Η καλή μαγειρική είναι εκείνη που στοχεύει σε κάτι που το ξέρει καλά και το πετυχαίνει πάντα. Καλή μαγειρική είναι η κουζίνα της γιαγιάς, της μαμάς, της Λωξάντρας, και πάει λέγοντας. Οι αποτυχίες στην καλή μαγειρική είναι λίγες.
Η υψηλή μαγειρική (haute cuisine) είναι πάνω απ' όλα τα άλλα η επιδίωξη του τέλειου, με την επίγνωση ότι κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο. Οι αποτυχίες στην υψηλή μαγειρική είναι ο κανόνας. Είναι μια μάνα που τρώει τα παιδιά της. Για τον λόγο αυτό κάθε πιάτο υψηλής μαγειρικής είναι και μια ευκαιρία να πανηγυρίσουμε να αποθεώσουμε τον μάγειρα, και να σπεύσουμε να γευθούμε κάτι που είναι εφήμερο αλλά και παντοτινό. Γιατί η μνήμη του δεν σβήνει.
Εικόνα 1: Εστιατόριο "Βαρούλκο". Φωτ. Ν. Μορόπουλος
Σήμερα παρουσιάζω ένα πιάτο υψηλής μαγειρικής, που έφτιαξε ο Λευτέρης Λαζάρου και είχα την τύχη να γευθώ στο «Βαρούλκο».
Από την περιγραφή φαίνεται το απλούστερο των απλών. Ριζότο με αυγά αχινού. Τα φαινόμενα όμως απατούν. Όσο απλούστερο πιάτο, τόσο μικρότερα τα περιθώρια για να κρυφτεί ο μάγειρας πίσω από εξωτικά υλικά και σύγχρονες τεχνικές όπως οι αφροί που κατακλύζουν τόσα και τόσα πιάτα. Ο μινιμαλισμός είναι ο χειρότερος εχθρός της «δήθεν» υψηλής μαγειρικής.
'Ας δούμε τις δυσκολίες του πιάτου.
Καταρχάς το ριζότο από μόνο του είναι μια πρόκληση. Το να φτιάξεις ένα καλό ριζότο είναι δύσκολο. Κυρίως επειδή πρέπει να σεβαστείς το ρύζι και να μην προσθέσεις τόσες άλλες γεύσεις που εξαφανίζουν τη γεύση του ρυζιού, ξεκινώντας από το απλούστερο όλων, το αλάτι, και συνεχίζοντας με τον ζωμό θαλασσινών και λαχανικών μέσα στον οποίο γίνεται το ριζότο. Πρόσφατα γεύθηκα ένα ριζότο σε γνωστό εστιατόριο, που είχε καταφέρει να εξαφανίσει τη γεύση του ρυζιού, χρησιμοποιώντας ένα ζωμό δυναμίτη που αναισθητοποιούσε τον ουρανίσκο.
Εικόνα 2: Ριζότο με αυγά αχινού, του Λευτέρη Λαζάρου. Φωτ. Ν. Μορόπουλος
Προσθέτοντας τα αυγά αχινού, αυτό το έδεσμα εδεσμάτων, καθιστά το πιάτο σχεδόν αδύνατο. Μιλάμε για την μεταξένια υφή τους, που τόσο εύκολα καταστρέφεται, μιλάμε για τα αρώματα που τόσο γρήγορα χάνονται στις γειτονιές των πιο ισχυρών.
Όλα αυτά δεν αποτελούν εμπόδιο για τον Λευτέρη Λαζάρου, που στο πιάτο αυτό μεγαλουργεί. Οι ισορροπίες γεύσεων που πετυχαίνει είναι αξιοθαύμαστες. Τα καταφέρνει να συνυπάρχουν αρμονικά το ρύζι με τον αχινό, διατηρώντας το καθένα την προσωπικότητα του.
Ο σεβασμός στην πρώτη ύλη είναι εντυπωσιακός. Προσέξτε τα αυγά του αχινού. Είναι τόσο «ζωντανά» και ακέραια σα να βγήκανε από το κέλυφος μόλις τώρα. Καμία σχέση με τα ταλαιπωρημένα και διαλυμένα συναφή που μοιάζουν με αποτυχημένη καροτόσουπα.
Εικόνα 3: Ριζότο με αυγά αχινού, λεπτομέρεια. Φωτ. Ν. Μορόπουλος
Το πιάτο είναι και χάρμα οφθαλμών. Το χρυσαφένιο ριζότο με την τερακότα του αχινού και τα φυλλαράκια άγριας ρόκας συνθέτουν μια «νεκρή φύση» αντάξια των μεγάλων καλλιτεχνών των ελληνιστικών χρόνων. Το φαντάζομαι σε ψηφιδωτό σε βίλλα του Ερκολάνο, δίπλα στην βιβλιοθήκη με τους πάπυρους του Επίκουρου.
Μια επίσκεψη στο «Βαρούλκο» αξίζει και μόνο για αυτό το πιάτο, που πανάξια ανήκει στην υψηλή Μεσογειακή κουζίνα.
ΝΙΚΟΣ ΜΟΡΟΠΟΥΛΟΣ
* Ο Νίκος Μορόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα στις ΗΠΑ. Είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων με πολυετή εμπειρία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ζει στον Μαραθώνα και καλλιεργεί για ιδιωτική κατανάλωση ένα μικρό μποστάνι με προϊόντα εποχής. Από τον Αύγουστο του 2008 γράφει στο μπλογκ "ΕΥΩΧΙΑ". Πήγε στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας για πρώτη φορά το 1964, στο παιχνίδι ΠΑΟ – Εθνικός 1-0. 'Έκτοτε η μισή καρδιά του βρίσκεται στη Λεωφόρο. Η άλλη μισή αγνοείται. Είναι παμφάγος με προσανατολισμό Μεσογειακό, Ευρωπαϊκό, Ιαπωνικό και ολίγον Αμερικανικό. Μαγειρεύει και πειραματίζεται με την αφή και την υφή και τη γεύση και τα αρώματα και τα χρώματα, μέχρι τελικής πτώσεως.