Εκκινεί εκ νέου σήμερα, στην Αθήνα, ο διάλογος των τεχνικών κλιμακίων Ελλάδας και Τουρκίας για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), ενώ τις επόμενες ημέρες αναμένεται η ανάρτηση των συντεταγμένων θαλάσσιας δικαιοδοσίας που ορίζει το Τουρκολιβυκό μνημόνιο. Αν και αναμενόμενη, η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα δυσάρεστη, καθώς η συμφωνία που η Αθήνα καταγγέλλει ως «απολύτως αυθαίρετη και παράνομη», αποκτάει χαρακτήρα επίσημου εγγράφου στις βάσεις δεδομένων του ΟΗΕ.
Σε μια τεταμένη περιρρέουσα ατμόσφαιρα που δημιουργεί αυτή η εξέλιξη όσο και η συνεχής τουρκική προκλητικότητα, ξεκινά ο τεχνικός διάλογος σε στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο για τα ΜΟΕ (μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης) ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία.
Σύμφωνα με πληροφορίες από τα Υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας της Ελλάδας, ο διάλογος θα διεξαχθεί από κοινές επιτροπές στρατιωτικών, συνεπικουρούμενες από διπλωμάτες, οι οποίες θα προβούν σε μια αποτίμηση των προγενέστερων συναντήσεων για τα ΜΟΕ μεταξύ των δύο χωρών, θέτοντας επί τάπητος τις προοπτικές συνέχισης της συγκεκριμένης διαδικασίας.
Η Αθήνα ζητάει να ληφθούν μέτρα για καλύτερη επικοινωνία σε όλα τα επίπεδα (αεροπορία, σύνορα στον Έβρο και έλεγχος υποβρυχίων), προκειμένου να απομακρυνθεί ο κίνδυνος ατυχήματος από τη διαρκή στρατιωτική πίεση που ασκεί η Τουρκία. Να θυμίσουμε ότι τουρκικό ερευνητικό σκάφος αλωνίζει στην κυπριακή ΑΟΖ, ενώ είχαμε και έχουμε παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις.
Πριν την έναρξη του νέου κύκλου συζητήσεων για τα ΜΟΕ, ο Υπουργός Άμυνας της Ελλάδας Νίκος Παναγιωτόπουλος είχε συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του, Χουλουσί Ακάρ, στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, στις 12 Φεβρουαρίου. Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης συνάντησης, ο Έλληνας Υπουργός Άμυνας τόνισε τη σημασία τήρησης ανοικτών διαύλων επικοινωνίας και την ανάγκη η Τουρκία να απέχει από ενέργειες που τροφοδοτούν την ένταση.
Σημειώνεται ότι οι δύο προηγούμενοι κύκλοι συνομιλιών για τα ΜΟΕ είχαν πραγματοποιηθεί στις 20-25 Μαΐου και στις 17-21 Ιουνίου 2019, στην Αθήνα και την Άγκυρα αντίστοιχα. Ωστόσο, ο διάλογος για τα ΜΟΕ είχε μέχρι πρότινος «παγώσει», εξαιτίας της υπογραφής του μνημονίου κατανόησης μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης της Τρίπολης για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο.
Παρά το γεγονός ότι ο διάλογος για τα ΜΟΕ επανεκκινεί σήμερα, το μνημόνιο κατανόησης Άγκυρας - Τρίπολης αποτελεί ένα μείζον πρόβλημα για την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η ελληνική πλευρά δεν έχει ακόμα τοποθετηθεί σχετικά με πληροφορίες του ελληνικού Τύπου σύμφωνα με τις οποίες, η Διεύθυνση Ωκεάνιων Υποθέσεων και Δικαίου της Θάλασσας του ΟΗΕ πρόκειται να αναρτήσει, εντός των επόμενων ημερών, τις συντεταγμένες θαλάσσιας δικαιοδοσίας που ορίζει το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Μια τέτοια εξέλιξη θα συνιστούσε αναβάθμιση της συμφωνίας Τουρκίας - Λιβύης, καθώς ο χάρτης θαλασσίων ζωνών θα αποκτούσε χαρακτήρα επίσημου εγγράφου στις βάσεις δεδομένων του ΟΗΕ, ενδεχόμενο στο οποίο η ελληνική πλευρά έχει δηλώσει ρητά ότι αντιτίθεται, με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκο Δένδια, να ζητά από τον ΟΗΕ να μην προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση και να υπογραμμίζει τον αυθαίρετο και άκυρο χαρακτήρα της συγκεκριμένης συμφωνίας.
Σαν να μην έφτανε αυτό, ο Ταγίπ Ερντογάν μόλις το Σάββατο ανακοίνωσε πως ένα τρίτο γεωτρύπανο θα κινηθεί μέσα στις επόμενες ημέρες στη συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή, για να ξεκινήσει νέες έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων. «Δεν έχει αλλάξει στάση μας στο ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου κι αυτό φαίνεται από τη συμφωνία την οποία υπογράψαμε. Όπως ενώ είχαμε δυο γεωτρύπανα πήγαμε και αγοράσαμε και τρίτο. Έχουμε και δυο ερευνητικά πλοία. Έχουμε τώρα και τρία γεωτρύπανα. Λέμε να ξεκινήσουμε εντατικές εργασίες εδώ και με τα ερευνητικά μας πλοία αλλά και με τα γεωτρύπανα μας. Το σημαντικό όμως είναι πως με τον τρόπο αυτό βρίσκεται κάποιος εκεί και πολιτικά αλλά και στρατιωτικά. Είναι σημαντικό διότι έτσι η χώρα γίνεται αυτή που ελέγχει την περιοχή. Εμείς είμαστε η χώρα με την μεγαλύτερη ακτογραμμή. Είμαστε αποφασισμένοι να τηρήσουμε πιστά τη συμφωνία με τον κύριο Σαράτζ και θα υποστηρίξουμε το δίκαιο και τα δικαιώματα τη Λιβύης».
Όπως πάντα η Άγκυρα προαναγγέλλει τις κινήσεις της για να προετοιμάσει τη διεθνή κοινή γνώμη, αλλά στην Αθήνα δεν έχει κηρυχτεί συναγερμός εν όψει της επικείμενης κρίσης. Αντίθετα, επικρατεί ένα κλίμα, λες και οι αλλεπάλληλες αυτές δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων εκλαμβάνονται σαν ρητορική χωρίς αντίκρισμα.