Ο επανακαθορισμός των εξοπλιστικών προτεραιοτήτων του ΠΝ, συμφώνως με τις εντολές της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ και της Κυβερνήσεως, εντός του πλαισίου των «Ενόπλων Δυνάμεων του 2030», είναι ένα από τα κρίσιμα ζητήματα για τα εξοπλιστικά που θα πρέπει να απασχολήσουν – και θα απασχολήσουν – τον νέο Αρχηγό ΓΕΝ Αντιναύαρχο Δημήτριο – Ελευθέριο Κατάρα ΠΝ.
Μία διαδικασία, που απαιτεί πολύ προετοιμασία η οποία έχει μεν ξεκινήσει από τον προκάτοχό τουΝαύαρχο ε.α. Ιωάννη Δρυμούση ΠΝ, όπως άλλωστε τόνισε και ο ίδιος κατά την τελευταία του Ημερήσια Διαταγή (ΗΔ), αλλά αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι αυτή έχει ολοκληρωθεί ή ότι θα ακολουθηθεί η ως τώρα δουλειά επακριβώς.
Κατ’ αρχάς να θυμίσουμε για τι πράγμα μιλάμε. Μιλάμε για ένα Στόλο με υπερτρισχιλιετή ένδοξη Ιστορία, που διαθέτει φρεγάτες τύπου MEKO-200HN(ηλικίας 31 ετών), φρεγάτες τύπου “Standard” (45 ετών), υποβρύχια Type-209 (51 ετών), υποβρύχια Type-214AIP(13 ετών, εκ των οποίων το πρώτο «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» έχει 20 χρόνια στο νερό, λόγω των αρχικών προβλημάτων του ως πρώτο της κλάσεώς του παγκοσμίως), πυραυλακάτους τύπου “Super Vita” (18 ετών), πυραυλακάτους τύπου “La Combanttante” (50 ετών). Όλες οι προαναφερθείσες ηλικίες αφορούν το πρώτο σκάφος του κάθε τύπου από τότε που εντάχθηκε στο Στόλο.
Ο ΥΕΘΑ κ.Νίκος Δένδιας είναι απολύτως σαφής και το έχει δηλώσει πολλές φορές, με τελευταία στη συνέντευξή του στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ (Ά.Πορτοσάλτε) για τα εξοπλιστικά γενικώς και του ΠΝ ιδιαιτέρως: «…Αυτό που έχουμε κάνει είναι ότι αποφάσισα, αφού εισηγήθηκα στον Πρωθυπουργό την απόφασή μου αυτή, να σταματήσουμε την υπάρχουσα εξέλιξη εξοπλισμών και να μελετήσουμε από την αρχή τις προτεραιότητές μας.
Δεν αναστείλαμε κανένα από τα συμβόλαια ή τα συστήματα τα οποία έχουμε παραγγείλει. Όμως, από εδώ και πέρα το τι θα κάνουμε θα μπει σε μια στενή αξιολογική χρήση ώστε το υστέρημα του Έλληνα φορολογούμενου να έχει την καλύτερη και τη μεγαλύτερη απόδοση επί του πεδίου. Και κάτι άλλο, θα υπάρξει μια προτεραιοποίηση σε συμπαραγωγές και παραγωγές. Όχι στην αγορά από το «ράφι».»
Ο ίδιος αναφερόμενος στο θέμα των τεσσάρων φρεγατών τύπου MEKO-200HN, κλάσεως «Ύδρα», τόνισε χαρακτηριστικώς στην ίδια συνέντευξή του: «Έχουμε ένα τεράστιο κεφάλαιο, την παραγγελία των τριών εκπληκτικών γαλλικών πλοίων. Παρέλαβα ήδη τον «ΚΙΜΩΝΑ», σε λίγο καιρό θα τον δούμε στο Αιγαίο. Έχουμε άλλες δύο. Άρα θα έχουμε ένα σκελετό γύρω από τον οποίο θα χτίσουμε. Πρέπει να εκσυγχρονίσουμε ένα αριθμό από τις υπάρχουσες φρεγάτες μας, οι οποίες πράγματι έχουν κάποια χρόνια πάνω τους. Από εκεί και πέρα, πρέπει να αρχίσουμε να βλέπουμε τη φρεγάτα νέας γενιάς. Ε, όχι, δεν μπορούμε ξανά να πάμε να αγοράσουμε ένα έτοιμο όπλο που κάποιος άλλος έχει σχεδιάσει». Και πρόσθεσε: «Θα κτιστεί και σε ελληνικό ναυπηγείο. Εξαρτάται, βεβαίως, από τον αριθμό, από το σχεδιασμό μας. Να ξεκαθαρίσουμε: Δεν μιλάμε για αύριο. Μιλάμε για χρόνια μπροστά, μιλάμε για επόμενης γενεάς. Όμως αυτό το πλοίο επόμενης γενεάς είναι ένα πλοίο στο οποίο η Ελλάδα πρέπει να έχει συμμετοχή στο σχεδιασμό του…»
Ακόμα για την είδηση ότι η Αυστραλία αποσύρει δύο ήδη αναβαθμισμένες και μικρότερης ηλικίας από τις δικές μας φρεγάτες της τύπου MEKO-200, ο κ.Δένδιαςαπάντησε ότι «Ναι, το ξέρω, είναι σε γνώση μας, το κοιτάμε. Βεβαίως έχουμε και εμείς και οι Τούρκοι ΜΕΚΟ, έχουμε ΜΕΚΟ 2000, είναι ένα εργαλείο το οποίο έχει ανάγκη σημαντικού εκσυγχρονισμού. Άρα, το ερώτημα του τι θα κάνουμε με τις ΜΕΚΟ συνολικά υπάρχει στο δικό μας σύστημα και θα αποφασίσουμε. Πάντως είναι γνωστό, δεν μας είναι κάτι άγνωστο».
