Πριν τρεις μήνες οι οικονομολόγοι εκτιμούσαν ότι η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυσσόταν με ταχείς και σταθερούς ρυθμούς.
Οι ίδιοι οικονομολόγοι, σήμερα, εκτιμούν ότι το ρίσκο να διολισθήσει η παγκόσμια οικονομία σε ύφεση λόγω των δασμών που επέβαλε ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είναι πολύ μεγάλο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ προσπάθησε να επανασχεδιάσει το παγκόσμιο εμπόριο επιβάλλοντας δασμούς σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ προκαλώντας σοκ στις χρηματοπιστωτικές αγορές και εξανεμίζοντας εν μία νυκτί την αξία των μετοχών κατά τρισεκατομμύρια δολάρια. Η παραπάνω ενέργεια, όμως, κλόνισε και την εμπιστοσύνη των επενδυτών στα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία ως ένα ασφαλές καταφύγιο, συμπεριλαμβανομένου και του δολαρίου.
Και μπορεί ο Τραμπ να ανέκρουσε πρύμναν, υποχωρώντας προσωρινά από τους βαρύτερους δασμούς που επέβαλε σε όλους σχεδόν τους εμπορικούς εταίρους για ένα διάστημα, αλλά ο γενικός δασμός της τάξης του 10% παραμένει σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ όπως επίσης και ο δασμός 145% στην Κίνα, τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της χώρας.
«Είναι αρκετά δύσκολο για τις επιχειρήσεις να προγραμματίσουν μέχρι τον Ιούλιο αυτή τη στιγμή, όπου δεν γνωρίζουν ποιοι είναι οι ανταποδοτικοί δασμοί. Προσπαθήστε να προγραμματίσετε ένα χρόνο αργότερα. Θέλω να πω, ποιος ξέρει πώς θα είναι, πόσο μάλλον πέντε χρόνια αργότερα», δήλωσε στο Reuters ο Τζέιμς Ρόσιτερ, επικεφαλής της παγκόσμιας μακροοικονομικής στρατηγικής στην TD Securities.
Το 92% των οικονομολόγων λέει ότι οι δασμοί επηρέασαν αρνητικά το επιχειρηματικό κλίμα
Η αβεβαιότητα έχουν ωθήσει πολλές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται παγκοσμίως να αποσύρουν ή να μειώσουν τις προβλέψεις για τα έσοδά τους.
Σε μια ασυνήθιστη ομοφωνία, κανένας από τους περισσότερους από τους 300 οικονομολόγους που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Reuters από την 1η έως τις 28 Απριλίου δεν δήλωσε ότι οι δασμοί είχαν θετικό αντίκτυπο στο επιχειρηματικό κλίμα, ενώ το 92% δήλωσε αρνητικό.
Μόνο το 8% δήλωσε ουδέτερο, κυρίως από την Ινδία και άλλες αναδυόμενες οικονομίες.
Τα τρία τέταρτα των οικονομολόγων μείωσαν τις προβλέψεις τους για την παγκόσμια ανάπτυξη του 2025, με αποτέλεσμα η μέση τιμή να διαμορφωθεί στο 2,7% από 3% σε αντίστοιχη δημοσκόπηση του Ιανουαρίου. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ήταν λίγο υψηλότερα στο 2,8%.
Οι επιμέρους οικονομίες που συμμετείχαν στην έρευνα παρουσίασαν παρόμοια τάση, με τις μέσες προβλέψεις να μειώνονται για 28 από τις 48 οικονομίες που συμμετείχαν στην έρευνα.
Από τις υπόλοιπες, για δέκα οικονομίες η κοινή άποψη παρέμεινε αμετάβλητη και για άλλες δέκα, συμπεριλαμβανομένης της Αργεντινής και της Ισπανίας, η άποψη αναβαθμίστηκε ελαφρώς σε σχέση με την προηγούμενη δημοσκόπηση, βασιζόμενη κυρίως στις εγχώριες εξελίξεις.
Η κατανομή για το 2026 ήταν σχεδόν η ίδια, γεγονός που υποδηλώνει ότι η τρέχουσα πτωτική τάση στις προσδοκίες ανάπτυξης που ξεκίνησε με την επιβολή δασμών από τον Τραμπ είναι βαθιά και δεν είναι εύκολο να διορθωθεί.
Πολύ υψηλός ο κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης
Σε ερώτηση σχετικά με τον κίνδυνο παγκόσμιας ύφεσης φέτος, η πλειοψηφία του 60% (101 από τους 167 ερωτηθέντες) δήλωσε ότι είναι υψηλός ή πολύ υψηλός. Εξήντα έξι δήλωσαν ότι ο κίνδυνος είναι χαμηλός, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων που δήλωσαν ότι ο κίνδυνος είναι πολύ χαμηλός.
«Είναι ένα πολύ δύσκολο περιβάλλον για να είναι κανείς αισιόδοξος για την ανάπτυξη», δήλωσε ο Τίμοθι Γκραφ, επικεφαλής της μακροοικονομικής στρατηγικής για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική στην State Street και πρόσθεσε: «Θα μπορούσαμε να απαλλαγούμε από τους δασμούς σήμερα και πάλι θα έχει γίνει αρκετή ζημιά μόνο και μόνο αυστηρά από την άποψη των ΗΠΑ ως αξιόπιστου παράγοντα σε διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες που κυμαίνονται από το εμπόριο μέχρι την κοινή άμυνα».
Πληθωριστικοί οι δασμοί
Η πρόοδος που σημείωσαν οι κεντρικές τράπεζες τα τελευταία δύο χρόνια στην τιθάσευση της χειρότερης παγκόσμιας αύξησης του πληθωρισμού εδώ και δεκαετίες, ακολουθούμενη από αύξηση των επιτοκίων αναμένεται επίσης να ανακοπεί λόγω των δασμών, οι οποίοι, όπως συμφωνούν οι οικονομολόγοι, είναι πληθωριστικοί.
«Η αποκοπή του μεγαλύτερου εμπορικού σας εταίρου ... θα κάνει ένα σωρό άγρια και όχι τόσο υπέροχα πράγματα στις τιμές και αυτό θα έχει ένα σωρό αρνητικές επιπτώσεις στα πραγματικά εισοδήματα και τελικά στη ζήτηση», επεσήμανε ο Γκραφ της State Street.
«Είναι μια κατάσταση όπου η πιθανότητα να εισέλθουμε σε ένα στασιμοπληθωριστικό περιβάλλον ήταν πάντα αρκετά χαμηλή, αλλά νομίζω ότι τώρα είναι υψηλότερη», λέει χαρακτηριστικά.
Ο στασιμοπληθωρισμός ορίζεται συνήθως ως μια παρατεταμένη περίοδος μηδενικής ή χαμηλής ανάπτυξης, υψηλού πληθωρισμού και αυξανόμενης ανεργίας.
Μια πλειοψηφία άνω του 65% - 19 από τις 29 μεγάλες κεντρικές τράπεζες που συμμετείχαν στην έρευνα - δεν αναμένεται να επιτύχουν τους στόχους τους για τον πληθωρισμό φέτος, ενώ ο αριθμός αυτός μειώνεται ελαφρώς σε 15 για το επόμενο έτος.
