«Ζήτημα κοινής λογικής», χαρακτήρισε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας, το να διανυθεί το «τελευταίο μίλι» και να κλείσει τώρα η αξιολόγηση με αμοιβαίες υποχωρήσεις.
Σύμφωνα με τις απαντήσεις που έδωσε ο διοικητής της ΤτΕ στις πολλές ερωτήσεις βουλευτών της επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, η μείωση του αφορολόγητου μπορεί να προχωρήσει με την κατάλληλη κλιμάκωση και εκλογίκευση. Για το κενό ανάμεσα στη συνταξιοδοτική δαπάνη και τις εισφορές μπορεί να αποδεχθεί η Ελλάδα που εξακολουθεί να δαπανά πολλά για την 3η ηλικία σε βάρος των νέων. Επίσης ο κ. Στουρνάρας δεν δήλωσε αρνητικός σε προληπτικά μέτρα, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι το 3,5% πλεόνασμα μπορεί να επιτευχθεί. Προϋπόθεση θα είναι πάντως η ύπαρξη ενός αντίστροφου κόφτη, που θα αίρει τα μέτρα όταν πετυχαίνει η Ελλάδα τους στόχους.
«Το τελευταίο μίλι»
«Σε μια διαπραγμάτευση υπάρχουν πολλοί παράμετροι, και αυτό δίνει τη δυνατότητα σε όλα τα μέρη να έρθουν σε έναν συμβιβασμό. Έτσι γίνεται πάντα μέχρι τώρα από το 2010 μέχρι σήμερα. Δεν είναι καινούργιο αυτό που αντιμετωπίζουμε σήμερα, ούτε είναι χειρότερο. Θα έλεγα μάλιστα, ότι η κατάσταση είναι πολύ πιο εύκολη για τους κυβερνώντες, από ό,τι ήταν πριν από αρκετά χρόνια. Διότι έχει επιτευχθεί το 90% της δημοσιονομικής προσαρμογής, και αυτό πρέπει να το χρησιμοποιήσουμε. Είμαστε στο τελευταίο μίλι. Άρα δεν δικαιολογείται αυτή τη στιγμή αποτυχία», είπε ο διοικητής της ΤτΕ και πρόσθεσε ότι «αν κλείσουμε την αξιολόγηση, το κόστος θα είναι πολύ μικρό σε σχέση με το όφελος - το κόστος από το να μην την κλείσουμε, θα είναι τεράστιο. Άρα λοιπόν πρέπει να γίνει ένα βήμα πίσω. Έτσι γίνεται άλλωστε σε κάθε διαπραγμάτευση. Όλοι φεύγουν από το τραπέζι λίγο δυσαρεστημένοι. Δεν γίνεται αλλιώς. Εδώ ήρθα να σας πω τα πράγματα όπως είναι, και όχι όπως θα θέλαμε να είναι».
Στο ερώτημα για το ποιος ευθύνεται που σήμερα δεν κλείνει η αξιολόγηση, ο κ. Στουρνάρας είπε ότι η καθυστέρηση οφείλεται σε όλα τα μέρη - και στους εταίρους και στην ελληνική πλευρά. «Ενδεχομένως να είναι τακτική δικαστών, αλλά είναι στο χέρι μας να την αντικρούσουμε αυτή την τακτική. Και σας το λέω διότι έχουμε μεγάλη εμπειρία τώρα. Κάνουμε διαπραγματεύσεις από το 2010 μέχρι σήμερα. Φυσικά η επιλογή της ΤτΕ, είναι ότι η συμφωνία τώρα πρέπει να γίνει και είναι πολύ καλύτερη από όλα τα άλλα σενάρια. Για την οικονομία είναι καλό να κλείσει τώρα, δυστυχώς δεν έχουμε χρόνο, διότι έχουμε έρθει πολύ κοντά στις εκλογές στη Γερμανία, στην Ολλανδία και στη Γαλλία - μετά από λίγους μήνες, τα πράγματα θα είναι χειρότερα» εκτίμησε ο κ. Στουρνάρας.
Ο διοικητής της ΤτΕ υπογράμμισε επίσης για τις διαπραγματεύσεις, ότι ενώ το κλίμα ήταν πολύ καλό, «υπήρξαν σύννεφα από τα Χριστούγεννα, και αυτό το κλίμα οφείλουμε να το βελτιώσουμε». «Η κυβέρνηση διαπραγματεύεται, ξέρει πολύ καλά τι θέλει. Ξέρει πολύ καλά τι θέλουν και οι εταίροι, και νομίζω ότι ήρθε η στιγμή να γίνει το βήμα για την εύρεση ενός καλού συμβιβασμού», είπε.
