Δριμεία επίθεση κατά της ρωσικής Εκκλησίας εξαπέλυσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.Βαρθολομαίος στο πλαίσιο του στην εκδήλωση με θέμα το «Αυτοκέφαλο που άλλαξε τον κόσμο» την οποία διοργάνωσε ο Οργανισμός Ανάδειξης Ελληνικού και Ορθόδοξου Πολιτισμού.
Ο κ. Βαρθολομαίος στο μηνυμά του, αναφερόμενος στον πόλεμο, τόνισε ότι αυτόν τον συνδέει τεχνηέντως η Εκκλησία της Ρωσίας με το Ουκρανικό Αυτοκέφαλο για να καλύψει τις ευθύνες της και τις μεγάλες φιλοδοξίες της. “Αυτή ήταν που βάθυνε το χάσμα μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων και όχι το ουκρανικό αυτοκέφαλο που δόθηκε στον δοκιμαζόμενο ουκρανικό λαό. Η αντίδραση της Ρωσίας απορρέει από προσπάθεια επιβολής επί του ουκρανικού λαού και από την απουσία υγειούς εκκλησιαστικής συνείδησης”.
Ο Πατριάρχης κατηγόρησε ευθέως την Μόσχα ότι προσπαθεί να ανατρέψει την εκκλησιαστική τάξη: “Η ηγεσία της Εκκλησίας της Μόσχας προσπαθεί να επιβάλει μια νέα εκκλησιολογία η οποία ανατρέπει την εκκλησιαστική τάξη επί τη βάση νέων δεδομένων. Πρέπει όμως να κατανοήσει ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι η μόνη εγγύηση για την ενότητα της Ορθοδοξίας. Χωρίς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, η Ορθοδοξία θα περιπέσει στη δίνη των εθνικισμών, στην εσωστρέφεια της αυτάρκειας, στην περιφρόνηση του σύγχρονου κόσμου”. Ενώ, όπως είπε "η Εκκλησία της Ρωσίας εξακολουθεί να κατηγορεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο ότι ευθύνεται για τις εντάσεις στις ορθόδοξες σχέσεις, ενώ αυτή είναι που δημιουργεί τις εντάσεις, αυτή που εισπήδησε αντικανονικώς στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, αμαυρώνοντας την εικόνα της ορθοδοξίας στα μάτια του χριστιανικού κόσμου”.
Σε άλλο σημείο της παρέμβασής του μίλησε για απειλή της ενότητας από τη ρωσική Εκκλησία "η οποία είναι αυτή που έχει παπικές αξιώσεις, όχι το Οικουμενικό Πατριαρχείο". “Η Μόσχα δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα στους Ουκρανούς να έχουν Αυτοκέφαλη εκκλησία, επειδή θέλει να τους καταδυναστεύει, εκείνη θέλει να μετατρέψει την Ορθοδοξία σε συνομοσπονδία Εκκλησιών για να έχει λόγο. Η απροκάλυπτη αλαζονική και ηγεμονική νοοτροπία της θα αναδείξει τον κομβικό ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στον ορθόδοξο λόγο.Το Ουκρανικό αυτοκέφαλο είναι τετελεσμένο εκκλησιαστικό γεγονός και δεν μπορεί να το ακυρώσει καμία προπαγάνδα και κανένας πόλεμος. Η Εκκλησία της Ρωσίας επιδιώκει αδίστακτα τη μητροκτονία. Είμαστε όλοι μάρτυρες της καταστροφής που εκτυλίσσεται επί ουκρανικού εδάφους. Πρέπει να επιτευχθεί αμέσως η κατάπαυση του πυρός”.
Τέλος κάλεσε τις Ορθόοδξες Εκκλησίες να προχωρήσουν στην αναγνώριση της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας: “Καλούμε όσες ορθόδοξες αυτοκέφαλες εκκλησίες δεν το έχουν κάνει ακόμη, να προχωρήσουν στην αναγνώριση, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο την στήριξη τους στον δοκιμαζόμενο ουκρανικό λαό και η Εκκλησία της Ρωσίας να ζητήσει συγνώμη για όσα δεινά έχει προκαλέσει στην ορθοδοξία".
Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας: Η Εκκλησία της Ρωσίας συμπεριφέρεται σαν εκκλησιαστικός υπόκοσμος
Η στάση της Ρωσικής Εκκλησιαστικής στο θέμα της Ουκρανίας αλλά και έναντι του Πατριαρχείου επικρίθηκε έντονα από τον Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας κ. Μακάριο ο οποίος, στην εκδήλωση για το «αυτοκέφαλο που άλλαξε τον κόσμο» μίλησε για Εκκλησιαστικό υπόκοσμο.
“Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι οι συνέπειες μιας αρρωστημένης εκκλησιολογικής κατάστασης. Η οποία δεν είναι τωρινή, από το 1433 μέχρι και σήμερα, οι Ρώσοι προσπαθούν κάθε παρανομία που έχουν διαπράξει να την περιτυλίξουν με κάποια πνευματικότητα και με μία κανονικότητα. Ο Πατριάρχης Μόσχας παρουσίασε το παράδειγμα του Θεού, ότι ο Θεός παρέδωσε τον Υιό του να θυσιαστεί. Και απευθυνόμενους στους Ρώσους τους κάλεσε να θυσιαστούν και αυτοί στον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας. Εδώ μιλάμε για εκκλησιαστικό υπόκοσμο, και όλο αυτό προσπαθούν να το περιβάλλουν με μια πνευματικότητα ανύπαρκτη”.
Ο κ. Μακάριος τόνισε πως ό,τι συμβαίνει δεν είναι συνέπειες του Αυτοκεφάλου, αλλά οι συνέπειες μιας αρρωστημένης σκέψης, η οποία θα πρέπει να μας προβληματίσει. “Είμαι λίγο απογοητευμένος που ορισμένες Εκκλησίες δεν αντιδρούν. Είμαι σε προσωπικό επίπεδο προβληματισμένος γιατί οι Εκκλησίες δεν βλέπουν τι συμβαίνει στο εκκλησιαστικό γίγνεσθαι. Η Μόσχα προσπαθεί να δημιουργήσει έναν παράλληλο ορθόδοξο κόσμο, ο οποίος δεν έχει καμία σχέση με τον πραγματικό ορθόδοξο κόσμο.
Αν δείτε την ιστορία της Μόσχας, όταν για παράδειγμα ρωτάς τους Ρώσους ιεράρχες γιατί αποσπάστηκαν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, σου έχουν έτοιμη απάντηση. Διότι -ισχυρίζονται- το Πατριαρχείο εξέλεξε τον Ισίδωρο που είναι ενωτικός, που συμμετείχε στην Σύνοδο της Φερράρας, εμείς δεν θελουμε τέτοια πράγματα είμαστε καθαροί Ορθόδοξοι.Αλλά οι ίδιοι δεν λένε την αλήθεια, είχαν δημιουργήσει μόνοι τους σχίσμα, είχαν αποκοπεί από το Πατριαρχείο, και όταν δεν είχε ανταπόκριση, το έβαλαν μέσα σε ένα εκκλησιαστικό πλαίσιο”.
Ευ. Βενιζέλος: Διασταυρώνεται η γεωπολιτική του πολέμου με τη
γεωπολιτική της εκκλησίας
Από την πλευρά του, ο Ευάγγελος Βενιζέλος τόνισε πως είναι εξαιρετικά δύσκολη η ρωσική εκκλησιαστική παρουσία στην Ουκρανία υπό τον Ονούφριο. Παρά τον ισχυρισμό ότι έχει αποκοπεί από τη Ρωσία, κάτι τέτοιο δεν υφίσταται, υπάρχει μια σύγκρουση θρησκευτική και εθνική.
Ο κ. Βενιζέλος σημείωσε χαρακτηριστικά πως διασταυρώνεται η γεωπολιτική του πολέμου με τη γεωπολιτική της εκκλησίας.
