«Η πανδημία είναι μια πύλη» σύμφωνα με τα λόγια της Αρουντάτι Ρόι. «Ιστορικά, οι πανδημίες ανάγκασαν τους ανθρώπους να βάλουν τέλος στις κακές συνήθειες του παρελθόντος και να φανταστούν τον κόσμο τους εκ νέου. Γι` αυτό και η πανδημία πρέπει να είναι μια πύλη, μια πύλη ανάμεσα στον παλιό κόσμο και τον καινούριο» γράφει η διάσημη Ινδή συγγραφέας.
Λόγια σοφά και πιο επίκαιρα από ποτέ σε μια κρίσιμη στιγμή, όπου η ανθρωπότητα κρατά την ανάσα της με την ελπίδα της επιστροφής στην «κανονικότητα της ζωής».
Η Ευρώπη μάλιστα, που με περισσότερα από 20 εκατομμύρια κρούσματα στις 52 χώρες που την απαρτίζουν είναι μακράν η πιο πληγείσα περιοχή του κόσμου, βλέπει ότι η επιστροφή στην κανονικότητα τείνει να λάβει πολεμικές διαστάσεις σε ότι αφορά το μοναδικό πλέον αντίδοτο: Τα εμβόλια!
Με την πανδημία να έχει τεθεί εκτός ελέγχου σε χώρες που υποτίθεται ήταν πρότυπο, όπως η Γερμανία, ο ανταγωνισμός για την απόκτηση των εμβολίων έχει λάβει επικίνδυνες διαστάσεις. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) δέχτηκε ισχυρές πιέσεις για να εγκρίνει άρον άρον το εμβόλιο που ανέπτυξε ο όμιλος των εταιρειών Pfizer και BioNTech. Ενώ επρόκειτο να πιστοποιήσει το εμβόλιο στις 29 Δεκεμβρίου, θα το κάνει στις 21 Δεκεμβρίου, όπως υποστήριξε ο εκπρόσωπος της Ρωσίας στον Οργανισμό.
Και είναι φυσικό ότι ασκούνται πιέσεις -προφανώς από τις κυβερνήσεις στη Γηραιά Ηπειρο, καθώς με ελάχιστες εξαιρέσεις, είναι καταφανής η αποτυχία τους στην αντιμετώπιση της πανδημίας.
Ακόμη και αν ανέστειλαν προσωρινά και στα λόγια το νεοφιλελεύθερο μοντέλο, δεν προχώρησαν σε ουσιαστικά μέτρα και επενδύσεις στα δημόσια συστήματα υγείας. Πάντα είχαν και έχουν στο νού τους τα ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα.
Η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν διαβεβαίωσε ότι οι εμβολιασμοί θα ξεκινήσουν την ίδια ημέρα σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, προφανώς για να ηρεμήσει τα ανταγωνιστικά πνεύματα. Το Βερολίνο ανακοίνωσε ήδη πάντως ότι ο εμβολιασμός στη χώρα θα αρχίσει στις 27 Δεκεμβρίου, καθώς η κατάσταση στη Γερμανία είναι η χειρότερη σε όλη την Ευρώπη.
Κάθε τρία λεπτά πεθαίνει ένας πολίτης στη Γερμανία λόγω του κορονοϊού. «Το να γίνουμε… Μπέργκαμο είναι πιο κοντά από ότι πιστεύει ο ένας ή άλλος» λέει ο Βαυαρός πρωθυπουργός Μάρκους Σέντερ ασκώντας σκληρή κριτική στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση Μέρκελ.
«Ο Covid 19 έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο» λέει εναγωνίως ο Σέντερ κα προσθέτει: «Εάν δεν είμαστε προσεκτικοί, η Γερμανία θα είναι σύντομα το πρόβλημα στην Ευρώπη»
Την ίδια ώρα η κατάσταση στα γερμανικά νοσοκομεία και στις μονάδες εντατικής θεραπείας είναι τέτοια που οι γιατροί αναγκάζονται να μπαίνουν πολλές φορές μπροστά στο δραματικό δίλημμα της επιλογής: Ποιόν θα σώσουν και ποιον θα αφήσουν να πεθάνει!