«Έχουμε πετύχει το μεγαλύτερο μέρος της προσαρμογής, και είναι θέμα κοινής λογικής να κλείσει αυτή η συμφωνία. Η ελληνική οικονομία απέδειξε ισχυρές αντιστάσεις μέσα στην κρίση. Οι θυσίες που έχουν γίνει, είναι πολύ μεγάλες. Είμαστε πολύ κοντά πια στην έξοδο απ΄ την κρίση. Δεν πρέπει να χάσουμε την ευκαιρία αυτή, όπως λυπάμαι να πω ότι χάσαμε στο παρελθόν», ανέφερε ο διοικητής της ΤτΕ και υπογράμμισε ότι αυτή τη φορά δεν πρέπει να επαναληφθούν τα ίδια λάθη. Σημείωσε μάλιστα, ότι «η πολιτική διαπραγμάτευση δεν κάνει κακό, αλλά στην τεχνική διαπραγμάτευση πρέπει να είμαστε αξιόπιστοι και τα κοινοβούλια δίνουν σημασία στις συνεννοήσεις που γίνονται με το κουαρτέτο».
Το αφορολόγητο και οι συντάξεις
Η ΤτΕ έχει πει πολλές φορές ότι το μείγμα πολιτικής είναι δυσανάλογα υπέρ της αύξησης της φορολογίας και όχι υπέρ της μείωσης δαπανών. Υπάρχουν περιθώρια ακόμα. «Ακόμα και μέσα στις προτάσεις των προτάσεις των δανειστών, εμείς πρέπει να βρούμε τρόπο να τις χρησιμοποιήσουμε όπως θέλουμε», είπε ο κ. Στουρνάρας. «Δηλαδή, μείωση αφορολόγητου; Βεβαίως μπορεί να γίνει. Δεν θεωρώ ανάθεμα τη μείωση του αφορολόγητου, αρκεί να εξαιρεθούν οικογένειες, να γίνει κλιμάκωση δηλαδή με τον αριθμό τέκνων και να το εκμεταλλευτούμε και να ζητήσουμε μείωση της γενικότερης φορολογίας μετά».
Ο κ. Στουρνάρας είπε ότι υπάρχει βεβαίως περιθώριο για μείωση δαπανών σήμερα, με ταυτόχρονη μείωση των φορολογικών συντελεστών. «Να δούμε το μέγεθος του δημόσιου τομέα, πόσοι εποπτεύονται από το δημόσιο τομέα και αν χρειάζονται. Να δούμε με ποιον τρόπο δίνονται επιχορηγήσεις για παράδειγμα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση», είπε για τις κρατικές δαπάνες. Υπάρχουν περιθώρια μείωσης δαπανών, εκτίμησε ο διοικητής της ΤτΕ και συνέχισε: «Δεν θα αποφύγω να μιλήσω και για τις κοινωνικές δαπάνες. Η Ελλάδα σήμερα δαπανά πολλά, σχετικά πολλά με τις δυνατότητες της για την 3η ηλικία εις βάρος των νέων. Υπάρχει εκεί περιθώριο βελτίωσης του μείγματος» υποστήριξε ο κ. Στουρνάρας. Ταυτόχρονα, πρόσθεσε όμως ότι το ΔΝΤ χάνει το δίκιο του, γιατί όταν λέει ότι υπάρχει διαφορά συνταξιοδοτικής δαπάνης και εισφορών - η μεγαλύτερη στην ευρωζώνη ως ποσοστό του ΑΕΠ, σύμφωνα με το ΔΝΤ - υπερβάλλει για το κενό αυτό και η τρύπα του ασφαλιστικού συστήματος είναι μικρότερη από αυτή που υποστηρίζει. «Μπορεί να κάνουμε λοιπόν μια εκλογίκευση του συστήματος, και να δούμε αν αυτό το υπόλοιπο μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για να μειώσουμε τη φορολογία, ώστε το αποτέλεσμα να είναι αναπτυξιακό και όχι υφεσιακό» σημείωσε ο κ. Στουρνάρας και υποστήριξε πως μπορεί να υπάρξει ένας άριστος συνδυασμός μείωσης δαπανών και μείωσης φόρων ταυτόχρονα.
