Δέος, περηφάνια, συγκίνηση, αλλά και χαρά πολλές φορές είναι λίγα μόνο από τα συναισθήματα που μας προκαλεί η θέα της ελληνικής σημαίας. Αυτήν για την οποία άνθρωποι έδωσαν τη ζωή τους, ώστε εμείς να είμαστε σήμερα ελεύθεροι. Αποτελεί το πρώτο και το μεγαλύτερο σύμβολο του έθνους.
Πόσοι όμως από εμάς γνωρίζουμε την ιστορία της και τους συμβολισμούς της; Τι πρεσβεύουν το γαλάζιο και το λευκό χρώμα και γιατί αποφασίστηκε να αποτελείται από 9 οριζόντιες παράλληλες γραμμές;
Η ιστορία της ελληνικής σημαίας
H πρώτη ελληνική σημαία με τον λευκό σταυρό σε γαλάζιο φόντο, σχεδιάστηκε, υφάνθηκε, ευλογήθηκε και υψώθηκε στην Μονή Ευαγγελίστριας στην Σκιάθο το 1807.Σ’ αυτήν ο μοναχός Νήφωνας όρκισε τους οπλαρχηγούς Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, Ανδρέα Μιαούλη, Παπαθύμιο Βλαχάβα, Γιάννη Σταθά, Νικοτσάρα κι άλλους, μετά από σύσκεψη που έκαναν, για να καταστρώσουν το σχέδιο δράσης τους.
Ήταν το 1822 όταν η ελληνική σημαία καθορίστηκε με την επίσημη μορφή της από το Σύνταγμα της Επιδαύρου και είχε τον σταυρό ως σύμβολο της ορθοδοξίας. Πολύ γρήγορα ο σταυρός επιβλήθηκε ως θρησκευτικό και πολιτικό έμβλημα του υποταγμένου έθνους, σε τέτοιο μάλιστα βαθμό, ώστε κληρικοί ετίθεντο επικεφαλής εξεγέρσεων χρησιμοποιώντας ως σημαίες τα ιερά λάβαρα των εκκλησιών τους.
Βέβαια, νωρίτερα, στις αρχές της Επανάστασης του 1821 εμφανίστηκαν πολλές σημαίες με διάφορες παραλλαγές ή και παραστάσεις, σύμφωνα με τη φαντασία καθενός αρχηγού, με βάση το μίσος που είχε κατά των Τούρκων, τις ιστορικές γνώσεις, τις οικογενειακές παραδόσεις και τη θρησκευτική του ευλάβεια. Ωστόσο η επικρατούσα, ήταν εκείνη με τον μεγάλο λευκό σταυρό στο κέντρο ενός γαλάζιου φόντου.
Αποτέλεσε την επίσημη σημαία του έθνους έως το 1978 και καθιερώθηκε με νόμο στις 21/12 του ίδιου έτους, οπότε και υιοθετήθηκε η ναυτική, με τις οριζόντιες λευκές και γαλάζιες γραμμές. Το ριγωτό πρότυπο επιλέχτηκε λόγω της ομοιότητάς του με την κυματιστή θάλασσα, που περιβάλλει τις ακτές της Ελλάδας. Η εκδοχή του λευκού σταυρού μέσα σε κυανό πλαίσιο χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα, παράλληλα με την πιο διαδεδομένη μορφή με τις ρίγες.
Σημειώνεται ότι από το 1832 έως το 1974 η μπλε Σημαία με τον κεντρικό απλό λευκό σταυρό ήταν για το εσωτερικό της χώρας και η σημερινή σημαία με τον σταυρό πάνω αριστερά και τις ρίγες, ήταν για το εξωτερικό.
Τι συμβολίζει η ελληνική σημαία;
Η Εθνική Σημαία της Ελλάδος, αποτελείται από εννέα (9) ίσου πλάτους οριζόντιες, παράλληλες γραμμές, πέντε (5) κυανές και τέσσερις (4) λευκές, σε διαδοχή, έτσι ώστε η πρώτη και η τελευταία να είναι κυανές. Στο πάνω αριστερό τμήμα σχηματίζεται ένα κυανό τετράγωνο που καταλαμβάνει τις πέντε πρώτες γραμμές, μέσα στο οποίο υπάρχει λευκός Σταυρός.
Ο λευκός σταυρός συμβολίζει την Εκτίμηση αλλά και την Πίστη των Ελλήνων προς την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη και την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία και υπογραμμίζει τον κύριο και καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε ο Χριστιανισμός και η Ορθοδοξία στην δημιουργία του σύγχρονου Ελληνικού κράτους.
