"Σε τρεις ή τέσσερις μήνες, πιστεύω ότι θα υπάρξει μια κρίσιμη αλλαγή», είναι η εκτίμηση του Μιχαήλ Κασιάνοφ, πρωθυπουργού του Βλαντιμίρ Πούτιν από το 2000 έως το 2004, που ζει εξόριστος. Παρακολουθώντας την έκβαση του πολέμου, προβλέπει ότι η παραμονή του Ρώσου προέδρου στην εξουσία θα μπορούσε ξαφνικά να ανατραπεί.
Τις δηλώσεις του Κασιάνοφ, στο δίκτυο Sky News στις 30 Σεπτεμβρίου, επικαλείται το Politico για να εστιάσει στη μετατόπιση της ισχύος εντός του Κρεμλίνου, ενώ ο Πούτιν φαίνεται να χάνει έδαφος και μέσα στην οργή του να «ξηλώνει» υψηλόβαθμούς αξιωματούχους.
Για πρώτη φορά εδώ και δύο δεκαετίες, οι αντίπαλοι του Ρώσου προέδρου πιστεύουν ότι είναι πιο πιθανό να αποχωρήσει στο εγγύς μέλλον.
Οι «παίκτες» της διαδοχής
Τις τελευταίες εβδομάδες, εσωτερικές διαμάχες στο Κρεμλίνο έχουν δει το φως της δημοσιότητας, με τους αξιωματούχους να επικρίνουν δημόσια ο ένας τον άλλον.
Άλλοι αντίπαλοι του Πούτιν έχουν μιλήσει για την αρχή του τέλους του «τσάρου» της Ρωσίας.
«Μπορεί να το αποφύγει; Δεν ξέρω», είπε στο Politico ο εξόριστος Ρώσος και εξέχων επικριτής του Πούτιν, Μιχαήλ Χοντορκόφσκι. Οι γνώστες του Κρεμλίνου και μεγάλοι πολιτικοί παράγοντες φαίνεται να επεξεργάζονται ήδη τη ζωή μετά τον Πούτιν, πρόσθεσε.
Ο Χοντορκόφσκι πιστεύει ότι αυτό εξηγεί γιατί ορισμένοι γνώστες του Κρεμλίνου αναζητούν τα φώτα της δημοσιότητας, ιδίως ο Καντίροφ και ο Πριγκόζιν.
Ο Πριγκόζιν έχει αλλάξει το modus operandi του. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, για πρώτη φορά παραδέχτηκε ότι ίδρυσε την Ομάδα Wagner, τη ρωσική παραστρατιωτική ομάδα που κατηγορείται ότι διέπραξε φρικαλεότητες στην Αφρική, τη Συρία και την Ουκρανία για λογαριασμό του Κρεμλίνου.
Ο Πριγκόζιν έχει επίσης υποστηρίξει την έκκληση του Καντίροφ να τιμωρηθούν οι διοικητές, να αφαιρεθούν ο βαθμός και τα μετάλλιά τους και να σταλούν στο μέτωπο. «Όμορφα, Ραμζάν, συνέχισε έτσι. Αυτοί οι τραμπούκοι θα πρέπει να μεταφερθούν στην πρώτη γραμμή ξυπόλητοι με πολυβόλα», είχε σημειώσει ο Πριγκόζιν σε ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ο Λεονίντ Βολκόφ, επικεφαλής του επιτελείου του Αλεξέι Ναβάλνι, του φυλακισμένου ηγέτη της αντιπολίτευσης, περιγράφει τον Πριγκόζιν ως «τον πιο επικίνδυνο εγκληματία στο περιβάλλον του Πούτιν». Όποιος επιτίθεται στον Πριγκόζι, φαίνεται να ακροβατεί σε τεντωμένο σκοινί...
Ο πόλεμος «έθεσε σε κίνηση μια δημόσια κούρσα διαδόχων», σημείωσε ο Ρώσος δημοσιογράφος Αντρέι Πέρτσεφ. «Τα τελευταία χρόνια, οι πολιτικοί ελιγμοί στη Ρωσία έμειναν στο περιθώριο, αλλά σε αυτή τη νέα εποχή, οι πολιτικές εξελίξεις έρχονται στο προσκήνιο», έγραψε σε πρόσφατη ανάλυση για το Carnegie Endowment.
Υπάρχουν, όμως και άλλοι βασικοί «παίκτες» για τη διαδοχή, που παραμένου σιωπηλοί και απουσιάζουν από τα κοινά. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο διευθυντής της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών FSB της Ρωσίας, Αλεξάντερ Μπορτνίκοφ, και ο Βίκτορ Ζολότοφ, επικεφαλής της Εθνικής Φρουράς και ένας από τους ισχυρότερους αξιωματούχους ασφαλείας.
Τα δύο σενάρια
Εάν ο πόλεμος του Πούτιν συνεχίσει να λαμβάνει όχι και τόσο επιθυμητή για εκείνον τροπή, ο Χοντορκόφσκι βλέπει δύο πιθανά σενάρια.
Στο πρώτο, αντίπαλες ομάδες ενώνονται και πιέζουν τον Πούτιν να παραιτηθεί. Σε αυτή την περίπτωση, ο πρωθυπουργός Μιχαήλ Μισούστιν, πρώην διευθυντής της Ομοσπονδιακής Φορολογικής Υπηρεσίας, θα αντικαταστήσει τον Πούτιν. «Αλλά τότε θα υπάρξει μάχη για το ποιος θα τον ελέγξει», λέει ο Χοντορκόφσκι.
Το δεύτερο σενάριο είναι ότι θα υπάρξει σύγκρουση μεταξύ του κύκλου του Πούτιν και των αντιπάλων του στις υπηρεσίες ασφάλειας και άμυνας.
Μπορεί ο Πούτιν να ξεπεράσει τις συνέπειες του πολέμου του; «Πάντα είχα στο μυαλό μου τον Πούτιν ως ρεαλιστή. Δεν τον έχω πια έτσι, βασίζεται στο θυμικό», επισημαίνει ο Χοντορκόφσκι...