«Τα δημοσιεύματα περί 1.000 επιστροφών στη Σάμο (την περασμένη εβδομάδα ανέφεραν 5.000) ή περί δημιουργίας νέων ΚΥΤ είναι εσκεμμένα ψευδή, όπως τερατωδώς ψευδείς είναι δηλώσεις ή φημολογίες ανθρώπων που έχουν δημόσιο λόγο» σημειώνει, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δημήτρης Βίτσας, σε επιστολή προς τους περιφερειάρχες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου και στους δημάρχους Λέσβου, Χίου, Σάμου, Κω και Λέρου.
Σύμφωνα με τον υπουργό, αφορμή της επιστολής είναι «η δημόσια ανακοίνωση των πέντε δημάρχων, αλλά όχι μόνο. Βασική αιτία είναι ένα πλήθος φημών, δημόσιων και υπόγειων λόγων και δημοσιευμάτων που εσκεμμένα ή όχι διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα».
Ακόμη, ο κ. Βίτσας τονίζει: «Κανένα συμπέρασμα της Συνόδου και καμία Συμφωνία δεν αφορά στα νησιά μας. Η κατάσταση παραμένει και θα παραμείνει ως έχει. Ένα ΚΥΤ στη Λέσβο, ένα στη Χίο, ένα στη Σάμο, ένα στην Κω και ένα στη Λέρο. Αυτά δηλαδή που υπάρχουν και ο στόχος είναι να αποσυμπιεστούν. Οτιδήποτε άλλο είναι ψέμα». Επιπλέον επισημαίνει: «Από την αρχή τόνισα πως δεν χρειάζεται πάντοτε να συμφωνούμε, αλλά είναι αναγκαίο να έχουμε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας, γιατί χειριζόμαστε ένα σημαντικό θέμα με παγκόσμιες, ευρωπαϊκές και πατριωτικές διαστάσεις. Ένα θέμα όπου, κατά την άποψή μου, δεν χωρούν μικροπολιτικές αντιπαραθέσεις και αφηγήσεις που επιδιώκουν άλλους στόχους εκτός από τη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού. Επισκέφθηκα και τα πέντε νησιά, συνομίλησα μαζί σας, με εκπροσώπους τοπικών φορέων, αλλά και επιτροπές κατοίκων. Εξ αρχής έκανα καθαρό πως στόχος μας είναι η αποσυμπίεση των νησιών. Έχουμε τονίσει πως η επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου είναι ο κύριος τρόπος "αποσυμπίεσης" που θα υλοποιείται είτε με μεταφορά σε κατάλληλους χώρους στην ενδοχώρα και πολιτική πίεση για ανακατανομή σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, είτε με επιστροφές οικειοθελείς ή με βάση την "Kοινή Δήλωση"».
Όσον αφορά τα μέτρα για τον ΦΠΑ σε αυτά τα πέντε νησιά ο υπουργός υπογραμμίζει: «Ανακοινώθηκε και με ΠΝΠ έγινε πράξη η διατήρηση του καθεστώτος χαμηλού ΦΠΑ στα πέντε νησιά. Έκτοτε είτε από άγνοια, είτε από αντιπολιτευτική διάθεση όσων θεωρούν ότι το πολιτικό τους αφήγημα ηττάται, άρχισε ένας κύκλος ευφάνταστων σεναρίων που θέλει τη δημιουργία νέων Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στα νησιά σε αντάλλαγμα του χαμηλού ΦΠΑ κ.λπ. Απλώς ψέματα. Η διατήρηση του καθεστώτος χαμηλού ΦΠΑ στα πέντε νησιά, έρχεται να προστεθεί στο "μεταφορικό ισοδύναμο", στον διπλασιασμό των πόρων για αναπτυξιακά έργα και στην αύξηση των προγραμμάτων ειδικών τοπικών έργων γιατί αναγνωρίζουμε την ιδιαιτερότητα της νησιωτικής ζωής, τον σημαντικό ρόλο των νησιών στην οικονομία και την ασφάλεια της χώρας, αλλά και το ειδικό βάρος που δέχονται. Αναγνωρίζουμε σημαίνει πως αναλαμβάνουμε και το χρέος αποσυμπίεσής τους από το βάρος και όχι βέβαια προσθέτουμε επιπλέον».
Σχετικά με τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής και τη συμφωνία Ελλάδας-Γερμανίας-Ισπανίας ο κ. Βίτσας αναφέρει: «Όσον αφορά στη Συμφωνία επανενώσεων οικογενειών προς Γερμανία και επανεισδοχών από Γερμανία έχω επίσης να τονίσω τα εξής: Οι επανενώσεις οικογενειών προσφύγων από την Ελλάδα στη Γερμανία και οι επανεισδοχές υπηκόων τρίτων χωρών που μελλοντικά θα καταγραφούν στην Ελλάδα και παρατύπως θα βρεθούν στη Γερμανία αφορούν αποκλειστικά διαδικασίες και κέντρα της ενδοχώρας και όχι των πέντε νησιών. Ακόμη πιο καθαρά: Κανείς δεν θα πάει απευθείας από τα νησιά για να επανενωθεί με την οικογένειά του στη Γερμανία και κανείς δεν θα επιστραφεί από τη Γερμανία στα ελληνικά νησιά».
Ειδικά για τη Σάμο, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής σημειώνει ότι «το υπάρχον ΚΥΤ παρ' όλες τις προσπάθειες δεν είναι καλό, ακόμη και όταν αποσυμπιεστεί. Η Ελλάδα έχει αναλάβει την υποχρέωση να βελτιώσει την κατάσταση». «Με επίσημη επιστολή μου προς τον δήμαρχο και το δημοτικό συμβούλιο Σάμου πρότεινα να εξευρεθεί νέος χώρος για τη δημιουργία ΚΥΤ, δυναμικότητας έως 1.200 ατόμων που θα αντικαταστήσει το υπάρχον. Αντικαταστήσει σημαίνει πως το νέο ΚΥΤ θα λειτουργήσει μόνο και μόλις το υπάρχον ΚΥΤ σταματήσει την λειτουργία του. Το, δε, υπάρχον, σε συμφωνία με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, θα αποδοθεί σαν χώρος στον Δήμο Σάμου. Τι μπορεί πραγματικά να συμβεί. Είτε ο δήμος Σάμου να υποδείξει χώρο ή χώρους ή το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής να προτείνει στον Δήμο Σάμου και στην Αντιπεριφέρεια χώρο ή χώρους» προσθέτει.
Καταλήγοντας ο κ. Βίτσας τονίζει: «Επειδή κάθε υπεύθυνος φορέας (ή άνθρωπος) δεν προτείνει κάτι που δεν έχει, το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής έχει απευθυνθεί σε υπουργεία ή σε άλλους δημόσιους φορείς, ώστε να συντάξει την πρότασή του. Είναι, όμως, εξίσου πιθανόν αυτές οι ενέργειες να αποτύχουν αν ο δήμος, η αντιπεριφέρεια και οι τοπικοί φορείς διαφωνούν. Εν τοιαύτη περιπτώσει, το ΚΥΤ (και το αντίστοιχο "βάρος") θα παραμείνει στο Βαθύ, (με αντίστοιχη ευθύνη των τοπικών θεσμών), όπου πέραν της "αποσυμπίεσης" θα γίνει ό,τι είναι τεχνικά και ανθρωπίνως δυνατόν ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση».