Η «μάχη» μεταξύ ηλεκτρονικού και συμβατικού τσιγάρου μαίνεται και, παρά τις όποιες επιφυλάξεις, πολλοί είναι αυτοί που στράφηκαν στο ηλεκτρονικό εκτιμώντας πως με αυτόν τον τρόπο θα γλιτώσουν από τις βλαβερές συνέπειες του τσιγάρου.
Όμως πολλές είναι και οι φωνές που υποστηρίζουν πως το «άτμισμα» δεν είναι τόσο αθώο. Το καλύτερο είναι σίγουρα να μην καπνίζει κανείς, όμως τι δείχνουν οι έρευνες για το ηλεκτρονικό και το συμβατικό τσιγάρο;
Η τελευταία έρευνα έρχεται από τη Βρετανία. Σύμφωνα με την Linda Bauld Καθηγήτρια Πολιτικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο Stirling και Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Κέντρου Μελετών Καπνού και Αλκοόλης του Ηνωμένου Βασιλείου, τα αποδεικτικά στοιχεία ότι η χρήση ενός ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι πολύ ασφαλέστερη από ό, τι το κάπνισμα συσσωρεύονται. Το 2017 ήρθε στο φως της δημοσιότητας η πρώτη πιο μακροπρόθεσμη μελέτη για το σκεύασμα, συγκρίνοντας την τοξική έκθεση μεταξύ ανθρώπων που σταμάτησαν το κάπνισμα και χρησιμοποίησαν τα προϊόντα για μέσο όρο 16 μηνών, σε σύγκριση με όσους συνέχιζαν να καπνίζουν.
Χρηματοδοτήθηκε από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Cancer Research UK, ο οποίος χρηματοδοτεί έρευνες βάσει κληροδοτημάτων και δωρεών που λαμβάνει. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι άνθρωποι που έκαναν την μετάβαση από το συμβατικό στο ηλεκτρονικό τσιγάρο για τουλάχιστον 6 μήνες είχαν αισθητά χαμηλότερα επίπεδα σε τοξικές και καρκινικές ουσίες στο σώμα τους σε σχέση με τους ανθρώπους που συνέχιζαν το κάπνισμα.
Για πρώτη φορά, οι ερευνητές ανέλυσαν το σάλιο και τα ούρα των μακροχρόνιων ατμιστών, όπως και των καπνιστών και συνέκριναν τα επίπεδα έκθεσης του σώματος στις βασικές χημικές ουσίες. Οι πρώην καπνιστές που μετέβησαν στο ηλεκτρονικό τσιγάρο είχαν αισθητά χαμηλότερες τιμές τοξικών χημικών και καρκινογόνων στο σώμα τους συγκριτικά με τους ανθρώπους που συνέχισαν να καπνίζουν. Αλλά όσοι χρησιμοποίησαν ηλεκτρονικά τσιγάρα ενώ ταυτόχρονα συνέχισαν να καπνίζουν δεν κατέγραψαν τις ίδιες διαφορές, τονίζοντας έτσι ότι η πλήρης μετάβαση στο ηλεκτρονικό τσιγάρο απαιτείται για να μειωθεί η έκθεση στις τοξίνες.
Ο επικεφαλής συγγραφέας δρ. Lion Shahab, λέκτορας στο τμήμα επιδημιολογίας και δημόσιας υγείας στο UCL, δήλωσε: «Η μελέτη μας ενισχύει τις υπάρχουσες αποδείξεις που δείχνουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι πολύ πιο ασφαλή από το κάπνισμα, και προτείνει ότι υπάρχει πολύ χαμηλός κίνδυνος που συνδέονται με τη μακροχρόνια χρήση τους». Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι λιγότερο επιβλαβή από το κάπνισμα επειδή δεν περιέχουν καπνό. Η εισπνοή του καπνού που καίγεται - αλλά και η μάσησή του - είναι εξαιρετικά επιζήμια για την ανθρώπινη υγεία. Αφαιρέστε τον καπνό και την καύση και δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι μειώνεται ο κίνδυνος. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι αβλαβή. Ωστόσο, αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να είμαστε σχετικά σίγουροι ότι η αλλαγή από το κάπνισμα στο σκεύασμα θα έχει οφέλη για την υγεία.
Αυτές οι νέες μελέτες έχουν επηρεάσει την πολιτική, τουλάχιστον στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στην Αγγλία, από το 2016 υπήρξε ευρεία συναίνεση που εγκρίθηκε κι από πολλούς οργανισμούς στον τομέα της υγείας, ενθαρρύνοντας τους καπνιστές να δοκιμάσουν τον ατμιστή. Αυτό το έτος επιπλέον οργανισμοί, όπως το Royal College of General Practitioners και η British Medical Association, εξέδωσαν νέες εκθέσεις που επίσης δείχνουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι θετική επιλογή για τους καπνιστές που προσπαθούν να σταματήσουν. Και για πρώτη φορά, ο Οργανισμός Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας περιελάμβανε ηλεκτρονικά τσιγάρα στη διαφήμισή του για την «Stoptober» μια ετήσια εκστρατεία για το κάπνισμα. Στη Σκωτία, ένας μεγάλος αριθμός οργανώσεων με επικεφαλής την Health Scotland εξέδωσε μια δήλωση που καθιστά σαφές ότι το vaping είναι σίγουρα ασφαλέστερο από το κάπνισμα, το οποίο υποστηρίχθηκε επίσης από τον Chief Medical Officer της Σκωτίας.
Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Addiction κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα 3ης γενιάς μπορούν πράγματι να παράγουν υψηλά επίπεδα αλδεϋδών - αλλά μόνο υπό ακραίες περιστάσεις, που υπό φυσιολογικές συνθήκες οι ατμιστές θα αποφύγουν, εξαιτίας των άμεσων, δυσάρεστων αισθητήριων αποτελεσμάτων. Ο καθηγητής Peter Hajek, διευθυντής της Ερευνητικής Μονάδας εξάρτησης από τον καπνό στο Barts και το London School of Medicine and Dentistry, του Ηνωμένου Βασίλειου, υποστηρίζει για τη μελέτη του Addiction: «Τα ευρήματα αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία του να καταστούν σαφείς οι συνθήκες υπό τις οποίες τέτοιου είδους τεστ λαμβάνουν χώρα και να αποφεύγονται σαρωτικές ισχυρισμοί που μπορούν να παραπλανήσουν το κοινό. Η ερμηνεία μου με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία είναι ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι πολύ πιο ασφαλή από το κάπνισμα».
Και οι άλλες έρευνες...
Σε αντίθεση με τα συμπεράσματα του υπουργείου Υγείας της Βρετανίας, σύμφωνα με τα οποία το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι 95% λιγότερο βλαπτικό από τα κανονικά τσιγάρα, έρευνα επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας κατέληξε στο συμπέρασμα πως οι χρήστες του ηλεκτρονικού τσιγάρου εμφάνισαν υψηλούς δείκτες πρωτεΐνης κάτι που συνδέεται με πιθανή εμφάνιση σοβαρών παθήσεων στους πνεύμονες. Ωστόσο οι ερευνητές διευκρίνισαν ότι οι περισσότεροι καπνιστές ηλεκτρονικού τσιγάρου κάπνιζαν και κανονικό καπνό.
«Υπάρχει μια σύγχυση για το αν το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι πιο ασφαλές από το κανονικό. Κι αυτό γιατί οι πιθανές επιπτώσεις του στην υγεία, βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της έρευνας», λέει ο Δρ. Mehmet Kesimer και προσθέτει πως «τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ίσως είναι το ίδιο βλαβερά με τα τσιγάρα». Μια νέα έρευνα, με επικεφαλής έναν Έλληνα επιστήμονα, εξέτασε τις 122 ουσίες που χρησιμοποιούνται συχνότερα στα υγρά αναπλήρωσης των ηλεκτρονικών τσιγάρων σε εννέα ευρωπαϊκές χώρες (μεταξύ των οποίων η Ελλάδα).
Στα αποτελέσματα των ερευνών διαπιστώθηκε ότι όλα τα υγρά περιέχουν τουλάχιστον μια ερεθιστική χημική ουσία, που μπορεί να θεωρηθεί επικίνδυνη για την ανθρώπινη υγεία. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Κωνσταντίνο Βαρδαβά, επιστημονικό συνεργάτη της Κλινικής Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο διεθνές συνέδριο της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ERS) στο Μιλάνο. Όπως ανέφερε ο Κ. Βαρδαβάς, «τα πιο πρόσφατα στοιχεία από την Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνουν σημαντική αύξηση στη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων κατά τα τελευταία χρόνια. Η έρευνά μας αποκαλύπτει ότι τα υγρά αναπλήρωσης που πωλούνται στην Ευρώπη, περιέχουν συστατικά που μπορεί να ερεθίσουν τους αεραγωγούς στο αναπνευστικό σύστημα».
Μια άλλη σουηδική επιστημονική έρευνα που έγινε σε πάνω από 30.000 άτομα και παρουσιάσθηκε στο ίδιο συνέδριο της ERS, με επικεφαλής τη δρα Λίνεα Χέντμαν του Πανεπιστημίου Ουμέα, δείχνει ότι η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι συχνότερη μεταξύ των ήδη καπνιστών, σε σχέση με τους πρώην ή τους μη καπνιστές. Η μελέτη δείχνει ότι όσοι κάνουν παράλληλη χρήση παραδοσιακού και ηλεκτρονικού τσιγάρου, έχουν περισσότερα αναπνευστικά συμπτώματα, όπως επίμονο βήχα, λαχάνιασμα και παραγωγή βλεννών. Οι καπνιστές συχνά μετατρέπονται σε ατμιστές, όταν δεν μπορούν να καπνίσουν κανονικό τσιγάρο (π.χ. σε μπαρ ή εστιατόριο). Σύμφωνα εξάλλου με τις εκτιμήσεις των σουηδών ερευνητών, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν βοηθά κάποιον να κόψει το κάπνισμα, «ούτε μπορούν να προωθούνται στην αγορά ως ασφαλής εναλλακτική λύση στα συμβατικά τσιγάρα».
Το μόνο σίγουρο είναι ότι εάν είστε καπνιστής, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για την υγεία σας και την υγεία των γύρω σας είναι να σταματήσετε το κάπνισμα.
Πηγή