Από την άλλη ο πρώην πλέον Α/ΓΕΝ Ναύαρχος ε.α. Ιωάννης Δρυμούσης ΠΝ, στην τελευταία του Ημερήσια Διαταγή, μεταξύ άλλων τόνισε, ότι «Ισχυρό ΠΝ απαιτεί ποσοτικά μεγάλο αριθμό ναυτικών μονάδων (Σημ.: Η υπογράμμιση δική μας), δικτυοκεντρικό σύστημα διοικήσεως και ελέγχου καθώς και σύγχρονα μέσα, οπλικά συστήματα και δυνατότητες…».
Από την άλλη ο ίδιος, στο ίδιο θεσμικό του κείμενο που ανέγνωσε δημοσίως και ενώπιον του κ.Υπουργού, σε άλλο σημείο, τόνισε επί λέξει: «Οι τρεις νέες φρεγάτες Belhara και οι τέσσερις αναβαθμισμένες MEKO με την ένταξή τους στο Στόλο μας δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουν την απειλή, και συνεπώς συντάχθηκε πρόταση βραχυπρόθεσμης ανανέωσης του Στόλου, η οποία παρουσιάσθηκε στο υψηλότατο επίπεδο της πολιτικής ηγεσίας έχοντας ως κέντρο βάρους αφενός την αντικατάσταση των φρεγατών τύπου “Standard” με νέας κατασκευής φρεγάτες πολλαπλού ρόλου αεράμυνας, με μεγάλη ισχύ πυρός σε όλες τις μορφές πολέμου, οι οποίες απαιτείται να κατασκευασθούν στην Ελλάδα, ώστε η εν συνεχεία υποστήριξή τους να είναι δυνατή και οικονομοτεχνικά συμφέρουσα, καθώς αφετέρου την πρόσκτηση μετά επιθεώρηση από το ΠΝ κατάλληλων μικρότερων μεταχειρισμένων ναυτικών μονάδων».
Πρακτικά αυτό σημαίνει όπως μας λέει ο ίδιος ο πρώην αρχηγός, ότι α) θέλει πολλά πλοία, β) ο αριθμός των τριών FDI-HN και των τεσσάρων αναβαθμισμένων ΜΕΚΟ, που θεωρεί δεδομένο ότι θα αναβαθμισθούν ΟΛΕΣ, ενώ ο ΥΕΘΑ μας είπε ότι θα αναβαθμισθούν κάποιες από αυτές, δεν φτάνουν, γ) πως συντάχθηκε μελέτη που παρουσιάστηκε στην πολιτική ηγεσία για την αντικατάσταση των φρεγατών τύπου “Standard” αφενός με νέας κατασκευής φρεγάτες, αφετέρου δε με την πρόσκτηση μετά από επιθεώρηση από το ΠΝ κατάλληλων μικρότερων μεταχειρισμένων μονάδων, δείχνοντας έτσι εμμέσως πλην (απολύτως) σαφώς τα αποτυχημένα κατασκευαστικά και επιχειρησιακά «Παράκτια Πλοία Μάχης» (Littoral Combat Ship/LCS), που μετά από μόλις 10 χρόνια στην ενεργό υπηρεσία και προτού ολοκληρωθεί το σύνολο του προγράμματος ναυπηγήσεως, το ίδιος το Αμερικανικό Ναυτικό τα απέσυρε, επειδή παρουσίαζαν σοβαρότατο πρόβλημα στον άξονα μεταδόσεως της κινήσεως, που τώρα υποστηρίζουν ότι «επιλύθηκε» και ήταν εξαιρετικά κοστοβόρα, καθώς και στο πρόγραμμα ναυπηγήσεως της νέας φρεγάτας του Ναυτικού των ΗΠΑ, τύπου Constellation.
