Καλωσορίζει ο ΣΥΡΙΖΑ την υπογραφή της Συμφωνίας για τον East Med (παρών στην τελετή ήταν και ο πρώην υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης), τονίζοντας ότι πρόκειται για έργο που συνεισφέρει καθοριστικά στην αναβάθμιση της θέσης της Ελλάδας, ως ενεργειακού κόμβου στην περιοχή και την ενίσχυση του γεωπολιτικού της ρόλου.
Ωστόσο, σύμφωνα με την Κουμουνδούρου, η Κυβέρνηση πρέπει να επικεντρώσει την προσοχή της σε τέσσερα σημεία:
1. Κατά την επικείμενη συνάντηση και ιδίως τη συνέντευξη Τύπου του Πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, πρέπει να εξασφαλισθεί ξεκάθαρη στήριξη στον αγωγό EastMed και το πλαίσιο συνεργασίας 3+1. Οι ενστάσεις που εξέφρασε πρόσφατα ο Πρόεδρος Τραμπ στην υιοθέτηση του Νομοσχεδίου "Eastern Mediterranean Partnership” που αφορά μεταξύ άλλων τη στήριξη του σχήματος 3+1, αποτελούν ανησυχητικό οιωνό. Ο ΣΥΡΙΖΑ υπογραμμίζει ότι η κύρωση του νομοσχεδίου για την αναβάθμιση της στρατιωτικής συνεργασίας ΗΠΑ - Ελλάδας σε τέσσερις εγκαταστάσεις, το οποίο κατατέθηκε στις 24/12/2019, δεν μπορεί παρά να εξαρτάται από τον βαθμό σύγκλισης των συμφερόντων μας με τις ΗΠΑ.
2. Να επιδιώξει την ενεργή συμμετοχή της Ιταλίας στο έργο, χωρίς την οποία δεν μπορεί να έχει μέλλον. Υπενθυμίζεται ότι η Ιταλία υπέγραψε Τετραμερή Κοινή Διακήρυξη για τον αγωγό τον Απρίλιο 2017 στο Τελ Αβίβ και Τετραμερές Μνημόνιο Συναντίληψης τον Δεκέμβριο 2017 στη Λευκωσία, ενώ οι τετραμερείς διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν τον Δεκέμβριο 2018. Η υπογραφή της Συμφωνίας σε τριμερές σχήμα μπορούσε να είχε λάβει χώρα από τον Φεβρουάριο του 2019, ωστόσο στόχος της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν απλά η υπογραφή αλλά η συμμετοχή της Ιταλίας στους υπογράφοντες. Η πρόσφατη επιστολή του υπουργού Οικονομικής Ανάπτυξης της Ιταλίας στην οποία αναφέρει γενικόλογα ότι η Ιταλία συνεχίζει να στηρίζει τον αγωγό "στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών Σχεδίων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI)" είναι σαφές ότι δεν αρκεί.
3. Να ζητήσει την επέκταση των ευρωπαϊκών κυρώσεων εις βάρος ατόμων και εταιρειών που προβαίνουν σε παράνομες ενέργειες εντός της περιοχής της παράνομης Συμφωνίας Τουρκίας - Λιβύης. Υπενθυμίζεται ότι Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ανοιχτά ότι ένας από τους στόχους της παράνομης Συμφωνίας είναι η παρεμπόδιση της κατασκευής του αγωγού, εξ ου και εκτείνεται σε περιοχές από τις οποίες ο αγωγός αναμένεται να περάσει. Η παρεμπόδιση έργου στηριζόμενο από την Ε.Ε., είναι σαφές ότι πρέπει να οδηγεί σε ευρωπαϊκά μέτρα και κυρώσεις.