Ο Ματίας Μένγκελ, διευθυντής μιας κλινικής στο Ομπερλάουσιτζ το είπε δημοσίως: «Τις τελευταίες μέρες βρισκόμαστε αρκετές φορές σε μια κατάσταση που πρέπει να αποφασίσουμε ποιος ασθενής θα παίρνει οξυγόνο με αναπνευστική συσκευή και ποιος όχι». Όπως γράφει η Frankfurter Rundschau «η επιλογή ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο είναι το όραμα τρόμου για τη γερμανική πολιτική».
Και αυτό γιατί «σχεδόν κάθε εστιατόριο έχει προετοιμαστεί καλύτερα για το δεύτερο κύμα από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση» όπως λέει ο Ντίτμαρ Μπαρτς, πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας της γερμανικής Αριστεράς στην Bundestag. «Αν και το δεύτερο κύμα της πανδημίας ήταν προβλέψιμο, ελάχιστα πράγματα έγιναν εκ των προτέρων. Πολύ λίγες μάσκες, πολύ λίγα τεστ σε οίκους ευγηρίας, ανεπαρκή μέτρα στα σχολεία, με αποτέλεσμα πολλά να έχουν χαθεί» λέει ο Μπαρτς και προσθέτει: «Δυστυχώς προτεραιότητα ήταν τα οικονομικά συμφέροντα».
«Κοινωνική μαγνητική τομογραφία», ο Covid 19
Η διάσημη συγγραφέας Αρουντάτι Ρόι λέει με σοφία ότι ο COVID-19 συνιστά μια «μαγνητική τομογραφία της κοινωνίας», που αποκαλύπτει τις ασθένειες στα συστήματά μας. Σε κάθε περίπτωση -όπως λέει και η Κέιτ Λάπιν, ανώτατο στέλεχος του οργανισμού Public Services International (PSI) «η πανδημία μας αναγκάζει να αναγνωρίσουμε τις αποτυχίες των υπαρχόντων κοινωνικών και οικονομικών συστημάτων. Εάν συνεχίσουμε με τον νεοφιλελευθερισμό ως συνήθως, αυτό θα οδηγήσει σε αυξημένες ανισότητες και πιο ακραία φτώχεια. Αντ' αυτού, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη ρήξη για να διαμορφώσουμε νέα, δίκαια, υγιή και σταθερά δημόσια συστήματα υγείας».
Γι' αυτό άλλωστε και το αυστηρό Χριστουγεννιάτικο lockdown ήταν αναπόφευκτο. Ηταν η ύστατη λύση κρατικής παρέμβασης, παρά τις πολλές αντιφάσεις και αμφιβολίες. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αρχές βιάζονται για την έναρξη των εμβολιασμών με το εμβόλιο της Biontech» γράφει η Frankfurter Rundschau. Προσθέτει μάλιστα ότι ο καθηγητής του Χάρβαρντ Έρικ Ρούμπιν μιλάει μεν για έναν "θρίαμβο" στον αγώνα κατά του Covid 19, καθώς τα εμβόλια αναπτύχθηκαν εξαιρετικά γρήγορα, αλλά «αυτή ακριβώς η ταχύτητα ρεκόρ δημιουργεί αμφιβολίες και σκεπτικισμό σχετικά με τις παρενέργειες και μειώνει την προθυμία εμβολιασμού».
Οι τρέχουσες έρευνες στην τρίτη φάση δοκιμής των εμβολίων ήταν βέβεια πιο εκτεταμένες από ποτέ -το εμβόλιο της Biontech και Pfizer δοκιμάστηκε σε 44.000 άτομα και της Moderna σε 30.000 άτομα. Αλλά το γεγονός ότι τα πρώτα εμβόλια Covid βασίζονται σε μια εντελώς νέα τεχνολογία με τη χρήση του «αγγελιαφόρου RNA» προκαλεί επίσης σκεπτικισμό.
Όπως γράφουν οι «New York Times», μια Αμερικανίδα νοσηλεύτρια στην οποία χορηγήθηκε το εμβόλιο της Pfizer και Biontech εμφάνισε σοβαρή αλλεργική αντίδραση 10 λεπτά μετά, χωρίς να έχει ιστορικό αλλεργιών. Αλλά και στη Βρετανία υπήρξαν δύο περιπτώσεις σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων κατά τη διάρκεια των πρώτων εμβολιασμών με το εμβόλιο Biontech / Pfizer.