“Ευτυχώς έχουμε την έκβαση αυτή που έχουμε στις αρχιεπισκοπικές εκλογές στην Κύπρο. Πρέπει να επισημανθεί ότι τα Παλαίφατα Πατριαρχεία είναι αυτά που δεν αναγνωρίζουν τον τόμο. Ας πάρουμε το Πατριαρχείο Αντιοχείας. Οι συσχετισμοί δυνάμεων στη Σύρια μεταφέρονται αυτούσια και στην Ουκρανία. Τα Ιεροσόλυμα αντιθέτως πήραν την πρωτοβουλία του Αμμάν, η Αλβανία δεν έχει αναγνωρίσει την Ουκρανία και υπάρχει ένα πρόβλημα σοβαρό με την εκκλησία της Γεωργίας. Και οι σλαβόφωνες εκκλησίες.
Αυτές όλες οι χώρες στις οποίες αντιστοιχεί το βεστφαλικό παράδειγμα της αυτοκεφαλίας, από το 16ο αιώνα έχουμε μια ορθόδοξη Βεστφαλία. Κάθε κράτος αποκτά και μια Εκκλησία. Αυτά όλα τα κράτη των οποίων οι Εκκλησίες αρνούνται να αναγνωρίσουν τον Επιφάνιο, μετέχουν στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Με εξαίρεση τη Σερβία οι άλλες χώρες είναι κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ των οποίων οι Εκκλησίες υποστηρίζουν τη ρωσική αντίληψη. Αυτό συμβαίνει και με τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, όπως την Τσεχία, σε εκκλησίες που έχουν ζήσει το ζήτημα των δύο τόμων, έχουν χορηγηθεί δυο τόμοι.
Το θέμα της Βόρειας Μακεδονίας είναι πολύ σοβαρό. Το Φανάρι δεν χορήγησε Αυτοκεφαλία αλλά χορηγεί η Σερβία φέρνοντας τους σε δύσκολη θέση καθώς είναι εντός ΝΑΤΟ και μετέχει των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας.
Παραβιάζεται λοιπόν η παράδοση των Ορθοδόξων Εκκλησιών να υποτάσσονται στην πολιτεία. Αυτή ήταν και η μοίρα της Εκκλησίας την περίοδο του υπαρκτού σοσιαλισμού. Τώρα αποκλίνουν από την πολιτική των κρατών”.
Πατριάρχης Αλεξανδρείας: Με πολλή θλίψη καθαιρέσαμε τον Λεωνίδα
Παρέμβαση υπήρξε και από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας κ. Θεόδωρο, με βιντεοσκοπημένο μήνυμα.
“Είμαστε οι πρώτοι που δεχθήκαμε τα πυρά της ρωσικής εισβολής. Αν ένιωσαν ότι τους αδικώ, ας με διέγραφαν από τα δίπτυχα όπως και έκαναν. Από την ημέρα αναγνώρισης του Επιφανίου έγινα αιρετικός και αυτοί είναι σωστοί. Αν είχαν λίγη εκκλησιαστική ευπρέπεια έπρεπε να σεβαστούν τον χώρο όπως τον σεβάστηκα και εγώ. Ποτέ δεν επιχείρησα να εισβάλω εγώ στους αντιφρονούντες στην Ρωσική Εκκλησία διότι σέβομαι τον χώρο τους.
Ο τρόπος τους ήταν άσχημος, ανέντιμος, προσπαθούν να εξαγοράσουν τις συνειδήσεις των Αφρικανών ιερέων, οι οποίοι οι περισσότεροι παρακαλούν τους δικούς μας επισκόπους να επιστρέψουν στο δικό μας Πατριαρχείο.
Ποτέ δεν θα ήθελα να διαγράψω έναν αδελφό μου. Αλλά ήταν ένα μέτρο που το πήραμε όλοι οι συνοδικοί ιερείς, πάντα το συζητώ με τους αρχιερείς και τους ευχαριστώ που όλοι είναι κοντά μου. Με πολλή θλίψη καθαιρέσαμε τον Λεωνίδα. Ήταν παιδί μου, κοντά μου για 11 χρόνια στο Κάιρο. Με θλίψη διεγράφη από τα δίπτυχα ο ΠΑτριάρχης Κύριλλος αλλά έπρεπε να γίνει".