Ευελιξία στην αγορά εργασίας
Ερωτηθείς για τις αξιώσεις των δανειστών στα εργασιακά, ο κ. Στουρνάρας είπε ότι η ευελιξία στην αγορά εργασίας είναι σημαντική όταν η οικονομία ανακάμπτει όπως τώρα, διότι έτσι γίνονται πιο εύκολα προσλήψεις. «Ήδη η απασχόληση ανακάμπτει με ρυθμούς πολύ υψηλότερους από όσο ανακάμπτει το εθνικό προϊόν, και αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα των μεταρρυθμίσεων που έχουν γίνει από το 2011 και μετά», είπε και τόνισε ότι «δεν πρέπει στην αγορά εργασίας να αντιστρέψουμε οφέλη που είχαμε έως τώρα, διότι σήμερα στην αγορά εργασίας έχουμε πετύχει σημαντική βελτίωση ανταγωνιστικότητας και τα οφέλη αυτά δεν πρέπει να χαθούν».
Για τα σενάρια Grexit
«Φυσικά και διαφωνώ με τον κ. Σόϊμπλε στο βαθμό που έχει μιλήσει για Grexit. Θέλω να είμαι δίκαιος. Δεν τον έχω ακούσει με τα αφτιά μου να το λέει, αν όμως το είπε έστω και ως απειλή, ένας φιλοευρωπαίος δεν φέρνει το Grexit στο τραπέζι, διότι δεν είναι αξιόπιστη απειλή. Κανείς δεν το θέλει. Ούτε η μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού, ούτε η πλειοψηφία του πολιτικού συστήματος, ούτε οι Ευρωπαίοι», είπε ο κ. Στουρνάρας για τα σενάρια Grexit. Σημείωσε επίσης, ότι η ελληνική οικονομία έχει κάνει πολύ μεγάλη πρόοδο και με μεγάλες θυσίες.
Ο διοικητής της ΤτΕ κλήθηκε να σχολιάσει και όσα συζητήθηκαν το τελευταίο διάστημα ευρύτερα. «Κάνουν λάθος όσοι επαναφέρουν θέμα δραχμής, θέμα Grexit. Αυτό δεν προκύπτει από καμία οικονομική ανάλυση, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας έχει ήδη επιτευχθεί», είπε και τόνισε πως «το να φύγεις από το ευρώ θα είναι απόλυτη καταστροφή, όλοι θα ζητούν να πληρωθούν σε ευρώ, δεν θα μπορούμε να ταξιδεύουμε.
«Ενδεχομένως θα συλλαμβανόμεθα στα σύνορα. Ορισμένοι λένε «δεν πειράζει. Θα πάμε στη δραχμή και δεν θα πληρώσουμε τα χρέη μας», ας ταξιδέψουν στη Β. Κορέα να δουν τι θα κάνουν. Είναι ανόητο στην καλύτερη περίπτωση. Στην χειρότερη, σας αφήνω να το κρίνετε...», είπε ο κ. Στουρνάρας.
Τα κόκκινα δάνεια
Για τα κόκκινα δάνεια, ο κ. Στουρνάρας είπε ότι έχουν ληφθεί σοβαρά μέτρα και πριν και τώρα, και «τρία-τέσσερα μέτρα απομένουν για να ολοκληρωθεί το οπλοστάσιο». Ένα από αυτά είναι, όπως τόνισε, η προστασία των τραπεζικών στελεχών και «πρέπει το πολιτικό σύστημα να το νομοθετήσει αυτό: εφόσον ζητάμε από τους ανθρώπους αυτούς να ρυθμίσουν δάνεια πολλών δισεκατομμυρίων, δεν πρέπει να τους αφήσουμε βορά στον καθένα».
Είπε επίσης ότι προχωρά ο εξωδικαστικός συμβιβασμός και γενικότερα έχει καλυφθεί και θέμα των κόκκινων δανείων κατά το μεγαλύτερο μέρος. «Κυρίαρχο ζήτημα είναι, οι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Οι τράπεζες ξέρουν ποιοι είναι, και πρέπει να ζητήσουν να πληρώσουν - και αν δεν το κάνουν, είναι υποχρεωμένες να πάρουν όλα τα νόμιμα μέτρα», είπε ο κ. Στουρνάρας. «Φέτος πρέπει να πιάσουμε τους στόχους των κόκκινων δανείων διότι διαφορετικά θα είναι χειρότερα τα πράγματα μετά» τόνισε.
Ερωτηθείς για το ζήτημα της αγοράς ενέργειας, είπε ότι φαίνεται πως υπήρξαν λάθη σε νομοθετικά μέτρα και κάλεσε την κυβέρνηση να ακούσει τα όσα είπε ο διοικητής της ΔΕΗ που είναι μια πολύ μεγάλη επιχείρηση, και να νομοθετήσει τα μέτρα που προτείνει
Τα προληπτικά μέτρα
Για το πλεόνασμα 3,5% το 2018, είπε ότι «μπορεί να πιαστεί», είναι μέσα στις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας, και η κυβέρνηση μπορεί να πει στους εταίρους πως αν θέλουν προληπτικά μέτρα για το 3,5%, τότε να δεχθούν να υπάρξει και ένας αντίστροφος κόφτης, μια ρήτρα ανατροπής τους, άμεσης άρσης τους όταν θα είμαστε κοντά στον στόχο αυτό. Είπε επίσης ότι η διαπραγμάτευση πρέπει να αφορά το πότε θα σταματήσει να τίθεται ως στόχος το 3,5% και να γίνει 2%.
