Η υποβάθμιση του ρόλου της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ σημαίνει πως η Ελλάδα αναβαθμίζεται και πλέον αποτελεί τη «νότια πτέρυγα» της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας σημειώνεται σε άρθρο της έγκυρης αμερικανικής ιστοσελίδας «National Interest».
Εξαιτίας της σημασίας αυτού του ρόλου για μια μικρή χώρα, η Ελλάδα χρειάζεται ένα πιο προηγμένο μαχητικό για να αντιμετωπίσει πιθανές κινήσεις της Ρωσίας και της Τουρκίας. Ένα τέτοιο πολεμικό αεροσκάφος θα είναι η αιχμή του δόρατος της συμμαχικής αεροπορικής δύναμης στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό καθιστά την απόφαση να πουληθεί το στην Ελλάδα σχετικά εύκολη, σημειώνει η αμερικανική ιστοσελίδα.
Με δεδομένες τις γεωγραφικές της ευπάθειες, η Αθήνα ενισχύει την άμυνά της το συντομότερο δυνατό. Για να συμπληρώσει τα αεροσκάφη F-35, έχει επίσης αγοράσει Rafale από τη Γαλλία. Εκτός από αυτά, η Ελλάδα αναβαθμίζει τον υπάρχοντα στόλο της με περίπου ογδόντα τέσσερα F-16 Viper, τα οποία παραμένουν ευέλικτα και προσιτά τακτικά αεροσκάφη.
Τον Νοέμβριο του 2020, εμφανίστηκαν δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι η ελληνική κυβέρνηση συμφώνησε να αγοράσει δεκαοχτώ έως είκοσι τέσσερα F-35 και πως ότι τα F-35 που θα παραδοθούν στην Ελλάδα ήταν αυτά που αρχικά προορίζονταν για την Τουρκία.
Τον Ιανουάριο, τα δημοσιεύματα αυτά επιβεβαιώθηκαν από την Αθήνα, προκαλώντας εκνευρισμό στην Άγκυρα. Λόγος της εισδοχής και των δύο χωρών – οι οποίες συχνά αντιπαλεύονται η μια την άλλη – στο ΝΑΤΟ ήταν να διασφαλιστεί η αποτροπή εκδήλωσης συγκρούσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και να εστιάσουν την προσοχή τους στην αποτροπή ενός κοινού αντιπάλου, της Ρωσίας.
Αλλά η πραγματικότητα δεν είναι τόσο απλή και η ιδιότητα μέλους του ΝΑΤΟ αποδείχθηκε μισή λύση για την βαθιά ριζωμένη εχθρότητα.
Η Τουρκία αποπέμφθηκε από το πρόγραμμα του F-35 μετά την αγορά των S-400 από τη Ρωσία το 2017. Ωστόσο, παραμένει μέρος του ΝΑΤΟ για να εμποδιστεί ο πρόεδρός της από το να «αυτονομηθεί» και να τρέξει στην αγκαλιά της Ρωσίας, της Κίνας ή του Ιράν.
Ακόμη και μετά την αγορά του S-400, η Τουρκία εξακολούθησε να συγκρούεται με την Ελλάδα σχετικά με εδαφικούς ισχυρισμούς, καθώς και το ζήτημα της κυριαρχίας στην Κύπρο, η οποία χωρίζεται ανεπίσημα μεταξύ τουρκικού και ελληνικού ελέγχου.
Η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει την οντότητα που σχηματίστηκε από αυτήν τη σύγκρουση, την “Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου”, ούτε την ίδια την τουρκική κατοχή.
Αυτό σημαίνει ότι όσον αφορά την προστασία του μεσογειακού θεάτρου του ΝΑΤΟ από τη ρωσική επιθετικότητα, η Τουρκία δεν αποτελεί επιλογή. Η Ελλάδα, με τη βοήθεια της Ιταλίας και πιθανώς της Ρουμανίας, πιέζεται να καλύψει το κενό που άφησε η Τουρκία. Η απόκτηση του F-35 είναι ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα, λόγω της ικανότητας του μαχητικού να αποφεύγει την ανίχνευση από τα ρωσικά ραντάρ ενώ συλλέγει πληροφορίες.
Η ρωσική επιθετικότητα στη Μεσόγειο γίνεται ολοένα ένα πιο ρεαλιστικό σενάριο. Μόλις τον Σεπτέμβριο, η Ρωσία έχει δηλώσει στην Κύπρο ότι είναι πρόθυμη να «μεσολαβήσει» εκ μέρους της Τουρκίας όσον αφορά τη σύγκρουση τους σχετικά με την εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου στα κυπριακά ύδατα.
Αυτό το μήνυμα θα μπορούσε να εκληφθεί ως ανησυχητικό. Επειδή η Τουρκία και η Κύπρος δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις – η Τουρκία επικοινωνεί μόνο με τον ανεπίσημο θύλακα της στο βόρειο τμήμα του νησιού – η Ρωσία μπήκε γρήγορα στον ρόλο του μεσάζοντα.
Η Ρωσία όχι μόνο ευθυγραμμίστηκε όλο και περισσότερο με τις αυταρχικές κυβερνήσεις στην περιοχή, όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και η κυβέρνηση Άσαντ στη Συρία, αλλά προσπάθησε επίσης να επηρεάσει χώρες όπως η Ιταλία μέσω της δωρεάς ιατρικών προμηθειών κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της ευρωπαϊκής μάχης με τον κορωνοϊό.
Από την πλευρά της, η ιταλική κυβέρνηση εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία να επιβεβαιώσει τη δέσμευσή της προς το ΝΑΤΟ αφού έλαβε αυτή τη βοήθεια.
Παράλληλα, η Ρωσία ασκεί πίεση στην ανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ. Υπήρξε μια ξαφνική αλλά σταθερή στρατιωτική συσσώρευση ρωσικών δυνάμεων στα σύνορά της με την Ουκρανία. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας έκανε πρόσφατα μια τηλεοπτική δήλωση που ενημέρωσε τους πολίτες ότι ίσως χρειαστεί να προετοιμαστούν για έναν επικείμενο πόλεμο με τη Ρωσία.
Λίγο αργότερα, στις 22 Απριλίου, ο υπουργός Άμυνας της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι τα στρατεύματα θα αποσύρονταν από τα σύνορα. Ωστόσο, καθώς η χερσόνησος της Κριμαίας και η ανατολική περιοχή του Ντονμπάς στην Ουκρανία φαίνεται να παραμένουν κατειλημμένες από ρωσικές δυνάμεις, μια ακόμη κλιμάκωση των εντάσεων φαίνεται αναπόφευκτη.
Πάντως, η Lockheed Martin θα χρειαστεί περίπου πέντε χρόνια για την κατασκευή της υποδομής που θα φιλοξενήσει την παρουσία αεροσκαφών F-35 στην Ελλάδα. Δεδομένης της αστάθειας της περιοχής, θα ήταν ενδεδειγμένο να ληφθούν όλα τα μέτρα που είναι εφικτά για την επιτάχυνση της αποστολής και παράδοσης αεροσκαφών F-35 στην Ελλάδα, καταλήγει το η αμερικανική ιστοσελίδα.