Το αν ο λόγος της αποκτήσεως περισσότερων σκαφών που είναι άμεσα διαθέσιμα είναι ο μόνος λόγος για να «φορτωθεί» το ΠΝ προβληματικά σκάφη κει με ελλιπή εξοπλισμό, που θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από όσα – υποτίθεται – θα επιλύσει είναι ένα άλλο θέμα, που όμως θα κληθεί να επιλύσει η νέα ηγεσία του ΠΝ.
Θα είχε ακόμα ενδιαφέρον πιστεύουμε να δούμε τι ακριβώς εννοεί ο νέος Α/ΓΕΝ Αντιναύαρχος Δ-Ε Κατάρας, ο οποίος, μεταξύ άλλων, τόνισε στη δική του πρώτη ΗΔ προς το προσωπικό του ΠΝ ότι «Η εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής διαθεσιμότητας, ικανότητας και απόδοσης του Στόλου, μέσω της απαιτούμενης επιχειρησιακής εκπαίδευσης, στοχευμένωνεπισκευαστικών δράσεων και εξορθολογισμού των αποστολών…». Ποιες είναι δηλαδή οι «στοχευμένεςεπισκευαστικές δράσεις» καθώς και οι «εξορθολογισμοίτων αποστολών» και πόσο όλα αυτά σχετίζονται με τα όσα υποστήριξε ο προκάτοχός του.
Συμπερασματικώς, το 2024 αναμένεται να είναι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον έτος για το ΠΝ, όπως και τα αμέσως επόμενα άλλωστε, καθώς θα πρέπει να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις για μια σειρά σοβαρών εξοπλιστικών ζητημάτων, τόσο σε επίπεδο ΓΕΕΘΑ και ΓΕΝ, όσο και σε επίπεδο ΥΠΕΘΑ και Κυβερνήσεως, με στόχο το 2030 (λίγα χρόνια συν-πλην).
• Η ενεργοποίηση του «δικαιώματος προαιρέσεως» (option) για την τέταρτη γαλλική φρεγάτα FDI-HN“Belh@rra”, κλάσεως Κίμων», θα πρέπει να ξεχαστεί.
• Το πρόγραμμα των τεσσάρων (3+1) κορβετών ΜΑΛΛΟΝ θα καθυστερήσει και άλλο, εν αναμονή εξελίξεων.
• Το πρόγραμμα της αναβαθμίσεως των τεσσάρων φρεγατών τύπου MEKO-200HN, κλάσεως «Ύδρα», συμφώνως με τον ΥΕΘΑ «θα αναβαθμίσουμε μερικές». Πρακτικά αυτό αν ισχύσει και υλοποιηθεί, σημαίνει αναβάθμιση των δύο νεότερων ηλικιακά, διατήρηση της μίας ως έχει για καθαρώς εκπαιδευτικούς σκοπούς και «διάλυση» της τέταρτης για αμοιβά.
• Εξέλιξη για το αν τελικώς θα πάρει το ΠΝ τις ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ για το Αμερικανικό Ναυτικό τέσσερα πρώτα Περιπολικά Παράκτιας Μάχης LCSπου είναι υπό απόσυρση. Τις χαρακτήρισαν ως «ενδιάμεση» λύση της ελληνικής συμμετοχής στο πρόγραμμα ναυπηγήσεως της νέας φρεγάτας, αλλά για τι «ενδιάμεση λύση» μιλάμε, όταν θα έχεις νέα γραμμή εκπαιδεύσεως, συντηρήσεως, ανταλλακτικών, ενός προβληματικού πλοίου, μέχρι και αν, αποκτήσεις άλλο καινούργιο πλοίο.
• Ένταξη τεσσάρων περιπολικών τύπου “Island”, που αποκτήθηκαν «δωρεάν» μεν από την Ακτοφυλακή των ΗΠΑ, αλλά το ΠΝ θα πρέπει να πληρώσει για να ξαναγίνουν πλήρως επιχειρησιακά και έτοιμα για την εκτέλεση των νέων τους αποστολών.
• Λοιπά εξοπλιστικά που ήδη «τρέχουν». Για παράδειγμα η ΕΑΒ στον ετήσιο απολογισμό της ανακοίνωσε ότι προς τα τέλη του 2024 θα παραδώσει το πρώτο από τα αναβαθμισμένα αεροσκάφη ναυτικών επιχειρήσεων P-3HN(=Hellenic Navy), με ό,τι και αν αυτό σημαίνει.
• Σε λίγες βδομάδες (Φεβρουάριο ή Μάρτιο) ξεκινούν οι παραδόσεις των τριών πρώτων υπερσύγχρονων ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων MH-60R (=Romeo)• Έχει ήδη ξεκινήσει η παραλαβή των πρώτων Μη Επανδρωμένων Ελικοπτέρων Αναγνωρίσεως για χρήση από τις νέες φρεγάτες.
• Προετοιμασία για «στοχευμένες» αναβαθμίσεις σκαφών επιφανείας και υποβρυχίων ή απόκτηση νέων.