Εκτελεστικό διάταγμα για την έναρξη έρευνας σχετικά με τα κρίσιμα ορυκτά, η οποία ενδέχεται να οδηγήσει σε πρόσθετους δασμούς στους βιομηχανικούς πόρους, υπέγραψε ο Ντόναλντ Τραμπ. Η κίνηση αυτή του Αμερικανού προέδρου ακολουθεί τις πρόσφατες έρευνες για τις εισαγωγές ημιαγωγών και φαρμάκων, σηματοδοτώντας μια περαιτέρω διεύρυνση του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου.
Η έρευνα, σύμφωνα με το άρθρο 232 του νόμου περί επέκτασης του εμπορίου του 1962, αποσκοπεί στον «προσδιορισμό των επιπτώσεων στην εθνική ασφάλεια των εισαγωγών μεταποιημένων κρίσιμων ορυκτών και των παραγώγων τους», σύμφωνα με το επίσημο έγγραφο. «Τα κρίσιμα ορυκτά, συμπεριλαμβανομένων των σπάνιων γαιών, με τη μορφή επεξεργασμένων ορυκτών είναι βασικές πρώτες ύλες και κρίσιμες εισροές παραγωγής που απαιτούνται για την οικονομική και εθνική ασφάλεια». Ο ίδιος νόμος χρησιμοποιήθηκε προηγουμένως από τον Τραμπ για να επιβάλει δασμούς 25% στον χάλυβα και το αλουμίνιο, καθώς και για να ξεκινήσει έρευνα για τις εισαγωγές χαλκού.
Τον περασμένο μήνα, ο Αμερικανός πρόεδρος υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα για την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής κρίσιμων ορυκτών, επικαλούμενος τον νόμο περί αμυντικής παραγωγής, παρέχοντας στήριξη, όπως χρηματοδότηση και δάνεια στον τομέα. Το μέτρο θεωρείται ευρέως ότι στοχεύει την Κίνα, η οποία κυριαρχεί στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού.
Η στρατηγική προσέγγιση του Τραμπ για την αξιοποίηση της ισχύος των ΗΠΑ στον εμπορικό πόλεμο με την Κίνα
Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, οι ΗΠΑ βασίζονται στις εισαγωγές 15 κρίσιμων ορυκτών, το 70% των οποίων προέρχεται από την Κίνα. Την περασμένη Παρασκευή, το Πεκίνο ανακοίνωσε εξαγωγικούς περιορισμούς σε ένα ευρύ φάσμα κρίσιμων ορυκτών, όπως το γερμάνιο, το γάλλιο, το αντιμόνιο και οι μαγνήτες, ως απάντηση στις απότομες αυξήσεις δασμών του Τραμπ.
Οι ΗΠΑ διαθέτουν μόνο ένα ορυχείο σπάνιων γαιών και κανένα εγχώριο μεταλλουργείο, με αποτέλεσμα να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την Κίνα όσον αφορά τους φυσικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων των σπάνιων γαιών και των κρίσιμων ορυκτών - ζωτικά συστατικά σε ηλεκτρικές συσκευές, οχήματα με μπαταρίες, αεροσκάφη και αμυντικό εξοπλισμό. Μια έκθεση της TD Economics αποκαλύπτει ότι η Κίνα κυριαρχεί στην παγκόσμια παραγωγή περισσότερων από τα μισά από τα 50 κρίσιμα ορυκτά που προσδιορίστηκαν από την κυβέρνηση των ΗΠΑ το 2022. Διατηρεί επίσης σχεδόν μονοπώλιο στον τομέα της διύλισης, επεξεργαζόμενη το 90% των παγκόσμιων σπάνιων γαιών. Για να ενισχύσουν τα χέρια τους στον εμπορικό πόλεμο, οι ΗΠΑ θα πρέπει να διαφοροποιήσουν την προμήθεια αυτών των βιομηχανικών υλικών.
«Τα μεταποιημένα κρίσιμα ορυκτά και τα παράγωγα προϊόντα τους αντιμετωπίζουν σημαντικές ευπάθειες στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού και στρεβλώσεις της αγοράς λόγω της εξάρτησης από μικρό αριθμό ξένων προμηθευτών», αναφέρεται στο έγγραφο της έρευνας της Τρίτης. «Η εξάρτηση των Ηνωμένων Πολιτειών από τις εισαγωγές και η ευπάθεια των αλυσίδων εφοδιασμού μας αυξάνει το ενδεχόμενο κινδύνων για την εθνική ασφάλεια, την αμυντική ετοιμότητα, τη σταθερότητα των τιμών και την οικονομική ευημερία και ανθεκτικότητα».
Τον Φεβρουάριο, ο Τραμπ απαίτησε σπάνιες γαίες και κρίσιμα ορυκτά της Ουκρανίας αξίας 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων (442 δισεκατομμυρίων ευρώ) στο πλαίσιο των ειρηνευτικών συνομιλιών, μια κίνηση που θεωρείται επίσης ως στρατηγική προσπάθεια ενίσχυσης της θέσης των ΗΠΑ έναντι της Κίνας.
Αντιδράσεις της αγοράς
Οι κυριότερες μετοχές των ορυχείων της Αυστραλίας υποχώρησαν κατά τη διάρκεια της ασιατικής συνεδρίασης της Τετάρτης, με τις μετοχές της BHP να υποχωρούν κατά 1,2%, της Rio Tinto να διολισθαίνουν κατά 2,3% και της Phibara Minerals να υποχωρούν κατά 2,9% από τις 5:52 π.μ. CEST. Στα εμπορεύματα, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το σιδηρομετάλλευμα (CFR Κίνα) στο SGX υποχώρησαν κατά 0,35%, ενώ τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το χαλκό υποχώρησαν κατά 0,91%.
Η πτώση στον τομέα των πόρων μπορεί επίσης να συνδέεται με τις αναφορές ότι η Nvidia αντιμετωπίζει νέους αμερικανικούς περιορισμούς στις εξαγωγές προς την Κίνα, οι οποίοι θα μπορούσαν να κοστίσουν στον τεχνολογικό κολοσσό δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτοί οι νέοι κανονισμοί αναμένεται να μειώσουν τη ζήτηση για βιομηχανικούς πόρους όπως ο χαλκός και ορισμένα κρίσιμα ορυκτά που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή τσιπ. Σε συνδυασμό με την τελευταία έρευνα του Τραμπ, η είδηση συνέβαλε στην ευρύτερη αδυναμία της αγοράς.
Οι ευρωπαϊκές αγορές ενδέχεται σύντομα να αισθανθούν τις επιπτώσεις του εντεινόμενου παγκόσμιου εμπορικού πολέμου, με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης μετοχών να δείχνουν χαμηλότερο άνοιγμα στους βασικούς δείκτες.