4. Να εξασφαλισθεί ότι δεν θα αντιμετωπισθούν δυσκολίες από πλευράς ΔΕΠΑ στην υλοποίηση του έργου μετά τον πρόσφατο νόμο που εκχωρεί σε έναν ιδιώτη το σύνολο του ποσοστού του δημοσίου στα δίκτυα φυσικού αερίου (ΔΕΠΑ Υποδομών) και διατηρεί πλειοψηφικό ποσοστό για το δημόσιο στη ΔΕΠΑ Διεθνών, χωρίς, όμως, να διασφαλίζει κανένα έσοδο για τη χρηματοδότηση των διεθνών αυτών έργων. Υπενθυμίζεται ότι οι ενέργειες, επί διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, για την προώθηση του αγωγού EastMed έγιναν στο πλαίσιο της συμφωνίας της ελληνικής κυβέρνησης για τη διατήρηση του 51% της ΔΕΠΑ Υποδομών στο δημόσιο, σύμφωνα με το νόμο 4602 του Μαρτίου 2019. Ο εν λόγω νόμος προέβλεπε τη διάσπαση της ΔΕΠΑ σε Υποδομών και Εμπορίας, όπου στην Υποδομών μεταφέρονται τα Διεθνή Έργα στα οποία συμμετέχει η ΔΕΠΑ, και φυσικά ο EastMed. Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ διασφάλιζε τη χρηματοδότηση του αγωγού EastMed καθώς το σταθερό έσοδο από τα δίκτυα φυσικού αερίου θα κατευθυνόταν στα διεθνή έργα.
Αναλυτικά, η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ
"Καλωσορίζουμε την υπογραφή της Διακρατικής Συμφωνίας Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, για τον Αγωγό EastMed, έργο που συνεισφέρει καθοριστικά στην αναβάθμιση της θέσης της Ελλάδας, ως ενεργειακού κόμβου στην περιοχή και την ενίσχυση του γεωπολιτικού της ρόλου.
Η στρατηγική σημασία του έργου αναδείχθηκε την περίοδο 2015 - 2019, με σημαντικότερους σταθμούς:
- την 5η Σύνοδο Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ το Δεκέμβριο 2018 στο Μπερ Σεβά, όπου οι Πρωθυπουργοί των τριών χωρών συμφώνησαν στην υπογραφή της Συμφωνίας και ο Πρέσβης των ΗΠΑ, κ. Φρίντμαν, μιλώντας ρητά εκ μέρους του Πρόεδρου Τραμπ, υπογράμμισε τη στήριξη των ΗΠΑ στο έργο και κάλεσε όλες τις χώρες της περιοχής να συμβάλλουν στην επιτυχία του,
- τον Φεβρουάριο 2019 που το έργο έλαβε τη σχετική έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και
- τον Μάρτιο 2019 κατά την πρώτη συνάντηση του πλαισίου συνεργασίας 3+1 (με τις ΗΠΑ), όπου ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, κ. Πομπέο, τόνισε τη στρατηγική σημασία του έργου και την Αμερικανική στήριξη σε αυτό.
Κατά την επόμενη περίοδο, η Κυβέρνηση οφείλει να εντείνει τις προσπάθειές της για την θωράκιση του έργου, επικεντρώνοντας την προσοχή της σε τέσσερα μέτωπα:
Πρώτον, κατά την επικείμενη συνάντηση και ιδίως τη συνέντευξη Τύπου του Πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, πρέπει να εξασφαλισθεί ξεκάθαρη στήριξη στον αγωγό EastMed και το πλαίσιο συνεργασίας 3+1. Οι ενστάσεις που εξέφρασε πρόσφατα ο Πρόεδρος Τραμπ στην υιοθέτηση του Νομοσχεδίου "Eastern Mediterranean Partnership” που αφορά μεταξύ άλλων τη στήριξη του σχήματος 3+1, αποτελούν ανησυχητικό οιωνό. Ο ΣΥΡΙΖΑ υπογραμμίζει ότι η κύρωση του νομοσχεδίου για την αναβάθμιση της στρατιωτικής συνεργασίας ΗΠΑ - Ελλάδας σε τέσσερις εγκαταστάσεις, το οποίο κατατέθηκε στις 24/12/2019, δεν μπορεί παρά να εξαρτάται από τον βαθμό σύγκλισης των συμφερόντων μας με τις ΗΠΑ.
