Δύσκολα για τον Ερντογάν θα είναι τα επόμενα τέσσερα χρόνια, κατά την διάρκεια των οποίων θα βρίσκεται στον Λευκό Οίκο ο Μπάιντεν, υποστηρίζει σήμερα με άρθρο του, το πρακτορείο Bloomberg.
Σύμφωνα με το άρθρο είναι σίγουρο πως θα επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία λόγω της αγοράς των S-400, ενώ γίνεται αναφορά στην υπόθεση της τουρκικής τράπεζας «Halk Bankasi» που θα εκδικαστεί τον Μάρτιο στις ΗΠΑ.
Παράλληλα ο αρθρογράφος τονίζει ότι είναι δύσκολο ο Ερντογάν να «σκύψει το κεφάλι» και προβεί σε δύσκολους, για αυτόν, συμβιβασμούς με τις ΗΠΑ αφού έτσι θα κινδυνεύει να του «τραβήξουν το χάλι» κάτω από τα πόδια του το ακροδεξιό κόμμα του Μπαχτσελί, με το οποίο συγκυβερνά την χώρα.
Αναλυτικά το άρθρο έχει ως εξής:
«Καθώς ο κόσμος αρχίζει να ετοιμάζεται για τη μετάβαση του Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο, λίγοι ηγέτες κινούνται τόσο γρήγορα όσο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς τα επόμενα τέσσερα χρόνια δείχνουν να είναι δυσκολότερα από ότι ήταν η τετραετία υπό τον Ντόναλντ Τραμπ.
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
Ο Τούρκος πρόεδρος και οι σύμβουλοι του γνωρίζουν καλά τον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, κάτι που δεν είναι απαραίτητα πλεονέκτημα, την ώρα που ο μοναδικός λόγος που δεν έχουν ακόμα επιβληθεί αμερικανικές κυρώσεις στην Τουρκία είναι ο Τραμπ.
Ως τη στιγμή που ο Μπάιντεν άφησε το αξίωμά του το 2017, είχε δει τις σχέσεις με την Τουρκία να περνούν από τη στενή συνεργασία στην αμοιβαία δυσπιστία. Σε συνέντευξή του στους New York Times που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο, χαρακτήρισε τον Ερντογάν "αυτοκράτορα" και είπε ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να υποστηρίξουν τους πολιτικούς του αντιπάλους για να τον εκδιώξουν με την ψήφο τους. "Πρέπει να πληρώσει ένα τίμημα", είχε πει ο Μπάιντεν.
Αυτό το τίμημα θα μπορούσε να είναι σημαντικό, καθώς πέραν της απειλής κυρώσεων, με σοβαρές ποινές κινδυνεύει και η τουρκική κρατική τράπεζα. Υπάρχουν επίσης ανεπίλυτες διαφορές ως προς το καθεστώς των Κούρδων μαχητών στη Συρία, τις αξιώσεις της Τουρκίας στη Μεσόγειο και σε άλλες περιοχές.
Η ανησυχία για το τι θα έρθει στη συνέχεια μπορεί να βοηθήσει στην εξήγηση της απόφασης του τούρκου ηγέτη να συγχαρεί τον Μπάιντεν και να δεχθεί την νίκη του σε αντίθεση με άλλους ηγέτες που επωφελήθηκαν από τη θητεία του Τραμπ, όπως ο Ζάιρ Μπολσονάρου της Βραζιλίας ή ο Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας.
Πριν από την τηλεδιάσκεψη κορυφής των G20, ο Ερντογάν μίλησε σε τηλεφωνική κλήση με τον Σαουδάραβα βασιλιά Σαλμάν. Και οι δύο χώρες έχουν δημιουργήσει προβλήματα στην εξωτερική πολιτική της Ουάσιγκτον, αλλά απολάμβαναν την προστασία του Τραμπ.
Σε ομιλία του το Σάββατο, ο Ερντογάν απέρριψε την άποψη ότι η φιλία της Τουρκίας με τη Ρωσία είναι "μια εναλλακτική λύση στους μακροχρόνιους δεσμούς με την Αμερική", ενώ τη Κυριακή ζήτησε στενότερη συνεργασία με την Ευρώπη με την οποία βρίσκεται σε κόντρα τους τελευταίους μήνες.
