Η Ουκρανία υποδέχθηκε Ευρωπαίους ηγέτες και τον πρωθυπουργό του Καναδά για να τιμήσουν την τρίτη επέτειο από την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας, την ώρα που οι κορυφαίοι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Πολιτειών επέλεξαν να μην παρευρεθούν, σηματοδοτώντας τη στροφή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ προς τη Μόσχα από τότε που ανέλαβε εκ νέου την εξουσία.
Το Κίεβο εξακολουθεί να βρίσκεται σε αναταραχή μετά τις δηλώσεις του Τραμπ, ο οποίος χαρακτήρισε τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, «δικτάτορα» και τον κατηγόρησε ότι ξεκίνησε τον πόλεμο.
Παράλληλα, η Ουκρανία ανακοίνωσε ότι βρίσκεται στα τελικά στάδια διαπραγμάτευσης μιας συμφωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που θα της παρέχει πρόσβαση σε ουκρανικούς φυσικούς πόρους.
«Ελπίζουμε ότι οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Ουκρανίας θα την υπογράψουν το συντομότερο δυνατό στην Ουάσιγκτον, δείχνοντας τη δέσμευσή μας για τις επόμενες δεκαετίες», έγραψε στην πλατφόρμα X η Ουκρανή αντιπρόεδρος, Oλγα Στεφανίσινα.
Η συμφωνία αυτή αποτελεί κεντρικό στοιχείο στην προσπάθεια του Κιέβου να διατηρήσει την αμερικανική στήριξη.
Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις έχουν σκιαστεί από την αντιπαράθεση μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι, με τον Ουκρανό ηγέτη να κατηγορεί τον πρόεδρο των ΗΠΑ ότι βρίσκεται σε μια «φούσκα παραπληροφόρησης».
Ο Ζελένσκι είχε προηγουμένως απορρίψει ένα σχέδιο συμφωνίας στο οποίο η Ουάσιγκτον ζητούσε 500 δισ. δολάρια από τον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας ως αποπληρωμή της στρατιωτικής βοήθειας, υποστηρίζοντας ότι η Ουάσιγκτον δεν έχει παράσχει αυτό το ποσό και δεν περιλαμβάνει εγγυήσεις ασφαλείας για τη χώρα του.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση Τραμπ έχει ξεκινήσει απευθείας συνομιλίες με τη ρωσική πλευρά στη Σαουδική Αραβία, αποκλείοντας την Ουκρανία και την Ευρώπη από τη διαδικασία, σε μια εντυπωσιακή αλλαγή πολιτικής απέναντι στον πόλεμο.
Ευρωπαϊκή στήριξη στον Ζελένσκι
Ο Ζελένσκι, ο οποίος έχει καλέσει την Ευρώπη να δημιουργήσει τον δικό της στρατό ενώ ζητά από την Ουάσιγκτον να τηρήσει μια «ρεαλιστική» στάση, υποδέχθηκε στο Κίεβο Ευρωπαίους και άλλους ηγέτες για να τιμήσουν την έναρξη του μεγαλύτερου πολέμου στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Αυτή η χρονιά πρέπει να είναι η χρονιά της αρχής μιας πραγματικής, διαρκούς ειρήνης. Ο Πούτιν δεν θα μας χαρίσει αυτή την ειρήνη, ούτε θα μας τη δώσει με αντάλλαγμα κάτι. Πρέπει να κερδίσουμε την ειρήνη με δύναμη, σοφία και ενότητα, με τη συνεργασία μας», δήλωσε ο Ουκρανός πρόεδρος.
Ανάμεσα στους παρευρισκόμενους ήταν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, καθώς και οι ηγέτες του Καναδά, της Δανίας, της Ισλανδίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Φινλανδίας, της Νορβηγίας, της Ισπανίας και της Σουηδίας.
Οι ηγέτες της Ελλάδας, Αλβανίας, της Βρετανίας, της Κροατίας, της Τσεχίας, της Γερμανίας, της Ιαπωνίας, της Μολδαβίας, των Κάτω Χωρών, της Πολωνίας, της Ελβετίας και της Τουρκίας συμμετείχαν μέσω βιντεοσύνδεσης.
Ωστόσο, καμία αμερικανική αντιπροσωπεία δεν παρευρέθηκε.