Δεύτερον, η Κυβέρνηση πρέπει να επιδιώξει την ενεργή συμμετοχή της Ιταλίας στο έργο, χωρίς την οποία δεν μπορεί να έχει μέλλον. Υπενθυμίζεται ότι η Ιταλία υπέγραψε Τετραμερή Κοινή Διακήρυξη για τον αγωγό τον Απρίλιο 2017 στο Τελ Αβίβ και Τετραμερές Μνημόνιο Συναντίληψης τον Δεκέμβριο 2017 στη Λευκωσία, ενώ οι τετραμερείς διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν τον Δεκέμβριο 2018. Η υπογραφή της Συμφωνίας σε τριμερές σχήμα μπορούσε να είχε λάβει χώρα από τον Φεβρουάριο του 2019, ωστόσο στόχος της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν απλά η υπογραφή αλλά η συμμετοχή της Ιταλίας στου υπογράφοντες. Η πρόσφατη επιστολή του υπουργού Οικονομικής Ανάπτυξης της Ιταλίας στην οποία αναφέρει γενικόλογα ότι η Ιταλία συνεχίζει να στηρίζει τον αγωγό "στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών Σχεδίων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI)" είναι σαφές ότι δεν αρκεί.
Τρίτον, η Κυβέρνηση πρέπει να ζητήσει την επέκταση των ευρωπαϊκών κυρώσεων εις βάρος ατόμων και εταιριών που προβαίνουν σε παράνομες ενέργειες εντός της περιοχής της παράνομης Συμφωνίας Τουρκίας - Λιβύης. Υπενθυμίζεται ότι Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ανοιχτά, ότι ένας από τους στόχους της παράνομης Συμφωνίας είναι η παρεμπόδιση της κατασκευής του αγωγού εξ ου και εκτείνεται σε περιοχές από τις οποίες ο αγωγός αναμένεται να περάσει. Η παρεμπόδιση έργου στηριζόμενο από την Ε.Ε., είναι σαφές ότι πρέπει να οδηγεί σε ευρωπαϊκά μέτρα και κυρώσεις.
Τέταρτον, πρέπει να εξασφαλισθεί ότι δεν θα αντιμετωπισθούν δυσκολίες από πλευράς ΔΕΠΑ στην υλοποίηση του έργου μετά τον πρόσφατο νόμο που εκχωρεί σε έναν ιδιώτη το σύνολο του ποσοστού του δημοσίου στα δίκτυα φυσικού αερίου (ΔΕΠΑ Υποδομών) και διατηρεί πλειοψηφικό ποσοστό για το δημόσιο στη ΔΕΠΑ Διεθνών, χωρίς, όμως, να διασφαλίζει κανένα έσοδο για τη χρηματοδότηση των διεθνών αυτών έργων. Υπενθυμίζεται ότι οι ενέργειες, επί διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, για την προώθηση του Αγωγού EastMed έγιναν στο πλαίσιο της συμφωνίας της ελληνικής κυβέρνησης για τη διατήρηση του 51% της ΔΕΠΑ Υποδομών στο δημόσιο, σύμφωνα με το νόμο 4602 του Μαρτίου 2019. Ο εν λόγω νόμος προέβλεπε τη διάσπαση της ΔΕΠΑ σε Υποδομών και Εμπορίας, όπου στην Υποδομών μεταφέρονται τα Διεθνή Έργα στα οποία συμμετέχει η ΔΕΠΑ, και φυσικά ο EastMed. Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ διασφάλιζε τη χρηματοδότηση του Αγωγού EastMed καθώς το σταθερό έσοδο από τα δίκτυα φυσικού αερίου θα κατευθυνόταν στα διεθνή έργα.
Η πολύχρονη προσπάθεια που έχει καταβληθεί φέρνει τα σημερινά θετικά αποτελέσματα, οι προκλήσεις, όμως, παραμένουν και πρέπει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά από την Κυβέρνηση”.