Για τα 10 δισ. ανακεφαλαιοποίησης που προτείνει το ΔΝΤ, είπε ότι το Ταμείο κάνει λάθος και αυτό δεν προκύπτει από τα stress test, ενώ δεν είναι σωστό οικονομικά να «μπουκώσεις τις τράπεζες», διότι «τότε, η απόδοση κεφαλαίου θα πέσει», ενώ με αυτό τον τρόπο «τις κρατικοποιείς πλήρως».
Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα του χρέους
Ο κ. Στουρνάρας υπογράμμισε την ανάγκη να εξειδικευθούν τα μεσοπρόσθεσμα μέτρα για το χρέος, διότι σήμερα που τα επιτόκια είναι χαμηλά, είναι η ώρα να εξειδικευθούν ούτως ώστε και οι αγορές να γνωρίζουν. Γι΄ αυτό όπως ανέφερε, είναι σωστό τώρα να υπάρξει μια δέσμευση εφαρμογής τους, πολιτική και νομική, διότι το περιεχόμενό τους είναι γνωστό.
Το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης
Για το QE είπε πως η ΕΚΤ «φυσικά και δεν περιμένει το ΔΝΤ να της κάνει μια ανάλυση βιωσιμότητας χρέους». Θέλει όμως η ΕΚΤ μια δέσμευση, είτε από το Eurogroup είτε από τον ESΜ, ότι θα εφαρμοστούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που το Eurogroup ούτως ή άλλως τα έχει περιγράψει. Εξέφρασε επίσης την εκτίμηση ότι έχουμε το χρόνο έως τις 9 Μαρτίου: αν έχουμε Staff Level Agreement, τότε «είναι θέμα λίγων ωρών, με μια τηλεδιάσκεψη να οριστικοποιηθεί το πακέτο .Και αυτό θέλει η ΕΚΤ: μια νομική δέσμευση για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα και από κει και πέρα θα κάνει αυτή τη μελέτη βιωσιμότητας του χρέους».
Ερωτηθείς για τον ορίζοντα λήξης των capital control, είπε ότι δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα, αλλά «αν κλείσει η αξιολόγηση και εάν μπούμε στην ποσοτική χαλάρωση, μετά είναι θέμα χρόνου να περιγράψουμε το χρονοδιάγραμμα άρσης των capital control».
Η επανάσταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών
Ο διοικητής της ΤτΕ έκανε ειδική αναφορά και στην πορεία των ηλεκτρονικών συναλλαγών, λέγοντας ότι έχουν συμβάλει στην αύξηση εσόδων κατά 1,5 δισ., και εάν εξαπλωθούν σε όλη την επικράτεια, σε όλους τους κλάδους και επιχειρήσεις, θα είναι επανάσταση για τη φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή.
Σαφώς δε οι φορολογικές αρχές θα πρέπει να αξιοποιούν το τραπεζικό σύστημα για να πιάνουν την φοροδιαφυγή, και να μπορεί η εφορία να τσεκάρει αν έχει ενδείξεις φοροδιαφυγής. Είπε επίσης, ότι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές «ήταν το κερασάκι στην τούρτα» με τις πολύ καλές επιδόσεις της φορολογικής διοίκησης, και πρέπει να προχωρήσουν παντού. «Δεν καταλαβαίνω γιατί το καφενείο στο χωριό να μην έχει POS», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Ιδιωτικοποιήσεις
Ερωτηθείς για το λεγόμενο υπερταμείο, τόνισε πως σημασία έχει να υπάρξει πολιτική βούληση και να επιταχυνθούν οι ιδιωτικοποιήσεις, και γι΄αυτό «θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί το θεσμικό πλαίσιο και να δούμε το ζήτημα των χρήσεως γης ώστε να πετύχουμε την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων που περιμένουν σήμερα να κλείσει η αξιολόγηση και ένα ευνοϊκότερο πλαίσιο για ξένες επενδύσεις». Είπε επίσης ότι «η Ελλάδα θα πρέπει να ανταλλάξει λιτότητα με ιδιωτικοποιήσεις».