«Σε αυτή τη μάχη για την επιβίωση, δεν διακυβεύεται μόνο το μέλλον της Ουκρανίας. Είναι το μέλλον της Ευρώπης», έγραψε στην X η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες επανέλαβαν τη στήριξή τους στον Ζελένσκι, καλώντας τις ευρωπαϊκές χώρες να ενισχύσουν τη βοήθεια προς την Ουκρανία, ενώ κάποιοι τόνισαν την ανάγκη για αύξηση των αμυντικών δαπανών.
«Πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας ως Ευρωπαίοι, να επιταχύνουμε. Πιστεύω ότι έχουμε μόνο λίγους μήνες για να λάβουμε όλες τις απαραίτητες αποφάσεις. Διαφορετικά, θα είναι πολύ αργά», δήλωσε η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν.
Κούραση και αντοχή στην Ουκρανία
Η Ουάσιγκτον έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα στείλει στρατεύματα ως εγγύηση ασφαλείας για το Κίεβο, αφήνοντας το βάρος στις ευρωπαϊκές δυνάμεις, οι οποίες ενδέχεται να δυσκολευτούν να αντεπεξέλθουν χωρίς την αμερικανική υποστήριξη.
Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, ήχησαν σειρήνες αεροπορικής επιδρομής, αν και δεν σημειώθηκε κάποια επίθεση.
Χιλιάδες Ουκρανοί πολίτες έχουν χάσει τη ζωή τους και πάνω από έξι εκατομμύρια έχουν γίνει πρόσφυγες από τότε που ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, διέταξε την εισβολή το 2022.
Οι στρατιωτικές απώλειες είναι τεράστιες, αν και τα ακριβή στοιχεία παραμένουν επτασφράγιστο μυστικό.
Οι δυτικές εκτιμήσεις βασισμένες σε αναλύσεις πληροφοριών διαφέρουν σημαντικά, αλλά συγκλίνουν ότι εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί και από τις δύο πλευρές.
Οι κάτοικοι του Κιέβου μίλησαν για αντοχή αλλά και εξάντληση.
«Για 300 χρόνια οι Ρώσοι δεν κατάφεραν να μας σπάσουν. Tο προσπάθησαν, αλλά δεν τα κατάφεραν», δήλωσε η 34χρονη Γεβγένια Μποντίνι.
Η Iνα Ζάιτσεβα, επίσης 34 ετών, πρόσθεσε: «Είναι η χώρα μας, η γη μας, το έδαφός μας. Θέλουμε ο πόλεμος να τελειώσει το συντομότερο δυνατό, γιατί δεν μας έχει απομείνει άλλη δύναμη».
Η Ρωσία εξαπέλυσε 185 drones εναντίον της Ουκρανίας τη νύχτα της Κυριακής, αλλά δεν προκάλεσαν σημαντικές ζημιές, σύμφωνα με την ουκρανική πολεμική αεροπορία.
Το Κίεβο ανακοίνωσε ότι έπληξε το ρωσικό διυλιστήριο στο Ριαζάν, συνεχίζοντας την προσπάθειά του να αποδυναμώσει τις ενεργειακές υποδομές του αντιπάλου.
Εκταμίευση βοήθειας ύψους 3,5 δισεκ. προς το Κίεβο
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε από το Κίεβο νέα εκταμίευση βοήθειας, ύψους 3,5 δις ευρώ.
«Ο Πούτιν προσπαθεί περισσότερο από ποτέ να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο επί του πεδίου. Στόχος του παραμένει η συνθηκολόγηση της Ουκρανίας. Και τότε ξέρουμε τι μπορεί να συμβεί μετά. Γιατί έχει ήδη ξαναγίνει. Δεν διακυβεύεται μόνο η μοίρα της Ουκρανίας. Είναι και το πεπρωμένο της Ευρώπης», είπε, μιλώντας στη σύνοδο κορυφής στο Κίεβο, με αφορμή την τρίτη επέτειο της ρωσικής εισβολής.
Τόνισε ότι «πρώτη προτεραιότητα μας παραμένει η ενίσχυση της αντίστασης της Ουκρανίας», σημειώνοντας ότι μέχρι σήμερα, η Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη της έχουν παράσχει βοήθεια ύψους 134 δισεκ. ευρώ – «το μεγαλύτερο ποσό από οποιονδήποτε άλλον».
«Χάρη στο Μέσο Διευκόλυνσης για την Ουκρανία (Ukraine Facility) και το δάνειο των G7, κλείσαμε το δημοσιονομικό κενό της Ουκρανίας για ολόκληρο το έτος 2025».
