζι – όπως η αφαλάτωση – ο τότε πρωθυπουργός Αριέλ Σαρόν είπε στο υπουργικό του συμβούλιο ότι αυτή η συμφωνία θα παγίωνε τους σημαντικούς στρατηγικούς δεσμούς, που είχαν αναπτυχθεί με την Τουρκία. Ο Μπεντζαμιν Νετανιάχου ως υπουργός Οικονομικών καταψήφισε το σχέδιο τότε, επικαλούμενος το υψηλό κόστος του.
Στο τέλος η συμφωνία δεν υλοποιήθηκε και η στρατηγική σχέση με την Τουρκία δεν έβγαλε τη δεκαετία. Όμως η βασική αρχή πίσω από εκείνη την πρόταση συνεχίζει να ισχύει: όσο περισσότερο αλληλένδετη είναι η σχέση του Ισραήλ με τους φίλους του, τόσο το καλύτερο.
Αυτή η αρχή επιβεβαιώθηκε αυτήν την εβδομάδα, όταν το Ισραήλ και η Ελλάδα ανακοίνωσαν την υπογραφή 20ετούς αμυντικής συμφωνίας ύψους περίπου 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η οποία περιλαμβάνει ισραηλινή σχολή εκπαίδευσης για την ελληνική Πολεμική Αεροπορία και 10 αεροσκάφη M-346.
Ο Γερ Κουλάς, διευθυντής της Διεύθυνσης Διεθνούς Αμυντικής Συνεργασίας του Υπουργείου Άμυνας, είχε δίκιο όταν δήλωσε ότι «δεν πρόκειται μόνο για μια αμυντική συμφωνία, αλλά για μια εταιρική σχέση για τουλάχιστον 20 χρόνια». Με άλλα λόγια, αυτή η συμφωνία προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο στην ήδη ακμάζουσα ισραηλινο-ελληνική σχέση και σχεδόν αναγάγει σε θεσμό τους δεσμούς αυτούς.
Και παρόλο που είναι αμφίβολο για το εάν αυτός ήταν ο πρωταρχικός της στόχος, η συμφωνία στέλνει επίσης ένα μήνυμα της Ελλάδας στην Τουρκία, η οποία πρόσφατα εκδήλωσε το ενδιαφέρον της για την αποκατάσταση των σχέσεων με το Ισραήλ, ότι ανεξάρτητα από το πώς μπορούν να αναπτυχθούν οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ, η συμμαχία μεταξύ Ισραήλ – Ελλάδας και Κύπρου- είναι εδώ για να μείνει.
Όταν ο Ερντογάν αμφισβήτησε τα θεμέλια της σχέσης αμέσως μετά την εκλογή του το 2002, και έπειτα έστειλε τον στολίσκο Μαβί Μαρμαρά το 2010, το Ισραήλ έχασε έναν βασικό σύμμαχο στην περιοχή.
Ωστόσο, το Ισραήλ, αντί να κάτσει και θρηνεί για την απώλεια, άρχισε γρήγορα να αναπτύσσει ισχυρούς δεσμούς με τους ιστορικούς αντιπάλους της Τουρκίας, οι οποίοι είναι πολλοί: αρχικά με την Ελλάδα και την Κύπρο και στη συνέχεια με χώρες των Βαλκανίων, Βουλγαρία και Ρουμανία.
Ενώ το Ισραήλ μπορεί να έχει χάσει σημαντικό έδαφος στις σχέσεις με την Τουρκία, ήταν σε θέση να ανακτήσει πολύ έδαφος, αναπτύσσοντας ισχυρότερες σχέσεις με αυτές τις χώρες, ειδικά με την Ελλάδα και την Κύπρο. Ένας αντι-τουρκικός άξονας άρχισε να δημιουργείται στην ανατολική Μεσόγειο, που περιλαμβάνει την Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Μια ακόμα βασική χώρα σε αυτόν τον άξονα, παρόλο που δεν βρίσκεται στη Μεσόγειο, είναι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Οι δεσμοί του Ισραήλ με την Ελλάδα άρχισαν να απογειώνονται το 2010, ακόμη και πριν από το περιστατικό του Μαβί Μαρμαρά, καθώς η Ελλάδα – που αντιμετώπιζε μια άνευ προηγουμένου κρίση χρέους – αναζητούσε φίλους. Μια τυχαία συνάντηση στη Μόσχα μεταξύ του Νιετανιάχου και του τότε Έλληνα πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, οδήγησε στην πρώτη επίσκεψη λίγο αργότερα από έναν Έλληνα πρωθυπουργό στο Ισραήλ σε τρεις δεκαετίες, ακολουθούμενη τρεις εβδομάδες αργότερα από μια αμοιβαία επίσκεψη από τον Νιετανιάχου, την πρώτη από έναν Ισραηλινό πρωθυπουργό στην Ελλάδα, μια χώρα που στις αρχές της δεκαετίας του 2000 θεωρείτο από τις πιο εχθρικές στην ΕΕ.
Εάν η βασική ώθηση στην προσέγγιση Ισραήλ- Ελλάδας άρχισε με την ελληνική χρηματοπιστωτική κρίση, τη μεγάλη δυναμική τροφοδότησε το περιστατικό του Μαβί Μαρμαρά. Λόγω αυτού το Ισραήλ αναζήτησε νέους φίλους στην περιοχή και διέλυσε τις ελληνικές υποψίες ότι το Ισραήλ ήταν πολύ κοντά στην Τουρκία.
Έτσι η σχέση απογειώθηκε, με την Ελλάδα να στέλνει πυροσβέστες για την καταπολέμηση της δασικής πυρκαγιάς στο όρος Καρμέλ τον Δεκέμβριο του 2010 και τον Νιετανιάχου να χρησιμοποιεί τις διασυνδέσεις του στο αμερικανικό λόμπι για να εξασφαλίσει οικονομική υποστήριξη στην Ελλάδα.
Ένα από τα πράγματα που χάθηκαν μετά από την υποβάθμιση των δεσμών με την Τουρκία ήταν η δυνατότητα της ισραηλινής ΠΑ να εκπαιδεύεται στον τουρκικό εναέριο χώρο. Αντίθετα, Ισραηλινοί πιλότοι άρχισαν να πραγματοποιούν αποστολές εκπαίδευσης στην Ελλάδα.
Το πιο σημαντικό είναι ότι οι σχέσεις Ισραήλ – Ελλάδας επέζησαν μετά από τρεις κυβερνητικές αλλαγές στην Αθήνα. Ο Παπανδρέου ήταν πρωθυπουργός της κεντροαριστεράς, τον διαδέχτηκε ο Αλέξης Τσίπρας που ήταν πιο αριστερός, ο οποίος με τη σειρά του αντικαταστάθηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη από την κέντρο-δεξιά.
Παρόλο που ο αγωγός για τη μεταφορά του ισραηλινού και κυπριακού φυσικού αερίου μέσω της Ελλάδας στην Ιταλία και πιο βόρεια στην Ευρώπη αναμένεται να εδραιώσει τις σχέσεις Ελλάδας-Ισραήλ, αυτή η τελευταία συμφωνία είναι σημαντική επειδή προσθέτει μια άλλη διάσταση στη σχέση. Εάν για οποιονδήποτε λόγο το σχέδιο για τον αγωγό δεν ευδοκιμήσει, είναι σημαντικό η σχέση αυτή να έχει και άλλους πυλώνες στους οποίους θα μπορεί να στηριχθεί, καθώς υπάρχουν πιθανότητες να συναντήσουν καταιγίδες στο δρόμο».