"Ο Ερντογάν μπόρεσε να κάνει ότι ήθελε για τέσσερα χρόνια κυριολεκτικά επειδή είχε έναν φίλο στον Λευκό Οίκο", δήλωσε ο Ντάμιαν Μέρφι, αναλυτής που εργάζεται για τον Γερουσιαστή Μπομπ Μενεντέζ, τον πλέον υψηλόβαθμο Δημοκρατικό στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων. "Όλα αυτά σίγουρα θα αλλάξουν από την πλευρά των ΗΠΑ, όταν έχετε μια διοίκηση με πιο υπεύθυνη προσέγγιση στην περιοχή και στον Ερντογάν".
Τα τελευταία χρόνια o Ερντογάν υιοθέτησε μια πολύ πιο αποφασιστική εξωτερική πολιτική που σημείωσε επιτυχίες στη Συρία, τη Λιβύη και πιο πρόσφατα στο Αζερμπαϊτζάν, συχνά εις βάρος ισχυρότερων δυνάμεων. Ακόμα προσπάθησε να τα βάλει και με τις χρηματοπιστωτικές αγορές, πιέζοντας την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας να διατηρήσει τα επιτόκια χαμηλά και να δώσει ώθηση στην οικονομία πριν χτυπηθεί από την πανδημία.
Η καινούρια ηγετική ομάδα των ΗΠΑ αρχίζει να φαίνεται. Ο Μπάιντεν σκοπεύει να προτείνει για υπουργό Εξωτερικών τον Άντονι Μπλίνκεν, (σ.σ. αυτό έχει ήδη γίνει) που τον είχε σύμβουλο ασφαλείας του όταν ήταν αντιπρόεδρος του Ομπάμα. Ακόμα όμως δεν είναι γνωστό πως θα συμπεριφερθεί απέναντι στην Τουρκία η διακυβέρνηση Μπάιντεν. Ένας εκπρόσωπος από την ομάδα που έχει αναλάβει να «τρέξει» την προεδρική διαδοχή αρνήθηκε να σχολιάσει τα πλάνα για την Τουρκία, τονίζοντας ότι ο Μπάιντεν πιστεύει στην αρχή ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ μπορεί να είναι διαφορετική από κάθε πρόεδρο.
Ο Ερντογάν φαίνεται να προετοιμάζεται για το χειρότερα. Το κοινοβούλιο της Τουρκίας ενέκρινε νομοθεσία την Πέμπτη για τον επαναπατρισμό των τουρκικών εταιρειών ενέργειας και εξόρυξης που είναι εγκατεστημένες στο εξωτερικό. Ένας αξιωματούχος του τουρκικού υπουργείου Ενέργειας δήλωσε ότι η κίνηση αυτή αποσκοπεί στην προστασία τους από τον αντίκτυπο των πιθανών κυρώσεων.
Στις 7 Νοεμβρίου, την ημέρα που ανακοινώθηκε η νίκη του Μπάιντεν, ο Ερντογάν απέλυσε τον επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας, και ακολουθεί πιο ασφαλείς νομισματικές και οικονομικές πολιτικές. Η χρονική συγκυρία που έγιναν αυτά ίσως να είναι και τυχαία, αφού έπρεπε να γίνουν εδώ και καιρό για να αποφευχθεί μια καταστροφική οικονομική κρίση. Επιπρόσθετα οι κινήσεις αυτές θα κάνουν την οικονομία πιο ανθεκτική στα εξωτερικά σοκ. Ο νέος κυβερνήτης της τράπεζας αύξησε σημαντικά τα επιτόκια, σταθεροποιώντας τη τουρκική λίρα.
Αυτά τα σοκ θα μπορούσαν τώρα να έρθουν γρήγορα. Η απόφαση του Ερντογάν το 2019 να παραλάβει τα αντιεροπορικά συστήματα S-400 από την Ρωσία υπόκειται σε κυρώσεις που επιβάλλει το Κογκρέσο.
Ο Τραμπ "δεν θέλει να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία και αυτό είναι απολύτως σαφές", δήλωσε ο πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζον Μπόλτον. "Πιστεύει το σαθρό επιχείρημα του Ερντογάν ότι ο Ομπάμα εμπόδισε την Τουρκία να αγοράσει τους αμερικανικούς πυραύλους Patriot και δεν είχε άλλη επιλογή από τους S-400".
