Να πίνεις καφέ στην υπηρεσία της επιστήμης. Μια καθόλου άσχημη δουλειά, την οποία έκανε ο χημικός Μαξ Μοργκενχάλερ για την Nestlé το 1929. Στόχος του να επινοήσει μια σκόνη καφέ, που θα διαλυόταν με ζεστό νερό.
Πόσα φλιτζάνια καφέ αναγκάστηκε να δοκιμάσει ο μοναχικός επιστήμονας δεν έχει γίνει γνωστό, ωστόσο το προϊόν που προέκυψε είναι σήμερα γνωστό σε όλο τον κόσμο. Κάθε δευτερόλεπτο καταναλώνονται 5.500 φλιτζάνια Nescafé, το οποίο σημαίνει 330.000 φλιτζάνια το λεπτό και 19,8 εκατομμύρια την ώρα. Η εταιρεία έβγαλε πριν από 80 χρόνια, την 1η Απριλίου 1938, το νέο προϊόν της στην αγορά και ήταν μια τεράστια επιτυχία.
Η Nestlé δεν αναφέρεται στον τζίρο που κάνει ο στιγμιαίος καφές της αλλά σύμφωνα με εκτιμήσεις του κλάδου ο τζίρος πρέπει να ανέρχεται γύρω στα 10,7 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Η ελβετική εταιρεία είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο στον τομέα των τροφίμων με ετήσιο τζίρο γύρω στα 90 δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα το χρόνο.
Η αρχή δεν ήταν εύκολη. Στις αρχές του περασμένου αιώνα η Nestlé παρασκεύαζε συμπυκνωμένο γάλα, το οποίο είχε και γεύση καφέ καθώς και παιδικές τροφές. Η εταιρεία ήθελε να διαπιστώσει πούθα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το «καμάρι» της, την μηχανή κονιορτοποίησης Ergon. Ίσως και το κρασί, η μπύρα ή ο χυμός μήλου να μπορούσαν να πουληθούν σε μορφή σκόνης.
Η επανάσταση στον καφέ
Οι χημικοί της εταιρείας εξέταζαν το ενδεχόμενο καφές να μπορεί να πουληθεί σε ταμπλέτες ή σε κύβους.
Στιγμιαίος καφές που μπορούσε να διαλυθεί στο νερό κυκλοφορούσε ήδη στο εμπόριο στις ΗΠΑ. Το πρόβλημα ήταν όμως τα αρώματα του καφέ που προέρχονταν από το άλεσμά του. Αυτό ήταν που έκανε τη διαφορά με τον στιγμιαίο καφέ της Nestlé. Το αρχικό αποτέλεσμα όμως δεν άρεσε ούτε στον αρμόδιο χημικό που είχε αναλάβει την έρευνα ούτε στον προϊστάμενο του κι έτσι το πρόγραμμα σταμάτησε.
Ωστόσο ο Μαξ Μοργκενχάλερ συνέχισε να πειραματίζεται στην κουζίνα του σπιτιού του μέχρι που του ήρθε η ιδέα ότι οι υδατάνθρακες μπορούν να κρατήσουν τα αρώματα. Έτσι κατάφερε να λύσει το πρόβλημα. Για μήνες δοκίμαζε μόνος του στο σπίτι τη χημική σύνθεση που είχε φτιάξει με στόχο να διαπιστώσει εάν πράγματι σε διάρκεια χρόνου τα αρώματα θα μπορούσαν να κρατηθούν. Και πράγματι ο στιγμιαίος καφές ήταν πλέον πραγματικότητα.
Με το πέρασμα του χρόνου αναπτύχθηκαν άλλες διαδικασίες διατήρησης των αρωμάτων του καφέ. Ο Μαξ Μοργκενχάλερ που στην αρχή συμμετείχε με ποσοστά στην πώληση του προϊόντος ήρθε σε ρήξη με την εταιρεία. Ωστόσο το προϊόν του κρατάει ακόμα και σήμερα εκατομμύρια καταναλωτές ξύπνιους.
Deutsche Welle / Κριστιάνε Έρλιχ (DPA) / Μαρία Ρηγούτσου