Ανακοίνωσε ότι μια νέα εκταμίευση, ύψους 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία θα αποδεσμευτεί το Μάρτιο. Παράλληλα, τόνισε ότι πρέπει να επιταχύνουμε την άμεση παράδοση όπλων και πυρομαχικών και αυτό θα είναι το επίκεντρο των προσπαθειών τις επόμενες εβδομάδες.
Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή έχει ετοιμάσει ένα φιλόδοξο πακέτο για την ενεργειακή ασφάλεια στην Ουκρανία και στην Ε.Ε. Όπως είπε, η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας και της Μολδαβίας, θα ενσωματωθούν πλήρως με την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.
Κόστα: Η ειρήνη δεν μπορεί να είναι μια απλή κατάπαυση του πυρός
Η ειρήνη δεν μπορεί να είναι μια απλή κατάπαυση του πυρός. Πρέπει να είναι μια διαρκής συμφωνία, δήλωσε από το Κίεβο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, κατά την ομιλία του στη Διεθνή Διάσκεψη για τη στήριξη της Ουκρανίας.
«Η ειρήνη δεν πρέπει να ανταμείβει τον επιτιθέμενο. Πρέπει να πάρουμε μαθήματα από το παρελθόν, από τις συμφωνίες της Βουδαπέστης και του Μινσκ. Μόνο συγκεκριμένες και ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας θα διασφαλίσουν μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία και στην Ευρώπη συνολικά», τόνισε, υπογραμμίζοντας ότι «η ΕΕ είναι έτοιμη να κάνει ό,τι χρειάζεται για την ασφάλειά της και να συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία».
Γι’ αυτό, είπε, αποφάσισε να συγκαλέσει ένα έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις 6 Μαρτίου, για την υποστήριξη της Ουκρανίας και την ενίσχυση της άμυνας της Ευρώπης.
«Σε πολύ στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είμαστε έτοιμοι να εκπληρώσουμε αποτελεσματικά τις αμυντικές μας ικανότητες και να επενδύσουμε σημαντικά σε αυτές. Είμαστε έτοιμοι να αυξήσουμε την οικονομική και στρατιωτική μας υποστήριξη προς την Ουκρανία. Και είμαστε έτοιμοι να οικοδομήσουμε το μέλλον της Ουκρανίας εντός της ΕΕ», πρόσθεσε.
Σκανδιναβικές και βαλτικές χώρες δεσμεύονται να αυξήσουν τη βοήθεια
Οι σκανδιναβικές και βαλτικές χώρες δεσμεύτηκαν ότι θα αυξήσουν τη στρατιωτική βοήθειά τους προς την Ουκρανία, τρία χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή. Η ανακοίνωσή αυτή έγινε την ώρα που οι ηγέτες των χωρών αυτών βρίσκονται στο Κίεβο, μαζί με άλλους Ευρωπαίους αρχηγούς κρατών, για να επαναβεβαιώσουν τη στήριξή τους στην Ουκρανία.
«Η έκβαση του πολέμου θα έχει θεμελιώδεις και μακροχρόνιες συνέπειες για την ευρωπαϊκή και διατλαντική ασφάλεια» ανέφεραν στην κοινή ανακοίνωσή τους οι πρόεδροι της Φινλανδίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας και της Ουκρανίας, μαζί με τους πρωθυπουργούς της Δανίας, της Εσθονίας, της Ισλανδίας, της Νορβηγίας και της Σουηδίας.
Αυτή η ομάδα χωρών δεσμεύεται να παράσχει πρόσθετη βοήθεια στην Ουκρανία, κυρίως εξοπλισμό και με τη μορφή της εκπαίδευσης μιας ευέλικτης μονάδας, μεγέθους ταξιαρχίας. Θα επενδύσουν επίσης στην αμυντική βιομηχανία της Ουκρανίας.
- Μια ταξιαρχία αριθμεί 3-5.000 στρατιώτες, σύμφωνα με την κυβέρνηση της Νορβηγίας.
- Σε ξεχωριστή ανακοίνωσή του, το Όσλο ανέφερε ότι σκοπεύει να επενδύσει 3,5 δισεκ. κορώνες (300 εκατομμύρια ευρώ) σε αγορές από την ουκρανική αμυντική βιομηχανία.
- Άλλα 600 εκατομμύρια κορώνες θα δοθούν για την αγορά μη επανδρωμένων αεροσκαφών και την ανάπτυξη της τεχνολογίας των δρόνων για την Ουκρανία.
Reuters