Ο Μπάιντεν, αντιπρόεδρος κατά τη διάρκεια των συνομιλιών για τους Patriot, είναι απίθανο να υιοθετήσει αυτή τη γραμμή. Σε κάθε περίπτωση, το Κογκρέσο θα πιέσει τον επόμενο πρόεδρο να επιλέξει μίνιμουμ 5 κυρώσεις που θα επιβληθούν στην Τουρκία από ένα μενού 12 διαφορετικών κυρώσεων. Οι επιλογές κυμαίνονται από τη συμβολική έως την εξαντλητική επιβολή κυρώσεων σε όλες τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές με τις ΗΠΑ.
Παράλληλα υπάρχει και η δικαστική υπόθεση εναντίον της κρατικής τουρκικής τράπεζας Halk Bankasi SA. H τράπεζα κατηγορήθηκε πέρσι πως διέπραξε απάτη και ξέπλυμα χρήματος ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων βοηθώντας την ιρανική κυβέρνηση να αποφύγει αμερικανικές κυρώσεις. Τον Ιούνιο ο Τραμπ ανάγκασε σε παραίτηση του εισαγγελέα που χειριζόταν την υπόθεση. Η τουρκική τράπεζα αρνείται τις κατηγορίες και η δική αναμένεται να ξεκινήσει τον ερχόμενο Μάρτιο, που θα είναι ήδη στον προεδρικό θώκο ο Μπάιντεν.
Οι ηγέτες της ΕΕ, εν τω μεταξύ, θα συζητήσουν ξανά τον Δεκέμβριο εκκλήσεις από την Ελλάδα και την Κύπρο - που υποστηρίζονται έντονα από τη Γαλλία - να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία για τις θαλάσσιες έρευνες της στην Ανατολική Μεσόγειο.
"Είμαι βέβαιος ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν θα συμβάλει στην αποκατάσταση των συλλογικών ισορροπιών ασφαλείας στην ευαίσθητη περιοχή μας, μια περιοχή που γνωρίζει καλά καθώς την ακολουθεί εδώ και δεκαετίες", δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, στις 11 Νοεμβρίου μετά από μια συνάντηση στην Αθήνα με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Ελ-Σίσι, που ανήκει και αυτός στους επικριτές του Ερντογάν.
Την ίδια ώρα, Τούρκοι αξιωματούχοι λένε ότι κέρδισαν λίγα από τον Τραμπ, ειδικότερα στο θέμα της έκδοσης του Φετουλάχ Γκιουλέν, ενώ υπήρχαν σημάδια ότι η προστασία του Ερντογάν από τον Λευκό Οίκο μπορεί ήδη να έχει τελειώσει.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, στην σύντομη συνάντηση του με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμάνουελ Μακρόν, ακόμα έναν επικριτή του Ερντογάν, στο Παρίσι ζήτησε κοινό μέτωπο από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη εναντίων των επιθετικών τουρκικών ενεργειών στην περιοχή, ενώ στην συνέχεια κατά την διάρκεια της επίσκεψης του στην Τουρκία δεν ταξίδεψε στην Άγκυρα για να συναντήσει τον Ερντογάν.
Οι Τούρκοι αξιωματούχοι τονίζουν ότι βλέπουν τη Συρία ως τη σημαντικότερη πιθανή πρόκληση για τον Μπάιντεν, ο οποίος είπε ότι κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας υποστήριξε ότι τα αμερικανικά στρατεύματα θα έπρεπε να παραμένουν εκεί. Ο Τραμπ απέσυρε πολλά εξ' αυτών και έδωσε τη δυνατότητα στα τουρκικά στρατεύματα να εκκαθαρίσουν τις παραμεθόριες περιοχές των Κούρδων μαχητών που θεωρεί τρομοκράτες, αλλά είναι σύμμαχοι των ΗΠΑ στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Δεν υπάρχει προφανής λύση σε κάποιες από τις διαφορές της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και ίσως υπάρχουν όρια στο πόσο θα υποχωρήσει ο Ερντογάν για να υπάρξει συμβιβασμός, ακόμα και αν το θέλει. Το κυβερνών κόμμα της Τουρκίας, AK PARTİ, παραμένει στην εξουσία με την στήριξη του ακροδεξιού κόμματος, MHP party, που είναι πολύ πιθανόν να μην δεχθεί συμβιβασμούς με τις ΗΠΑ».