«Οι πολιτικοί θέλουν να προσθέτουν αξιοπιστία στις αποφάσεις τους μέσω της αξιοποίησης υποστηρικτικών επιστημονικών συμβουλών» λέει ο καθηγητής Οικονομικών, Φρεντερίκ Ζενί, Διευθυντής του Ευρωπαικού Κέντρου Δικαίου και Οικονομίας. Μόνο που «η δυσκολία στην κρίση του Covid-19 είναι ότι οι επιστήμονες δεν έχουν πάντα συγκεκριμένες απαντήσεις και πολλές φορές αισθάνονται πιεσμένοι από τους πολιτικούς να υπερβούν αυτό που είναι πραγματικά γνωρίζουν» προσθέτει ο Γάλλος καθηγητής.
Μικρός ο αριθμός των πρώτων δόσεων
Αν και όλη η Ευρώπη ελπίζει ότι οι εμβολιασμοί θα αρχίσουν αμέσως μετά τα Χριστούγεννα, αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι θα εκλείψει ο κίνδυνος, αφού μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου οι δόσεις δεν επαρκούν παρά για τον εμβολιασμό μόλις του 6% των 448 εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών.
H Pfizer-BioNΤech μείωσε την παραγωγική της ικανότητα κατά 20% το πρώτο τρίμηνο του 2021 και συνεπώς η πρώτη φάση του εμβολιασμού κατά του Covid-19 θα ολοκληρωθεί τον Απρίλιο αντί του Φεβρουαρίου, όπως προέβλεπε το πιο αισιόδοξο σενάριο. Η κατανομή των εμβολίων θα γίνει με βάση τον πληθυσμό της κάθε χώρας μέλους της ΕΕ.
H Γερμανία, για παράδειγμα, θα λάβει για τον πρώτο μήνα κάπου τρία εκατομμύρια εμβόλια, δηλαδή όσα χρειάζονται για τον εμβολιασμό σε δύο δόσεις 1,5 εκατομμυρίων πολιτών. Αλλα τόσα η Γαλλία και γύρω στα δύο εκατομμύρια δόσεις η Ιταλία. Στην Ελλάδα θα δοθούν 300.000 δόσεις τον πρώτο μήνα,ικανές για τον εμβολιασμό 150.000 ατόμων.
Ο Φρανκ Ούρλιχ Μοντγκόμερι, επικεφαλής της Παγκόσμιας Ιατρικής Ένωσης, δεν αναμένει πάντως ότι όλος ο πληθυσμός στη Γερμανία, για παράδειγμα, θα έχει εμβολιαστεί πριν το τέλος του 2021 ή στα μέσα του 2022.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει παραγγείλει περισσότερες από ένα δισεκατομμύριο δόσεις από έξι διαφορετικές εταιρείες και έχει καλέσει όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να ολοκληρώσουν τις προετοιμασίες τους για την ταχεία έναρξη των εμβολιασμών.
«Όλοι πρέπει να είναι έτοιμοι να διασφαλίσουν ότι το εμβόλιο θα είναι διαθέσιμο στους πολίτες το συντομότερο δυνατό -και ελπίζουμε εφέτος. Αυτό θα ήταν το καλύτερο χριστουγεννιάτικο δώρο για όλους μας», δήλωσε η Κύπρια Επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδη στην Die Welt.
«Ανησυχώ ιδιαίτερα για τον εθνικισμό των εμβολίων, που βλέπω να επικρατεί» λέει ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σε συνέντευξή του στη γερμανική Die Zeit.
«Υπάρχουν φυσικά οι ανεπτυγμένες χώρες που ανησυχούν για την προστασία των πληθυσμών τους, το καταλαβαίνω αυτό. Αλλά το εμβόλιο πρέπει να είναι διαθέσιμο παντού και προσιτό παντού -ως παγκόσμιο κοινό αγαθό».
Και δυστυχώς -προσθέτει- «η ικανότητα του κόσμου να συσπειρωθεί για την καταπολέμηση της πανδημίας έχει αποδειχθεί πολύ εύθραυστη. Κάθε χώρα είχε τη δική της στρατηγική με αποτέλεσμα ο ιός να εξαπλωθεί παντού. Τώρα βλέπουμε μια δραματική αύξηση των κρουσμάτων και πάλι, στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη, στη Λατινική Αμερική και σε άλλα μέρη του κόσμου. Υπό τις τρέχουσες συνθήκες, μόνο πολύ ισχυρότερη διεθνής συνεργασία μπορεί να αποτρέψει επιτυχώς την εξάπλωσή της πανδημίας» προειδοποιεί ο ΓΓ του ΟΗΕ.
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα «Δημοκρατία»