Τα χρώματα της Σημαίας, γαλάζιο και λευκό, συμβολίζουν το γαλάζιο της σλληνικής θάλασσας και το λευκό των αφρισμένων κυμάτων. Άλλη εκδοχή είναι ότι το κυανό συμβολίζει την δικαιοσύνη, την πίστη και την σοβαρότητα των αγωνιστών του (1821), ενώ το λευκό την αγνότητα και την ηθική τους καθαρότητα. Ο Ηρόδοτος επίσης έλεγε ότι το γαλάζιο και το λευκό είναι τα χρώματα των Ελλήνων, που συμβολίζουν το ομόγλωσσον, το ομόθρησκον, το ομότροπον και το όμαιμον (κοινό γαλάζιο αίμα) μας, και το ήξερε αυτό η Συνέλευση της Επιδαύρου όταν το (1822) όρισε τη Σημαία να συμβολίζει την «πάρεδρον του Θεού σοφίαν, την Ελευθερίαν και την Πατρίδα».
Οι οριζόντιες γραμμές είναι εννέα (9), όσες και οι συλλαβές του συνθήματος της Ελληνικής Επανάστασης, «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ», που ήταν το σύνθημα των επαναστατημένων και αγωνιζομένων Ελλήνων κατά την διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης της 25ης Μαρτίου 1821 εναντίον της Τουρκικής Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Αυτή η φράση έδιδε δύναμη και αποφασιστικότητα στην ψυχή των αγωνιζομένων Ελλήνων και τους γέμιζε με θάρρος για να πολεμήσουν και κερδίσουν την πολυπόθητη ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ τους και κατάφεραν τελικά να αποτινάξουν τετρακοσίων (400) χρόνων σκλαβιά.
Η σημασία, η ιστορία και οι συμβολισμοί της ελληνικής σημαίας
Μία άλλη άποψη λέει πως οι εννέα οριζόντιες γραμμές συμβολίζουν τον αριθμό των γραμμάτων της λέξης Ε-Λ-Ε-Υ-Θ-Ε-Ρ-Ι-Α που είναι βασική πηγή έμπνευσης και αγώνων του γένους των Ελλήνων και του Ελληνικού Έθνους. Τέλος μια ακόμη άποψη λέει πως οι εννέα οριζόντιες γραμμές της Ελληνικής Σημαίας συμβολίζουν τις εννέα μούσες της Ελληνικής Μυθολογίας.
Την Καλλιόπη (Επική Ποίηση), την Κλειώ (Ιστορία), την Ερατώ (ερωτική ποίηση), την Ευτέρπη (Μουσική), την Μελπομένη (Τραγωδία), την Πολύμνια (Ιερή Ποίηση, γεωμετρία, μιμητική και γεωργία), την Τερψιχόρη (χορός), την Θάλεια (κωμωδία και ειδυλλιακή ποίηση) και την Ουρανία (αστρολογία). Οι 9 μούσες ενέπνευσαν ολόκληρο τον Ελληνικό πολιτισμό, από τον καιρό του Ομήρου μέχρι τον Παλαμά, τον Σεφέρη και τον Ελύτη ως και σήμερα.
Τέλος, υπάρχει και η λιγότερο ρομαντική άποψη που αναφέρει πως οι οριζόντιες λωρίδες επιλέχθηκαν με βάση τα πρότυπα της αμερικανικής σημαίας.
Η σημασία της ελληνικής σημαίας
Η ιστορική σημασία της ελληνικής σημαίας είναι τεράστια καθώς σε όλους τους αγώνες του Έθνους οι Έλληνες πολέμησαν και υπερασπίστηκαν με την ζωή τους το ιερό αυτό σύμβολο. Άλλωστε κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει τον γενναίο σημαιοφόρο, που σκοτώθηκε από εχθρικά πυρά, την στιγμή που έστηνε την ελληνική σημαία στην κορυφή του Μπιζανίου το 1912.
Στη μάχη σκοτώθηκαν 10 στρατιώτες, για να μην πέσει η σημαία στα χέρια του εχθρού. Ο λοχίας, που είχε απομείνει, όρμησε στο ύψωμα, αγκάλιασε τη σημαία, κατρακύλησε αιμόφυρτος στην πλαγιά και φτάνοντας στον Διοικητή του, στάθηκε όρθιος χαιρέτησε κι ανάφερε: «Κύριε διοικητά, έχω την τιμή να σας παραδώσω την Σημαία». Κι έπεσε νεκρός. Η ιστορία μας είναι γεμάτη από περιστατικά αυτοθυσίας για την προστασία της σημαίας μας.
Αν αναλογιστούμε ότι η «γαλανόλευκη» πρωτοεμφανίστηκε τον Σεπτέμβριο του 1807 και καθιερώθηκε τον Ιανουάριο του 1822 από την Α΄ Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου, αντιλαμβανόμαστε ότι η βαμμένη με αίμα ηρώων και τιμημένη με τις ζωές χιλιάδων πολεμιστών σημαία της Ελλάδας, αποτελεί μια από τις παλαιότερες ιστορικά σημαίες της σύγχρονης εποχής κι ως εκ τούτου της αξίζει η απότιση του ελάχιστου φόρου τιμής της ιστορικής της διαδρομής.
Πρόκειται άλλωστε για τη σημαία που σηκώθηκε στην Επανάσταση του ‘21, τη σημαία που έγραψε το έπος του ‘40 και τη σημαία για την οποία ολόκληρος ο ελληνικός λαός σήμερα νιώθει δέος, τιμή και περηφάνια.